میدان گازی پارس شمالی سرانجام بعد از نشیب و فرازهای بسیار در این سال‌ها، هشتم آذر امسال در کنفرانس تهران رسما به سرمایه گذاران خارجی معرفی شد. میدانی که که تغییرات مدیران ارشد مسئول در دولت‌های گذشته از یک سو و کارشکنی و خلف وعده های مکرر پیمانکاران از سوی دیگر، عمده ترین دلایل به تعویق افتادن توسعه و تولیدش بوده است.

به گزارش ایسنا، میدان گازی پارس شمالی در سال 1342 کشف شد و بزرگترین مخزن گازی کشور را در آن سال ها دارا بود. اما پس از مدتی، توسعه این میدان گازی با وقفه رو به رو شد و تاکنون نیز این وقفه ادامه داشته است، این در حالی است که تاکنون در این میدان 17 حلقه چاه حفاری و 26 سکوی دریایی هم نصب شده‌اند.

پارس شمالی که گفته می‌شود ظرفیت تولید آن به اندازه‌ی چهار فاز پارس جنوبی است، توان تولید ثابت روزانه سه هزار و 600 میلیون فوت مکعب گاز را دارد که برای برداشت این حجم لازم است 46 حلقه چاه در آن حفر شود.

اواخر سال 1384، اکبر ترکان مدیرعامل وقت شرکت نفت و گاز پارس، از تصمیماتی که برای به کارگیری گاز پارس شمالی برای خط لوله صلح اتخاذ شده بود، خبر داد و گفت که قرار بوده است مهندسی خط لوله صلح همزمان با برنامه‌های اجرایی پارس شمالی در سال 2005 به پایان برسد و با شروع عملیات اجرایی، این دو پروژه در سال 2006، طی چهار سال خط لوله آماده استفاده گاز شود.

به عبارت دیگر اینطور فکر می‌شد که در آن زمان خط لوله انتقال گاز ایران به پاکستان موسوم به خط لوله صلح همزمان با میدان گازی پارس شمالی تکمیل شود، این درحالی است که تا امروز یعنی سال 1394، نه میدان گازی پارس شمالی توسعه یافته نه شیرهای خط لوله صلح به روی مشتری بدقولش باز شده‌است.

در اوایل سال 1385 غلامرضا نوذری، مدیرعامل وقت شرکت ملی نفت، از اولویت‌یافتن توسعه‌ پارس شمالی خبر داد. همچنین در دی ماه همان سال اخباری مبنی بر مذاکره‌ ایران و چین برای مشارکت دراین میدان منتشر شد که به موجب آن، قرارداد 16 میلیارد دلاری برای توسعه میدان گازی پارس شمالی و احداث کارخانه برای تولید گاز طبیعی مایع به امضا رسید. همچنین براساس خبر منتشر شده در آن سال، برای توسعه و تکمیل میدان پارس شمالی، چینی ها هشت سال زمان می خواستند.

بی نتیجه ماندن کارشکنی آمریکا در پارس شمالی

حدود بیست روز بعد از امضا قرارداد ایران با چین، مقامات سفارت آمریکا در چین از دولت این کشور بابت قرار‌داد بسته شده توضیح خواستند و هشدار دادند این قرار‌داد قانون سال 1996 که شامل تحریم ایران و لیبی بوده را نقص می کند؛ چرا که براساس این قانون شرکت‌های خارجی از سرمایه‌گذاری بیش از 10 میلیارد دلاری در بخش انرژی ایران منع شده بودند.

در این راستا سخنگوی وقت وزارت امور خارجه چین گفت که پکن معتقد است که مناسبات تجاری با ایران کاملا قانونی است و از واشنگتن خواست تا در این امر دخالت نکند.

اما در تاریخ 28 بهمن 1385 اکبر ترکان - مدیرعامل وقت شرکت نفت و گاز پارس، از عدم نهایی‌شدن قرار‌داد ایران و چین سخن گفت و اظهار کرد که قرار نیست مدیریت طرح پارس شمالی، پروژه ‌را تا زمان نهایی‌شدن قرارداد متوقف کند، بلکه تصمیم داریم عملیات توسعه‌ی پارس شمالی را به صورت لاینقطع و بدون هیچ تاخیری ادامه دهیم. مدیرعامل وقت شرکت نفت و گاز پارس در عین حال از عقد سه قرار‌داد برای چاه‌های توصیفی پارس شمالی یاد کرد و از اجاره دکل شهید مدرس برای حفاری چاه‌های پارس شمالی خبر داد. ترکان در آن زمان گفته بود که براساس پیش‌بینی‌های اولیه،‌ قرار است 48 چاه در چهار فاز پارس شمالی حفر و در هر فاز 12چاه حفاری شود.

