17 سال پس از کشف طولانی‌ترین غار نمکی جهان آن‌هم در بزرگترین جزیره‌ی خلیج فارس، قرار است ایران رکوردی که در سرزمین‌های اشغالی به ثبت رسیده را بشکند، اتفاقی که برای تنها ژئوپارک خاورمیانه نیز خوش یُمن خواهد بود.

غار نمکی قشم شش هزار و 580 متر طول دارد، اما در حال حاضر غاری به طول پنج هزار و 400 متر که ازسوی رژیم اشغالگر قدس به ثبت رسیده، توانسته جایگاه نخست جهان را از آن خود کند.

حال پس از تلاش‌های مکرر غارنوردان و توصیه‌های کارشناسان یونسکو و ژئوپارک، سازمان میراث فرهنگی و گردشگری سرانجام تصمیم گرفته پرونده نمکدان قشم را روی میز یونکسو بگذارد تا رنکینگ جهانی را به نفع ایران تغییر دهد.

"جواد نظامدوست"، عضو انجمن غار و غارشناسی ایران که از سال 2012 پای غارشناسان و غارنوردان تاثیرگذار جهانی را به نمکدان قشم باز کرده، معتقد است: «این غار نمکی آن‌قدر مهم است که می‌تواند ژئوپارک قشم را نجات دهد»، اثری که حدود هفت سال پیش کارت قرمز گرفت و از شبکه‌ی جهانی ژئوپارک‌ها خارج شد و اکنون دوباره پرونده آن به جریان افتاده است.

البته رییس همین شبکه در تازه‌ترین بازدیدی که از قشم داشته، تغییرات صورت گرفته در این ژئوپارک را "شگفت‌آور" دانسته و از در اولویت قراردادن نوبت بررسی پرونده‌ی ایران، خبر داده است.

نظامدوست به خبرنگار گردشگری ایسنا می‌گوید: قطعا حضور رییس شبکه جهانی ژئوپارک‌ها در قشم سبب می‌شود پرونده ایران در اولویت بررسی شود.

اما همزمان با بررسی دوباره پرونده ژئوپارک ایران، پرونده ثبت طولانی‌ترین غار نمکی جهان در یونسکو نیز پیگیری می‌شود. گنبد نمکی یکی از ژئوسایت‌های ژئوپارک قشم محسوب می‌شود.

نظامدوست تاکید می‌کند: وقتی یک ژئوسایت به تنهایی ارزش و قدرت ثبت جهانی دارد، می‌تواند در ارتقاء جایگاه ژئوپارک کمک زیادی کند. ثبت این پرونده کار را برای بازگشت ژئوپارک قشم به فهرست جهانی ساده می‌کند و احتمالا روند آن، سریع‌تر پیش خواهد رفت.

او به تعللی که در پیگیری ثبت جهانی طولانی ترین غار نمکی شده بود اشاره می‌کند و می‌گوید: حدود دو سال و نیم قبل، پس از جلسه‌ای که در این رابطه با کاشفان غار نمکی قشم که اهل جمهوری چک بودند برگزار شد، به آقای فرهاد نظری - مدیرکل دفتر ثبت آثار تاریخی در سازمان میراث فرهنگی و گردشگری - مراجعه کردیم تا پیگیر ثبت جهانی غار نمکی باشیم. ایشان ما را به کارشناس مربوطه ارجاع داد، اما اتفاقی که اکنون افتاده به نوعی مدیون انجمن غارشناسان ایران است، چون وقتی «پل ویلیامز»، ممیز یونسکو برای ارزیابی کویر لوت به ایران آمده بود، آقای نظری از ایشان خواست از پرونده ژئوپارک نیز در یونسکو دفاع کند که آقای ویلیامز توصیه کرد، بهتر است دنبال ثبت غار نمکی قشم باشیم.

نظامدوست سفر سه سال پیش پروفسور ویلیامز به ایران و بازدیدش از گنبدهای نمکی قشم، هرمز، جاشک بوشهر و فیروزآباد فارس را یادآور می‌شود و می‌گوید: پس از آن سفر، آقای ویلیامز که شخصی اثرگذار در یونسکو بود، در چندین نامه از ایران درخواست کرد برای ثبت جهانی گنبدهای نمکی اقدام کند، اما دستگاهی رسما متولی این قضیه نشد.

او سپس به سرگذشت نمکدان قشم پس از کشف اشاره می‌کند و می‌افزاید: سال 1999میلادی، تیمی از دانشمندان دانشگاه ولز و سازمان علوم زمین جمهوری چک برای تحقیقات و تهیه پایان‌نامه دوره دکترا به ایران آمدند. از روی نقشه‌های هوایی دنبال گنبدهای نمکی ایران بودند. توجه‌شان به گنبد نمکی قشم جلب شد. با همکاری دانشمندان دانشگاه شیراز طی شش سال موفق به کشف غار نمکدان به طول شش هزار و 580 متر شدند. پس از کشف این غار که متأسفانه در خارج از مرزهای ایران بیشتر از داخل سر و صدا کرد، اقدام خاصی صورت نگرفت.

