به گزارش ایسنا، سریال «پرستاران» در اولین قسمت برنامه «قاب نقد» که شامگاه گذشته پخش شد، با حضور عوامل سازنده سریال و منتقدان بررسی شد.

داریوش کاردان سال‌ها قبل اجرای برنامه‌ای به نام «نقد اول» را با همین مضمون بر عهده داشت و این بار نیز برنامه «قاب نقد» با اجرای وی روی آنتن شبکه یک سیما می‌رود، تا به نقد سریال‌های شبکه‌های مختلف بپردازد.

در اولین قسمت از این برنامه، علیرضا افخمی نویسنده و کارگردان فصل اول سریال «پرستاران»، شهرام شاه حسینی کارگردان فصل دوم «پرستاران»، داوود هاشمی تهیه‌کننده این سریال، شهرام خرازی‌ها کارشناس حوزه پزشکی و منتقد سینما و محمدتقی فهیم منتقد سینما حضور داشتند.

داریوش کاردان در ابتدای برنامه بیان کرد: برنامه «نقد اول» که مدت‌ها قبل از شبکه یک سیما پخش می‌شد، سریال‌های این شبکه را با حضور عوامل سازنده و منتقدان نقد و بررسی می‌کرد. برنامه «قاب نقد» نیز با پایان سریال‌های شبکه‌های مختلف به نقد و بررسی آن‌ها خواهد پرداخت.

شهرام خرازی‌ها درباره سریال «پرستاران» گفت:‌ شرط اول موفقیت یک اثر ادبی جذابیت و سرگرم‌سازی است. بعد از این مرحله ما به دنبال جهان‌بینی، آموزش و هدف آن اثر می‌رویم. این سریال هدف اولیه را که جذابیت و سرگرمی است رعایت کرده و مخاطب را به دنبال خود کشاند. سریال «پرستاران» به قشری می‌پردازد که زحمت بسیاری می‌کشند اما کمتر دیده می‌شوند. نخستین سریالی که کار و زندگی این قشر را در یک قالب دراماتیک به تصویر می‌کشد «پرستاران» است. این سریال باعث شد که مردم فرهنگ درمان را بدانند و به بیننده آگاهی داد تا بفهمد در بیمارستان‌ها چه اتفاقاتی می‌افتد.

محمد تقی فهیم در ادامه سخنان خرازی‌ها اظهار کرد: ما در این سریال با دو مسئله‌ سروکار داریم که انتظارات بیننده را بالا می‌برد. اولین مسئله این است که چند مورد از این نوع سریال‌ها تا به امروز ساخته و دوبله شده است و می‌توان گفت نام سریال «پرستاران» نیز از نسخه استرالیایی که از شبکه تلویزیونی ما پخش شده، گرفته شده است. همچنین در سریال «پرستاران» به سراغ صنفی رفته شده که مردم عادی بیشتر با آن‌ها سروکار دارند. بنابراین این دو مسئله انتظار را بالا می‌برد. این سریال به ابتدایی‌ترین مسائل دراماتیک مربوط به حرفه پرستاری توجه نکرده است. سریال «پرستاران» بدون اینکه به واقعیت‌های بیمارستان‌ها توجه کند، نمی‌تواند در ذهن و دل مردم بنشیند.

این منتقد افزود: مدتی پیش برای انجام آندوسکپی به بیمارستان رفتم و وقتی که به داده شد ساعت ۹ صبح بود اما ساعت یک بعد ازظهر نوبت من رسید. این یک نمونه واقعی از اتفاقات در یک بیمارستان است.

