مدیرعامل شرکت کنترل کیفیت هوای شهر تهران با اشاره به پویا بودن کلاس بندیها در طرح کاهش آلودگی هوا (LEZ) گفت: کلاسبندیهای انجام شده در این طرح باید به صورت مداوم به روزرسانی شود. همچنین اگر کلاس بندی خودروها به صورت سلیقه ای دستخوش تغییر شود، اثربخشی طرح از بین خواهد رفت. هدف این طرح ناوگان کاربراتوری و ناوگان فرسوده است و اگر به هر دلیلی شاهد تغییراتی در این دسته بندی باشیم، طرح موثر نخواهد شد.
وحید حسینی در گفتوگو با خبرنگار«شهری» خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا)، با اشاره به سابقه مطالعاتی طرح کاهش آلودگی هوا گفت: مطالعات این طرح بیش از 2 سال پیش آغاز شد علاوه بر این طرح، پروژههای مشخص دیگری نیز برای کاهش آلودگی هوا با اهداف کمی تعریف شد. اگر تا آن زمان پروژههای ملی و حتی پروژههای شهرداری برای کاهش آلودگی هوا را مورد بررسی قرار دهیم، پروژهها در حقیقت برنامه کلی بودند که در آن به جزییات اشاره نشده بود.
وی افزود: در تمام این دو سال محاسبات بسیار دقیقی انجام شد و کار به صورت مداوم ادامه داشت تا طرح جامع و کاملی طراحی شود که در این راستا از مشاوران خارجی و داخلی بهره گرفته شد. در حقیقت برای اجرای طرح کاهش آلودگی هوا مجموعه گزارشات درخصوص آلودگی تولیدی توسط منابع آلوده کننده در شهر تهران مورد بررسی قرار گرفت.
مدیرعامل شرکت کنترل کیفیت هوای شهر تهران تاکید کرد: منابع تولیدکننده آلاینده در شهر تهران سالانه 760 هزار تن آلودگی تولید میکند و از این میزان حدود 85 درصد مربوط به خودروها و 15 درصد متعلق به بقیه منابع تولید کننده آلودگی است. البته پدیده ریزگردها نیز وجود دارند که از این اعداد مجزا هستند در حقیقت آنچه که از خارج مرزهای شهر تهران وارد میشوند قابل کنترل نیستند.
حسینی ادامه داد: پس از بررسیها مشخص شد حدود 85 درصد این آلودگی از خودروها ناشی شده است. بر این اساس باید برنامه دقیقی درخصوص ناوگان خودروهای شخصی طراحی شود. قطعا بخشی از ناوگان خودروهای شخصی علیرغم تعداد محدودشان آلودگی بسیار زیادی تولید میکنند. در طرح کاهش آلودگی هوا (LEZ) نیز این تعداد از خودروها به عنوان هدف طرح قرار میگیرند تا با اعمال محدودیت بر تردد آنها به سمت پاک شدن هوا گام برداریم. در حقیقت بخشی از خودروها که آلودگی زیادی تولید میکنند را حذف میکنیم تا از این طریق میزان زیادی از آلودگی هوای شهر تهران برطرف شود.
طرح زوج و فرد طرحی غیرهوشمندانه بود
وی با اشاره به طرح زوج و فرد به عنوان طرحی غیرهوشمندانه افزود: طرح زوج و فرد با مبنای کاهش آلودگی هوا در شهر تهران به اجرا گذاشته شد؛ اما در آن تنها به رقم آخر پلاک خودروها توجه میشد و توجهی به میزان آلایندگی خودروها نداشت.
مدیرعامل شرکت کنترل کیفیت هوای شهر تهران درخصوص ضمانت اثربخش بودن طرح کاهش آلودگی هوا (LEZ) نیز گفت: برای طرح زوج و فرد از ابتدا مطالعه جدی صورت نگرفته بود؛ اما طرح کاهش با مطالعات گستردهای به روی میز شورای عالی هماهنگی ترافیک شهرهای کشور گذاشته شده است تا از طریق آن بخشی از خودروها که فرسوده هستند و آلایندگی زیادی دارند از ترددشان در شهر جلوگیری شود. بیتردید اجرای طرح زوج و فرد در درازمدت و به صورت دائم در تمام دنیا نشان داده است که بیاثر بوده و تنها برای شهروندان ایجاد محدودیت کرده است.
حسینی ادامه داد: در این طرح تنها برای خودروهایی ایجاد محدودیت میشود که آلایندگی آنها نسبت به سایر خودروها بیشتراست؛ به طوری که از حدود 3 میلیون و 500 خودروی سواری شهر تهران، تنها حدود 300 هزار خودرو به عنوان خودروهایی که 50 درصد آلودگی ناوگان حمل و نقل را ایجاد میکنند از ترددشان جلوگیری میشود.
