محمد سعیدی کیا در گفت‌وگوی تفصیلی با ایسنا، با بیان این مطلب، اظهار کرد: زمانی که رهبر معظم انقلاب حکم بنده را برای بنیاد مستضعفان امضاء کردند دستور دادند که باید این بنیاد به معنای واقعی کلمه تبدیل به بنیاد مستضعفان شود و از این رو ما در چارچوب برنامه‌های خود هدف اصلی بنیاد را کمک به رفع محرومیت و استضعاف قرار داده و برنامه ریزی کلان را در این حوزه تهیه، مصوب و دنبال کرده‌ایم و حاصل فعالیتهای اقتصادی در خدمت محرومیت زدایی قرار گرفته است.
وی ادامه داد: در نیمه دوم سال ۱۳۹۴، پنجمین برنامه سه ساله بنیاد مستضعفان تهیه و به تصویب هیئت امنای محترم بنیاد رسید. بنده از سال ۱۳۷۴ عضو هیئت امنای بنیاد مستضعفان بوده ام و به همین دلیل شناخت کافی و لازم را از برنامه ها و عملکرد این نهاد داشتم. بنیاد از زمان تأسیس تلاش نموده است با بهره گیری از امکانات در اختیار و در راستای سیاست های کلی نظام، در زمینه خدمت رسانی به عموم مردم و رفع مشکلات کشور گام بردارد. به همین جهت پروژه های سرمایه گذاری بنیاد در بخش های مختلف با این رویکرد و توجه ویژه به اقشار مستضعف و محروم اجرائی می گردد.
از این رو تلاش شد در برنامه پنجم میان‌مدت بنیاد که از سال ۱۳۹۵ آغاز شده و تا پایان سال ۱۳۹۷ ادامه خواهد داشت با استفاده از تجارب گذشته ضمن ساماندهی فعالیت ها در جهت ارتقاء عملکرد شرکتها و بویژه بنیاد علوی که مسئول کمک به رفع محرومیت و استضعاف است، برنامه‌ریزی کنیم.
رییس بنیاد مستضعفان با بیان این که بنیاد ابتدا خود را نهادی اجتماعی می‌داند که فعالیتهای اقتصادی در جهت محرومیت زدایی دارد و سپس اقتصادی، افزود: کلیه فعالیتهای محرومیت زدایی بنیاد مستضعفان در بنیاد علوی انجام می‌شود و امروز ۴۳ درصد از سود شرکتهای بنیاد مستضعفان به آن واریز می‌شود و در جهت برنامه و طرح‌های مختلف رفع محرومیت هزینه می‌شود.
سعیدی کیا اعلام کرد: این که می‌گویند بنیاد مستضعفان یک دولت کوچک است قطعا صحیح نیست، زیرا بنیاد به هیچ عنوان در فضای سیاست گذاری نقش ندارد و صرفا در ساختارهای قانونی با اداره بهینه داراییها، تامین منابع لازم خود را برای گسترش توان و حمایت از محرومیت زدایی پیگیری می‌کنیم، در حالیکه نقش اصلی دولت در بخش اقتصادی، سیاست‌گذاری، هدایت، حمایت و نظارت است.
سهم ۴۳ درصدی بنیاد علوی از سود بنیاد مستضعفان
رییس بنیاد مستضعفان با بیان این که بنیاد علوی اصلی ترین و مهم ترین بخش در عرصه فعالیتهای اجتماعی بنیاد مستضعفان به حساب می‌آید، ادامه داد: بنیاد علوی با استفاده از حدود ۴۳ درصد از سود کل بنیاد مستضعفان در بخش‌هایی چون خدمات حمایتی، اجتماعی، فرهنگی، سلامت، توانمند سازی و اشتغال فعالیت می‌کند.
سعیدی کیا حمایت از پروژه‌های اشتغالزایی در استان‌های مختلف کشور را یکی از اصلی ترین فعالیتهای بنیاد علوی برشمرد و گفت: چند ماه قبل با مذاکره با استانداران طرحی ارائه شد که براساس آن با تایید استان مربوطه امکان پرداخت وام از سوی بانک سینا به پروژه‌های اشتغالزا وجود دارد. در این چارچوب هر استان سالانه ۲۰ میلیارد تومان امکان پرداخت وام خواهد داشت و برای هر پروژه حداکثر دو میلیارد تومان سقف تسهیلات در نظر گرفته شده است، این تسهیلات فقط مربوط به واحدهای اشتغالزا در روستاها می‌باشد.
