محمد رجبی با حضور در ایسنا با بیان این مطلب، تصریح کرد: توسعه ناوگان ریلی که از سال‌های پیش در دستور کار قرار گرفته نیاز به برخی مقدمات جدی دارد. یکی از اصلی‌ترین آنها لزوم حمایت دولت از این صنعت است زیرا در بخش مسافری تمام شرکت‌های فعال در دنیا زیان‌ده هستند از این رو باید با حمایت‌های جدی دولتی کار خود را ادامه دهند.
وی ادامه داد: حتی در کشورهای اروپایی که خصوصی‌سازی عرصه ریلی صورت گرفته نیز در قالب حمایت‌های رسمی از سوی دولت مقادیری به عنوان یارانه و کمک به این بخش واریز می‌شود تا توسعه آن تضمین شود.
مدیرعامل شرکت رجا با بیان اینکه هزینه‌های عرصه ریلی دلاری است در شرایطی که درآمدها به شکل ریالی به دست می‌آید، اظهار کرد: ما برای یک سفر ریلی معمولی از تهران تا مشهد باید برای هر مسافر حدود ۳۴ دلار هزینه کنیم این در شرایطی است که کشش بازار به ما اجازه افزایش قیمت بلیت‌ها را نمی‌دهد از این رو حمایت از این بخش به عنوان یکی از اصلی‌ترین گزینه‌هایی است که باید در دستور کار قرار گیرد.
رجبی گفت: شرکت رجا توانایی آن را دارد که مسیر توسعه ریلی گام‌های جدی بردارد و ما این کار را صرفا با تامین یارانه این بخش انجام خواهیم داد. اگر دولت زیان‌های رجا که از محل قطارهای تکلیفی و حومه‌ای به وجود آمده را پرداخت کند و یارانه آن را نیز در مرحله اجرا ارائه کند می‌تواند انتظار داشت گام‌های جدی در عرصه توسعه ناوگان ریلی برداشته شود.
وی با اشاره به توافق صورت گرفته میان رجا و واگن‌سازان داخلی برای خرید تمام ظرفیت موجود در خطوط تولید آنها، عنوان کرد: باید توجه داشت که ظرفیت‌های داخلی با نیاز واقعی کشور فاصله زیادی دارد اما ما با توجه به تاکیدی که بر استفاده از توان داخلی در این بخش وجود دارد اعلام کردیم در صورت رسیدن منابع مالی لازم تمام نیاز ناوگان خود را تا آنجا که در ظرفیت خطوط داخلی وجود دارد تامین کنیم.
به گفته مدیرعامل شرکت رجا، این شرکت تا پایان سال جاری حدود هشت واگن از شرکت واگن پارس تحویل خواهد گرفت و این عدد تا انتهای سال ۹۶ به ۳۳ واگن می‌رسد. شرکت پلور سبز نیز تا پایان سال جاری بین هشت تا ۱۰ واگن را تحویل خواهد داد.
رجبی اضافه کرد: طبق برنامه‌ریزی‌های صورت گرفته تا انتهای سال ۹۷ حدود ۷۰ واگن از شرکت واگن پارس تحویل گرفته خواهد شد و از مجموعه توان داخلی نیز ۱۰۰ واگن تا پایان امسال به ناوگان اضافه می‌شود.
وی با بیان اینکه توافقی برای ساخت ۲۵۰ واگن با مشارکت شرکت‌های خارجی نیز منعقد شده، در این رابطه توضیح داد: این عدد حتی در سطح شرکت‌های اروپایی نیز بسیار بزرگ است اما طبق برنامه‌ریزی که داشتیم قصد داریم در طی یک فرآیند سه ساله این واگن‌ها را وارد ایران کنیم. تا تابستان سال ۹۶ تشریفات ابتدایی آغاز به کار خط تولید آنها اجرایی خواهد شد و در ۱۸ ماه بعد نخستین واگن‌ها از این سری وارد ایران می‌شود.
مدیرعامل شرکت رجا درباره وضعیت میانگین سنی ناوگان رجا نیز تصریح کرد: در حال حاضر میانگین سنی ناوگان بالای ۳۰ سال است. از حدود ۹۰۰ واگنی که در خط سیر قرار دارند ۵۰ درصد بالای ۳۰ سال و از این ۵۰ درصد، ۳۵ درصد بالای ۴۰ سال عمر دارند. با وجود آنکه بازسازی اساسی در بسیاری از آنها انجام شده و تا پایان سال ۲۵ واگن با این بازسازی‌ها به خط اضافه می‌شود اما قطعا ناوگان نیاز به نوسازی‌های جدی خواهد داشت.
رجبی با بیان اینکه تغییر در شرایط استفاده از فناوری‌های نوین در راه‌آهن نیاز به بررسی‌های جدی داشته و فرآیند بسیار پیچیده است، گفت: وقتی زیرساخت‌های ما با شرایط نوین واگن‌ها هماهنگ نیست فناوری‌های جدید خود با هزینه‌های جدی روبرو می‌شوند. از این رو اگر بدون در نظر گرفتن شرایط مورد نیاز کار برای شرکت‌های ریلی سخت شود آنها از نظر اقتصادی ورشکست خواهند شد و انتخاب مردم نیز به گزینه‌های دیگر باز می‌گردد.
