به گزارش ایسنا معصومه ابتکاردر جلسه ستاد ملی مقابله با آتش‌سوزی جنگل‌ها - که درسازمان حفاظت محیط زیست برگزار شد- با اشاره به گزارش‌های سازمان‌های حفاظت محیط زیست و جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری در خصوص افزایش تعداد آتش‌سوزی‌ها طی سه ماهه نخست سال جاری نسبت به مدت مشابه در سال گذشته به دلایلی مانند افزایش پوشش گیاهی به دلیل بارندگی‌های مناسب گفت: ضروری است برای ادامه روند کاهشی وسعت مناطق درگیر آتش سوزی در سال جاری برنامه‌ریزی‌ها با جدیت بیشتری دنبال شود.
وی با بیان اینکه طبق آمار بیش از ۹۵ درصد آتش سوزی‌ها بر اثر عامل انسانی است، اظهار کرد: از این رو آموزش و آگاهی افزایی مردم در خصوص راهکارهای پیشگیری از وقوع آتش‌سوزی در مناطق جنگلی و مراتع همچنین نحوه مشارکت در اطفای حریق بسیار مهم است و سازمان‌های هواشناسی، مدیریت بحران، جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری و حفاظت محیط زیست باید با همکاری رسانه‌هایی مانند صدا و سیما بر این امر مهم اهتمام ورزند.
ابتکار افزود: دستاوردهای مثبت دو سال گذشته نتیجه اقدام‌ها و هماهنگی‌های شکل گرفته بین دستگاهی همچون پشتیبانی هوایی، تدوین طرح جامع مقابله با آتش‌سوزی جنگل‌ها، انجام مانورهای آمادگی برای مقابله با آتش‌سوزی‌های جنگلی، اجرای طرح‌های آموزشی و اطلاع رسانی بود.
۸ تیرماه مانور سراسری مقابله با آتش سوزی جنگل‌ها برگزار می‌شود
معاون رئیس جمهور ضمن تاکید بر اهمیت برگزاری مانورهای آمادگی برای مقابله با آتش‌سوزی‌های جنگلی به‌ویژه از طریق مشارکت بین استان‌ها همچون مانور اطفای حریق جنگلی در استان گلستان که با همکاری سه استان برگزار شد، تصریح کرد: علاوه بر برگزاری مانور سراسری مقابله با آتش‌سوزی جنگل‌ها در۸ تیرماه سال جاری، این مانورها تا پایان فصل گرما به منظور افزایش هماهنگی میان دستگاه‌های مختلف استانی و ملی و مردم باید تداوم داشته باشد.
رئیس سازمان حفاظت محیط زیست ضمن یادآوری اهمیت موضوع مقابله با آتش‌سوزی جنگل‌ها و حفظ پوشش جنگلی کشور از سازمان برنامه و بودجه خواست برای تخصیص تجهیزات اطفای حریق به سازمان‌های جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری و حفاظت محیط زیست به صورت خارج از نوبت، همچنین تخصیص اعتبار ویژه برای مقابله با آتش‌سوزی جنگل‌ها همکاری لازم را داشته باشد زیرا این اعتبارات در واقع برای حفظ سرمایه‌های ملی کشور تخصیص می‌یابد.
وی خاطرنشان کرد: با توجه به شرایط موجود، عدم اطفای حریق‌های جنگلی در لحظات نخستین وقوع آتش‌سوزی می‌تواند منجر به تکرار فجایعی همچون آتش‌سوزی هزاران هکتاری در پارک ملی گلستان طی سال‌های ۸۸ و ۸۹ شود که این موضوع با توجه به پوشش ناچیز و آسیب پذیر جنگلی در ایران، همچنین تشدید آثار منفی تغییر اقلیم در کشور به ویژه بر عرصه جنگلی بسیار تاسف بار خواهد بود.
