این داستان‌نویس در گفت‌وگو با ایسنا درباره اهمیت و ضرورت ژانرنویسی اظهار کرد: من با تبلیغ و نشر گونه ادبی میانه‌ای ندارم و نمی‌دانم چرا این موضوع باب شده است. طبیعی است هر مخاطبی به یک ژانر علاقه دارد و برخی از ژانرها مورد اقبال مردم هستند که این از ضرورت‌های ژانر است ولی دلیل این را که به ژانر خاصی می‌پردازند نمی‌دانم.
او با تأکید بر این‌که پرداختن به ژانر نوعی تبلیغ کاسب‌کارانه روشنفکری است، گفت: معمولا طرح ژانر قدری انگیزه ادبی دارد و قدری کاسب‌کارنه است؛ ضرورت پرداختن نظری به گونه‌ها و ژانرهای ادبی که کار منتقدان است و یا طرح آن به خاطر تلاش ناشران است. گمان می‌کنم طرح ژانر مانند بازارگرمی‌های تاجران برای اجناس‌شان است و این تلاش برای طرح ژانر نیت ادیبانه‌ای پشتش وجود نداد و بیشتر تجارت و بیزینس‌مآبی است.
جزینی با بیان این‌که پیش از این دوران ژانرها وجود داشتند و پس از این دوران نیز ژانرها همچنان به حیات خود ادامه می‌دهند، گفت: از بدو پیدایش ادبیات داستانی دغدغه پرداختن به ژانرها کم و بیش (نو و یا احیاشده) در فرهنگ ادبیات داستانی ما وجود داشته است. به طور مثال ژانر پلیسی همان ابتدا در ادبیات ما (چه در حوزه تألف و چه در حوزه اقتباس) وجود داشته است و نویسندگان به ضرورت مطالبات مخاطبان خود و مطابق با توان، علاقه و سلیقه خود به آن‌ها پرداخته‌اند.
او افزود: نسبت بازار و ادبیات، نسبت عرضه و تقاضا است. طبیعتا نویسندگان آثاری تولید می‌کنند که مخاطبان از آن‌ها استقبال بیشتری داشته باشند، البته به شرطی که دست نامرئی و مرئی وزارت فرهنگ وارشاد اسلامی و نهاد دولتی دخالتی در این زمینه نکند. اگر دولت و نهادهای دولتی در بازار نشر دخالت نکنند نشر به بازار عرضه و تقاضا تبدیل می‌شود؛ یعنی نویسندگان با دغدغه‌ها، سلایق و علاقه فردی خود ژانرها را دنبال می‌کنند و به آن می‌پردازند. در ماه‌های اخیر از طرف برخی ناشران مسئله احیای ژانر مطرح شده است که گمان می‌کنم این احیای ژانر دغدغه ادیبانه‌ای نیست و نوعی شوک تجاری به بازار نشر است.
این داستان‌نویس درباره این‌که آیا مسائل اجتماعی می‌تواند دست‌مایه ژانرنویسی شود، اظهار کرد: در برخی از ژانرها زمینه اجتماعی وجود دارد، برخی نیز از تمایلات نویسنده است و نویسنده به خاطر تعلق‌های ذهنی که دارد سراغ ژانر می‌رود و برخی از ژانرها به خاطر این‌که اقبال عمومی دارند و ناشر سراغ آن‌ها می‌روند مثلا پلیسی‌نویسی و عاشقانه‌نویسی به دلیل این‌که بازار خوبی دارند دنبال می‌شوند. برخی از ژانرها زمینه اجتماعی‌اش در فرهنگ ما وجود دارد اما فقط خاستگاه اجتماعی آن مطرح نیست.
او خاطرنشان کرد: اگر ناشران به هر دلیلی تلاش کنند تا مخاطبان را به کتاب جذب کنند احتمالا مورد اقبال همه است و همه آن را می‌پذیرند. من، شما و اهالی فرهنگ از این‌که ترفندی ایجاد شود و مردم کتاب بخوانند استقبال می‌کنیم. اما از لحاظ کارشناسی گمان نمی‌کنم نیت خالص ادبی پشت این احیای ژانر باشد؛ بیشتر نوعی آگهی تبلیغاتی برای نشر است.
جزینی با بیان این‌که به ژانرنویسی خوشبین نیست، گفت: به‌نظرم ژانرنویسی صادقانه نیست و نویسندگان و اهل ادبیات داستانی باید مراقب خلوص و یا مقدار خلوص در طرح مباحث باشند. فکر می‌کنم موج هم نیست و نمی‌شود با ژانرنویسی موج ساخت، طرح آن یکی دو روز است مانند ترفندهای دیگری که به کار می‌بندند و بعد از یکی دو روز این جریان پایدار نخواهد بود. همان‌طور که گفتم به موج شدن آن نیز اعتقادی ندارم زیرا اصیل و صادقانه نیست و بیشتر نوعی کار تجاری است تا نظریه ادبی.
او در پایان تأکید کرد: ژانرنویسی رویکر اصیلی نیست و عمیق و جدی نخواهد بود و به همین دلیل نمی‌تواند ظرفیتی در بازار کتاب ایجاد کند.
انتهای پیام