فیلم مستند "مادر کشی" که به بحران آب در کشور و تخریب هایی که استفاده بیش از حد و غیر اصولی از منابع آبی به دنبال داشته، پرداخته است، در دانشگاه اصفهان اکران شد.

در این فیلم از سدسازی های بی رویه در کشور به عنوان یکی از علل ایجاد بحران آب سخن به میان آمده و انتقال آب از مناطق پرآب به مناطق کم آب را بحران آبی بعدی کشور پیش بینی می کند. در این فیلم، بحران بی‌آبی از دیدگاه کشاورزان، صنعت‌گران و سایر مشاغل مرتبط به تصویر کشیده شده و علت‌های ایجاد بی آبی و پیامدهای آن در 76 دقیقه بررسی شده است.

به گزارش خبرنگار خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا) منطقه اصفهان، پخش فیلم مستند مادرکشی و بررسی بحران آب در کشور به همت اتاق فکر استان اصفهان با همکاری انجمن علمی اقتصاد دانشگاه اصفهان با حضور کارگردان فیلم و اعضای کانون سلامت اتاق فکر استان انجام شد.

برخی بحران آب را تنها به خشکسالی ارتباط می دهند

پس از پخش فیلم مستند "مادرکشی"، کمیل سوهانی، کارگردان این فیلم مستند به انگیزه ساخت فیلم اشاره و اظهار کرد: فیلم قبلی من در مورد خلق و خو و رفتارهای اجتماعی مردم ایران بود. فضای غالب در میان مردم ایران این گونه است که در طول تاریخ، ایرانیان مردمی ذاتا تنبل و بی نظم هستند و ذاتا به کار گروهی اعتقادی ندارند. وقتی به رفتارهای سیاسی، اقتصادی و اجتماعی نگاه می کنیم این موضوع مشخص می شود.

وی به بخش هایی از فیلم مادرکشی اشاره کرد و افزود: سوال اینجاست که چگونه مردمی که طبق فیلم 7.7 برابر خط استوا زیرپای خود قنات ایجاد کرده اند، می توانند مردمی تنبل باشند؟ چگونه مردمی که طبق فیلم 50 هزار نفری و با نیم میلیون دام، یک مسیر طولانی را دو بار در سال برای ییلاق و قشلاق طی می کردند، می توان مردمی خطاب کرد که به کار گروهی اعتقادی ندارند؟

کارگردان فیلم مستند "مادرکشی" با بیان اینکه این فیلم با پژوهش های بسیار ساخته شده است، ادامه داد: برخی در فضای حاضر، بحران آب را تنها به خشکسالی و تغییر اقلیم ارتباط می دهند در فیلم سعی شده این گفتمان غالب شکسته شود.

سوهانی با بیان اینکه در این فیلم به حکمرانی آب توجه شده است، گفت: سعی شد تا در این فیلم نشان داده شود که منابع آبی موجود باید درست مدیریت شود تا وضعیت وخیم تر از قبل نشود.

وی اضافه کرد: در مسیر پژوهش برای این فیلم متوجه شدم که مساله آب، مساله مواجهه ما با اینجا و اکنون ما است؛ به این معنی که می توانیم مختصات وجودی خود را در گذشته، حال و آینده با وضعیت و شرایط آب جستجو کنیم.

فاجعه خاک نیز با نام "پدرکشی" به نمایش کشیده شود

همچنین عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی اصفهان، پیرامون فیلم مادرکشی اظهار کرد: این فیلم، بحران آب و فاجعه ای که رخ داده را به خوبی نمایش داد، اما پرسشی که مطرح شد این است که چرا بحران آب؟ چرا به بحران خاک پرداخته نشده است؟

احمد جلالیان افزود: اگر خاک نباشد، توسعه نیز وجود نخواهد داشت. فرسایش خاک در ایران شش برابر متوسط جهانی و سه برابر متوسط آسیا است. فرسایش خاک در حوضه های آبخیز به تخریب جنگل ها و مراتع و منابع طبیعی باز می گردد.

وی ادامه داد: اگر جنگل ها و مراتع تخریب نمی شدند، در نتیجه فرسایش خاک ایجاد نمی شد و بارش ها در طول سال در درون خاک نفوذ می کردند و نیاز به به ایجاد سد نبود.

جلالیان خاطرنشان کرد: در کشور یا درگیر خشکسالی هستیم و یا درگیر سیل، حوضه های آبخیز و منابع طبیعی کشور تخریب شده اند. به نظرم کارگردان فیلم فاجعه خاک را نیز به نمایش بکشاند و نام آن را پدرکشی بگذارد.