فهیم اظهار کرد:‌ من از افخمی به عنوان یک نویسنده‌ توانمند و شاه‌حسینی که کارگردانی کاربلد است، انتظار دارم وقتی دوربین خود را به بیمارستان می‌برد، واقعیت‌ها را نشان دهد. من در این سریال واقعیتی ندیدم و حتی مطالبات پرستاران در این سریال نشان داده نشد. حرفه پرستاران باید دراماتیزه می‌شد. شهرام خرازی‌ها گفت که این سریال فرهنگ‌سازی انجام داده است اما تا زمانی که یک کار نمایشی با مخاطبان خود ارتباط نگیرد و همذات‌پنداری نکند فرهنگ نهادینه نخواهد شد. سریال‌ها همواره خط مقدم تلویزیون برای جذب مخاطب است. این سریال در کف کار قرار دارد و بسیاری از قواعد سریال‌سازی در آن رعایت نشده است. افخمی گفته بود که تحقیقات خوبی در بخش تخصصی مربوط به حرفه پرستاری انجام شده که من هم آن را تأیید می‌کنم اما به کار مردم عادی نمی‌آید.

علیرضا افخمی در پاسخ به نقد فهیم درباره اینکه سریال «پرستاران» شبیه به نسخه استرالیایی است، گفت:‌ مقایسه سریال ما با سریال «پرستاران» استرالیایی درست نیست. در آن سریال تمام حوادث در اورژانس رخ می‌داد و هر قسمت درباره مسائل خرده‌پزشکی و بیماری‌ها بود. من می‌گویم که سریال ما از لحاظ ساختار و موضوع با سریال «پرستاران» استرالیایی متفاوت است و فقط در نام اشتراک دارد. از ابتدای کار نیز قرار بود که سریال ما در حوزه کاری پرستاران خلاصه نشود. ما در طرح اولیه‌ای که به وزیر بهداشت و معاونان او دادیم این مطلب را بیان کردیم که به زندگی شخصی پرستاران نیز خواهیم پرداخت. به دلیل اینکه اگر فقط به حوزه کاری پرستاران پرداخته شود سریال فاقد جذابیت خواهد شد.

این نویسنده ادامه داد: بیشترین جذابیت در این سریال مربوط به قسمت‌هایی بود که به مسائل خانوادگی پرستاران پرداخته می‌شد. به خصوص در فصل دوم بیشترین جذابیت در این قسمت‌ها بود. ما سعی کردیم که ارتباط میان خانواده و کار پرستاران را حفظ کنیم. گاهی این ارتباط باریک می‌شد. برای مثال قسمت نهم و دهم به کارخانه رفتیم بدون اینکه در بیمارستان قصه‌ای را نشان دهیم.

او با بیان اینکه در این سریال به مفاهیم اخلاقی پرداخته شده است، گفت: من سعی کردم به مفهوم اخلاقی دروغ و تبعات آن بپردازم و نشان دهم که یک دروغ چه تبعاتی می‌تواند داشته باشد. این مفاهیم اخلاقی در سریال «پرستاران» فراوان بود. آقای فهیم می‌گوید که برخی اصطلاحاتی که در سریال به کار برده می‌شد، تخصصی بود اما اینگونه نبود. ما در این سریال مشاوری داشتیم که اصطلاحات تخصصی را به من می‌گفت و حتی من برخی از اصطلاحات را نمی‌پذیرفتم که در سریال مطرح شود زیرا بیننده آن را متوجه نمی‌شد. من دنبال کلمات عادی بودم تا بیننده آن را بفهمد و حتی بسیاری از سکانس‌هایی که مربوط به کلاس آموزشی پرستاران بود از نظر اصطلاحات غیرتخصصی کار شده بود.

محمدتقی فهیم با اشاره به نکات مثبت سریال «پرستاران» اظهار کرد: در این سریال رویکرد به ازدواج، تشویق جوانان به ازدواج و سلامت ازدواج وجود داشت و این قابل تحسین است. در این کار مفاهیم اخلاقی وجود داشت اما ما کار نمایشی می‌کنیم و باید این واقعیت‌ها را در قالب یک کار نمایشی منعکس کنیم. اگر قرار باشد در سریالی محور نصیحت‌کردن شخصیت‌ها باشد می‌توانیم پلاتو داشته باشیم نه سریال.

