به گزارش ایسنا، اصغر مبارکی با اشاره به حضور خود به نمایندگی از جمهوری اسلامی ایران در هفدهمین نشست سراسری کنوانسیون تجارت بینالمللی گونههای گیاهی و جانوری در معرض خطر انقراض (CITES)، گفت: یکی از طرحهای مطروحه در این نشست که از سوی کشورهایی آفریقایی مطرح و مورد موافقت اعضاء قرار گرفت، درخواست برای قرار گرفتن لاکپشتهای پشت چرم در لیست ضمایم کنوانسیون بود.
وی با بیان اینکه این طرح، پنج گونه لاکپشت پشت چرم از جمله لاکپشت فراتی را در برمیگیرد، اظهار کرد: اگرچه طرح از سوی کشورهای آفریقایی و برای گونههای بومی آن منطقه ارائه شده بود اما مطابق قانون سایتس مبنی بر اینکه اگر گونهای در ضمایم این کنوانسیون قرار گیرد، سایر گونههای مشابه به لحاظ شکل ظاهری نیز در لیست جای میگیرند، طرح حمایت از لاک پشت فراتی را نیز پوشش داد.
مبارکی افزود: قرار گرفتن پنج گونه از لاکپشتهای پشت چرمی در ضمیمه دو کنوانسیون سایتس به منظور جلوگیری از هر گونه آسیبرسانی به گونه با توجیه عدم اطلاع به دلیل شباهت ظاهری صورت میپذیرد.
مدیرکل دفتر موزه های تاریخ طبیعی و ذخایر ژنتیکی سازمان حفاظت محیط زیست خاطرنشان کرد: اگرچه ترجیح دولت ایران و مسئولان سازمان حفاظت محیط زیست این بود که این طرح با هماهنگی ایران تهیه شود تا اطلاعات کامل تری از لاک پشت فراتی ارائه شود اما به دلیل ارائه زودتر طرح توسط کشورهای آفریقایی و آمریکا، ایران برای جذب حمایت سایر اعضاء با ارائه دهنگان طرح همگام شد.
ایران، ترکیه و عراق زیستگاه لاک پشت فراتی
این مقام مسئول ضمن تاکید بر اهمیت این اقدام بینالمللی برای افزایش حفاظت از این گونه ارزشمند و جلوگیری از قاچاق و تجارت غیر قانونی آن، تصریح کرد: لاک پشت فراتی مشهور به لاک پشت، پشت چرم فراتی در حال حاضر تنها در ایران، ترکیه و عراق پراکنش دارد.
مبارکی با بیان اینکه این گونه در ایران و ترکیه از جمعیت بالاتر و شرایط بهتری برخوردار است، اظهار کرد: پیش از این سوریه نیز از جمله میزبانان این گونه ارزشمند بود اما در حال حاضر، 10 سال است که هیچ رکوردی از لاک پشت فراتی در سوریه گزارش نشده است.
به گفته وی، از جمعیت لاکپشت فراتی در عراق به ویژه در قسمتهای دجله و فرات اخبار و اطلاعاتی چندان دقیقی در دست نیست و به نظر می رسد بهترین زیستگاه این گونه در عراق در حاشیه هورالعظیم قرار دارد.
لاک پشت فراتی در لیست IUCN
مدیرکل دفتر موزه های تاریخ طبیعی و ذخایر ژنتیکی سازمان حفاظت محیط زیست ضمن یادآوری این موضوع که لاکپشت فراتی در لیست سرخ اتحادیه بینالمللی حفاظت از طبیعت (IUCN) هم به عنوان گونه در معرض خطر انقراض قرار دارد، اظهار کرد: متاسفانه در حال حاضر عوامل متعددی همچون خشکسالی، احداث سد، فعالیتهای صیادی و آلودگی ها، سرعت تهدید و انقراض این گونه را افزایش داده است.
این مقام مسئول با بیان اینکه احداث سدها منجر به تکه تکه شدن زیستگاه این گونه و آسیبپذیری جمعیت آن میشود، گفت: همچنین سدها به دلیل ایجاد دریاچههایی با عمق زیاد و دمای پایین که خلاف طبع گرما دوست لاک پشت فراتی است، بخش عظم زیستگاه این گونه را نابود می کنند تا لاک پشت های فراتی مجبور به مهاجرت به قسمت های گرم تر شوند و همین امر نیز قطع ارتباط جمعیت ها و افزایش خطر انقراض این گونه را به همراه دارد.
مبارکی اشارهای هم به تهدیدهای ناشی از فعالیت های صیادی با استفاده از روش قلاب و تور در خوزستان داشت و افزود: علاقه لاک پشت فراتی به گوشت خواری منجر به جذب این گونه در تورها و قلابهای صیادی می شود که غالبا منجر به مرگ آنی یا تدریجی بر اثر ماندن قلاب در بدن گونه و ایجاد عفونت ناشی از آن می شود.
