به گزارش ایسنا، محمد مساوات چند ماه پس از نمایش قابل تحسین «بی‌پدر» که در تئاترشهر به صحنه رفت، نمایش دیگری را با نام «این یک پیپ نیست» در تئاتر مستقل تهران اجرا می‌کند.
این نمایش که نام و حتی تصویر پوسترش برگرفته از یک تابلوی نقاشی معروف با همین عنوان از "رنه مگریت" است، روایتی پیچیده‌تر از نمایش «بی‌پدر » دارد و اگر چه در ابتدای اجرا داستان بدون هیچ اتفاقی خاص و حتی در اوقاتی حوصله‌سر بر پیش می‌رود، اما کم‌کم ماجرا شکل دیگری به خود می‌گیرد.
او که در این نمایش هم مانند دیگر آثار خود با اعضای گروه تئاتر «رادیکال ۱۴» کار کرده و مانند بسیاری دیگر از گروه‌های تئاتری سراغ صرفا چهره‌ها برای جذب مخاطب نرفته است، بازیگران خود و آن‌هایی که تمرین تئاتر می‌کنند را ستاره‌های واقعی تئاتر می‌داند.
مساوات در گفت‌وگویی با ایسنا درباره اجرا و آماده‌سازی این نمایش که در فاصله نسبتا کمی نسبت به نمایش «بی‌پدر» به صحنه رفته است، بیان کرد: اصولا وقتی قرار باشد اثری روی صحنه برود در یک بازه زمانی مشخص اجرا نمی‌شود، کمااینکه نمایش «این یک پیپ نیست » در دل خود ایده‌هایی دارد که دو سال به آن‌ها فکر می‌کردم و در ذهنم پرورش می‌دادم، اما در نهایت در یک بازه زمانی سه تا چهار ماه شکل اجرایی به خود گرفت و در همین ماه‌های اخیر متن آن نوشته شد.
هیچ درام فلسفی از سیاست تهی نیست
او که پیش از این «بی‌پدر» را بازتابنده شرایط سیاسی، اجتماعی و فرهنگی ایران معرفی کرده بود، درباره اینکه به نظر می‌رسد نمایش جدیدش به اندازه کار قبلی براساس شرایط جامعه و با رویکرد انتقادی آماده نشده است و تحلیل‌های فلسفی بیشتری از آن قابل برداشت است، گفت: به نظرم تئاتر تریبونی برای طرح مسائل اجتماعی، سیاسی، روانشناختی، جامعه شناسی و خیلی دیگر از علوم انسانی نیست بلکه خودش به تنهایی قائم به ذات است، یعنی با وجود اینکه خیلی وقت‌ها کارهایم سویه‌های اجتماعی و سیاسی گرفته ولی معمولا سعی کرده‌ام فراموش نکنم که تئاتر، تئاتر است. با این حال گاهی در یک نمایش سویه سیاسی غالب می‌شود مثل «خانه. وا.ده» و گاهی سویه فلسفی مثل همین نمایشی که الان در حال اجراست.
وی افزود: بنابراین از آنجا که تمام این ها در حوزه علوم انسانی قرار می‌گیرد، خیلی به این تفکیک شدن‌ها قائل نیستم و علیرغم اینکه در «این یک پیپ نیست» با یک درام فلسفی روبرو هستیم فکر می‌کنم به هر ترتیب هیچ درام فلسفی‌ای نمی‌تواند از سیاست تهی باشد، فقط شاید واکاوی این اثر کار سخت‌تری باشد، یعنی اگر این نمایش را با «بی‌پدر» مقایسه کنیم بیرون آوردن سویه‌های اجتماعی و سیاسی در ان راحت‌تر قابل تحقق است و در «این یک پیپ نیست» سخت‌تر. ضمن اینکه بسیاری از رویکردها در حین نگارش متن اتفاق می‌افتد و در «این یک پیپ نیست» مفهوم یک چیز دیگر و بازتابنده جهان بزرگتری است.
