کارخانه‌هایی که هر روز صبح هر کدام با نوایی، بیش از یک سوم جمعیت اصفهان را به سوی خود می‌کشاند تا بافندگانی که گاه سن‌شان به 12 سال هم نرسیده تار و پود بخشی از تاریخ اصفهان را ببافند. بافندگانی که شاید همگی ابدی شده باشند اما جای دست‌هایشان بر تار و پود تاریخ اصفهان باقی خواهد ماند.

به گزارش ایسنا، ریسباف دومین کارخانه ریسندگی اصفهان است که  در سال ۱۳۱۱ با مشارکت جمعی از سرمایه‌داران در اصفهان راه‌اندازی شد. این کارخانه  توسط "ماکس اتو شونمان" آلمانی در اصفهان طراحی شده و از سال ۱۳۱۴ هجری – شمسی شروع به کار کرد. این اثر یکی از هشت کارخانه ریسندگی در اصفهان است که در تاریخ ۸ مرداد ۱۳۸۱ با شماره ثبت ۶۰۱۸ به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید.

در حالی که هفت کارخانه ریسندگی در اصفهان تخریب شدند، تلاش برای خرید ریسباف از بانک ملی، حفظ  آن و تبدیل به موزه اصفهان از سال‌ها قبل آغاز شده بود که در نهایت صبح امروز مراسم امضای قرارداد انتقال مالکیت کارخانه "ریسباف" اصفهان به مساحت ۶۹ هزار و ۳۴ مترمربع مابین وزارت راه و شهرسازی و بانک ملی ایران در محل دفتر وزیر راه و شهرسازی برگزار شد تا به موزه بزرگ اصفهان تبدیل شود.

قرارداد انتقال مالکیت کارخانه "ریسباف" اصفهان، در حضور عباس آخوندی وزیر راه و شهرسازی به امضای محمدسعید ایزدی معاون وزیر راه و شهرسازی و مدیرعامل  شرکت مادر تخصصی عمران و بهسازی شهری ایران و حسین‌زاده مدیرعامل بانک ملی ایران رسید.

با امضای این مبایعه‌نامه، بانک ملی ایران موظف به انتقال سند مالکیت کارخانه ریسباف اصفهان به ارزش 2073 میلیارد ریال به وزارت راه و شهرسازی شد. در بند ۵ مصوبه شورای عالی معماری و شهرسازی، به حفظ کارخانه ریسباف به عنوان یک اثر شاخص از معماری دوران صنعتی ایران تاکید شده است.

پیش از این قرار بود ریسباف با واگذاری به میراث فرهنگی به موزه بزرگ اصفهان تبدیل شود اما کارخانه به وزارت راه و شهرسازی واگذار شد تا شاید سرنوشت دیگری برای این آن رقم بخورد. اگرچه مسئولان می‌گویند نگاه به این مجموعه صرفا اقتصادی نیست و بر موزه شدن آن تاکید کرده‌اند اما گفته‌اند، هدف تنها موزه شدن ریسباف نیست.

معماری ریسباف حفظ می‌شود

هوشنگ عشایری، عضو هیئت مدیره شرکت مادر تخصصی عمران و بازسازی شهری ایران امروز (شنبه) در مراسم امضاء قرارداد انتقال کارخانه ریسباف اصفهان در محل این کارخانه با بیان این‌که یکی از علل امضاء این قرارداد هویت بخشی به مجموعه تاریخی در شهر اصفهان است، گفت: امید می‌رود طرح بهسازی و مرمت ریسباف علاوه بر حفظ تمام آثار معماری و هنری، بتواند کاربری‌ خدمات عمومی نیز نه تنها برای شهر اصفهان بلکه به صورت بین‌المللی داشته باشد.

