از نوروزی‌خوانی تا کل‌چهارشنبک و یور

رئیس بنیاد البرزشناسی ‌گفت: مهم‌ترین رسم البرزی‌ها در آستانه سال جدید چاووشی‌خوانی است.

«مهراب رجبی» در گفت‌وگو با خبرنگار ایسنا، اظهار کرد: با نزدیک شدن به سال نو شاهد جنب و جوش خاصی در میان مردم هستیم.

وی ادامه داد: در روزهای پایانی سال بازار خانه‌تکانی و خرید عید داغ می‌شود و گوش کوچه و خیابان‌ها از صدای پای مردمانی پر می‌شود که می‌خواهند سال جدید را با دست پر آغاز کنند.

رجبی خاطرنشان کرد: ساکنان هر یک از شهرهای ایران برای استقبال از بهار آداب و رسومی دارند که بسیار منحصر به فرد و جالب هستند.  

این محقق با اشاره به رسوم مهم البرزی‌ها در روزهای نزدیک عید تصریح کرد: در آستانه سال نو مهم‌ترین رسم البرزی‌ها «چاووشی‌خوانی» (نوروزی خوانی) است که «حاجی فیروز» در دهه‌های اخیر جای نوروزی‌خوانی را گرفته، اما در گذشته البرزی‌ها با این شخصیت مانوس نبوده‌اند.

وی افزود: در گذشته نوروزی‌خوانان در اواسط اسفند شعری با مضمون آموزش تعالیم دینی، دعا و نیایش می‌خواندند که درآن از 12 امام شیعیان نام برده می‌شد و در ترجیع‌بندآن «نوروز سلطان اومده،گل به‌گلستان آمده» تکرار می‌شد.

رئیس بنیاد البرزشناسی توضیح داد: پس از مراسم نوروزی‌خوانی، چهارشنبه‌سوری یا به زبان البرزی «کل چهارشنبک» به معنی چهارشنبه‌کوچک و بی‌اهمیت برگزار می‌شد.

رجبی تصریح کرد: به اعتقاد البرزنشینان قدیمی سال 360 روز است و پنج روز آخر، جزو سال محسوب نمی‌شود و باید به جشن و خوشی بگذرد و جدی نیست.

وی‌ با اشاره به برگزاری مراسم قاشق‌زنی در چهارشنبه آخر سال‌ گفت: در جشن چهارشنبه آخر سال یا همان چهارشنبه‌سوری، مراسمی به نام «قاشق‌زنی» وجود داشت که طی‌آن مردان با آبروی خانواده چادری بر سر می‌انداختند و به شکل ناشناس به در خانه همسایه‌ها می‌رفتند و با قاشق به قابلمه یاکاسه‌ای ضربه می‌زدند و اهل هر خانه نیز مقداری غذا و آذوقه در اختیار فرد می‌گذاشتند و به این شکل به همنوع خود در این جشن کمک می‌کردند.

رجبی با اشاره به دیگر رسم البرزی‌ها در روزهای پایان سال افزود: سبزه سبزکردن نیز از رسوم قطعی البرزی بود و این کار به این علت انجام می‌شد که ‌کشاورزان برای پیش‌بینی و کاشت نوع محصول، از بذر هر گیاهی مثل گندم، جو، ماش و سایر محصولات مقدار کمی سبز می‌کردند و هر کدام بهتر به عمل می‌آمد، در سال زراعی همان محصول‌کاشته می‌شد و به این وسیله کشت و کارشان را تنظیم می‌کردند و ارزیابی سال آینده کشاورزی را برنامه‌ریزی می‌کردند.

وی ادامه داد: برخلاف‌ کاری‌که به تازگی مرسوم شده است، سبزه‌ها یا در زمین کاشته می‌شد و یا خوراک دام‌ها می‌شد، اما اکنون با رهاکردن آن در دل کوه و دشت، اسراف و محیط‌زیست را آلوده می‌کنند.

رئیس بنیاد البرزشناسی از خانه‌تکانی به‌عنوان دیگر رسم البرزی‌ها نام برد و اضافه کرد: در خانه تکانی البرزی‌ها مراسمی وجود داشت به نام «یور» که ریشه از یاور و کمک دارد، در این مراسم همه زن‌های همسایه جمع می‌شدند و به نوبت به خانه یک نفر می‌رفتند و با کمک یکدیگر خانه‌تکانی را انجام می‌دادند، که بار سنگین این کار به دوش یک نفر نباشد.

انتهای پیام

  • دوشنبه/ ۱۶ اسفند ۱۳۹۵ / ۱۲:۲۸
  • دسته‌بندی: البرز
  • کد خبر: 95121610380
  • خبرنگار :

برچسب‌ها