علیرضا افخمی در پاسخ به فهیم بیان کرد:‌ من با نوع نقد فهیم مشکل دارم. حرف‌هایی که می‌زند درست است اما فکت‌های درستی با سریال ارائه نمی‌دهد. در قسمت اول سریال ما یک عروسی داشتیم که به دلیل اینکه عروس سرع داشت، عروسی بهم خورد. در واقع این یک قصه در سریال ما بود و ما فقط نصیحت نکردیم.

شاه‌حسینی درباره سریال «پرستاران» گفت: قصه باید جذاب باشد تا بیننده با آن جلو برود. اگر قصه‌ای سرراست ساخته شود جذاب است. زمانی که فردی معنای پنهان داستان سریال را بفهمد خوب است و می‌توان گفت که عوامل سازنده سریال بسیار موفق شده‌اند. اما اگر بیننده به جنبه سرگرمی اکتفا کند و با داستان جلو برود باز هم عوامل سریال موفق شده‌اند.

محمدتقی فهیم گفت:‌ «پرستاران» به دلیل اینکه شغل در آن محوریت دارد دارای یک ضرب‌آهنگ است؛ بنابراین نباید به نصیحت داستان اکتفا شود.

شاه‌حسینی در پاسخ به فهیم بیان کرد: شغل پرستاران بهانه‌ای بود تا به زندگی خانوادگی آن‌ها بپردازیم.

داریوش کاردان با اشاره به محتوای سریال «پرستاران» بیان کرد: من این سریال را دوست داشتم به دلیل اینکه نمایی از بیمارستان و پرسنل آن را نشان داد زیرا وقت به اورژانس می‌رفتم فکر می‌کردم که کادر بیمارستان از مریخ آمده‌اند. خوبی این سریال این بود که مشکلات پرستاران را نشان داد و ما فهمیدیم که آن‌ها مردم عادی هستند.

محمدتقی فهیم با اشاره به شخصیت‌های سریال «پرستاران» اظهار کرد: کدام یک از شخصیت‌های این سریال به دنبال خانه اجاره‌ای بود، کدام یک سوار ماشین پراید می‌شدند؟ واقعیت‌ها نشان داده نشده است.

علیرضا افخمی در پاسخ به این نقد فهیم گفت:‌ شخصیت سمیه (لیندا کیانی) در این سریال با تاکسی رفت و آمد می‌کرد و حتی برای کرایه تاکسی با راننده چانه می‌زد. نقدهای شما باید با فکت سریال هماهنگ باشد. ما همچنین یک پرستار در سریال نشان دادیم که دروغ می‌گفت و برای همین می‌خواستند او را از کار اخراج کنند. ما تمام مشکلات پرستاران را در سریال گفتیم.

شهرام خرازی‌ها با بیان اینکه اورژانس مانند سینما می‌ماند، گفت:‌ اورژانس یعنی سینما، به دلیل اینکه اتفاقات بسیاری خارج از حالت عادی رخ می‌دهد و زمانی که یک فیلمساز به بیمارستان برای فیلمبرداری می‌رود، انگار طراحی صحنه برایش آماده است و جذابیت بصری وجود دارد. تمام کسانی که در اورژانس هستند از بیماران تا کادر بیمارستان با خود یک درام دارند.

او با اشاره به اصطلاحات تخصصی که پرستاران در این سریال به کار می‌بردند، اظهار کرد:  کادر پرستاری در این سریال دیالوگ مناسبی داشتند. در واقعیت، زمانی که به بیمارستان‌ها می‌رویم کادر پرستاری و پزشکی به شکلی صحبت می‌کنند که بیمار متوجه بیماری که دارد نشود. در این سریال نیز از این شیوه استفاده شده است، بنابراین ایرادی به این سریال وارد نیست. ما در گذشته سریال‌هایی درباره پزشکان داشتیم که به آن‌ها نیز انتقاداتی وارد شد اما پرستاران اولین سریالی است که دیالوگ‌های آن منطبق با واقعیت است. در حالی که سریال‌های ساخته شده گذشته منطبق نبودند. شاید اگر دیالوگ‌های این سریال به شکل تخصصی طراحی نمی‌شد باز هم به گونه‌ای دیگر به آن انتقاد وارد می‌کردند.