کارگردان نمایش‌های «یافت‌آباد» و «قصه ظهر جمعه» درباره اینکه آیا ایده اجرای این نمایش الهام گرفته از نقاشی معروف رنه مگریت با همین عنوان است، گفت: سعی می‌کنم در نگارش متن و پیدا کردن ایده‌ها از شیوه‌های مختلفی استفاده کنم و این‌ها هیچ‌گاه ثابت نیستند؛ این اتفاق می‌تواند هم خوب باشد و هم بد. از این جهت، بد که وقتی تئاتری را کارگردانی می‌کنم یا متنی را می‌نویسم هربار انگار برای اولین بار است که آن کار را انجام می‌دهم و به همین دلیل همه چیز سخت‌تر و پیچیده‌تر می‌شود چرا که تکنسین شدن در کارم را خیلی نمی‌پسندم و مجبورم با قرار دادن خودم در مواجهه‌های غیرمترقبه چیزهایی را امتحان کنم که خودم شناختی نسبت به آن‌ها ندارم و همین کار را سخت می‌کند. با این حال متفاوت بودن شیوه‌ها و تازه شدن کارها می‌تواند وجه خوب آن باشد.
طراحی صحنه نقطه آغاز «این یک پیپ نیست»
مساوات ادامه داد: ایده «این یک پیپ نیست» ابتدا از اسم این نقاشی در ذهن من شکل گرفت، یعنی اول صحنه‌ام را طراحی کرده بودم و بعد این عنوان در ذهن من نقش بست. پس از آن همزمان با مناسبات اجرایی و در حین تمرین متن هم نوشته و تکمیل شد، یعنی یک شب در اتوبان در حال رانندگی بودم که این طراحی صحنه به ذهنم رسید و بعد کار جدی شد و هیچ پیش‌فرضی از قبل نداشتم.
او در پاسخ به اینکه آیا یک زبان ناشناخته هم در همین پروسه شکل گرفت یا از قبل طراحی شده بود؟ گفت: تقریبا بخش زیادی از پیدا شدن ایده‌ها مبتنی بر ویژگی طراحی صحنه است که با خود به همراه می‌اورد. ما در دو طبقه صحنه را طراحی کرده و مجبور بودیم برای اینکه کاتِ زمانی اتفاق بیفتد از دو بازیگر (در یک نقش) استفاده کنیم و در مرحله بعدی یک زبان دیگر به ذهنم رسید و بعد ترجمه همزمان که منبعث از آثار مستند بود. درواقع می‌خواهم بگویم بیشتر آنچه دیده می‌شود در حین کار به دست آمده و از قبل طراحی نشده است.
این نویسنده و کارگردان جوان تئاتر اضافه کرد: بخش زیادی از پیدا شدن این ایده‌ها و رسیدن به مرحله اجرا در اثر یک اتفاق، یا گاهی یک اشتباه و حتی گاهی براثر مسخرگی صورت می‌گیرد اما پس از این مرحله است که اهمیت دارد و باید ایده‌ها در تار و پود نمایش تنیده شود تا با تحلیل درست و قرارگیری بجا در پیکره تئاتر به کلیتی واحد نزدیک شوند.
بازیگران تئاتر جنگ را می‌بازند اگر...
مساوات که ترجیح می‌دهد مخاطبان کارهایش خود برداشت و تحلیلی جداگانه از نمایش داشته باشند تا اینکه او بخواهد جزئیاتی را توضیح دهد، در بخش پایانی این گفت‌وگو درباره بازیگران گروه خود که با بازی‌های قابل توجه کم‌کم چهره‌هایی شاخص شده‌اند و همچنین درباره بحث‌هایی که هر از گاهی درباره حضور بازیگران مطرح سینما در تئاتر عنوان می‌شود، بیان کرد: اگر یک بازیگر سینما می‌تواند تمرین تئاتر را برتابد و اهمیت تئاتر را درک کند چرا نیاید؟! چون معتقدم نباید هیچ ترحمی به آدم‌های جامانده کرد و بازیگران تئاتر چاره‌ای ندارند جز اینکه سطح دانش و آگاهی‌شان چند برابر بازیگران مدیوم‌های دیگر باشد که اگر اینطور نباشد جنگ را می‌بازند.