ابتکار با یادآوری وقوع آتش‌سوزی‌های یک هفته ای در عرصه‌های جنگلی کشورهایی همچون کانادا، آلاسکا، استرالیا و کالیفرنیا به علت عدم کنترل و اطفای حریق در ساعات نخستین آتش‌سوزی گفت: این کشورها به رغم امکانات وسیع پس از گسترش آتش‌سوزی توانایی مقابله با آتش را از دست دادند و در نتیجه مناطق وسیعی از جنگل‌ها در این کشورها از بین رفت و این می‌تواند تجربه بسیار خوبی برای کشورهایی همچون ما به لحاظ توجه به ضرورت اطفای حریق در ساعات اولیه باشد.
وی بر ضرورت اطلاع‌رسانی گسترده شماره تماس‌های مردمی سازمان‌های حفاظت محیط زیست (۱۵۴۰) و جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری (۱۵۰۴) جهت گزارش سریع مشاهده آتش در مناطق جنگلی و مراتع تاکید و اظهارکرد: پایش، پیش‌بینی ماهواره‌ای و پیش‌آگهی از آتش‌سوزی در مناطق جنگلی و مراتع دیگر مواردی است که باید در دستور کار قرار گیرد.
معاون رئیس جمهور اشاره‌ای هم به قانون بسیاری از کشورها در خصوص ممنوعیت مطلق روشن کردن آتش در هوای باز طی بازه‌های زمانی حساس کرد و گفت: این موضوع در ایران نیز باید پیگیری و اجرا شود. از این رو ضروری است موضوع ممنوعیت مطلق روشن کردن آتش در هوای باز برای تمامی اقشارهمچون کشاورزان و گردشگران در فصل گرما و خطر آتش‌سوزی جنگل‌ها و مراتع از ابعاد مختلف همچون بعد حقوقی مورد بررسی قرار گیرد.
رئیس سازمان حفاظت محیط زیست ابراز امیدواری کرد: روند کاهشی وسعت مناطق جنگلی درگیر آتش‌سوزی طی سال‌های ۹۴ و ۹۵ در سال جاری نیز تداوم یابد.
سطح حریق جنگلی در ایران پایین‌تر از میانگین جهانی است
ناصر مقدسی - قائم‌مقام سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری- با اشاره به آمار جهانی تخریب جنگل گفت: طبق این آمار، به صورت میانگین یک درصد جنگل‌ها یعنی حدود ۴۰۰ میلیون هکتار به صورت سالیانه بر اساس آتش‌سوزی به صورت غیر قابل بازگشت تخریب می‌شوند. خوشبختانه سطح حریق جنگلی در ایران بسیار پایین‌تر از میانگین جهانی است البته تمام تلاش ما این است که با توجه به پوشش کم جنگلی در ایران، این آمار هر چه بیشتر کاهش پیدا کند.
قائم‌مقام سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری ادامه داد: مساله ورود نیروهای ارتش و دفاعی برای مقابله و اطفای حریق در قانون حفاظت پیش‌بینی شده است و پیشرفت‌های خوبی هم در این زمینه صورت گرفته است. سند مورد اجماع همه دستگاه‌های مرتبط، طرح جامع مقابله با اطفاء حریق است.
وی از بهره‌برداری و فعالیت چهار پایگاه اطفای حریق استان‌های کرمانشاه، ایلام، گلستان سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری خبر داد و گفت: چهار پایگاه استان‌های فارس، کردستان و کرمان و لرستان نیز در جریان احداث و اتمام به منظور بهره برداری است.
مقدسی با اشاره به اقدام سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری در شناسایی کانون‌های بحرانی تمامی استان‌های کشور اظهار کرد: دفتر مهندسی سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری نیز به صورت آنلاین محل وقوع حریق را به یگان حفاظت و از آنجا به استان‌ها اطلاع می‌دهد.
بنابراین گزارش، محمد اسلامی معاون امور صنعتی و تحقیقات وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح ضمن اشاره به برخی چالش های اعتباری در این حوزه، گفت: برای توان‌افزایی در حوزه مقابله و اطفای حریق‌های جنگلی به تخصیص اعتبارات خاص نیاز داریم.
