رئیس دانشگاه مذاهب اسلامی با اشاره به ضرورت تلاش برای فهم دقیق و درست دین گفت: ظهور گروه‌های خشونت طلب و تندرو در خاورمیانه به دلیل خشکیده شدن نگاه‌های انسانی و فطری در نهادشان است و در نتیجه، دچار فهم اشتباه و خطرناکی شده‌اند.
به گزارش گروه دریافت خبر خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، منطقه قم، حجت‌الاسلام والمسلمین احمد مبلغی در کنفرانس بین المللی «اقلیت‌های دینی» در توکیوی ژاپن، پیرامون اقلیت‌های دینی در جوامع اسلامی افزود: اگر ما در درون خود، نگاه‌های فطری را بخشکانیم، کوششمان برای فهم اسلام، بر پایه روشی خشک و گاه منتهی به خشونت شکل خواهد گرفت.
وی، اظهارکرد: شناخت دقیق و چارچوب‌مند نسبت به «رابطه هویت و دین» و «تعریف هویت دینی - اجتماعی» یک ضرورت معرفتی است.
مبلغی با اشاره به اینکه اسلام در زمینه «تشکیل هویت دینی با ماهیت اجتماعی» منطق خاصی دارد، این منطق را منطق «چهار جامعه‌ای همزمان» با «چهار هویتی همزمان» توصیف کرد و گفت: به واقع، جامعه پذیری مسلمان در چهار جامعه، چهار هویت را برای او در پی می‌آورد.
وی ادامه داد: آن چهار جامعه‌ای که چهار هویت را در پی می‌آورند، عبارتند از: «جامعه دینی خاص»، «جامعه دینی عام»، «جامعه ادیانی» و «جامعه فطری - انسانی».
مبلغی گفت: مقصود از جامعه دینی خاص، همان جامعه مذهبی است؛ جامعه‌ای که دین را بر اساس مذهبی از مذاهب مربوط به همان دین، تبلور، انعکاس و معنی می‌بخشد.
وی با اشاره به اینکه هویت مذهبی امری گریزناپذیر است، گفت: وجود جامعه مذهبی و هویت مذهبی به خودی خود، مشکلی برای وحدت جهان اسلام تولید نمی‌کند، مشکل هنگامی تولید می‌شود که هویت مذهبی تنها و به دون قرار داشتن در کنار هویت اسلامی عام (که برآمده از جامعه دینی به معنای عام است) شکل بگیرد.
وی دومین جامعه را «جامعه دینی عام» دانست و گفت: این جامعه، اتباع مذاهب مربوط به یک دین را پوشش می‌دهد، به عنوان نمونه مسیحیت که متضمن مذاهب مختلفی است، اتباع این مذاهب همگی در عین حال، هویت واحدی دینی دارند که آن، مسیحیت است.
وی با اشاره به اینکه دین اسلام نیز چنین است، اظهار کرد: در جامعه عام اسلامی، هر کدام از اتباع مذاهب، هویت خاص خود را دارد ولی در عین حال، همه با هم، واجد هویت اسلامی هستند که هویتی اجتماعی است و در صورت تحقق اتباع مذاهب را به سمت همگرایی سوق می‌دهد.
وی گفت: اسلام از این جامعه (که هویت واحد اسلامی را به صورت مشترک ایجاد می‌کند) تعبیر به امت اسلامی نموده است.
مبلغی یکی از مشکلات عمده مسلمانان را نداشتن هویت اسلامی عام دانست و گفت: هویت مذهبی غیر همراه با هویت اسلامی در معرض تبدیل شدن به طائفه گرایی است.
وی تاکید کرد: منحصر کردن هویت دینی به هویت مذهبی خاص، نقطه آغازی برای شکل گیری زمینه طائفه گرایی است.
این استاد حوزه علمیه قم گفت: تابعان هر مذهب، باید بکوشند در کنار داشتن هویت مذهبی، هویت اسلامی نیز پیدا کنند و آن را در اعماق وجود خود حضور ببخشند، در این صورت است که جامعه اسلامی با همه مذاهب خود، به دلیل برخورداری از احساس هویت مشترک، عاری از تنش می‌شود.
مبلغی خاطرنشان کرد: کارکرد مهم چنین هویت اسلامی مشترک این است که هویت‌های مذهبی را در مسیر هم افزایی مثبت و زیبا قرار می‌دهد و یک روابط همزیستانه را در بین آن‌ها ایجاد می‌کند؛ ولی متاسفانه ما فاقد این احساس هویتی مشترک اسلامی هستیم.
مبلغی با اشاره به اینکه وجود امت اسلامی به نفع بشریت خواهد بود، گفت: امت اسلامی امتی اخلاقی و متعالی است و پدید آمدن بحران در این امت، به ضرر بشریت است.
رئیس دانشگاه مذاهب اسلامی گفت: جامعه ادیانی، دارای قلمروی بزرگ‌تری نسبت به جامعه‌های دینی عام است، جامعه ادیانی یعنی همان سقف بسیار گسترده‌ای که در زیر آن اتباع ادیان الهی متعدد زندگی می‌کنند.
مبلغی خاطرنشان کرد: این جامعه ادیانی را نباید تنها در لفظ و عنوان از آن یاد کنیم بلکه باید در اتباع هر دین، این احساس ایجاد شود که ادیان دیگر نیز در ادبیات، معنویت و خداوند با دین آن‌ها مشترک هستند. باید کوشید جامعه بزرگ ادیانی در عمل شکل بگیرد.
وی گفت: هر چند دین اسلام بر تشکیل امت اسلامی اصرار دارد ولی این دین آسمانی، تشکیل جامعه بزرگ ادیانی را نیز پذیرفته است و بر آن نام «ملت ابراهیم» گذاشته است که شامل مسلمانان و ادیان سماوی دیگر می‌شود.
مبلغی اظهار کرد: قرآن کریم در کنار مساجد نام صوامع و بیع را ذکر کرده و این نشان از آن دارد که در عین آنکه با قوت دنبال تشکیل یک جامعه اسلامی بزرگ است، دنبال یک جامعه ادیانی نیز است.
وی وجود چهارمین جامعه مد نظر خود را جامعه انسانی ذکر کرد و گفت: ما از ناحیه اسلام تنها موظف به ایجاد یک جامعه دینی و یا ادیانی نیستیم بلکه جامعه انسانی را نیز باید ایجاد کرد. باید این احساس را در درون خود ایجاد کنیم که ما انسان هستیم و غیر ما، انسان‌های دیگری هم هستند.
مبلغی ادامه داد: رجوع به نفس یعنی رجوع به آنچه انسان واجد آن است، انسان فارغ از آنکه هنوز دین را پذیرفته باشد واجد فطرت، انصاف و عقل، اخلاق، گریزان بودن از کشته شدن دیگران و نفرت نسبت به انسان کشی است.
انتهای پیام