در ششمین کنفرانس الگوی اسلامی ایرانی بررسی شد؛

تعمیق و تکمیل الگوی پایه از منظر سیاسی – امنیتی و سیاست خارجی

پنل تعمیق و تکمیل الگوی پایه در محور « سیاسی – امنیتی و سیاست خارجی » به عنوان یکی از پنل‌های تخصصی این کنفرانس با حضور دکتر جلال درخشه و دکتر مصطفی ایزدی به عنوان هیئت رئیسه پنل، امروز پنج شنبه، 14 اردیبهشت‌ماه در محل کتابخانه ملی برگزار شد.

به گزارش ایسنا، دکتر ابراهیم زرگر، مقاله «مزاحمت ساختار بین المللی و تحقق الگوی پیشرفت در ایران»، دکتر علی قربانپور دشتکی، مقاله «رهیافت فرهنگ استراتژیک ملی در الگوی دیپلماسی فرهنگی»، دکتر علیرضا اسماعیلی مازگر، مقاله «جمهوری اسلامی ایران و جایگاه مطلوب آن در نظام بین الملل آینده»، دکتر مسعود پورفرد، مقاله «ثبات سیاسی در جمهوری اسلامی ایران»، دکتر اعظم ملایی، مقاله «پیشرفت جامعه محور؛چارچوبی مفهومی برای الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت» و دکتر احمد صلاح منش، مقاله «بررسی تاثیر تحریم های اقتصادی بر روابط تجاری ایران و کشورهای منتخب» را ارائه می کنند.

در بخش دیگری از این پنل دکتر امین نواختی مقاله «الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت به عنوان راه بدیل توسعه در کشورهای اسلامی» و دکتر مسعود جعفری نژاد، مقاله «ضرورت های تدوین الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت و کاربرد آن در جهان اسلام» را ارائه دادند.

مزاحمت ساختار بین المللی و تحقق الگوی پیشرفت در ایران

بنابر این گزارش دکتر ابراهیم زرگر در سخنرانی ارائه مقاله خود یکی از موانع مهم تحقق الگو اسلامی ایرانی پیشرفت، طراحی افقی دانست که بتواند این مانع زدایی را تحقق یافته ببیند.

وی گفت: برای این منظور این نوشتار تدبیر "مدیریت جهادی" را به عنوان راه کار تجویز می کند. قدرت کارگزاری عظیم مدیریت جهادی می تواند ساختار متصلب و مزاحمت ساختاری تمدن مستحدث غرب و الگوی لیبرال دموکراسی را برطرف کند.

وی همچنین ادامه داد: توسعه یافتگی و پیشرفت در ایران و سایر کشورهای درحال توسعه، فرایندی متفاوت با کشورهای توسعه یافته مغرب زمین است. نظریه های توسعه برخی بر نظریه های نوسازی بر پیروی کشورهای درحال توسعه از مسیر کشورهای توسعه یافته و تکامل خطی تاکید می کنند و غربی شدن و مدرنیزاسیون را تجویز می کنند. جوامع به دو دسته سنتی و مدرن تقسیم و جوامع سنتی باید از جوامع مدرن تقلید و پیروی کنند.

رهیافت "فرهنگ استراتژیک" ملی در الگوی دیپلماسیِ  فرهنگی چندجانبه

در ادامه نشست دکتر علی قربانپور دشتکی ارائه مقاله خود را اینگونه شروع کرد: رهیافت فرهنگ استراتژیک عبارتست از وجوه پایه‌ای، مشترک و مبتنی برهویت جمعی در قلمرو ملی و منطقه‌ای، که در چارچوب شاکله امنیت فرهنگی مرتبط با امنیت ملی،بتوان الگویی جدید و بدیل را صورت بندی نمود و به اعتبار آن، بتوان برای پیشگیری از وقوع منازعات داخلی و تحکیم و تقویت روابط جمعی ملی و منطقه‌ای راه حلی کارآمد و پایدار را ارائه کرد.

وی ادامه داد: ارائه این رهیافت با توجه به پیچیده شدن شرایط و اوضاع کشور و منطقه میباشد و دلالت بر این امر دارد که رهیافتهای سخت‌افزاری(نظامی) و سیاسی، به رغم لازم بودنشان، برای حل بسیاری از مسائل و گسترش امنیت و رفاه در جوامع، از کارآیی و کفایت لازم برخوردار نیستند.

جمهوری اسلامی ایران و جایگاه مطلوب آن در نظام بین الملل آینده 

سپس دکتر علیرضا اسماعیلی آینده‌ نظام بین الملل و چگونگی نظم حاکم بر آن در دوران پسادوقطبی را، مساله‌ای بسیار مهم و حائز اهمیت برای جمهوری اسلامی ایران دانست که در سند پیشنهادی الگوی پیشرفت اسلامی ایرانی مغفول مانده است.

