هنرمند در برابر طبیعت چه تعهدی دارد؟

هنرمندان حاضر در پروژه بین‌المللی «هنر کوچ‌رو» معتقدند، هنرمند در برابر طبیعت مسئولیتی ندارد هرچند حساسیت‌های زیست‌محیطی در لند آرت بیشتر شده است.

به گزارش ایسنا به نقل از روابط عمومی این برنامه، اولین نشست علمی پروژه بین‌المللی کوچ‌رو با هدف شناخت مفهوم هنر کوچ‌رو و ارتباط آن با هنر طبیعت و بحث اخلاقیات اجرای هنر در طبیعت و محیط طبیعی هنر کوچ‌رو، با حضور احمد نادعلیان - دبیر پروژه -، ری آونگ وو - عضو انجمن هنر طبیعت یاتو و عضو شورای سیاست‌گذاری پروژه کوچ‌رو -، راجر ریگورت از آلمان و همچنین عاطفه خاص هنرمند محیطی از ایران، در نگارخانه هنر پردیس جزیره قشم برگزار شد.

ری آوونگ وو - بنیانگذار گروه یاتو و عضو شورای سیاست‌گذاری پروژه جهانی هنر کوچ‌رو - در ابتدای این نشست گفت: وقتی درباره هنر طبیعت حرف می‌زنیم ابتدا این پرسش مطرح می‌شود که انسان و هنرمند در تقابل با طبیعت چه رفتاری دارند؟

او ادامه داد: در سنت شرق دور، طبیعت یک مفهوم کامل و گسترده است و زندگی همه را دربرمی‌گیرد و انسان جدای از استفاده از طبیعت، از آن پیروی می‌کند. هنر طبیعت تنها محصور به خود طبیعت نیست، بلکه رفتار هنرمند را نیز در خود گنجانده است.

این هنرمند عرصه هنرهای محیطی گفت: در سال‌های دهه ۸۰ میلادی کره جنوبی پیشرفت اقتصادی زیادی داشت و صنعتی‌سازی موجب سر ریز شدن ثروت به این کشور شد و این موجب آن شد که ما طبیعت را از دست بدهیم و کمتر به آن توجه کنیم.

آوونگ وو ادامه داد: در این زمان، وضعیت کارهای هنری خوب نبود و هنرمندان از این وضعیت ناراضی بودند. این اتفاق منجر به آن شد که هنرمندان به طبیعت پناه ببرند و این انگیزه اصلی ما در ایجاد گروه یاتو بود.

وی اظهار کرد: ۱۰ سال بعد از به‌وجود آمدن این گروه، ما با حضور هنرمندان خارجی برنامه‌هایی از این دست را در کشور به‌وجود آوردیم. اولین رویداد در سال ۹۱ بود و ما بعد از آن، هر سال برنامه جدیدی داشتیم تا این‌که در نهایت در سال ۲۰۱۱ بعد از سال‌ها تصمیم به انجام کار متفاوتی گرفتیم که به معرفی هنر کوچ‌رو انجامید و یاتو نیز به واسطه آن چهره‌ای بین‌المللی به خود گرفت.

بنیانگذار گروه هنری یاتو گفت: ما در این پروسه با هنرمندان درباره زندگی و هنرشان و این‌که چگونه زندگی می‌کنند و هنرشان چیست صحبت می‌کردیم و در نهایت به این نتیجه رسیدیم که باوجود این‌که فرهنگ، زیست‌بوم و زبان‌های مختلفی داریم، اما در کل همه به هم وابسته‌ایم  و در یک کره زندگی می‌کنیم.

آوونگ وو افزود: ما به این نتیجه رسیدیم که کوه، درخت و ... در همه جا وجود دارد و ما می‌توانیم با این مشترکات با وجود تفاوت، آثار هنری بسازیم که در همه‌جا به‌نمایش درآید و این مساله سر آغازی شد بر به وجود آمدن هنر کوچ‌رو.

وی تاکید کرد: زمانی که ایده هنر کوچ‌رو شکل گرفت سعی کردیم در مسیری حرکت کنیم که با استفاده از فرهنگ‌ها و تضادشان بتوانیم ایده‌ها را به‌وجود آوریم. امروز مردم در زندگی از هم دور شده‌اند، از طبیعت دور شده‌اند و این به‌خاطر زندگی در شهرهاست و ما می‌خواهیم در قالب هنر کوچ‌رو یادآوری کنیم که فضای طبیعت اهمیت دارد.