وی ادامه داد: پس از تایید پروژه‌ها پنج درصد از سود تسهیلات بانکی را بنیاد علوی ـ وابسته به بنیاد مستضعفان ـ و پنج درصد را استانداری تقبل می‌کند تا در نهایت وام اشتغالزایی با سود هشت درصد به متقاضیان ارائه شود. البته در سال 1395 چون استانداری ها ردیف اعتباری نداشتند، معاونت توسعه روستایی و نقاط محروم ریاست جمهوری با همکاری قابل تقدیر این کار را انجام دادند.
رییس بنیاد مستضعفان درباره آخرین وضعیت اجرای این طرح نیز گفت: تا الان حدود ۲۰۰۰ پروژه پیشنهاد شده که ۶۸۵ طرح تصویب و ۳۵۴ قرارداد نیز بسته شده است. تاکنون ۳۷۹ میلیارد تومان اعتبار مصوب داشته‌ایم که ۱۶۰ میلیارد آن به مرحله پرداخت رسیده است. برای پرداخت این وام شرایطی مانند توجیه اقتصادی و ضمانت معتبر، وجود دارد و پایش کاملی از طرف بنیاد علوی و بانک و استانداری ها و معاونت توسعه روستایی ریاست جمهوری انجام می شود که ضامن موفقیت پروژه ها خواهد بود.
وی درباره آخرین وضعیت واگذاری اسناد بنیاد علوی نیز اظهار کرد: طبق برآوردهای انجام شده و آیین نامه اجرایی بنیاد تاکنون حدود 35هزار سند با ارزش ۵۵۰ میلیارد تومان از سندهای در اختیار این بخش به مردم واگذار شده‌اند که ۹۹ درصد آنها به شکل بلاعوض بوده است و واگذاری ها مطابق آیین نامه مصوب هیئت امنای محترم بنیاد صورت گرفته است.
طرح توانمند سازی دو منطقه جدید مانند قلعه گنج
سعیدی کیا درباره‌ی آخرین وضعیت طرح پیشرفت و آبادانی منطقه قلعه گنج توضیح داد: ما روز اولی که وارد این منطقه شدیم اعلام کرده‌ایم که با حمایت و حضور مستقیم مردم کار خواهیم کرد. شعار ما کار با مردم، برای مردم با هدف توانمند سازی و معیشت پایدار بوده است که خوشبختانه نتایج مثبت قابل توجهی به همراه داشته است.
وی ادامه داد: در حال حاضر تعداد زیادی از روستاهای منطقه قلعه گنج در این حوزه فعال شده‌اند که در آنها ۱۲۰۰ گروه مردمی با حدود ۱۳ هزار عضو فعال هستند که بانوان بخش قابل توجهی از این گروه‌ها را می‌سازند. در صندوق های وام اشتغال زا در این روستاها در قالب حساب‌های بانکی با مشارکت مردم باز شده که با استقبال قابل توجهی روبرو شده؛ مردم 1.5 میلیارد تومان به این حساب ها پرداخت و بنیاد هم هر سه ماه به هر صندوق به اندازه‌ی واریزی مردم واریز می‌کند که از این محل وام‌های اشتغالزا به ۳۰۰۰ متقاضی پرداخت شده و تاکنون حتی یک تسهیلات معوقه نیز نداشته‌ایم. در کنار آن طرح‌هایی مانند آموزش قالیبافی برای ۱۶۰ نفر از خانم‌های قلعه گنجی برای قالیبافی نیز ثمربخشی‌های خاص خود را داشته و در حوزه دامپروری پرورش بز شیری در جهت ایجاد واحدهای 25 رأسی توسط مردم و واگذاری وام و بز به آنها شکل گرفته و تاسیس و حمایت از کارخانه‌های جدید نیز انجام شده است.