به گفته وی، آلودگی بسیار شدید ناشی از سرریزی پسماند ها و فاضلاب ها به آب ها، شور شدن آب شادگان، حضور گونه های غیر بومی، همچنین کمبود آب و خشکسالی از دیگر تهدیدهایی است که این گونه ارزشمند را درگیر خود کرده و هر سال عرصه را برای ادامه حیات این گونه تنگ تر می کنند.
پیشنهاد تاسیس مرکز پرورش و تکثیر لاک پشت فراتی
مدیرکل دفتر موزه های تاریخ طبیعی و ذخایر ژنتیکی سازمان حفاظت محیط زیست با اشاره به مطالعات انجام شده در خصوص این گونه، همچنین تهیه و انتشار کتابچه دو زبانهای در خصوص لاکپشت فراتی و توزیع آن در سطح وسیع، یادآوری کرد: یکی از پیشنهادهای مطروحه برای حفظ گونه ارزشمند لاک پشت فراتی، تاسیس مرکز پرورش و تکثیر برای این گونه با اهداف حفاظتی و مطالعاتی و پژوهشی است که در حال حاضر به علت فقدان اعتبارات کافی، مقدور نیست.
مبارکی همچنین بر ضرورت توجه جدی تر و بیشتر به حفظ تنوع زیستی و گونهها در موضوع مدیریت هورالعظیم و کارون تاکید کرد و افزود: مدیریت محیط زیستی این حوزه ها باید با توجه بیشتر به حفظ گونه ها صورت پذیرد.
وی ضمن یادآوری ارزش اکولوژیکی و ظاهری لاک پشت فراتی به عنوان عجیب ترین گونه لاک پشت ایران با لاک نرم، پوسته ای و چرمی، خاطرنشان کرد: جمعیت این گونه ارزشمند در حال حاضر تنها در قسمت های گرم تری از خوزستان همچون دز، کرخه، شاپور، بهمن شیر، کارون و هورالعظیم سکنی دارد و از این رو ضروری است نگاه ویژه ای تر به برنامه های حفاظتی این گونه و کاهش عوامل متعدد تهدید کننده آن داشته باشیم.
گفتنی است، کنوانسیون تجارت بینالمللی گونههای گیاهی و جانوری در معرض خطر انقراض (CITES) با دستور کار حمایت از گونه های جانوری وگیاهی وحشی در معرض خطر انقراض از طریق برقراری و اعمال کنترل های لازم در زمینه تجارت این گونه ها بوسیله صدور مجوزهای صادرات و واردات در سال 1973 به تصویب رسید و ج.ا.ایران در سال 1976 به آن پیوست. مرجع ملی کنوانسیون در ایرانـ معاونت محیط زیست طبیعی سازمان حفاظت محیطزیست است.
بر اساس گزارش پایگاه اطلاع رسانی محیط زیست (پام)، هفدهمین نشست سراسری این کنوانسیون از تاریخ 3 لغایت 14 مهرماه سالجاری به میزبانی ژوهانسبورگ آفریقای جنوبی برگزار شد.
وی با بیان اینکه این طرح، پنج گونه لاکپشت پشت چرم از جمله لاکپشت فراتی را در برمیگیرد، اظهار کرد: اگرچه طرح از سوی کشورهای آفریقایی و برای گونههای بومی آن منطقه ارائه شده بود اما مطابق قانون سایتس مبنی بر اینکه اگر گونهای در ضمایم این کنوانسیون قرار گیرد، سایر گونههای مشابه به لحاظ شکل ظاهری نیز در لیست جای میگیرند، طرح حمایت از لاک پشت فراتی را نیز پوشش داد.
مبارکی افزود: قرار گرفتن پنج گونه از لاکپشتهای پشت چرمی در ضمیمه دو کنوانسیون سایتس به منظور جلوگیری از هر گونه آسیبرسانی به گونه با توجیه عدم اطلاع به دلیل شباهت ظاهری صورت میپذیرد.
مدیرکل دفتر موزه های تاریخ طبیعی و ذخایر ژنتیکی سازمان حفاظت محیط زیست خاطرنشان کرد: اگرچه ترجیح دولت ایران و مسئولان سازمان حفاظت محیط زیست این بود که این طرح با هماهنگی ایران تهیه شود تا اطلاعات کامل تری از لاک پشت فراتی ارائه شود اما به دلیل ارائه زودتر طرح توسط کشورهای آفریقایی و آمریکا، ایران برای جذب حمایت سایر اعضاء با ارائه دهنگان طرح همگام شد.
ایران، ترکیه و عراق زیستگاه لاک پشت فراتی
این مقام مسئول ضمن تاکید بر اهمیت این اقدام بینالمللی برای افزایش حفاظت از این گونه ارزشمند و جلوگیری از قاچاق و تجارت غیر قانونی آن، تصریح کرد: لاک پشت فراتی مشهور به لاک پشت، پشت چرم فراتی در حال حاضر تنها در ایران، ترکیه و عراق پراکنش دارد.
مبارکی با بیان اینکه این گونه در ایران و ترکیه از جمعیت بالاتر و شرایط بهتری برخوردار است، اظهار کرد: پیش از این سوریه نیز از جمله میزبانان این گونه ارزشمند بود اما در حال حاضر، 10 سال است که هیچ رکوردی از لاک پشت فراتی در سوریه گزارش نشده است.
