دانشمندان شکل‌گیری گسل را شبیه‌سازی کردند

دانشمندان دانشگاه منچستر در مطالعه‌ای جدید شکل‌گیری گسل‌ها در پوسته زمین را شبیه‌سازی و دیدگاه جدیدی درباره چگونگی ایجاد این ساختارهای زلزله‌زا مطرح کرده‌اند.

به گزارش ایسنا به نقل از دیلی‌میل، آنها فرضیه‌ای موسوم به "زمین تنبل" را بررسی و در نهایت تایید کردند که بر اساس آن، گسل‌ها ساده‌ترین مسیر را برای رشدشان پی می‌گیرند.

اما به رغم یافت شواهدی برای پشتیبانی از ایده‌ زمین تنبل مبنی بر اینکه گسل‌ها طوری تکامل می‌یابند که کارآیی‌شان افزایش یابد، تیم علمی پدیده شگفت‌انگیز جالب دیگری را در این زمینه یافته‌اند.

آزمایش‌های جدید نشان داد گسل‌ها در طول مسیرشان غیرفعال می‌شوند(shut off) و حتی بی‌نظمی‌های مقاوم و ماندگاری ایجاد می‌کنند که میلیون‌ها سال باقی می‌مانند.

دانشمندان شرایطی را در آزمایشگاه ایجاد کردند که به آنچه هنگام شکل‌گیری گسل‌ها در عمق پوسته زمین رخ می‌دهد، شباهت داشت. آن‌ها با استفاده از این شبیه‌سازی توانستند چگونگی تکامل گسل‌ها را با جزئیات بسیار دقیق و با وضوح بالا مشاهده کنند.

برای انجام این عمل، محققان یک سینی را با خاک رس چینی(kaolin) با سرعت مناسب پر کردند طوریکه خاک رس نشان‌دهنده پوسته زمین باشد. آن‌ها سپس دو ورقه رس مرطوب را در جهت‌های متضاد  و تحت شرایطی خاص برای شبیه‌سازی مسیرهای مختلف بارگیری گسل به این مجموعه اضافه کردند.

یکی از آزمایش‌های تیم علمی شامل یک گسل از پیش موجود بود در حالیکه آزمایش دیگر بر جابجایی موضعی گسل در زیر خاک رس تمرکز داشت. آزمایش سوم نیز شامل جابجایی گسل در ناحیه وسیع‌تری بود. سپس طی دو ساعت، محققان جای‌گیری گسل در محل خاص و تکامل آن را ثبت کردند. در این مقیاس این فرآیند نمایانگر میلیونها سال و  روند بالغ‌شدن گسل در عرض دهها کیلومتر است.

دانشمندان توانستند شرایط بسیار متفاوت شکل‌گیری گسل را در آزمایشات‌شان شکار کنند و این شرایط نمایانگر بستر ایجادکننده گسل در پوسته بود. آن‌ها دریافتند گسل‌ها برای افزایش کارآیی‌شان تحت شرایط مختلف تکامل می‌یابند و یافته‌های جالبی را در این زمینه درک کردند. یکی از یافته‌های آن‌ها این بود که گسل‌ها در طول مسیرشان غیرفعال می‌شوند و این نخستین باری است که چنین موضوعی در آزمایش‌های علمی مستند می‌شود.

آن‌ها همچنین پی بردند بی‌نظمی‌های نارکارآمد گسل کماکان باقی می‌مانند و در نهایت گسل کارآمد و مستقیمی را شکل می‌دهند. به باور تیم تحقیقاتی، شکل‌گیری گسل‌ها در ابتدا به سادگی شروع می‌شود و بعد به اوج پیچیدگی می‌رسد؛ سپس این پیچیدگی ناگهان تمام می‌شود و فرآیندهای ساده باز هم شروع می‌شوند و به شکل ترک مداوم گسترش می‌یابند.

انتهای پیام



 

  • شنبه/ ۱۷ تیر ۱۳۹۶ / ۱۳:۰۴
  • دسته‌بندی: فناوری
  • کد خبر: 96041708902
  • خبرنگار : 71456