فنآوری هستهای از انرژی آزاد شده توسط جداسازی اتمهای برخی عناصر استفاده میکند. این روش تولید انرژی نخستینبار در دهه 40 میلادی آغاز شد و در جریان جنگ جهانی دوم بر روی تولید بمب با روش جداسازی اتمهای برخی از ایزوتوپهای اورانیوم یا پلوتونیوم متمرکز شد.
به گزارش خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا) در دهه 50 و پس از بمباران اتمی شهرهای هیروشیما و ناکازاکی ژاپن توسط آمریکا که باعث بروز فجایع انسانی بیسابقهای شد، توجهات به استفاده صلحآمیز از شکافت هستهای به خصوص در جهت تولید انرژی معطوف شد. امروز جهان با استفاده از انرژی هستهای همان مقدار برق تولید میکند که در سالهای ابتدایی کشف انرژی هستهای در دهه 40 و 50 میلادی با استفاده از ترکیب همه منابع دیگر تولید میکرد.
صنعت صلحآمیز هستهای امروز حدود 11.5 درصد از کل برق مورد نیاز جهان را تولید میکند. هم اکنون 31 کشور جهان برای تولید برق خود از انرژی هستهای استفاده میکنند اما بسیاری از کشورهای دیگر نیز برای واردات برق مورد نیاز خود به این کشورها متکیاند.
به علاوه بسیاری از کشورهای دیگر نیز دارای راکتورهای تحقیقاتی هستند که از آنها به عنوان منابع نوترونی مورد نیاز برای تحقیقات علمی و تولید ایزوتوپهای پزشکی و صنعتی استفاده میکنند.
امروزه تنها هشت کشور جهان دارای تسلیحات هستهای هستند اما 56 کشور جهان هماکنون دارای 240 راکتور تحقیقاتی هستند که بیش از یک سوم این تعداد در کشورهای در حال توسعه هستند.
امروزه 31 کشور جهان دارای 435 راکتور اتمی با مجموع ظرفیت تولید 375 هزار مگاوات انرژی هستند.
همچنین حدود 70 راکتور اتمی دیگر در حال ساخت هستند و نیز برنامه ساخت 160 راکتور اتمی دیگر نیز که در واقع ظرفیت آن برابر با نیمی از ظرفیت کنونی انرژی هستهای است، وجود دارد.
شانزده کشور برای تامین حداقل یک چهارم از برق مورد نیاز خود به انرژی هستهای متکیاند.
فرانسه حدود سه چهارم از کل انرژی مورد نیازش را از انرژی هستهای تامین میکند، در حالی که بلژیک، جمهوری چک، فنلاند، مجارستان، اسلواکی، سوئد، سوییس و اوکراین بیش ازیک سوم از برق مورد نیاز خود را از این طریق تامین میکنند.
کره جنوبی و بلغارستان به طور طبیعی بیش از 30 درصد از انرژی مورد نیازشان را از انرژی هستهای تامین میکنند. این در حالی است که انرژی هستهای تامین کننده یک پنجم انرژی مورد نیاز آمریکا، انگلیس، اسپانیا، رومانی و روسیه است. ژاپن تا پیش از بروز فاجعه نیروگاه هستهای فوکوشیما به دلیل بروز سونامی که باعث توقف فعالیت همه 43 راکتور اتمی به دلایل ایمنی شد، حدود یک چهارم از کل انرژی خود را از انرژی هستهای تامین میکرد.
در میان کشورهایی نیز که در خاک خود دارای راکتور اتمی نیستند، ایتالیا و دانمارک حدود 10 درصد از کل انرژی خود را از این طریق تامین میکنند.
هم اکنون بیشتر مناطق جهان در روند توسعه انرژی هستهای مشارکت دارند.
چین:
هم اکنون دولت چین قصد دارد ظرفیت انرژی هستهای خود را تا 58 گیگاوات تا سال 2020 افزایش دهد. چین در طول سالهای 2002 تا 2014 از 20 راکتور اتمی جدیدی بهرهبرداری کرده است و نیز 30 راکتور جدید دیگر را نیز قرار است تا سال 2016 به بهرهبرداری برساند که این 30 راکتور شامل 4 راکتور (AP-1000) خواهند بود.
چین همچنین در زمینه صادرات فنآوری هستهای نیز بسیار فعال است و قراردادهای همکاری هستهای زیادی را با بسیاری از کشورها را از جمله با انگلیس امضا کرده است.
هند:
هند همانطور که در سیاست انرژی خود اعلام کرده است قصد دارد تا سال 2020 ظرفیت انرژی هستهای خود را تا 14.5 گیگاوات افزایش دهد که این راکتورها شامل راکتورهای آب سبک، آب سنگین و راکتورهای سریع خواهند بود. هم اکنون علاوه بر 21 راکتور اتمی هند، این کشور 6 راکتور هستهای دیگر از انواع تولید داخلی و نیز تولید خارجی که شامل یک راکتور نسل اولیه راکتورهای بارور کننده با ظرفیت 500 مگاوات خواهد بود میسازد. این اقدام باعث توسعه برنامه هند در استفاده از توریوم (که منابع فراوان این ماده در هند وجود دارد) به عنوان سوخت هستهای راکتورهای اتمی خواهد شد.