تخریب منابع با پول نفت

همچنین عضو هیئت‌علمی دانشگاه صنعتی اصفهان، پس از مشاهده فیلم مادرکشی گفت: منابع پایه مهمترین بخش دارایی های یک ملت و مملکت است و خاک زراعی بالاترین ثروت کشورها به شمار می آید. در کشور هم خاک و هم آب را با بی مهری نابود کرده ایم.

مهدی بصیری افزود: جنگل ها و مراتع تخریب شده اند و به همین دلیل است که سیل به راه می افتد. بارندگی هم در کشور کاهش یافته و این موضوع به دلیل تخریب مراتع و پوشش های گیاهی است.

وی خاطرنشان کرد: خاک و منابع طبیعی و آب های زیرزمینی در اثر توسعه غلط و ناپایدار تخریب شده اند که مسایل مربوط به سدسازی جزو این موارد به حساب می آید. در کنار تکنولوژی باید علم و دانش وجود داشته باشد. اما متاسفانه در مورد مسایل مربوط به آب در کشور علم و دانش، حکمرانی، برنامه ریزی و آینده نگری وجود ندارد.

بصیری تصریح کرد: در سال 1385، مجوزی صادر شد که به همه چاه های غیرمجاز، مجوز داده شود. حالا دیگر این چاه ها که به صورت غیرکارشناسی حفر شده اند، غیر مجاز نیستند. این صدور مجوزها به این دلیل است که مجلس شورای اسلامی یک مجلس سیاسی و نه یک مجلس تخصصی و کارشناسی بوده است.

رییس انجمن مرتع داران ایران با بیان اینکه بحران آب در کشور ناشی از دیدگاه های سیاسی و تصمیمات جوگیرانه به وجود آمده است، گفت: تمام تخریب جنگل ها و منابع طبیعی و بحران آب با پول نفت انجام گرفته است. اگر پول نفت وجود نداشت، شاهد هیچ گونه تخریبی نمی شدیم.

قبل از انتقال آب از خزر به سمنان آب کم آمده است!

همچنین سید احمد خاتون آبادی پس از تماشای فیلم "مادرکشی" گفت: این فیلم بحران آب و بحران سدسازی در کشور را به خوبی نشان داده است. قبل از انقلاب 14 سد در کشور وجود داشت و در دولت قبل 85 سد ساخته شد.

وی با بیان اینکه به نظر می رسد در کشور بحران تناقض شناختی وجود دارد، اظهار کرد: دولت نهم و دهم که مدرنیته را زیر سوال می برد چرا سد سازی را که خود جزو مصادیق مدرنیته است زیر سوال نبرد و 85 سد ساخت؟

این عضو هیئت‌علمی دانشگاه صنعتی با انتقاد از انتقال آب از دریای خزر به سمنان، تصریح کرد: قبل از اینکه اصلا انتقال آبی وجود داشته باشد برای میزان آب شهرک های صنعتی در سمنان برنامه ریزی شد هنوز که انتقال آب صورت نگرفته، آب در سمنان کم آمده است!

کانون ملی گفتمان آب تاسیس شود

وی با اشاره به جدی بودن بحران آب در کشور به ضرورت تاسیس کانون ملی گفتمان آب در کشور تاکید کرد و گفت: اگر برای حل بحران آب در کشور دیر بجنبیم، این بحران کشور را نابود خواهد کرد. همین حالا 110 کوره آجرپزی در دشت گرگاب وجود دارد. این کارگاه های آجرپزی باعث حفر حدود 2.2 متر زمین شده اند.

سوهانی پس از شنیدن نظرات و صحبت های کارشنان مسائل آب استان اصفهان، اظهار کرد: هدف از ساختن این فیلم، به وجود آوردن گفتمان بوده است. به صورت آگاهانه فیلم را به سمتی بردم که عاطفه و هیجان بیننده را تحریک کند. تحریک عاطفه باعث گفتمان می شود که در نهایت به مطالبه گری و گزارش ملی آب ختم خواهد شد و خروجی می تواند به عنوان نمونه کانون ملی آب باشد.

کارگردان فیلم مستند "مادرکشی" اضافه کرد: در گزارش ملی آب، رویکردهای قبلی و چگونگی تاثیر آن رویکردها بر بحران آب بررسی می شود. در گزارش ملی آب بررسی می شود که سهم هر یک از عوامل اقلیمی، فنی، علمی، سیاسی و ... چقدر بوده است. گزارش ملی آب نقطه شروعی برای تصمیم گیری های آینده است.

وی تاکید کرد: در ایجاد بحران آب در کشور یا رویکردها اشتباه بوده است و یا افراد مقصر هستند. به نظر نمی رسد که بتوان در این قضیه افراد را مقصر دانست اگر رویکردها تغییر نکند با پیدا کردن مقصران چیزی درست نخواهد شد.