وی با بیان این‌که متاسفانه در سال‌های گذشته آنچه که به عنوان آثار تاریخی و صنعتی در شهر اصفهان بوده به ویژه از دوران پهلوی اول مورد بی‌مهری سوداگرانه قرار گرفته است، افزود: بیشتر کارخانه‌ها مانند کارخانه ریسباف تخریب شدند و با وجود این‌که می‌توانستند به یک مکان عمومی خدمات شهری تبدیل شوند به اماکن مسکونی و تجاری مبدل شدند. خوشبختانه از سال 1393 حفظ تنها کارخانه ریسندگی موجود در شهر اصفهان که هنوز به آن تعرضی صورت نگرفته به صورت جدی مطرح شد.

عشایری تصریح کرد: با پیشنهاد مدیر کل راه و شهرسازی و استاندار، این موضوع به وزیر راه و شهر سازی اطلاع داده شد که این مکان از یک پتانسیل خاصی برخوردار است. از سال 93 تاکنون کشمکش‌هایی مختلفی در خصوص این موضوع وجود داشت که خوشبختانه پس از گذشت دو سال قرارداد انتقال ریسباف به امضای مدیر عامل بانک ملی و مدیر عامل شرکت مادر تخصصی عمران و بازسازی شهری ایران رسید تا این مجموعه به وزارت راه و شهرسازی منتقل شود.

این عضو هیئت مدیره شرکت مادر تخصصی عمران و بازسازی شهری ایران خاطر نشان کرد: امید می‌رود طرحی در این مکان احیا و اجرا شود که علاوه بر حفظ تمام آثار معماری و هنری آن، کاربری‌ خدمات عمومی نیز نه تنها برای شهر اصفهان بلکه به صورت بین المللی داشته باشد.

عشایری گفت: کارخانه ریسباف باید نشان دهنده هویت تاریخی و معماری اصفهان برای تمام دنیا باشد. خوشبختانه هزینه تملک این فضا از سوی دولت پرداخت شده است و اکنون فرآیند انتخاب سرمایه گذار جهت مرمت و بهسازی در حال انجام است تا یک بهره برداری مناسب برای آن تعریف شود.

تعریف رویکرد محلی، ملی و بین‌المللی برای ریسباف

سعید اسلامی بیدگلی، عضو هیئت مدیره شرکت مادر تخصصی عمران و بهسازی شهری ایران اظهار کرد: برخلاف سیاست‌های گذشته وزارت راه و شهرسازی که بیشتر سیاست‌های کالبدی در پیش می‌گرفته است این وزارت خانه تصمیم موضوع شهروندمداری، توسعه سرزندگی شهری و ایجاد فضاهای شهری را نیز در اولویت‌های خود قرار داده است.

این عضو هیئت مدیره شرکت مادر تخصصی عمران و بهسازی شهری ایران با اشاره به انتقال کارخانه ریسباف از بانک ملی به وزارت راه و شهرسازی گفت: وجود چنین فضایی در شهر مهمی مانند اصفهان می‌تواند بسیار کمک کننده باشد و تجربه‌های مشابه با این موضوع نیز در دنیا وجود داشته است.

وی ادامه داد: ما باید به این سمت حرکت کنیم که چنین فضایی را در اصفهان به یک مکان مهم شهری تبدیل کنیم که می‌تواند علاوه بر کارکرد محلی و ملی، کارکرد بین‌المللی نیز داشته باشد. در این راستا شرکت مادر تخصصی عمران و بهسازی شهری ایران در تمامی مراحل مذاکره و تملک، حضور داشته است.

هم‌چنین، سیدجواد حسینی، عضو دیگر هیئت مدیره شرکت مادر تخصصی عمران و بهسازی شهری ایران اظهار کرد: با وجود الحاقاتی که به آن افزوده شده معماری این مکان فوق العاده است. احیا و یا مرمت مکان‌های این‌چنینی به عنوان معماری صنعتی در دنیا اتفاق می‌افتد. برگشت عرصه تاریخی و فضاهای با ارزش به عرصه‌های عمومی شهری یک اتفاق بسیار بزرگ است که کیفیت زندگی را تغییر می‌دهد. آنچه که اهمیت دارد این است که مردم شهر اصفهان صاحب یک فضای ارزشمند می‌شوند که تنها کار لازم برای احیای آن احترام به معماری کارخانه است.

