به گزارش ایسنا، به نقل از روابط عمومی دانشگاه آزاد اسلامی نراق؛ در چکیدهای از این مقاله "دکتر فرشته جعفری" استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی و "دکتر محسن عامری" استادیار گروه زبان و ادبیات انگلیسی از اعضای هیات علمی دانشگاه آزاد نراق به تعریف آیین گنوسی، اصول اعتقادی، خاستگاه آن و تاثیرات این آیین بر عقاید عرفای مسلمان پرداخته و نوشتهاند: آیین گنوسی را کیشی عرفانی دانستهاند که دارای عقاید تلفیقی است و فرقههای گوناگون همچون مانویت، صائبین، مندایی، شمعونیان و مرقیونیان دارد و دوران شکلگیری و ظهور و بروز این آیین را از قرن دوم قبل از میلاد تا قرن سوم میلادی دانستهاند.
در ادامه نویسندگان به قسمتی از اعتقادات گنوسیان پرداخته و نوشتهاند: به عقیده گنوسیان، روح انسان در این دنیا اسیر است و راه نجات و رهایی او دستیابی به کنوسیس یا همان معرفت نجاتبخش است که فرشتگان الهی و منجیان آسمانی برای انسان به ارمغان میآورند و راه کسب این گونه معرفت اشراقات قلبی است. عده ای معتقدند آیین گنوسی بر فرهنگ و تفکر عارفان روزگار اسلامی تاثیراتی نهاده است.
در ادامه مقاله نویسندگان تاریخچهای از آیین گنوسی، اصول اعتقادی و تاثیرات آیین گنوسی بر عرفای اسلامی و بررسی آراء عرفای تاثیریافته از آرای گنوسی را ارائه کرده و به بیان دیدگاه مخالفان تاثیرپذیری پذیرفتهاند.
نگارندگان با توجه به تعریف مفهوم گنوسیس پرداخته و اساس عقاید گنوسی، مینویسند: گنوسیس واژهای یونانی است به معنای دانش و معرفت. اساس عقاید گنوسی بر معرفت اشراقی و سری است که انسانها را به رهاندن روح از عالم ماده و رساندن آن به عالم بالا تشویق میکند و لازمه آن را زهد و امساک از نعمتهای دنیوی میداند.
نگارندگان در نتیجهگیری این مقاله آوردهاند: از آنجا که عرفان همچون دین ناشی از فطرت آدمی است وجود تشابهات در عرفانهای گوناگون اجتنابناپذیر است. برخی از این شباهتها ناشی از توارد اندیشههاست. برخی را هم میتوان ناشی از تاثیرپذیری آیینها از یکدیگر دانست.
نویسندگان این مقاله در ادامه نتیجه تحقیق خود نوشتهاند: مشترکات بسیاری در میان مذاهب عرفانی جهان اسلامی و گنوسی وجود دارد. با وجود آنکه عدهای از محققان عرفان و تصوف ایرانی را بهطور کلی متاثر از عرفان مانوی یا کیش گنوسی میدانند باید پذیرفت که اندیشههای عرفانی اسلامی نشات گرفته از تعالیم اسلام و قرآن است.
انتهای پیام
انتشار مقاله اعضای هیات علمی دانشگاه آزاد نراق در پژوهشنامه مذاهب اسلامی
مقاله دو نفر از اعضای هیات علمی دانشگاه آزاد نراق با عنوان «آیین گنوسی و تاثیرات آن بر عقاید عارفان مسلمان» برای نخستین بار در پژوهشنامه مذاهب اسلامی منتشر شد.