وی با بیان اینکه افزایش سرعت در حمل و نقل ریلی نیاز به بالا بردن جدی استانداردها دارد، گفت: اگر بنا باشد ما سرعت و کیفیت عملکرد خود در حرکت قطارها را بالا ببریم قطعا نیاز به افزایش جدی سطح استانداردها خواهد بود که این مساله خود نیازمند بهبود سطح منابع ورودی به این بخش است. تکنولوژی واگن‌های ما به دهه ۷۰ میلادی باز می‌گردد اما امروز نیاز به فناوری‌های سال ۲۰۱۶ داریم و این مهم جز با افزایش نقش دولت در راه‌آهن اجرایی نخواهد شد.
مدیرعامل شرکت رجا از لزوم پیگیری جدی سیاست‌های حمایتی صنعت ریلی در برنامه ششم توسعه سخن گفت و بیان کرد: در طول ۱۰ سال گذشته با وجود تمام صحبت‌هایی که مطرح شده حوزه مسافری حمایت‌های چندانی را به خود ندیده است. از این رو این موضوع می‌تواند در برنامه ششم توسعه با یک تحول جدی روبرو شود تا لااقل جلوی رشد تقاضا برای سفرهای جاده‌ای گرفته شده و بار دیگر تمرکز مسافران به سمت بازارهای ریلی جلب شود.
وی در پاسخ به این سوال که آیا در آینده نزدیک امکان آزادسازی نرخ بلیت قطار وجود خواهد داشت؟ گفت: با توجه به شرایطی که امروز در عرصه ریلی کشور می‌بینیم به نظر می‌رسد بازار در حال حاضر کششی برای افزایش قیمت بلیت ندارد. با وجود آنکه طرح شناورسازی نرخ بلیت در سال‌های قبل توانسته کمک بالایی به شرکت‌ها بکند اما باید توجه داشت که افزایش قیمت در ایام پیک سفر به معنای افزایش درآمد نیست زیرا در این دوره باید خدمات نیز رشد پیدا کند.
رجبی ادامه داد: اگر می‌بینیم که در کشورهای اروپایی با وجود قیمت‌های بالا عرصه ریلی توانسته قدرت رقابت خود را حفظ کند به این دلیل است که آنها روی مساله سرعت بسیار کار کرده‌اند و از این رو زمانی که برای نشست و برخاست هواپیما وجود دارد از مسیرهای ریلی خود حفاظت کرده و به این ترتیب توانسته‌اند قطار را جایگزین دیگر حوزه‌ها کنند. این در حالی است که ما همچنان به جاده‌های خود سوبسید می‌دهیم تا آنها با بالا بردن هزینه‌ها خطرات جانی مسافران را نیز افزایش دهند.
سیدمحمد راشدی رییس هیات مدیره شرکت رجا نیز در بخش دیگری از این گفت‌گو به ابعاد مختلف حادثه اخیر ریلی پرداخت و گفت: این مسائلی که درباره خالی بودن واگن‌ها از امکانات ایمنی مطرح شده به هیچ عنوان صحت ندارد. زیرا تمام واگن‌ها به کپسول‌های آتش‌نشانی مجهز هستند و امکان ندارد بدون آنها حرکت کنند. اما در حادثه اخیر شرایط طوری بوده که امکان استفاده از بسیاری از این تجهیزات به وجود نیامده است.
وی ادامه داد: متاسفانه این حادثه در بدترین نقطه از مسیر ریلی تهران مشهد اتفاق افتاده زیرا در یکی از شدیدترین قوس‌های ریلی قرار گرفته و بسیار از جاده دور بوده است با این وجود تلاش‌های بسیاری برای امدادرسانی به موقع انجام شده تا حادثه هزینه‌های کمتری به بار بیاورد.
رییس هیات مدیره شرکت رجا با بیان اینکه سیستم کنترل هوشمند قطار در این حادثه نقش خاصی نداشته است، تاکید کرد: نه این سیستم و نه سیستم ترمز از عملکرد خود دور نشدند. تنها اشتباه انسانی و اصرار مامور بر خاموش کردن این سیستم که یک بی‌احتیاطی جدی بوده باعث شکل‌گیری این اتفاق بسیار تلخ شده است. هر سیستم جدیدی که کار خود را آغاز می‌کند قطعا نیاز به رفع ایرادات خواهد داشت اما در این حادثه سیستم کنترل هوشمند بدون اشکال کار خود را انجام داده است.
راشدی همچنین درباره توافق‌های صورت گرفته میان رجا و شرکت‌های خارجی نیز توضیح داد: اولویت ما در رجا، انتقال فناوری‌های روز به کشور است از این رو مذاکرات ما با تمام طرف‌های اروپایی با همین محور انجام می‌گیرد و ما امید فراوان داریم که در چارچوب این قراردادها امکان انتقال فناوری‌های نوین به ایران فراهم شود.
انتهای پیام