فهیم گفت: ما درباره نمایش حرف می‌زنیم، نمایش ویژگی‌هایی دارد که اگر رعایت نشود کار به ساختاری گفت‌وگو محور تبدیل می‌شود.

او ادامه داد: در قسمت آخر این سریال، ما سه خواستگاری را داشتیم. به نظر من جذابیت برای یک اثر نمایشی کافی نیست بلکه از ضروریات هنر است. اگر جاذبه همراه با حکمت حداقلی نباشد و دانشی به من نیفزاید، کفایت نخواهد کرد و وقت‌مان را هدر داده است. در قسمت آخر این سریال ۴۰ دقیقه وقت من برای دیدن سه خواستگاری گرفته شد. قسمت آخر هر سریال باید بهترین قسمت آن باشد و بیننده را شگفت‌زده کند اما «پرستاران» این کار را نکرد.

شهرام شاه‌حسینی در پاسخ به نقد فهیم گفت:‌ اگر شما وارد دنیای واقعی پرستاران شوید متوجه خواهید شد که این سریال هم منطبق با شخصیت واقعی پرستاران و زندگی آن‌ها بوده است، در نتیجه تعجب نخواهید کرد.

فهیم ادامه داد: هیجان قسمتی از کار است و باید وجود داشته باشد. ما در این سریال هویت صنفی هم نداشتیم و پرستاران مطالبه نداشتند.

علیرضا افخمی در پاسخ به نقد فهیم درباره مطالبه نداشتن پرستاران گفت:‌ ما در سریال «پرستاران» بخشی از مطالبات آن‌ها را گفتیم. پرستاران بسیار کار می‌کنند و دستمزد پایینی دارند و ما این را نشان دادیم. حتی فریبا نادری شخصیتی بود که دنبال حقوق پرستاران بود. ما حتی در سریال تأکید کردیم که با حقوق پرستاری نمی‌شود ماشین شاسی بلند خرید. حتی ما از طرح تحول نظام سلامت انتقاد کردیم و آقای قاضی‌زاده‌ هاشمی، وزیر بهداشت سعه صدر داشتند و گذاشتند کار ما جلو رود.

فهیم در پاسخ به افخمی بیان کرد: شما همه این حرف‌ها را در سریال زدید و من تحسین می‌کنم اما بحث من سر نمایش است که باید در دل یک کشمکش دراماتیک رخ دهد. زمانی که یک سریال قرار است یک انتقاد اجتماعی را مطرح کند باید در دل نمایش باشد. اما اگر دو نفر بخواهند به شکل نصیحت آن را در سریال مطرح کنند درست نیست. شخصیت‌های شما در سریال یک بُعد داشتند، برای مثال یکی از پرستاران به نام سمیرا (الناز حبیبی) شخصیت مثبت و فرشته‌گونه‌ای داشت.

افخمی در پاسخ به اینکه شخصیت‌های سریال یک بُعدی بودند، گفت: شخصیت‌های سریال یک بُعد نداشتند، شما حکم می‌دهید بدون اینکه مصداق بیاورید. همان شخصیت سمیرا نیز فردی بود که در دوره‌ای مسئله خود را پنهان کرده بود و فرشته نبود.

محمدتقی فهیم بیان کرد:‌ قرار نیست که ما همدیگر را قانع کنیم و ما هر کدام حرف خود را می‌زنیم و قضاوت با مردم است. سریال را دوست نداشتم اما می‌گویم که ممنونم که به پرستاران پرداختید؛ صنفی که در جامعه محبوب هستند.

علیرضا افخمی اظهار کرد: در بهترین فیلم‌های هالیوودی هم شعار وجود دارد. سریال «پرستاران» پر از نقص بود اما برای نقد باید نقص سریال را مصداقی پیدا کنیم.