کاهش ۶۷ درصدی وسعت مناطق جنگلی طعمه حریق شده طی دو سال/ استقرار بالگرد اطفای حریق جنگل در خوزستان
بنابراین گزارش، علی تیموری - مدیرکل دفتر حفاظت و مدیریت شکار و صید سازمان حفاظت محیط زیست- با ارائه آمار تعداد و وسعت آتش سوزی‌های مناطق جنگلی گفت: سال‌های ۹۳ با ۲۱۶ مورد، ۹۴ با ۲۷۷ مورد و ۹۵ با ۲۲۱۱ مورد حریق رو به رو بودیم. اگرچه به لحاظ تعداد، عدد افزایشی را شاهد بودیم ولی به لحاظ وسعت درگیر حریق، شاهد کاهشی چشمگیر بودیم به گونه‌ای که در سال‌های ۹۳ حدود شش هزارو ۵۷۴ هکتار، ۹۴ حدود سه هزار و ۳۹۴ هکتار و ۹۵ حدود دو هزار و ۱۲۳ هکتار از اراضی جنگلی طعمه حریق شد.
تیموری افزود: بر این اساس در سال ۹۴ و در مقایسه با سال ۹۳، شاهد کاهش ۵۱ درصدی وسعت درگیر با حریق بودیم که این عدد در سال ۹۵ و در مقایسه با سال ۹۴ به ۳۶ درصد و در سال ۹۵ و در قیاس با سال ۹۳ یعنی طی بازه ای دو ساله به ۶۷ درصد رسید.
وی کاهش وسعت آتش‌سوزی‌ها را ناشی از انجام اقدام‌های مختلف همچون شناسایی نقاط حساس آتش‌سوزی، استقرار چادرهای آتش‌بانی در مناطق حساس، ایجاد گشت‌های سیار در مناطق حساس، هماهنگی با مسئولان استان برای همکاری هنگام وقوع آتش سوزی، نصب تابلوهای هشدار دهنده و اعلام شماره ۱۵۴۰ روی تابلوها و بنرها به منظور ارائه گزارش‌های آتش سوزی از سوی مردم، فعال شدن ستادهای واکنش سریع در سطح ملی و استانی، استفاده از بالگرد و هلی‌برد نیرو برای خاموش کردن آتش طی توافق با وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح و سازمان هوافضا از سال ۹۴ دانست.
مدیرکل حفاظت و مدیریت شکار و صید سازمان حفاظت محیط زیست با ارائه آماری از تعداد و وسعت آتش‌سوزی‌های جنگلی در مناطق تحت مدیریت سازمان از ابتدای سال جاری تاکنون گفت: متاسفانه در استان‌های خوزستان و ایلام شاهد افزایش آتش‌سوزی‌ها نسبت به مدت مشابه در سال گذشته بودیم.
تیموری ادامه داد: در حالی استان خوزستان با ۱۴ مورد حریق در وسعت ۱۷۲ هکتار در صدر آتش سوزی‌های سه ماهه نخست سال جاری قرار گرفته است که در مدت مشابه سال گذشته هیچ آتش سوزی را در این استان شاهد نبودیم همینطور در ایلام پنج مورد آتش سوزی در وسعت ۲۳ هکتاری را شاهد بودیم در حالی‌که در مدت مشابه سال گذشته تنها یک مورد حریق در پنج هکتار در این استان رخ داد.
وی با بیان اینکه به طور کلی استان‌های ایلام و فارس از جمله استان‌های پرمخاطره از نظر وقوع آتش‌سوزی‌های جنگلی هستند، اظهار کرد: امسال به دلیل شرایط ویژه خوزستان و افزایش بسیار قابل توجه دمای هوا در این استان، یک بالگرد خاص در این استان مستقر شده است.
مدیرکل حفاظت و مدیریت شکار و صید سازمان حفاظت محیط زیست با اشاره به شرایط بارش کشور، افزایش پوشش گیاهی طی سال جاری، آغاز زود هنگام فصل گرما و تشدید دمای هوا، نسبت به مستعد بودن مناطق برای آتش‌سوزی هشدار داد و گفت: در صورتی‌که طی ساعات نخستین آتش سوزی‌ها با آن‌ها مقابله نشود، امکان رخ دادن فاجعه بسیار زیاد خواهد بود.