این عضو دیگر هیئت مدیره شرکت مادر تخصصی عمران و بهسازی شهری ایران ادامه داد: به طور یقین حفظ ابنیه با ارزش در معماری ریسباف جزو اولویت‌های شرکت مادر تخصصی عمران و بهسازی شهری ایران است. اگرچه بخش‌های فاقد ارزش تاریخی نیز در ریسباف وجود دارد، با این وجود حفظ مکان‌هایی که ارزش تاریخی ندارد نیز جزو سیاست‌های شرکت است.

نگاه به ریسباف صرفا اقتصادی نیست

هم چنین، حجت الله غلامی، مدیر کل راه و شهرسازی استان اصفهان اظهار کرد: در شهر اصفهان فضاهایی تحت عنوان فضاهای ناهمگون شهری داریم که عمدتاً شامل کارخانه‌های قدیمی، سیلوها، پادگان‌ها و مراکز نظامی است.

وی با بیان این‌که نگاه به این فضاها عمدتاً تخریب و تبدیل آنها به فضاهای مسکونی است، افزود: این روند باید متوقف می‌شد و بهترین نقطه شرع ریسباف بود بنابراین اعلام کردیم که سرنوشت ریسباف، سرنوشت پشم باف و زاینده رود نخواهد شد.

مدیر کل راه و شهرسازی استان اصفهان با بیان این‌که سرمایه‌گذاری عظیمی در شرایط سخت اقتصادی لازم بود تا اعتبارات و امکانات برای تملک چنین کارخانه بزرگی فراهم شود و خوشبختانه رویکرد وزارت خانه در این راستا حمایتی بود. نگاه ما به ریسباف مانند نگاه‌های سوداگرانه قبلی به سایر کارخانه‌های نیست بلکه هدف ایجاد یک فضای شهری است که نیاز شهر و استان اصفهان را تأمین کند.

ریسباف علاوه بر این‌که باید موزه اصفهان باشد می‌تواند به یک مکان فروشگاهی تبدیل شود و فضاهای خدماتی مورد نیاز شهر برای حضور مردم شهر را فراهم کند. البته نگاه وزارت خانه به این مجموعه صرف اقتصادی یا مسکونی سازی نیست بلکه کارخانه می‌تواند تبدیل به یک فضای فرهنگی- خدماتی شود.

مدیر کل راه و شهرسازی استان اصفهان با بیان این‌که طبق تاکید وزیر راه و شهرسازی طراحی این مکان با فراخوان بین المللی انجام خواهد شد، افزود: مشاوران طرح نهایی را پیشنهاد می‌دهند و در آینده‌ای نزدیک شاهد برگزاری مسابقه معماری خواهیم بود و از ظرفیت بخش خصوصی نیز استفاده خواهد شد.

وی ادامه داد: سیلوی اصفهان و کارخانه دخانیات از نقاط دیگری است که مورد توجه وزیر راه و شهرسازی قرار گرفته، سیلوی اصفهان با مساحتی حدود 35 هزار متر مربع در سال 1318 بنا شده است و باید آن را به عنوان نماد شهر حفظ کنیم. توافقات اولیه با سازمان جهادکشاورزی انجام شده است و کارخانه دخانیات اولویت بعدی است.

مدیر کل راه و شهرسازی استان با اشاره به مبلغ توافق این وزارت خانه با بانک ملی تصریح کرد: کل مبلغ ارزیابی شده برای این کارخانه 207 میلیارد تومان است که بخشی از آن به صورت نقدی پرداخت شده و 158 میلیارد تومان به صورت واگذری مستغلات خواهد بود.

انتهای پیام