رییس بنیاد مستضعفان با بیان این که دو منطقه لنده و چالدوران نیز مانند قلعه گنج در دستور کار پیشرفت و آبادانی قرار خواهند گرفت، توضیح داد: بنیاد مستضعفان در طول ماه‌های گذشته مناطق مختلفی را مطالعه و بررسی کرده که در حال حاضر به این دو گزینه رسیده است. البته باید توجه داشت که این طرح با هدف توانمند سازی مردم شکل گرفته و می گیرد و وقتی مردم خود بتوانند با تشکیل تعاونی ها کارها را جلو ببرند، بنیاد خارج می‌شود. براین اساس احتمالا تا سه سال دیگر بنیاد از قلعه گنج خارج خواهد شد و به پیگیری این برنامه در دیگر مناطق خواهد پرداخت.
درآمد شرکتهای بنیاد مستضعفان در سال ۹۵
وی با بیان این که در راستای بهینه سازی ساختار و چابک سازی، تعداد هلدینگ‌های اقتصادی بنیاد مستضعفان در طول سال‌های گذشته به نصف کاهش یافته است، توضیح داد: ما در بخش اقتصادی ۲۲ هلدینگ داشتیم که با ساماندهی آنها و ادغام فعالیتهای مشابه با هدف خروج از فعالیتهای پایین دستی امروز به ۱۱ هلدینگ فعال رسیده ایم. در بخش اقتصادی فعالیت هایی در کشاورزی و دامداری، صنایع معدنی (فولاد، سیمان و معدن)، امور ساختمانی و عمرانی، انرژی (برق و نفت)، ICT، مالی و سرمایه گذاری، صنایع غذایی، سیاحتی، حمل‌ونقل و صنایع ساختمانی انجام می شود.
در بخش اقتصادی، توسعه تولید شیر، پرورش آبزیان، تولید بذر و نهال، توسعه کشت مدرن گلخانه‌ای، کارخانه‌ی تولید آلومینیوم و نورد فولاد و توسعه بخش معدن، توسعه بخش فرهنگی ـ تفریحی، تقویت حضور در فعالیتهای نفتی، توسعه بخش ICT و انرژی‌های نو، توسعه ساخت مسکن و مالکیت زمینی و حضور بیشتر شرکتها در بورس و مشارکت با بخش خصوصی و توسعه‌ی گستره‌ی صادرات دنبال می‌شود.
رییس بنیاد مستضعفان درباره‌ی وضعیت درآمدی این بنیاد در سال‌های گذشته نیز تصریح کرد: بر طبق برنامه ساماندهی در حال حاضر تعداد شرکتهایی که بنیاد در آنها سهامدار است از 210 به ۱۵۰ شرکت اقتصادی فعال کاهش یافته است که میانگین درصد سهام ما در آنها به طور متوسط ۵۵ درصد است. میزان درآمد بنیاد در سال ۱۳۹۴ حدود ۲۴ هزار میلیارد تومان و در سال ۱۳۹۵ طبق آخرین برآوردها حدود ۲۶ هزار میلیارد تومان می‌شود که باتوجه به سهام بنیاد در این شرکتها، درامد حاصل معادل ۱۶ هزار میلیارد تومان بوده است و این عملکرد نشان از رشد هفت درصدی در بخش اقتصادی بنیاد مستضعفان می باشد که با توجه به اینکه این رشد در بخش تولید اتفاق افتاده است عملکردی مناسب به حساب می آید.
سعیدی کیا در پاسخ به این سوال که آیا بنیاد مستضعفان نیز مانند دیگر بخش‌های اقتصادی مالیات خود را پرداخت می‌کند، بیان کرد: بنیاد مستضعفان در طول 11 سال گذشته یکی از شفاف ترین و دقیق ترین کارنامه‌ها در عرصه پرداخت مالیات را داشته است به طوری که ما از سال ۱۳۸۴ تا ۱۳۹۴ بیش از ۴۰۰۰ میلیارد تومان پرداخت مالیات بر اساس حسابرسی شده داشته ایم و اطلاعات نیز به طور دقیق ارائه شده است. بنیاد در طول این سال‌ها به‌طور دقیق پس از حسابرسی شرکت به صورت کامل مالیات را پرداخت کرده است، زیرا معتقدیم مالیات حق الناس است.