تغییر کاربری توپولف برای ستفاده در اطفای حریق‌های جنگلی
در ادامه این نشست مصطفایی - مدیریت بحران وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح- با ارائه گزارشی از همکاری‌های بین دستگاهی همچون وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح در اطفای حریق‌های جنگلی کشور گفت: اواسط سال ۹۴، کمیته اطفای حریق هوایی متشکل از همه سازمان‌های بهره‌بردار و وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح تشکیل شد و تا ابتدای سال ۹۵ هم برنامه جامع اطفاء آماده شد و هم برنامه‌ریزی برای پایگاه‌های پشتیبانی هوایی صورت گرفت.
وی با بیان اینکه در سال ۹۶ به دلیل محدودیت‌های ایلوشین همچون فرود در فرودگاه ایلام، توپولف نیز با تغییر کاربری در این حوزه وارد شد،گفت: ایلوشین هواپیمای باری بود و از این رو مخازن باید بر هواپیما سوار می شد و در نتیجه هواپیما کاربری خود را از دست می داد اما توپولف می‌تواند ۱۶ تن آب بپاشد.
مصطفایی به همکاری وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح با سازمان‌های حفاظت محیط زیست و جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری در خصوص تامین تجهیزات مورد نیاز یگان‌ها همچنین تجهیزات مورد نیاز برای مقابله و اطفاء حریق اشاره و اظهار کرد: در سال ۹۵ مرکز کنترل اطفای حریق هوایی کشور در وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح ایجاد شد.
وی با بیان که در حال حاضر ۱۶ پایگاه مستقر برای اطفای حریق هوایی جنگل ها در کشور وجود دارد، گفت: در هر پایگاه و با هماهنگی کمیته اطفای حریق و نمایندگان رسمی معرفی شده از سوی سازمان حفاظت محیط زیست و جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری، سه بالگرد می‌تواند به صورت همزمان پرواز کند و در صورت نیاز به پرواز تعداد بالگرد بیشتر باید دستور معاون وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح اخذ شود.
مصطفایی به اقدامات پژوهشی وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح برای عملکرد بهتر و سریع‌تر در اطفای حریق مناطق جنگلی اشاره و اظهارکرد: به طور کلی کارایی هواپیما به ویژه در محیط‌های متراکم بیشتر از بالگرد است و از این رو بخش مهمی از فعالیت‌ها در این حوزه متمرکز شده است.
بنابراین گزارش، سرهنگ قاسم سبزعلی - فرمانده یگان حفاظت سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری- با اشاره به اقدام‌های صورت گرفته از سوی این سازمان برای جلوگیری از آتش سوزی جنگل‌ها و کاهش سطح درگیر با آتش در مناطق جنگلی گفت: کاهش ۳۷ درصدی حریق در جنگل‌ها طی سال ۹۵ نشان‌دهنده نتایج مثبت اقدام‌های صورت گرفته بود البته باید برنامه‌ریزی ویژه‌ای نیز برای کاهش حریق در مراتع داشته باشیم چرا که آمار نشان‌دهنده افزایش ۵۰ درصدی حریق در این مناطق است. هر چند بخشی از این چالش به دلیل تغییر الگوی بارش یا آتش روشن کردن در مزارع است.
وی افزود: اقدام وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح و سایر نهادهای مرتبط در پشتیبانی هوایی برای اطفای حریق بسیار ارزنده و پر ثمر بوده است که باید با قدرت بیشتری ادامه پیدا کند.
فرمانده یگان حفاظت سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری با اشاره به موقعیت خاص استان خوزستان طی سال جاری گفت: متاسفانه در در استان خوزستان سه مورد حریق در سطح ۱۰۰ هکتار از اراضی جنگل، چهار مورد حریق در سطح ۱۲۵ هکتار از مراتع و در کل ۲۲۵ هکتار آتش سوزی طی سال ۹۶ را شاهد بوده‌ایم.
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی محیط زیست (پام)، سبزعلی در پایان اظهارکرد: طی دو ماهه نخست سال جاری ۳۱ مورد حریق در وسعت ۲۶۱ هکتار در سراسر کشور را شاهد بودیم و مهم‌ترین چالش ما در این زمینه در استان خوزستان است.
انتهای پیام