عاطفه خاص، هنرمند ایرانی حاضر در پروژه جهانی کوچ‌رو در ادامه این نشست گفت: طبق مطالعاتی که انجام داده‌ام، هنر در طبیعت با هنر طبیعت تفاوت‌های چشمگیری دارند. در واقع، هنر در طبیعت یکی از زیر شاخه‌های هنر طبیعت است و آن زمانی است که شما شی‌ای را به طبیعت می‌برید و از چیدمانی که در طبیعت انجام می‌دهید عکاسی می‌کنید. این در واقع نیچر آرت (هنر طبیعت) نیست و هنرمند طبیعت را به‌عنوان محل به نمایش در آوردن اثر هنری خود انتخاب کرده است.

وی ادامه داد: هنر طبیعت به کاری گفته می‌شود که تمام و کمال وابسته به طبیعت باشد، اما این سوال به‌وجود می‌آید که در خلق یک اثر زیرشاخه هنر طبیعت تا چه میزان می‌توان در طبیعت مداخله کرد؟

این هنرمند عرصه هنر طبیعت گفت: این ارتباط دارد به این‌که هنرمند در چه عرصه‌ای کار می‌کند. برای یک هنرمند طبیعت مهم است که با مداخله در طبیعت به آن آسیبی نرساند. البته این نکته نیز اهمیت دارد که هنر محیطی، هنری نیست که در برابر محیط زیست مسئولیت داشته باشد.

خاص افزود: در واقع در این شاخه هنر، هنرمند می‌خواهد اشتراکاتی میان انسان و طبیعت برقرار کند و اگر در برابر محیط زیست مسئول است، این خود به شاخه‌ای که اکوآرت نامیده می‌شود تقسیم می‌شود.

راجر ریگورت، هنرمند آلمانی حاضر در این پروژه نیز گفت: من به‌عنوان یک هنرمند قلب و بدنم را دنبال می‌کنم و زیاد به این طبقه‌بندی‌ها اهمیتی نمی‌دهم.

وی ادامه داد: برای من مهم نیست که در چه مجموعه‌ای کار می‌کنم مهم این است که کاری را که انجام می‌دهم دوست دارم. شما می‌توانید به تعداد آثار هر هنرمندی، معانی مختلفی را پیدا کنید و کم کم متوجه شوید که سیستمی دارد برای این روند تعریف می‌شود. این سوال که هنر طبیعت چگونه باید با طبیعت برخورد کند، پاسخی کاملا اخلاقی می‌طلبد و هر هنرمندی پاسخ اخلاقی خودش را با توجه به خصوصیات خودش دارد؛ اما من عقیده دارم هر چیزی امکان‌پذیر است، چون هنر محدودیت کمتری دارد.

این هنرمند آلمانی اظهار کرد: به این معنی، من می‌خواهم کارهایی را انجام دهم که تا به حال انجام نشده است و طبیعت می‌خواهد به من این ایده را بدهد که هنرمند در آینده چه کار خواهد کرد؟

ریگورت گفت: اگر کسی بگوید که من برای خلق اثر هنری در طبیعت به آن صدمه ای وارد نمی‌کنم، عقیده شخصی خودش را گفته و من اگر قادر باشم اثری را خلق کنم که مردم را تحت تاثیر خود قرار دهد، ارزش این را دارد که درختی را هم قطع کنم.

وی ادامه داد: اگر من اکولوژیست بودم یک محیط صنعتی برای رشد گیاهانم می‌خریدم، اما من تصمیم گرفتم هنرمند باشم. هرچند می‌توانم زمین بخرم و درخت بکارم.

این هنرمند آلمانی تاکید کرد: من از احساساتم پیروی می‌کنم اگر احساساتم بگوید، درختی را قطع کن قطع می‌کنم چون می‌خواهم احساس هنری خود را با آن هویدا کنم.

ری آوونگ وو در پاسخ به صحبت‌های ریگورت گفت: من هم با این نظر موافقم، در پاسخ به این سوال که آیا هنرمند باید از آسیب زدن به طبیعت جلوگیری کند، دو جواب وجود دارد که یکی می‌گوید آری و دیگری می‌گوید نه.

وی ادامه داد: ۲۵۰۰ سال پیش در کره به فرزندان‌شان در خلال یک حکایت، آموزش اخلاقی می‌دادند. در آن حکایت، مردی از کسی می‌خواست که ۲۰ گاو خود را برای چریدن به زمین‌های او بفرستد و از او اجازه می‌خواست، مرد گفت بله گاوها را در زمین‌های من رها کنید، چون اگر آن‌ها از این علف‌ها تغذیه نکنند می‌میرند و ما دیگر غذایی برای خوردن نداریم.

