شاه‌اسماعیل اول «قوپوز» می‌نواخت

یک عاشیق آذری گفت: شاه‌اسماعیل اول (نخستین پادشاه صفوی) یک هنرمند بود که با تخلص «خطایی» شعر می‌گفت و «قوپوز» می‌نواخت.

به گزارش ایسنا به نقل از روابط عمومی دهمین جشنواره موسیقی نواحی ایران، احد ملکی - عاشیق آذری - درباره تاریخچه منظومه‌خوانی در میان عاشیق‌ها، توضیح داد: عاشیق‌ها منظومه‌ها را سینه به سینه نگه داشته‌اند. عاشیق‌ها خودشان هم نقال و هم آهنگسازند و هم داستان‌های منظومه‌خوانی را می‌نویسند. ترک‌زبان‌ها به اصطلاح به چنین عاشیق‌هایی «حاق عاشیقی» می‌گویند. این افراد کسانی هستند که شعر گفتن از طرف خداوند به آن‌ها الهام می‌شود. آخرین درجه عاشیق‌ها هم «دده» یا همان پدر است.

این پژوهشگر موسیقی نواحی اظهار کرد: عاشیق‌ها همواره مورد احترام مردم بوده‌اند، اما در زمان صفویه به اوج رسیدند و بیشتر به آن‌ها بها داده شد. عاشیق دده قربانی و عاشیق عباس توفارقانلی از معروف‌ترین عاشیق‌های زمان شاه‌اسماعیل و شاه‌عباس بودند.

او ادامه داد: «کوراوغلی» یکی از داستان‌های کهن و مهم عاشیقی است. آهنگ‌ها و خود داستان «کوراوغلی» حماسی هستند. کوراوغلی به ترکی یعنی کورزاده یا پسر مرد کور. او کسی است که از خانی که قاتل پدرش بوده انتقام می‌گیرد. اجرای این داستان توسط عاشیق‌ها در میان مردم خیلی طرفدار دارد.

ملکی درباره شرایط فعلی منظومه‌خوانی در میان عاشیق‌ها و به‌طور کلی در جامعه ایران، گفت: منظومه‌خوانی در حال پاک شدن از سینه ما عاشیق‌هاست، چون مردم دیگر فرصت این را ندارند که بنشینند و داستان‌ها را گوش کنند. در گذشته که تلویزیون و رسانه‌ای در روستاها نبود، همه خبرها در اختیار عاشیق‌ها بود. داستان‌های عاشیقی هم خیلی طولانی بودند. برای مثال داستان «اصلی و کرم» هفت ساعت طول می‌کشید که عاشیق‌ها در مراسم مختلف بخشی از آن‌ را می‌خواندند و داستان نصفه می‌ماند و مردم برای روزهای بعد منتظر شنیدن ادامه داستان می‌ماندند؛ اما حالا نه امکانش وجود دارد و نه مردم برای گوش کردن به آن حوصله به خرج می‌دهند.

این پژوهشگر موسیقی نواحی و نوازنده ساز «قوپوز» گفت: تمام داستان‌های عاشیقی، نصیحت و حاوی یک مطلب و پیام هستند. من حالا به شهرهای زنجان، همدان، ارومیه و بقیه مناطق ترک‌نشین می‌روم، از من درخواست می‌کنند که برای‌شان داستان بخوانم اما طبیعتا دیگر وقت آن نیست که همه‌ی داستان گفته شود. بنابراین یک قسمتی از داستان را می‌خوانم که پیام و نصیحت داشته باشد.

او درباره اهمیت برگزاری دهمین دوره جشنواره موسیقی نواحی با محوریت منظومه‌خوانی، اظهار کرد: اکنون در جشنواره‌ها فقط ۲۰ دقیقه به عاشیق‌ها فرصت اجرا داده می‌شود که در این مدت فقط می‌شود دو آهنگ اجرا کرد. بنابراین عاشیق‌ها مجبورند که یک داستان کوتاه را بگویند که بتوانند جمعش کنند و پیام‌شان را برسانند. به هر حال همین هم غنیمتی است و باید به‌خاطر آن، از دست‌اندرکاران جشنواره موسیقی نواحی که به این موضوع توجه دارند تشکر کرد، چون آن‌ها قدر موسیقی نواحی را می‌دانند و برای فراموش نشدن آن زحمت می‌کشند. به نظرم پرداختن به موسیقی عاشیق‌ها و منظومه‌خوانی در جشنواره‌ها کار خیلی خوبی است.

دهمین دوره جشنواره موسیقی نواحی ایران با محوریت منظومه‌خوانی به دبیری احمد صدری از ششم تا نهم تیرماه ۱۳۹۶ در کرمان برگزار خواهد شد.

انتهای پیام

  • شنبه/ ۱۴ اسفند ۱۳۹۵ / ۱۴:۱۷
  • دسته‌بندی: تجسمی و موسیقی
  • کد خبر: 95121408850
  • خبرنگار :