او گفت: من مجبورم بدون چهره، چند برابر گروهی که با بازیگر چهره کار می‌کند، زحمت و رنج بکشم تا تماشاگری که می‌آید خودش کار را تبلیغ کند. آن هم در شرایطی که ما هیچ تبلیغی نداریم ولی خدا را شکر کار ما و میزان فروشش با کیفیتی که تماشاگران بر آن صحه می‌گذارند، با سالنی که بازیگر چهره دارد برابری می‌کند به همین خاطر هیچ گاه غرولندی در این باره نداشتم به ویژه اینکه معتقدم تئاتر جای خسّت نیست.
ستاره‌های واقعی تئاتر در مقابل ستاره‌های سوخته
کارگردان نمایش «خانه.وا.ده» با اشاره به گروه بازیگرانش که در نمایش «بی‌پدر» هم بازی درخشانی داشتند، گفت: من معتقدم ستاره‌های واقعی تئاتر این‌ها هستند و آن‌ها که این عنوان را دارند احتمالا ستاره‌های سوخته هستند؛ منظورم بازیگرانی است که تمرین تئاتر نمی‌کنند و به واسطه اعتبارشان در یک مدیوم دیگر به اینجا آمده‌اند. ستاره‌های واقعی کسانی هستند که در تالار مولوی با هزار رنج کارشان را به اجرای عمومی می‌رسانند و سالن‌شان هم پُر نمی‌شود. من در این سال‌ها تمام تلاشم را کرده‌ام که پای یک اصل یعنی تمرین تئاتر بایستم و خدا را شکر که با همین تلاش‌ها فروش نمایش ما تاکنون خوب بوده است.
مساوات استقبال از نمایش «این یک پیپ نیست» را قابل توجه دانست و بیان کرد: این مسئله از این جهت قابل توجه است که من در سالن خصوصی اجرا می‌کنم و همان طور که پیمان شریعتی در تئاترشهر شرایط خوبی را برای ما فراهم کرد مهدی کوشکی در سالن تئاتر «مستقل» هم همان شرایط را فراهم کرد، در حالی که قرار نبود من از سالن دولتی به سالن خصوصی برسم و اصلا نمایشم ویژگی‌هایی از تئاتر خصوصی را تاب نمی‌آورد، چون در «این یک پیپ نیست» تمام ویژگی‌هایی که در تئاتر دولتی با طیب خاطر می‌توان به عنوان تئاتر تجربی دنبال کرد دیده می‌شود و و تئاتر خصوصی مرا در این بخش دست به عصا نکرد، بلکه رویکرد تجربی ما حتی نسبت به «بی‌پدر» غالب شده است و این نشان می‌دهد که اگر ما تمرین درستی کنیم و به خود تئاتر کار کردن فکر کنیم می‌توانیم نوع نگاهمان را تبیین کنیم و این در اختیار خود من است که نگذارم تئاتر مستقل با نگاه مستقل‌اش مرا به این سمت بکشاند که از چهره‌های نورانی آسمان بازیگری استفاده کنم.
به گزارش ایسنا، در نمایش «این یک پیپ نیست» محمد علی محمدی، رومینا مؤمنی، ابراهیم نائیج، میلاد آریافر، حسین منفرد و علی حسین‌زاده ایفای نقش می‌کنند و هر شب از ساعت ۲۰:۴۵ به مدت حدود ۱۲۰ دقیقه اجرا می‌شود.
انتهای پیام