بنیانگذار گروه یاتو گفت: ما باید فکر کنیم که طبیعت چیست و چگونه می‌توانیم از آن محافظت کنیم. تائو می‌گفت چیز خاصی در میان است که مردم دنبال آن هستند شما اگر میز لازم داشته باشید، درخت را قطع می‌کنید و میز می‌سازید برای این کار فردی یک درخت و دیگری هزار درخت را قطع می‌کند، این چیزی است که تائو درباره خطراتش هشدار داده بود. شما به‌عنوان یک هنرمند می توانید به طبیعت بروید و کار کنید، اما در نظر داشته باشید که از قوانین آن تخطی نکنید.

آوونگ وو افزود: نیازی به این نوع مناظره‌ها و نشست‌ها نیست. اگر در زندگی طبیعت را قبول کنیم، مشکلات‌مان حل می‌شود. من به‌عنوان هنرمند با طبیعت سر و کار ندارم، بلکه با آن زندگی می‌کنم. اگر طبیعت را بخشی از زندگی خود بدانم دیگر آسیبی به آن نمی‌زنم.

وی تاکید کرد: من به آسیب زدن یا نزدن به طبیعت فکر نمی‌کنم. همیشه دوست دارم از طبیعت لذت ببرم و این‌گونه نیست که تنها من به‌سراغ طبیعت بروم، بلکه طبیعت هم به سراغ من می‌آید. دوست دارم از طریق اثر هنری من مردم طبیعت را مشاهده کنند، من نمی‌خواهم چیزی تغییر کند بیشتر می‌خواهم نحوه زندگی گذشتگان را به انسان امروز یادآوری کنم.

این هنرمند کره‌ای گفت: کاری که ما انجام می‌دهیم، علم نیست هنر است، مردم ایده‌ها و احساسات متفاوتی دارند و این یک اتفاق طبیعی است.

عاطفه خاص در ادامه این نشست گفت: ما به شخصه حق آسیب زدن به طبیعت را نداریم و نکته مهم بحث وظیفه هنرمند است، اگر بتوانیم وظیفه‌ای را برای هنرمند تعریف کنیم.

وی ادامه داد: از من بارها پرسیده شده که این هنر برای کاهش آسیب‌های زیست محیطی است و این یعنی بخش اجتماعی از بعد فلسفی و هنری این ماجرا مهم‌تر است.

این هنرمند ایرانی گفت: به نظر می‌آید که دیدگاه هنرمندان محیطی در شرق با دیدگاه همین قشر از هنرمندان در غرب کاملا با یکدیگر متفاوت است. در شرق با این موضوع فلسفی برخورد می‌کنند و در غرب دیدگاه‌ها کاملا اکولوژیستی و بر پایه نظرات زیست محیطی است.

احمد نادعلیان - دبیر پروژه جهانی هنر کوچ‌رو - نیز در ادامه این نشست گفت: زمانی آثار من در یک فستیوال به‌نمایش درآمد  و من دیدم اگر این آثار با بسیاری از آثار هنرمندان دیگر، فقط شباهت عنوان دارند نه ماهیت. بسیاری از افراد می‌گفتند که کار من به تقلید از هنرمندان آمریکایی خلق می‌شود. در طول زمان و پس از این شنیده‌ها متوجه شدم آنچه ما لند آرت می‌خوانیم حساسیت‌های محیط زیستی‌اش بیشتر شده است.

وی ادامه داد: امروز بسیاری از آثار هستند که از منظر زیست محیطی با ارائه آن‌ها مخالفت می‌شود، در صورتی که ما فکر می‌کنیم اخلاق یا قانون اجازه ندارد، در چنین اتفاقی مداخله کند. نکته‌ای که اهمیت دارد آن است که امروز بخشی می‌خواهند به طبیعت آسیبی نرسانند و عده‌ای می‌خواهند این آسیب‌ها را نمایان کنند.

دبیر پروژه هنر کوچ‌رو گفت: من شخصا به نوع دوم این هنر گرایش پیدا کرده‌ام، هنر می‌تواند با این مسائل مواجه شود و تعهد داشته باشد؛ اما این شرط قطعی نیست، این موضوعی است که بعد از این باید به آن پاسخ داد.

انتهای پیام

  • یکشنبه/ ۲۱ آذر ۱۳۹۵ / ۱۳:۱۴
  • دسته‌بندی: تجسمی و موسیقی
  • کد خبر: 95092112637
  • خبرنگار :