فهیم با اشاره به شخصیت‌پردازی‌های سریال «پرستاران» بیان کرد:‌ شخصیت‌پردازی‌های شما در این سریال ضعیف بود. تیپ‌های شخصیتی سریال خط کشی شده بودند و شخصیت‌ها سیاه و سفید نمایش داده شد.

شهرام خرازی‌ها در پاسخ به این پرسش کاردان که این سریال از لحاظ فنی و دکوپاژ چگونه بود؟ بیان کرد:‌ در این سریال سه کارگردان وجود داشت و تصویرها از لحاظ تکنیکال یکنواخت نبودند. حتی قاب‌بندی و فیلمبرداری سریال متفاوت بود و گاهی اشتباه هم دیده می‌شد. برای مثال در یک قسمت سریال شخصیت شهروز (شهنام شهابی) با فردی به نام بیاناتی صحبت می‌کرد. زمانی که دوربین از روبرو آن‌ها را نشان می‌داد در حال صحبت بودند اما از پشت این مسئله دیده نمی‌شد. تدوین نیز در سریال «پرستاران» تا حدی مشکل داشت و نماها با هم هماهنگ نبود. این نقص‌ها در بخش‌های بیمارستانی و فضای باز وجود داشت.

افخمی در پاسخ به نقد خرازی‌ها گفت:‌ به نظر من بروز این اشکلات در تلویزیون به خاطر شتابزدگی در اجراست. زمان تعیین شده‌ای به ما داده بودند تا کار را به پخش برسانیم و همچنین محدودیت مالی داشتیم. وزارت بهداشت به ما گفته بود که کار را باید بهمن‌ ماه به روی آنتن ببرید و ما تحت فشار قرار گرفتیم و به گونه‌ای شتابزده عمل کردیم. همچنین پیش قسطی که قرار بود به ما پرداخت شود به موقع پرداخت نشد و بیمارستانی که از طرف وزارت بهداشت وعده داده شده بود هم سر زمان معین تحویل داده نشد.

شاه حسینی در پاسخ به نقد شهرام خرازی‌ها افزود: سکانسی که اشکال داشت و شما مثال زدید من کارگردانی کرده بودم. اشکال کار از من بوده و دفاعی برای آن ندارم.

داریوش کاردان با اشاره به اینکه سریال «پرستاران»‌ کیفیت خوبی داشت، گفت:‌ از نظر یک بیننده عام سریال خوبی بود به دلیل اینکه زندگی و کار پرستاران را نشان می‌داد اما متأسفانه در بعضی از قسمت‌ها زمان طولانی به گفت‌وگوهای شخصیت‌ها اختصاص داده می‌شد که می‌توانست کوتاه‌تر باشد.

محمدتقی فهیم در پاسخ به حرف‌های داریوش کاردان بیان کرد:‌ این اشکالی که شما گفتید مربوط به بحث فنی و دکوپاژ است یعنی کارگردان سکانس ۳۰ ثانیه‌ای را یک دقیقه طول می‌دهد و مخاطب هم این ضعف را متوجه می‌شود.

تهیه‌کننده سریال «پرستاران» در بخش دوم این برنامه به جای علیرضا افخمی حضور داشت و گفت:‌ همان طور که علیرضا افخمی در صحبت‌های خود اشاره کرد ما با هم برای دیدن بیمارستان‌های مختلف می‌رفتیم و قرار بود ۵۰ درصد سریال در اورژانس فیلمبرداری شود به همین دلیل نمی‌توانستیم در یک بیمارستان فعال فیلمبرداری کنیم. پارکینگی به ما دادند و ما دکور بیمارستان را در آنجا ساختیم. این سریال قرار نبود که در دو فصل پخش شود اما ما مجبور شدیم زیرا سه ماه طول کشید که لوکیشن بسازیم. ساختن  اورژانس بسیار سخت بود و به یاد ندارم که در یک سریال الف، اورژانسی با استاندارد وزارت بهداشت ساخته شود. من از وزیر بهداشت و معاونان او تشکر می‌کنم زیرا وسایل تازه‌ای را برای اورژانس به ما دادند.