وی درباره ابهام‌های مطرح شده در خصوص فعالیت شرکتهای بنیاد مستضعفان با معافیت مالیاتی در پروژه‌های اقتصادی نیز توضیح داد: طبق دستورالعملی که در این نهاد وجود دارد شرکتهای ما در هیچ پروژه کوچکی فعالیت نمی‌کنند حتی در اجرای پروژه‌های بزرگ رقابتی کامل میان شرکتهای بنیادی و دیگر شرکتهای بخش خصوصی برقرار است و حتی سخت گیری‌هایی نسبت به شرکتهای بنیاد وجود داریم که دیگر سرمایه گذاران ندارند. هیچ یک از شرکتهای بنیاد مستضعفان معافیت مالیاتی ندارد و تمام آنها به طور شفاف فعالیت می‌کنند. حسابرسی شرکتهای بنیاد و واحد اصلی آن توسط حسابرسی مفید راهبر و سازمان حسابرسی کل کشور صورت می‌گیرد.
پیشرفت ۸۵ درصدی منطقه 1 آزاد راه تهران – شمال
رییس بنیاد مستضعفان با بیان این که اگر کسی ادعای سرمایه گذاری‌های کلان در پروژه‌های دشوار را دارد می‌تواند به ورود در آزادراه تهران – شمال فکر کند، اظهار کرد: این پروژه بسیار فنی و پیچیده که امروز گام‌های مثبتی در راستای تکمیل آن برداشته شده از سوی بنیاد مستضعفان اجرایی شد و شرکتهای بخش خصوصی در کنار شرکتهای بنیاد در فضایی کاملاً رقابتی در حوزه‌های مختلف فعال شده‌اند. بنده از سال ۱۳۶۷ که وزیر راه بودم لایحه ای را با حمایت دولت و مجلس شورای اسلامی ارائه دادیم که به تصویب رسید که پروژه‌های بزرگ بخش حمل و نقل با اعتبارات غیردولتی ساخته شوند. مثل بانک‌ها و سرمایه‌گذاران که پروژه‌های آزادراه ها عمدتا از این طریق انجام می‌شوند.
سعیدی کیا ادامه داد: این قانون توانست بسیاری از گره‌های بزرگ مالی را در طول سال‌های گذشته باز کند و پروژه‌هایی مانند آزاد راه تهران – ساوه، قزوین – زنجان، قم – کاشان، ساوه ـ سلفچگان، زنجان ـ تبریز و... همچنین آزاد راه تهران – شمال در این قالب پیگیری شده است.
وی درباره‌ی جزییات قراردادهای مالی آزاد راه تهران – شمال نیز توضیح داد: این پروژه با مشارکت بنیاد و وزارت راه با 50 درصد آورده مالی دولت و 50 درصد سرمایه گذاری بنیاد و توسط بنیاد ساخته می‌شود. در این پروژه تمام قراردادها و تصمیم گیری‌های اقتصادی را به تائید وزارت راه و شهرسازی می رسد و توسط بنیاد به عنوان مجری کار انجام می‌شود.
رییس بنیاد مستضعفان درباره چگونگی به وجود آمدن این تحول بزرگ در ساخت آزاد راه تهران – شمال نیز عنوان کرد: در ماه‌های ابتدایی که بنده وارد بنیاد مستضعفان شدم دیداری با جناب آقای دکتر آخوندی داشتیم. در جریان آن بنده از ایشان پرسیدم که آیا تکمیل این آزاد راه را پیگیری می‌کنند که با تایید ایشان کار آغاز شد. خوشبختانه تا امروز دو طرف با تمام توان خود پیگیر اجرای این کار مهم بوده‌اند و پیشرفت هایی که امروز در قطعه اول شاهد آن هستیم نتیجه این همکاری و نشان از عزم مشترک در انجام آن است.
سعیدی کیا زمستان امسال را زمان تکمیل قطعه اول این آزاد راه دانست و گفت: در ابتدا ما برنامه داشتیم که کار در بهار سال ۱۳۹۶ تکمیل شود، اما زمستان سال قبل زمستان سختی بود و با توجه به دمای منفی ۲۰ درجه امکان سرعت دادن به تکمیل پروژه وجود نداشت، از طرفی رانش و جابجایی کوه با حجم حدود دو میلیون متر مکعب منجر به اصلاح مجدد مسیر و تأثیرگذاری بر زمان پروژه گردیده است. با این وجود کار با قدرت زیادی ادامه یافته و امروز به پیشرفت ۸۵ درصدی رسیده است و امیدواریم طبق برآوردهای فعلی قطعه اول قبل از پایان امسال به بهره برداری برسد.