اما در ادامه، علی اکبر باصفت – مدیروقت برنامه ریزی شرکت ملی حفاری ایران پیش‌بینی کرد مدت تعمیر دکل هفت تا هشت ماه طول بکشد که چنانچه انتقال دکل در خرداد ماه سال مذکور انجام شود، عملیات حفاری میدان گازی پارس شمالی تا پایان سال 86 آغاز خواهد شد.

وعده آغازعملیات حفاری پارس شمالی باید تا پایان سال 86 آغاز می شد، اما سید عبدالجلیل رضوی - مدیرعامل وقت سازمان منطقه ویژه اقتصادی انرژی پارس - گفت که " مراسم کلنگ‌زنی پارس شمالی 12 فروردین سال 87 انجام خواهد شد. همچنین پارس شمالی دارای 7 تریلیون مترمکعب گاز بوده واخیرا مصوبه‌ای برای توسعه حوزه پارس شمالی ابلاغ شده است".

پارس شمالی معادل چهار فاز پارس جنوبی

آبان سال 1387 علی وکیلی - مدیر عامل آن زمان شرکت نفت و گاز پارس، پارس شمالی را معادل چهار فاز پارس جنوبی دانسته و گفته بود که لازم است طی هفت سال آینده 270 حلقه چاه در پارس‌های شمالی وجنوبی حفاری شود که تاکنون ساخت و نصب 22 پایه سکو، ساخت و نصب 22 سکوی دریایی و مشعل، اجرای 22 خط لوله‌ انتقال گاز زیردریایی و حفاری همزمان 10 دکل حفاری جزو برنامه‌هایی است که باید انجام دهیم.

اما در ادامه کش و قوس های پارس شمالی، اردیبهشت‌ماه 1388 خبری مبنی بر علاقه‌مندی دو شرکت آلمانی و اماراتی در زمینه‌ همکاری در توسعه‌ی زیرساخت‌های پارس شمالی منتشر و قرار شد این موضوع در کمیسیون اقتصادی دولت مورد بررسی قرار گیرد که البته بعدها نتیجه‌ی این بررسی ها هیچ‌گاه اعلام نشد.

در پایان سال 88، موسی سوری - مدیرعامل وقت منطقه‌ی ویژه اقتصادی پارس، پس از مدت‌ها صحبت بر سر حضور چینی‌ها و علاقه‌مندی جدی آنها برای شرکت در این طرح، اعلام کرد که شرکت‌های مالزیایی و چینی طرف قرار‌داد این پروژه هنوز فعالیت خود را شروع نکرده و منتظر نهایی‌شدن قرار‌دادهایشان هستند.

تاخیر در عملیات توسعه بدلیل نهایی نشدن قیمت گاز

اما هشتم آذر 1389 خبری منتشر شد مبنی بر اینکه قرارداد توسعه میدان‌های گازی پارس‌شمالی، گلشن و فردوسی در سال‌های 2007 و 2009 میلادی با شرکت‌های چینی و مالزیایی امضا شده بود، ولی برنامه تولید ال.ان.جی در این طرح‌ها و همچنین اهمیت بالای قیمت گاز موجب‌شده عملیات توسعه توسط این شرکت‌ها تا نهایی‌شدن قیمت گاز، به تاخیر افتد. این خبر به این معنی است که توسعه پارس شمالی به کما رفت.

27 اردیبهشت 1391 موسی سوری – مدیرعامل وقت شرکت نفت و گاز پارس وعده داد که "اقدام برای توسعه میدان‌های گلشن، فردوسی و پارس شمالی از سال 1392 آغاز می‌شود". سوری همچنین گفت که "توان ملی با توجه به پروژه‌های در حال اجرا در پارس جنوبی بسیار افزایش یافته است به تدریج همین پیمانکاران داخلی توسعه این میدان‌ها را انجام خواهند داد". مدیرعامل وقت شرکت نفت و گاز پارس همچنین در مورد حضور مجدد چینی‌ها بعد از پنج سال در پارس شمالی توضیح داد که " شرکت چینی سینوک خود از پروژه توسعه میدان گازی پارس شمالی کنار کشید، اما این شرکت اخیرا برای حضور در این طرح ابراز تمایل کرده است".