وی ادامه داد: تلاش این تحقیق، ترسیم جایگاه شایسته جمهوری اسلامی ایران در نظام بین الملل آینده بر اساس الگوی پیشنهادی «دوقطبی- چندقطبی» می باشد که جمهوری اسلامی ایران در هر دو سطح آن حضوری فعال و تاثیرگذار خواهد داشت.

وی الگوی دوقطبی- چند قطبی را الگویی واقع بینانه دانست که با لحاظ ظرفیت های جهانی انقلاب کبیر اسلامی ایران و با در نظر گرفتن توفیقات و دستاوردهای بین المللی گفتمان قدرت آن در منازعات منطقه ای و بین المللی ترسیم شده است و گفت: الگوی «دوقطبی- چندقطبی» می تواند نقشه راه دقیقی را برای حرکت جمهوری اسلامی ایران در هندسه‌ قدرت جهانی ترسیم نماید تا با اهتمام و بهره مندی از هر دو بعد نرم افزاری و سخت افزاری انقلاب اسلامی، شاهد استقرار جمهوری اسلامی ایران در جایگاه شایسته و مطلوب آن در نظام بین الملل آینده باشیم.

ثبات سیاسی در جمهوری اسلامی ایران

دکتر مسعود پورفرد نیز در تحقیق خود، ثبات سیاسی در وضعیت موجود جمهوری اسلامی ایران ( مدل نظام مردم سالار دینی) مورد بررسی قرار داد که نشانه ها حاکی از ثباتی است که  وقوع آن مستلزم فراهم ‌آمدن شرایط هشت گانه در فرآیند تغییرات سیاسی و اجتماعی است و بالعکس و گفت: بی‌ثباتی سیاسی در جمهوری اسلامی ایران پدیده‌ای ساده ای خواهد بود که با از بین رفتن یکی از این شرایط، ظهور و بروز می‌یابد.

وی ادامه داد: بدیهی است که هر کدام از عوامل هشت گانه ثبات سیاسی آسیب پذیر شوند وضعیت نظام سیاسی موجود جمهوری اسلامی ایران با بی ثباتی روبرو خواهد شد. بررسی عوامل اصولی ثبات سیاسی در محیط داخلی و خارجی بر روی وضعیت موجود جمهوری اسلامی ایران ونیزبه راهبردها و مکانیزم‌ها درخصوص ثبات سیاسی اشاره شده است.در نهایت با بهره مندی از نتایج پژوهش‌ها  جهت بهبود ثبات سیاسی در وضعیت موجود جمهوری اسلامی ایران ، پیشنهاد ها و زمینه های لازم ذکر شده است. 

پیشرفت جامعه محور؛ چارچوبی مفهومی برای الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت

پس از پرسش و پاسخ در بخش دوم نشست  دکتر اعظم ملایی در ارائه مقاله خود گفت: مناسبات دولت ضعیف، جامعه قوی در ایران که قرن هاست بر سرشت عرصه عمومی حکمفرماست، بازیگران گوناگون در این عرصه (ازجمله دولت) را وارد یک سیاست برزیستی(بقا) کرده است. از آنجایی که جامعه ایران واجد ماهیت شبکه ای است، بازگیران غیر دولتی راه های مبارزه کردن با دولت و نافرمانی با هدف بقای خود را به خوبی آموخته اند.

وی ادامه داد: این مقاله مدعی است که برنامه نویسی توسعه در ایران نیز بازتابی روشن از سیاست برزیستن در یک جامعه شبکه ای و برابر نهادن بازیگران غیر دولتی است. مقاله توصیه می کند که اگر الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت قرار است به راستی یک برنامه فراگیر و کارآمد باشد، ضروری ترین اقدام، انجام یک بازنگری دوران ساز در این نوع از برنامه نویسی توسعه است که همواره دغدغه پیشرفت کشور با مرجعیت دولت را داشته است.

وی در آخر جمع کردن همه بازیگران اجتماعی، سیاسی، فرهنگی، اقتصادی و مذهبی و تشکیل یک اجماع ملی برای تدوین الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت، ضروری دانست و از آن به عنوان آغاز یک برنامه نویسی «جامعه محور» یاد کرد.

بررسی تأثیر تحریم‌های اقتصادی بر روابط تجاری ایران 

دکتر احمد صلاح منش نیز در ادامه نشست درباره مقاله خود گفت: تحریم‌های اقتصادی بین‌المللی به عنوان ویژگی معمول و تکرار شونده‌ی تعارضات سیاسی بین کشورها مطرح گردیده، به طوری که پس از پایان جنگ سرد رشد بسیار چشمگیری داشته است. جمهوری اسلامی ایران تنها کشوری است که بیش از سی سال به وسیله‌ی تحریم‌های کوچک و جامع تحت فشار قرار داشته، ولی با این وجود به گمان بسیاری از محققین این تحریم‌ها هرچند که هزینه‌هایی را به ایران تحمیل کرده، اما نتوانسته اهداف کشورهای تحریم‌کننده که تغییر رفتار جمهوری اسلامی بوده را محقق بسازد.