وی درباره‌ی آخرین وضعیت منطقه دوم و سوم این آزاد راه نیز اعلام کرد: در قطعه دوم چهار مناقصه مختلف برگزار شد و در حال حاضر کار به پیمانکاران ابلاغ شده است. یک قسمت مهم از منطقه دو تونل البرز است که تونل شرقی از چند سال قبل در حال اجراست و حدود 50% پیشرفت دارد و تونل غربی نیز با ورود فناوری جدیدی که برای نخستین بار در ایران مورد استفاده قرار می‌گیرد، یعنی TBM تمام مقطع (دستگاه حفاری) به قطر 13.5 متر انجام می‌شود.
رییس بنیاد مستضعفان اضافه کرد: در قطعه سوم نیز سرمایه گذاران کره‌ای اعلام آمادگی کردند تا به این بخش فاینانس ارائه کند. ما در کنار این پیشنهاد دیگر پیشنهادات تامین مالی طرح‌های سرمایه گذاری از کشورهای مختلف و نیز پیمانکاران ایرانی را نیز بررسی می‌کنیم تا کار اجرایی شود.
سعیدی کیا در پاسخ به این سوال که زمان احتمالی تکمیل کامل آزاد راه تهران – شمال چه سالی خواهد بود، عنوان کرد: با وجود تمام دشواری‌ها ما معتقدیم انشاالله تا سال ۱۴۰۱ امکان بهره برداری کامل از این پروژه وجود خواهد داشت.
وی در پاسخ به سوالی دیگر درباره آخرین وضعیت ساخت ترمینال سلام فرودگاه امام از سوی بنیاد مستضعفان نیز تاکید کرد: در ابتدا یکی از شرکتهای بنیاد در احداث این ترمینال به عنوان یک پیمانکار حضور داشت، اما با توجه به این که وزارت راه و شهرسازی کمبود اعتبار داشت از بنیاد مستضعفان خواستند تا تامین مالی نیز در این ترمینال داشته باشد. ما با این هدف که گره مشکلات باز شود وارد شدیم و قرارداد در دی ماه سال ۱۳۹۵ به امضاء رسید.
رییس بنیاد مستضعفان با بیان این که کارگاه این ترمینال به عنوان بزرگترین کارگاه ملی با رکوردشکنی جزئیات فنی اجرایی، کاملا فعال است ، توضیح داد: این نکاتی که بعضا در فضای مجازی و رسانه‌ها بیان می‌شود که بنیاد مستضعفان کار را متوقف کرده به هیچ عنوان صحت ندارد. ما از همان ابتدا اعلام کردیم که این پروژه را به عنوان یک پروژه ملی مهم با اتکاء به توان داخلی و در راستای اقتصاد مقاومتی، تکمیل خواهیم کرد و برنامه زمان بندی آن نیز یک سال تعیین شده است، اما چندی قبل وزارت راه و شهرسازی اعلام کرد که شاید بر اساس آخرین مطالعات مشاور طرح، قصد ایجاد تغییراتی در طرح مصوب قبلی در جهت بالابردن ظرفیت ترمینال سلام داشته باشد که اگر نظر قطعی آنها بر این تغییر باشد مدت زمان ساخت و هزینه آن افزایش می‌یابد.
سعیدی کیا افزود: در حال حاضر ترمینال سلام پیشرفتی ۵۳ درصدی را به ثبت رسانده و کار طبق برنامه ادامه دارد.
رقابت بنیاد برای اپراتوری بندر رجایی
وی درباره‌ی آخرین وضعیت فعالیتهای دریایی بنیاد مستضعفان نیز توضیح داد: بنیاد با توجه به اهمیت توسعه فعالیتهای بندری کشور در مقایسه با همسایگان در این قسمت فعال است. ما در حال حاضر در بندر نوشهر اصلی ترین اپراتور هستیم و در بندر امام خمینی (ره) و نیز بندر شهید رجایی نیز در حوزه کانتینر فعالیت بسیار مطلوبی داریم. در فاز دوم بندر شهید رجایی اقداماتی به منظور شرکت در مناقصه انجام شده که با توجه به عملکرد مثبت بنیاد مستضعفان در این بندر در طول سال‌های قبل امید به برنده شدن وجود دارد.