این غارشناس اضافه می‌کند: ما خبرهای موثق و کاملی از تیم‌هایی که حدفاصل سال‌های 2006 تا 2007 از این غار بازدید کردند نداریم، جز بازدید تیم دانشجویان کرمان که خبر نداریم آیا توانستند غار را کامل پیمایش کنند و از در دیگری خارج شوند و یا خیر. تیم مشترکی از غارنوردان تهران، مشهد و همدان به سرپرستی زنده‌یاد لیلا اسفندیاری، اسفند 2007 برای پیمایش وارد غار شد. آنها مجهزترین و آماده‌ترین گروهی بودند که بعد از کاشفان چک وارد غار نمکی شدند. این تیم پس از 23 ساعت تلاش توانست تا نقطه 28 که بیش از پنج ششم غار می‌شود، پیمایش کند و با وجود سعی زیادی که برای عبور از این نقطه و خروج به خاطر بارش‌های فراوان و مسدود شدن راه، این امکان فراهم نشد، به بازگشت از همان مسیر مجبور شد.

او ادامه می‌دهد: بعد از این بازدید، سه‌بار دیگر انجمن غارشناسی در این منطقه به خاطر معرفی بیشتر نمکدان در مجامع داخلی و خارجی فعالیت کرد. 2012 همایش بین‌المللی و تخصصی گنبدهای نمکی با حضور 9 تن از غارشناسان و غارنوردان عضو اتحادیه جهانی از کشورهای نیوزیلند، پرتوریکو، فرانسه، لبنان، بلژیک و سوئیس به همراه پروفسور پل ویلیامز و سه دبیر اتحادیه جهانی غارشناسی برگزار شد. دومین گردهمایی با حضور کاشفین غار، دانشمندان جمهوری چک به سرپرستی دکتر فیلیپ و دانشمندان ایرانی همچون دکتر زارع، اسدی و محمدزاده در سال 2014 برگزار شد.

به گفته نظامدوست، در سال 2015 دکتر فلیپ کروچه (هیدروژئولوژیست) و مسؤول دپارتمان عکس اتحادیه جهانی غارشناسی برای بازدید از این پدیده منحصر به فرد به قشم آمد که حاصل حضور این هنرمند، تهیه آلبوم، کارت پستال و تقویمی مزین به عکس‌های این غار بود.

عضو انجمن غار و غارشناسان ایران با اعتقاد بر تاثیر مثبت حضور تیم‌های خارجی مخصوصا عکاس اتحادیه جهانی غارشناسی بر جریان ثبت جهانی این غار و ژئوپارک قشم، می‌گوید: عکس‌های غار نمکی فیلیپ کورچه در مجله مشهور "”Desent و همچنین تقویم سال 2016 اتحادیه جهانی و اروپا منتشر شده است. در واقع با این کار، بدون آنکه مبلغی پرداخت شود، برای طولانی‌ترین غار نمکی جهان که در جزیره قشم واقع شده است، تبلیغ کرده‌ایم.

به گفته او، فیلیپ کورچه عکاس اتحادیه جهانی غارشناسی برای غار نمکدان با ترکیب تخت جمشید کلیپ اثرگذاری ساخته که ارزش این گنج پنهان را نشان می‌دهد. او همچنین گزارشی از این سفر و غار نمکدان قشم را در معتبرترین مجله تخصصی غارنوردی جهان منتشر کرده است.

وی سپس به اقداماتی که برای آماده‌سازی جامعه محلی برای آشنایی با این پدیده منحصر به فرد و نگهداری اصولی آن صورت گرفته اشاره می‌کند و به ایسنا می‌گوید: همزمان با تلاش‌هایی که برای جلب نظر مجامع جهانی صورت گرفت، کارگاهی دو روزه با همکاری ژئوپارک و با حضور جامعه محلی به منظور آشنایی و آموزش راهنماها با غار نمکدان و چگونگی حفاظت از آن، ایجاد شرایط امنیتی و آشنایی با خطرات این غار برگزار شد.

نظامدوست تاکید می‌کند: در این کارگاه 22 راهنمای محلی حضور داشتند که آموزش آن ها جزو برنامه‌های ژئوپارک به حساب می‌آید. همزمان با این برنامه به میزبانی ژئوپارک قشم، رییس شبکه جهانی ژئوپارک ها نیز در جزیره حضور داشت. نگاه مثبت و همراهی مدیرعامل قشم به نسبت مدیران عامل قبلی، در جریان بازگرداندن ژئوپارک ایران به فهرست جهانی اثر مثبتی دارد. آن‌ها واقعا تلاش می‌کنند ژئوپارک به جایگاه قبلی خود برگردد، به همین منظور هم کارگروهی در منطقه مشخصا برای ژئوپارک تشکیل شده است.

انتهای پیام