شهرام خرازی‌ها در ادامه صحبت‌های هاشمی این پرسش را مطرح کرد، آیا دکوری که شما برای بیمارستان ساخته‌اید قرار است حفظ شود و به عنوان لوکیشن برای سریال‌های بعدی استفاده می‌شود؟

هاشمی در پاسخ به خرازی‌ها گفت: آقای ایازی، معاون وزیر بهداشت به ما گفتند که این لوکیشن حفظ خواهد شد و ما امیدواریم که این اتفاق بیفتد.

داریوش کاردان در ادامه این گفت‌وگو به طرح این پرسش پرداخت که چرا از بازیگران ضعیف‌تر در بخش‌هایی از سریال استفاده شده است؟

شهرام شاه‌حسینی در پاسخ به پرسش کاردان گفت:‌ زمانی که یک سریال با این وسعت و تعداد قسمت تولید می‌شود، یک بودجه مشخص برای آن وجود دارد. بازیگران سریال ما اغلب خوب هستند اما اگر تهیه‌کننده و کارگردان بخواهند که تمام بازیگران درجه یک باشند به مشکل مالی برخورد خواهند کرد. قبول دارم که بعضی از بازیگران ضعیف بودند اما زمانی که یک بازیگر توانمند در سریال باشد و در کنار آن یک بازیگر تازه‌کار وجود داشته باشد این ضعف دیده خواهد شد.

به گزارش ایسنا، داریوش کاردان سپس این پرسش را مطرح کرد که چرا از بازیگردان در این سریال استفاده نشده است؟

شهرام شاه‌حسینی در پاسخ به کاردان گفت:‌ بازیگردان در این سریال نیاز نبود، زیرا دستیار کارگردان یا منشی صحنه هم می‌تواند کار او را انجام دهد.

داوود هاشمی در پاسخ به داریوش کاردان درباره‌ی بازیگران این سریال اظهار کرد:‌ بازیگران ما خوب بودند، کار ما پربازیگر بود. ما ۵۰ بازیگر در کنار ۸۰ هنرور داشتیم. محدودیت بودجه همیشه وجود دارد اما من عوامل سازنده را برای انتخاب بازیگر از لحاظ مالی محدود نکردم.

محمدتقی فهیم با اشاره به پرسش داریوش کاردان درباره انتخاب بازیگران سریال گفت:‌ اشتباهی که در اینجا وجود داشت این بود که برخی بازیگران با توجه به شخصیت آن نقش انتخاب نشده بودند. برای مثال خانم فاطمه گودرزی با اینکه بازیگر توانمندی هستند اما برای این نقش مناسب نبودند. اما در کل بازیگران این سریال خوب بودند. تهیه‌کنندگی در تلویزیون بهتر از سینما است و کاری که هاشمی کرده اتفاق خوبی است.

خرازی در پاسخ به حرف‌های فهیم بیان کرد:‌ جنس تهیه‌کنندگی سینما و تلویزیون متفاوت است و نمی‌توانیم این دو را با هم مقایسه کنیم.

به گزارش ایسنا، شاه حسینی در پایان این برنامه به داریوش کاردان برای روند بهتر تولید و پخش برنامه قاب نقد پیشنهادی ارائه داد و گفت:‌ بهتر است که برای سریال و برنامه‌سازی پژوهش انجام شود و به نظر من شما سازندگان سریال را به برنامه دعوت نکنید به دلیل اینکه آن ها کار خود را در سریال انجام داده‌اند و حرف دیگری برای گفتن ندارند. کار عجیبی است که یک فیلمساز بخواهد در برنامه‌ای از سریال خود دفاع کند.

کاردان در پاسخ به شاه حسینی اظهار کرد:‌ بیننده دوست دارد عوامل سازنده سریالی که تماشا می‌کند را ببیند و همچنین اگر ما از منتقدان دعوت کنیم بدون اینکه عوامل سازنده حضور داشته باشند تمام قضاوت‌هایی که در برنامه صورت می‌گیرد یک طرفه خواهد بود.

انتهای پیام