روسیه:
برنامه روسیه افزایش ظرفیت هستهای به 3015 گیگاوات تا سال 2020 است که راکتورهای آب سبک بیشترین سهم راکتورهای جدید روسیه را خواهند داشت. همچنین یک نیروگاه هستهای شناور بر آب در حال ساخته شدن است که قرار است تا 2016 به بهرهبرداری برسد.
همچنین یک راکتور بارور کننده بزرگ نیز اخیراً فعالیتش را آغاز کرده است. روسیه هم اکنون در ساخت و تامین بودجه نیروگاههای هستهای در چند کشور فعالیت دارد.
اروپا:
فنلاند و فرانسه هر دو با ساخت یک راکتور اتمی (EPR) شرکت آروا با ظرفیت 1650 مگاواتی در حال توسعه صنعت هستهای خود هستند. چند کشور اروپای شرقی (بلغارستان، چک، مجارستان، رومانی، اسلواکی، اسلوونی و ترکیه) هماکنون یا در حال ساخت و یا طرح ساخت نیروگاههای هستهای جدیدی را در دستور کار خود دارند.
بنابر سند انرژی انگلیس مربوط به 2006 این کشور برنامه نوسازی صنعت هستهای فرسوده خود را با ساخت چهار راکتور هستهای جدید طراحی فرانسه تا سال 2023 که هر یک با ظرفیت 1600مگاوات برق تولید میکنند را دارد.
دولت انگلیس قصد دارد که ظرفیت انرژی هستهای خود را تا سال 2030 حدود 16 گیگاوات افزایش دهد.
سوئد به میزان زیادی در افزایش عمر و بهروزرسانی راکتورهای اتمی سرمایهگذاری کرده است.
اسپانیا، مجارستان و اسلواکی نیز در حال افزایش عمر فعالیت نیروگاههای هستهای خود هستند.
لهستان نیز برنامه ساخت یک نیروگاه هستهای با ظرفیت 6000 مگاوات انرژی دارد.
استونی و لیتوانی در حال انجام یک پروژه هستهای مشترک هستند.
بلاروس با کمک روسیه در حال ساخت نخستین راکتور هستهای خود است و قرار است دومین راکتور هستهای را نیز بسازد.
آمریکا:
هم اکنون پنج راکتور اتمی در آمریکا در حال ساخت است که 4 راکتور از نوع (AP-1000) است، در طول 15 سال گذشته 19 راکتور اتمی با ظرفیت 19 هزار مگاوات انرژی در آمریکا ساخته شده است.
آمریکای جنوبی:
آرژانتین و برزیل هر دو دارای راکتور هستهای برای تولید برق هستند و در هر دو کشور دارای راکتورهای در حال ساخت هستند.
شیلی هم اکنون دارای یک راکتور تحقیقاتی فعال است و زیربناهای لازم برای ساخت راکتورهای هستهای جدید را دارد.
کره جنوبی:
این کشور قصد ساخت 12 راکتور جدید هستهای را دارد و هم اکنون در تحقیقات گستردهای در مورد نسلهای آینده راکتورهای هستهای فعالیت دارد.
جنوب شرقی آسیا:
ویتنام قصد دارد نخستین راکتور هستهای خود را با کمک روسیه تا سال 2023 بسازد، همچنین این کشور دو همکاری با ژاپن قرار است پس از آن دومین نیروگاه هستهای خود را بسازد. اندونزی و تایلند نیز در حال طرحریزی برنامههای هستهای خود هستند.
آسیای جنوبی:
بنگلادش پیشنهاد روسیه برای ساخت نخستین نیروگاه هستهای این کشور را تصویب کرده است.
پاکستان با کمک چین در حال ساخت سه راکتور کوچک و دو راکتور اتمی در نزدیکی کراچی است.
آسیای مرکزی:
قزاقستان با توجه به دارا بودن منابع عظیم اورانیوم خود هماکنون با روسیه در زمینه ساخت و طراحی نسلهای جدید راکتورهای کوچک برای استفاده و صادرات همکاری نزدیکی دارد.
خاورمیانه:
امارات متحده عربی در حال ساخت سه راکتور هستهای 1450 مگاواتی با کمک کره جنوبی به ارزش 20 میلیارد دلار است. نخستن راکتور هستهای ایران هم اکنون در حال فعالیت است و قرار است در آینده راکتورهای جدید دیگری نیز در ایران ساخته شوند. عربستان سعودی و اردن نیز قصد اجرای برنامه هستهای را در زمینه تحقیقات دارند.
مصر نیز اخیرا بنابر یک قرارداد با روسیه، قصد دارد با کمک روسیه نخستن نیروگاه هستهای خود را بسازد.
آفریقا:
آفریقای جنوبی اخیراً چندین تفاهمنامه را با کشورهای مختلف برای توسعه برنامه هستهای خود به امضا رسانده است.
انتهای پیام