پارس شمالی زیر سایه پارس جنوبی

بعد از گذشت دقیقا 365 روز از اظهارات موسی سوری، محمدرضا زهیری مدیرعامل بعدی شرکت نفت و گاز پارس اعلام کرد که "توسعه سه میدان پارس شمالی، گلشن و فردوسی فعلا متوقف است". وی در مورد توسعه سه میدان پارس شمالی، گلشن و فردوسی گفت که "توسعه سه میدان مورد نظر در دستور کار شرکت نفت و گاز پارس نیست". محمدرضا زهیری دلیل این امر را مشترک بودن میدان گازی پارس جنوبی با کشور قطر دانست و تاکید کرد که اولویت توسعه و سرمایه گذاری با این میدان است.

این تناقض آشکار رویکردها تنها و تنها با تودیع و معارفه مدیران ارشد اتفاق افتاد و با توجه به اظهارنظر زهیری، پارس شمالی به زیر سایه پارس جنوبی رفت.

درنهایت و در 21 اردیبهشت 94، علی اکبر شعبان پور – مدیرعامل شرکت نفت و گاز پارس درباره توسعه پارس شمالی گفت که "پروژه‌های مربوط به پارس شمالی در کنفرانس لندن معرفی خواهند شد تا برای اجرای طرح های توسعه آنها از سرمایه گذاران جدید در قالب قراردادهای جدید نفتی ایران استفاده کنیم".

کنفرانس لندن به دلایل مختلفی برگزار نشد و درنهایت در هفتم و هشتم آذر 94، کنفرانس تهران برگزار شد که دراین کنفرانس، میدان گازی پارس شمالی در کنار 12 میدان گازی ساحلی و 8 میدان گازی فراساحلی توسعه نیافته دیگر، به سرمایه‌گذاران خارجی معرفی شد.

حال با توجه به روند پیچیده ای که توسعه میدان گازی پارس شمالی در این سالها با آن مواجه بوده، از تغییرات مدیران ارشد در دولتهای قبلی گرفته تا کارشکنی شرکت های خارجی، باید دید این میدان مهم گازی بالاخره رنگ توسعه و بهره برداری را به خود می بیند یا خیر.

به گزارش ایسنا، میدان گازی پارس شمالی که در 120 کیلومتری شرق بوشهر و در آبه ای خلیج فارس قرار دارد در سال 1342 کشف شده و تاکنون 17 حلقه چاه در آن حفر و 26 سکوی دریایی در آن نصب شده است.

این میدان مزیت هایی چون نزدیک بودن قله مخزن به ساحل دریا (حدود 25 متر) و برخورداری از نفت سنگین را داراست. نفت برخی از لایه‌های این میدان از لحاظ درجه سبکی (API) خصوصیات نفت خام میدان کوه موند را داراست و با توجه به برآوردهای انجام شده نفت میدان پارس شمالی از API 12 برخوردار است.

مطالعه و طرح اولیه میدان شامل تولید 3600 میلیون فوت مکعب گاز در روز از طریق دو فاز است که از فاز اول روزانه 1200 میلیون فوت مکعب برای تزریق به میدان‌های نفتی جنوب کشور و از فاز دوم 2400 میلیون فوت مکعب گاز برای صادرات یا مصرف داخلی کشور تولید می‌شود.

این میدان دارای گاز ترش با مایعات گازی همراه به مقدار 4 بشکه در میلیون فوت مکعب گاز از سنگ مخزن کربناته موسوم به خوف باستون گاز به ضخامت 1700 متر است، همچنین ذخیره میدان معادل 57.1 تریلیون فوت مکعب تخمین زده شده که 72 درصد آن در مخزن بالائی بنام کنگان و دالان فوقانی و 28 درصد ذخیره در مخزن زیرین بنام دالان تحتانی واقع شده است.

همچنین مدت زمان تولید ثابت روزانه ازاین میدان 25 سال، مدت زمان کل تولید میدان 35 سال و ضریب بازیافت تولید از میدان گازی پارس شمالی حدود 61.1 درصد است.

انتهای پیام