وی ادامه داد: در این مقاله به بررسی اثر تحریم‌های جامع شورای امنیت بر حجم تجارت ایران و 20 کشور منتخب طی دوره‌ی 1995 تا 2015 پرداخته شده است.

وی همچنین در پایان گفت: نتایج حاکی از آن است که تحریم‌ها اثر معناداری بر حجم روابط تجاری ایران و کشورهای منتخب نداشته است، امّا ترتیب و چینش آنها را تغییر داده و کشورهای چین، امارات و هند جای کشورهای ژاپن، آلمان و فرانسه را گرفته‌اند و جمهوری اسلامی ایران را با زیان ناشی از کاهش کیفیت کالاها و یا افزایش قیمت آنها مواجه ساخته و به این طریق هزینه‌ای را به ایران تحمیل کرده است. 

الگوی اسلامی-ایرانی پیشرفت به‌عنوان راه بدیل توسعه در کشورهای اسلامی

دکتر امین نواختی مقدم سخنران بعدی نشست درباره مقاله خود گفت: در نظام مدیریتی و برنامه‌ریزی توسعه، توجه به جزئیات و اقتضائات زمانی و مکانی و ارزش‌ها، باورها و اعتقادات جهت تحقق اهداف پیشرفت و توسعه الزامی است. ساختار، قوانین و عملکرد نظام جهانی سبب شده که برنامه‌ها و اقدامات توسعه‌ای دولت‌ها بر مبنای اصول این نظام طراحی و ساماندهی شود و از قوانین این ساختار تحمیلی تبعیت کند و استلزامات توسعه را بر مبنای قواعد آن بپذیرد.

وی افزود: این مفهوم از توسعه دارای پیش فرض‌های هستی‌شناختی، معرفت‌شناختی، انسان‌شناختی و بطور کلی بینان فکری مشخصی است که در نتیجه‌ی ظهور دوران مدرن تکوین یافته و به‌صورت امروزی خود را در حوزه‌ی تکنولوژی، علوم تجربی و توسعه‌ی اقتصادی-سیاسی و اجتماعی متجلی کرده است. از همین‌رو سایر کشورها نیز در این نظام جهانی در صدد تغییر جایگاه خود با توسل به این الگوهای توسعه و حرکت در این راستا هستند. پژوهش حاضر استفاده از الگوی اسلامی-ایرانی پیشرفت را به‌عنوان الگویی بدیع و بدیل در برابر الگوی توسعه‌ی غربی در کشورهای اسلامی بررسی می‌کند.

همچنین این پژوهش به مقایسه‌ی تطبیقی الگوی اسلامی-ایرانی به‌عنوان یک مدل اقتصاد اسلامی در منطقه و تاثیر این الگو بر کشورهای اسلامی منطقه و نیز چالش‌های پیش‌روی این الگو در این جوامع برای تبدیل شدن به الگوی اقتصادی و پیشرفت به‌عنوان یک مسله‌ی اساسی می‌پردازد.

نواختی مقدم ادامه داد: پژوهش ما به‌صورت مطالعه‌ی موردی در کشور جمهوری آذربایجان صورت می‌گیرد. در تلاش برای پاسخگویی به سوال مطرح شده، آیا به صدق اینکه جهموری آذربایجان یک کشور اسلامی است می‌تواند از الگوی اسلامی-ایرانی پیشرفت به‌عنوان یک الگوی توسعه اقتصادی بهره ببرد؟

ضرورت‌های تدوین الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت 

 آخرین سخنران نشست دکتر مسعود جعفری‌نژاد درباره مقاله خود گفت: تهاجم فرهنگی یکی از مهمترین تهدیدهای نرم فرهنگی ـ اجتماعی نظام جمهوری اسلامی ایران به شمار می‌آید که لزوم مقابله با آن، بارها از سوی مقام معظم رهبری طرح شده است. از سوی دیگر طی سال‌های اخیر مسئله طراحی و تدوین الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت نیز بارها مورد تاکید ایشان قرار گرفته است و به نظر می‌رسد طرح و تدوین این الگو بتواند انقلاب اسلامی را در برابر چالش هایی نظیر تهاجم فرهنگی مصون کند.

وی افزود: بر این اساس پژوهش ما با استفاده از روش توصیفی و تحلیلی و همچنین استفاده از منابع کتابخانه ای و مشاهدات تجربی قصد دارد به این سوال اساسی پاسخ دهد که که «ضرورت‌های طرح الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت برای مقابله با تهاجم فرهنگی به مثابه یک تهدید نرم چیست؟» 

انتهای پیام

  • پنجشنبه/ ۱۴ اردیبهشت ۱۳۹۶ / ۱۵:۲۹
  • دسته‌بندی: علم
  • کد خبر: 96021408650
  • خبرنگار : 71568