رییس بنیاد مستضعفان ادامه داد: طبق آخرین خبرها سازمان بنادر پاکت‌های مناقصه را باز کرده و دو شرکت در رقابت باقی ماندند. بنیاد مستضعفان برای حضور در این بندر با مشارکت یکی از بزرگ ترین شرکتهای اپراتوری بندری اروپا وارد شده و می‌تواند در این حوزه اقدامات قابل توجهی داشته باشد.
تداوم مذاکره با شهرداری برای پروانه ساخت پلاسکو
سعیدی کیا درباره آخرین وضعیت پیگیری بازسازی ساختمان پلاسکو نیز اظهار کرد: بنده در روزهای ابتدایی این حادثه تلخ اعلام کردم که بنیاد مستضعفان می‌تواند ظرف دو سال این ساختمان را بازسازی کند که البته این موضوع منوط به دریافت پروانه ساخت از شهرداری خواهد بود. ما در طول ماه‌های گذشته مذاکراتی جدی با شهرداری داشته‌ایم و هنوز بحث‌ها ادامه دارد.
وی با اشاره به برخی مشکلات شهری در بازسازی دوباره پلاسکو، عنوان کرد: شهرداری بیان می‌کند با توجه به طرح جامع امکان ساخت ۱۵ طبقه‌ای پلاسکوی جدید وجود ندارد. از سویی دیگر ما ۶۰۰ واحد تجاری ثبت شده در این مجتمع داریم که تمام آنها حقوقی دارند و پس از بازسازی باید به حقوق تعیین شده ی خود برسند. طرح بنیاد مستضعفان این است که براساس استانداردهای روز و لحاظ کردن پارکینگ کنار این پروژه ساختمان جدید پلاسکو را بسازد که برنامه‌ریزی و مذاکرات در این رابطه ادامه دارد.
رییس بنیاد مستضعفان درباره چرایی اعتراض کسبه پلاسکو نیز اظهار کرد: بعضی از مغازه داران معتقد بودند پنج طبقه باقی مانده از پلاسکو می‌تواند با یک بازسازی سطحی به بهره برداری برسد، اما این بخش از ساختمان به لحاظ ایمنی و با توجه به استانداردهای موجود به نظر نمی رسد که قابل استفاده باشد لذا پس از دریافت مجوزهای لازم ساختمان جدید با آیین نامه و مقرارت ایمنی کامل ساخته خواهد شد.
آمادگی بنیاد مستضعفان برای همکاری با وزارت نفت
سعیدی کیا درباره آخرین وضعیت حضور این بنیاد در عرصه انرژی و نفت نیز تصریح کرد: ما در بخش حفاری چاه فعالیتهای مثبتی داشته‌ایم. در میدان آزادگان بنیاد مستضعفان اقدامات قابل توجهی کرده و همچنین آمادگی آن را دارد که در حفاری چاه‌های جدید فعالیت کند، اما این منوط به نظر وزارت نفت است.
وی اضافه کرد: همان طور که پیش از این نیز اعلام کردیم بنیاد مستضعفان سیاست گذار اقتصادی نیست و تنها می‌تواند برای حضور در بخش‌های مختلف اعلام آمادگی کند. شرکتهای حفاری ما سال گذشته سودآور بودند، اما تداوم این عملکرد منوط به همراهی وزارت نفت خواهد بود.
بنیاد و شرکت های دانش بنیان
بنیاد سامانه مشخصی را در موسسه تحقیق و توسعه دانشمند طراحی کرده است، همه‌ی کارهای تحقیقاتی و پژوهشی از طریق این مؤسسه صورت می‌گیرد و شرکتهای دانش بنیان از این طریق به هلدینگ‌های بنیاد وصل می‌شوند و تا به حال ده مورد قرارداد با شرکتهای دانش‌بنیان منعقد شده است.
انتهای پیام