استان کرمان ۱۱ درصد مساحت کشور را تشکیل می‌دهد و جزو زلزله خیزترین استان کشور محسوب می‌شود و بیشترین خطری که در بین حوادث طبیعی، جان کرمانیان را تهدید می‌کند، زمین لرزه است و نظیر آن را در وقوع زلزله‌های هولناک کرمان که به سبب آن مردمان جان خود را از دست داده و زیانهای مالی فراوان دیدهاند، شاهد بوده‌ایم.
طبق نظر کارشناسان مهمترین عاملی که می‌تواند خطرات ناشی از زمین لرزه را بکاهد مقاوم بودن سازه‌های مسکونی از یک سو و از سوی دیگر افزایش آگاهی و مهارتهای مردم در زمان زمین لرزه است.
محسن صالحی کرمانی، مدیرکل مدیریت بحران استان کرمان در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا)، منطقه کویر، در خصوص زلزله‌های تاریخی استان کرمان، اظهار کرد: با وجود زلزله خیز بودن استان کرمان، زلزله‌های تاریخی ثبت شده در آن در مقایسه با مناطق شمال و غرب کشور ناچیز است. احتمالا علت اصلی آن دور بودن کرمان از مراکز حکومتی و فقدان راه‌های ارتباطی مناسب بین استان با مناطق همجوار بوده است. در عین حال پراکنده بودن و دور بودن آبادی‌ها در این استان کویری مزید بر علت است. همچنین عوامل فرهنگی و خلاء لرزه‌ای نیز می‌تواند در این مورد نقش آفرینی داشته باشد.
وی با اشاره به زلزله آذر ماه سال 1233 حرجند، اظهار کرد: این زمین لرزه باعث ویرانی حرجند و روستاهای درختنگان و ده شیب شد که به گسل کوهبنان این زمین لرزه را نسبت داده‌اند و حداکثر بزرگی آن 5.8 ریشتر گزارش شده است.
مدیرکل مدیریت بحران استان کرمان با اشاره به زلزله 28 دی ماه 1242 چترود تصریح کرد: این زمین لرزه در ساعت 7 (شعبان 1280) در چترود به وقوع پیوست و آسیب قابل ملاحظه‌ای به شهر کرمان وارد کرد به گونه ای که ایوان جامع مظفر فرویخته و به قبه سبز آسیب رسید. بزرگی این زمین لرزه را 6 ریشتر تخمین زده‌اند و به گونه‌ای بوده است که افسر کرمانی نیز در مورد این زمین لرزه شعری سروده است. از جمله بیتهای آن می توان به "فتنه چنگیز شه با مردم ایران نکرد آنچه کرد این روزها با خلق کرمان، زلزله/ تا به چندی پیش از این، بی گاه و گه هر صبح و شام میزدی درعرصه این ملک، جولان زلزله" اشاره کرد.
وی با اشاره به زمین لرزه 13 مردادماه 1250 چترود، بیان کرد: این زمین لرزه سبب ویرانی چترود و روستاهای پیرامون آن گردید و در کرمان نیز خساراتی را به بار آورده است. بزرگی آن 5 ریشتر تخمین زده شد.
صالحی عنوان کرد: اردیبهشت ماه سال 1254(مه 1875 میلادی) زمین لرزه شدیدی در منطقه کوهبنان رخ داد که موجب ویران شدن جور و طغرلجرد شد. گفته شده که پیش از زلزله، جانوران شکاری بسیاری از کوهستان وارد روستای جور شده‌اند. در پی تلاش روستاییان برای بیرون راندن این حیوانات، زلزله رخ داده است و این موضوع باعث نجات جان اهالی گردید. این زلزله موجب خشکیدن چشمه‌ها در طغرلجرد و آسیب رسیدن به خانه‌های رشک و وسیط گردید. همچنین در شهر کرمان نیز این زمین لرزه حس شده است.
مدیرکل مدیریت بحران استان کرمان بیان کرد: زمین لرزه 1255 سیرچ که بزرگی آن 5.6 ریشتر تخمین زده می‌شود، باعث ویرانی روستاهای سیرچ، حسن آباد و هشتادان شد. وقوع آن را به گسل گلباف نسبت می‌دهند و این زلزله باعث خشک شدن تعدادی از چشمه های این منطقه شد.
وی با اشاره به زمین لرزه 28 اردیبهشت ماه 1276 کوهبنان، تصریح کرد: این زمین لرزه در 22 می 1897 میلادی در 140 کیلومتری کرمان، حوالی کوهبنان رخ داد و متاسفانه اطلاعات چندانی در خصوص این حادثه ثبت نشد.
این مقام مسئول با اشاره به زمین لرزه 2 خرداد 1276 چترود به خبرگزاری ایسنا گفت: در 25 ذیحجه 1314 هجری قمری؛ زلزله چترود و سرآسیاب را ویران کرد و اکثر آسیاب های آبی منطقه تخریب شدند، منابع آب قطع گردید و بیشتر مردم کرمان به حومه شهر پناه بردند. گنبد قبه سبز فرو ریخت و افرادی که درون آن بودند زخمی شدند، همچنین به ساختمان باغ ناصریه و سقف تکیه تعزیه آسیب وارد شد. بزرگی این زمین لرزه 5.5 ریشتر محاسبه شده است.
مدیرکل مدیریت بحران استان کرمان در خصوص زلزله 5 آبان ماه 1288 جوشان، اظهار کرد: این زمین لرزه روستای جوشان واقع در شرق کرمان را ویران کرد و به هشتادان خساراتی وارد ساخت. این زلزله در شهر کرمان خسارات اندکی ببار آورد.
وی با اشاره به زلزله 30 فروردین ماه 1290 راور، اظهار کرد: این زمین لرزه که به دنبال یک پیش لرزه قوی، در شب رخ داد، باعث کشته شدن حدود 700 نفر شد. در اثر آن روستاهای آبدرجان، مکی و ده لکرکوه واقع در منطقه کم سکنه شرق راور بطور کامل ویران شدند.
صالحی اضافه کرد: تقریبا تمامی خانه‌های راور و حومه آن فرو ریختند. در شهر راور که در آن زمان 6000 نفر جمعیت داشت، بسیاری از کارگاه‌های قالی بافی فرو ریختند. همچنین در اثر تخریب مسجد جامع 50 نفر کشته شدند، بطوریکه این شهر پس از زلزله برای مدت طولانی مخروبه شد.
وی افزود: ساختمان های عمومی آن 30 سال بعد از زلزله مجددا احداث شدند. این زمین لرزه در کرمان، دهزوئیه، کوهبنان و زرند احساس شدند. بزرگی زمین لرزه 6.5 ریشتر اعلام شده است.
گفت‌وگو از سارا سلطانی، خبرنگار ایسنای منطقه کویر
انتهای پیام