به گفته وی، از جمعیت لاکپشت فراتی در عراق به ویژه در قسمتهای دجله و فرات اخبار و اطلاعاتی چندان دقیقی در دست نیست و به نظر می رسد بهترین زیستگاه این گونه در عراق در حاشیه هورالعظیم قرار دارد.
لاک پشت فراتی در لیست IUCN
مدیرکل دفتر موزه های تاریخ طبیعی و ذخایر ژنتیکی سازمان حفاظت محیط زیست ضمن یادآوری این موضوع که لاکپشت فراتی در لیست سرخ اتحادیه بینالمللی حفاظت از طبیعت (IUCN) هم به عنوان گونه در معرض خطر انقراض قرار دارد، اظهار کرد: متاسفانه در حال حاضر عوامل متعددی همچون خشکسالی، احداث سد، فعالیتهای صیادی و آلودگی ها، سرعت تهدید و انقراض این گونه را افزایش داده است.
این مقام مسئول با بیان اینکه احداث سدها منجر به تکه تکه شدن زیستگاه این گونه و آسیبپذیری جمعیت آن میشود، گفت: همچنین سدها به دلیل ایجاد دریاچههایی با عمق زیاد و دمای پایین که خلاف طبع گرما دوست لاک پشت فراتی است، بخش عظم زیستگاه این گونه را نابود می کنند تا لاک پشت های فراتی مجبور به مهاجرت به قسمت های گرم تر شوند و همین امر نیز قطع ارتباط جمعیت ها و افزایش خطر انقراض این گونه را به همراه دارد.
مبارکی اشارهای هم به تهدیدهای ناشی از فعالیت های صیادی با استفاده از روش قلاب و تور در خوزستان داشت و افزود: علاقه لاک پشت فراتی به گوشت خواری منجر به جذب این گونه در تورها و قلابهای صیادی می شود که غالبا منجر به مرگ آنی یا تدریجی بر اثر ماندن قلاب در بدن گونه و ایجاد عفونت ناشی از آن می شود.
به گفته وی، آلودگی بسیار شدید ناشی از سرریزی پسماند ها و فاضلاب ها به آب ها، شور شدن آب شادگان، حضور گونه های غیر بومی، همچنین کمبود آب و خشکسالی از دیگر تهدیدهایی است که این گونه ارزشمند را درگیر خود کرده و هر سال عرصه را برای ادامه حیات این گونه تنگ تر می کنند.
پیشنهاد تاسیس مرکز پرورش و تکثیر لاک پشت فراتی
مدیرکل دفتر موزه های تاریخ طبیعی و ذخایر ژنتیکی سازمان حفاظت محیط زیست با اشاره به مطالعات انجام شده در خصوص این گونه، همچنین تهیه و انتشار کتابچه دو زبانهای در خصوص لاکپشت فراتی و توزیع آن در سطح وسیع، یادآوری کرد: یکی از پیشنهادهای مطروحه برای حفظ گونه ارزشمند لاک پشت فراتی، تاسیس مرکز پرورش و تکثیر برای این گونه با اهداف حفاظتی و مطالعاتی و پژوهشی است که در حال حاضر به علت فقدان اعتبارات کافی، مقدور نیست.
مبارکی همچنین بر ضرورت توجه جدی تر و بیشتر به حفظ تنوع زیستی و گونهها در موضوع مدیریت هورالعظیم و کارون تاکید کرد و افزود: مدیریت محیط زیستی این حوزه ها باید با توجه بیشتر به حفظ گونه ها صورت پذیرد.
وی ضمن یادآوری ارزش اکولوژیکی و ظاهری لاک پشت فراتی به عنوان عجیب ترین گونه لاک پشت ایران با لاک نرم، پوسته ای و چرمی، خاطرنشان کرد: جمعیت این گونه ارزشمند در حال حاضر تنها در قسمت های گرم تری از خوزستان همچون دز، کرخه، شاپور، بهمن شیر، کارون و هورالعظیم سکنی دارد و از این رو ضروری است نگاه ویژه ای تر به برنامه های حفاظتی این گونه و کاهش عوامل متعدد تهدید کننده آن داشته باشیم.
گفتنی است، کنوانسیون تجارت بینالمللی گونههای گیاهی و جانوری در معرض خطر انقراض (CITES) با دستور کار حمایت از گونه های جانوری وگیاهی وحشی در معرض خطر انقراض از طریق برقراری و اعمال کنترل های لازم در زمینه تجارت این گونه ها بوسیله صدور مجوزهای صادرات و واردات در سال 1973 به تصویب رسید و ج.ا.ایران در سال 1976 به آن پیوست. مرجع ملی کنوانسیون در ایرانـ معاونت محیط زیست طبیعی سازمان حفاظت محیطزیست است.
بر اساس گزارش پایگاه اطلاع رسانی محیط زیست (پام)، هفدهمین نشست سراسری این کنوانسیون از تاریخ 3 لغایت 14 مهرماه سالجاری به میزبانی ژوهانسبورگ آفریقای جنوبی برگزار شد.