سوهانی با بیان اینکه نخبگان جامعه، دیده بان جامعه هستند، گفت: نخبگان هستند که رویکردهای درست را نشان می دهند و در این زمینه نخبگان و روشنفکران کشور باید دست از ترجمه و تقلید بردارند.

کارگردان فیلم مستند "مادرکشی" خاطرنشان کرد: اتفاقات ریشه دار و تاریخی سالیان سال طول کشیده است و سرانجام باعث ایجاد یک نظام و سیستم شده است. این سیستم یک شبه به وجود نیامده و یک شبه هم از بین نخواهد رفت. این سیستم به راحتی تن به اصلاحات نمی دهد. این سیستم سالها فربه شده است و اصلاح برایش هزینه بر خواهد بود.

سوهانی افزود: با تصویب هر کدام از طرح هایی نظیر سد سازی و انتقال آب، شرکت هایی وارد کار می شوند بنابراین اصلاح این چنین سیستمی بسیار سخت خواهد بود.

وی اضافه کرد: انتقال آب از دریای خزر به سمنان حدود 50 درصد پرتی خواهد داشت اما چرا کسی به اصلاح وضعیت تلفات آب تن نمی دهد؟ همان طور که در فیلم نشان داده شد، کار برخی از مردمان چهارمحال و بختیاری به جایی کشیده شده است که برای دریافت یک دبه آب به دنبال تانکر آب می دوند.

کارگردان فیلم مستند "مادرکشی"، فروش بی حد و حصر منابع نفت را دلیل بی انگیزگی و بی تفاوتی مردم دانست و گفت: به دلیل پول نفت در دنیای واقعی زندگی نمی کنیم. سوالات و مسایل دانشگاه های کشور واقعی نیستند. از درون دانشگاه ها کسانی فارغ التحصیل نمی شوند که بتوانند مسایل واقعی کشور را حل و فصل کنند و در صورتی که همین موضوع را ریشه یابی کنیم باز هم به پول نفت خواهیم رسید.

20 میلیارد مترمکعب آب از سدهای کشور تبخیر می شود

در قسمت پایانی این مراسم از کارشناسان درخواست شد تا راهکاری برای حل بحران آب ارایه دهند؛ در این خصوص مهدی بصیری، سطح اطلاعات مردم در مورد مسایل مربوط به آب را کم دانست و اظهار کرد: صداوسیما در این زمینه فعالیت خاصی انجام نداده است؛ برای ایجاد گفتمان باید صداوسیما وارد قضیه شود و به مردم اطلاع رسانی کند.

وی افزود: هنوز که هنوز است در شهرها و حتی روستاهایی که با بحران آب مواجه هستند، چمن کاشته می شود. هنوز که هنوز است دریاچه مصنوعی و فواره های آبی ساخته می شود.

این استاد دانشگاه صنعتی اصفهان اضافه کرد: 20 میلیارد مترمکعب آب از سدهای کشور تبخیر می شود. اگر سد زاینده رود به صورت کامل پر باشد، در مجموع 1.5 میلیارد مترمکعب آب درون خود ذخیره می کند.

بصیری با بیان اینکه آب های زیرزمینی را پمپ ها و سدها خشکاندند، تصریح کرد: اگر سد وجود نداشت، تالاب ها خشک نمی شد. اگر سد وجود نداشت سطح وسیعی از زمین های کشاورزی زیرآب فرو نمی رفت.

افزایش شش برابری فرسایش خاک در 50 سال اخیر

جلالیان نیز راهکار مقابله با بحران آب را تغییر نگرش غالب از سدسازی به سمت آبخیزداری دانست و گفت: متاسفانه در حال حاضر، مسوولان در جنگلداری و منابع طبیعی بودجه کافی برای حفظ مراتع و جنگل ها ندارند.

این عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی اصفهان، اضافه کرد: هر ساله در کشور شاهد وقوع سیل هستیم به طوریکه در 50 سال گذشته، میزان وقوع سیل در کشور هفت برابر و فرسایش خاک نیز شش برابر شده است. باید به فکر منابع بالادستی بود و باید برای جلوگیری از تخریب منابع پایه فعالیت کرد.

اتاق فکر برای ایجاد گفتمان

خاتون آبادی نیز اظهار کرد: باید نگاه سیستمی و چندسویه وجود داشته باشد و مسوولان در مجلس و دولت باید به درک سیستمی، تعریف شده و جامع در مورد مفاهیم دست پیدا کنند. باید با کسی که در مجلس، قوانین متعصبانه وضع می کند، گفتگو شود و برای ایجاد چنین گفتمانی نیاز به یک اتاق فکر ضروری است.

انتهای پیام