وی تاکید کرد: در حقیقت این 300 هزار خودرو 10 درصد کل ناوگان خودروهای شخصی هستند که نیمی از آلودگی این ناوگان را تولید می کنند. برهمین اساس این 10 درصد در دستور کار قرار میگیرند تا در طرح کاهش آلودگی هوا تردد آنها محدود شود.
90 درصد مردم میتوانند وارد محدوده طرح کاهش آلودگی هوا (LEZ) شوند
مدیرعامل شرکت کنترل کیفیت هوای شهر تهران تاکید کرد: بالغ بر90 درصد مردم میتوانند در این طرح به محدوده وارد شوند و تنها 10 درصدی که 50 درصد آلودگی خودروهای شخصی را تولید میکنند از ورود آنها جلوگیری میشود. امیدواریم با اجرای این طرح و توجهی که به تجارب دنیا داشتهایم، جذابیت خودروهای فرسوده در شهر از بین برود.
حسینی ادامه داد: یک خودروی کاربراتوری متوسط 30 تا 40 گرم به ازای هر یک کیلومتر تردد در شهر، آلودگی ایجاد میکند؛ در حالی که یک خودروی انژکتوری ساخت سالهای بعد از 83 در کشور به صورت متوسط 6 تا 8 گرم آلودگی تولید میکند. طرح LEZ در دنیا مورد آزمایش قرار گرفته البته کلاسبندیهایی که در نقاط مختلف دنیا برای این طرح در نظر گرفته می شود کاملا متفاوت است. برای اجرای این طرح در کشورمان آسانترین کلاسبندی را در نظر گرفتهایم تا بتوانیم با کمترین هزینه اجتماعی بیشترین اثرگذاری را در کاهش آلودگی پایتخت داشته باشد.
وی تاکید کرد: به دلیل پیشینه مطالعاتی گسترده این طرح و کار کارشناسی که بر روی جزییات آن انجام شده، طرح بسیار کامل و پخته است و پس از بررسی همه جوانب، این طرح به شورای ترافیک شهر تهران و شورای عالی هماهنگی ترافیک شهرهای کشور ارسال شد.
باید پلیس را درباره اجرای طرح کاهش آلودگی هوا (LEZ) اقناع کنیم
آخرین حلقه زنجیره اجرای LEZ پلیس است
مدیرعامل شرکت کنترل کیفیت هوای شهر تهران درباره عدم همکاری پلیس در اجرای طرح کاهش آلودگی هوا (LEZ) تاکید کرد: اگر پلیس اجرای طرح را برعهده نگیرد تمامی زحمات بیثمر میماند؛ این در حالی است که برای اجرایی شدن طرح دوربینهای پلاکخوان، اتصال دیتابیسها و سامانه یکپارچه معاینه فنی در کشور فراهم شده؛ به طوری که اگر کسی در یکی از شهرهای کرج، قم و یا قزوین معاینه فنی دریافت کند در تهران میتوانیم کلاس خودرو را مشخص کنیم. در حقیقت زنجیره اجرا تکمیل شده و تنها آخرین حلقه این زنجیره که برعهده پلیس است باید کامل شود.
حسینی ادامه داد: آخرین حلقه این زنجیره خودروهایی هستند که به صورت غیرمجاز وارد محدوده میشوند و باید برای آنها جریمه صادر شود. پلیس اعلام میکند که در مورد این طرح هنوز اقناع نشده. بنابرین این وظیفه کارشناسی ما است که با برگزاری جلسات متعدد در خصوص این طرح، پلیس را اقناع کنیم.
وی درباره زمان اجرای طرح گفت: تلاش بسیاری داریم که از ابتدای آبانماه حداقل بخشهایی از این طرح را اجرا کنیم. بیتردید نمیتوانیم با پدیده آلودگی هوا مبارزه کنیم و آمار بسیار زیاد مرگ و میر را در شهر تهران کاهش دهیم؛ مگر با صرف هزینه و تحمل برخی زحمات. این طرح به لحاظ اجتماعی قطعا تبعاتی خواهد داشت و در این مسیر زحماتی را برای مردم ایجاد میکند؛ اما اگر به این نکته توجه کنیم که خودروی فرسوده به سایر شهروندان و خانواده خودمان صدمه وارد میکند، قطعا در رفتارمان تغییر ایجاد میکنیم.
مبارزه با آلودگی هوا هزینههای اجتماعی، اقتصادی و مدیریتی دارد
مدیرعامل شرکت کنترل کیفیت هوای شهر تهران تاکید کرد: مبارزه با آلودگی هوا بیتردید هزینههای اجتماعی، اقتصادی و مدیریتی به همراه خواهد داشت که باید شجاعانه این هزینهها را پرداخت کنیم تا شاهد روزهای سالم پایتخت باشیم.
باید تلاش کنیم برای اجرای طرح کاهش آلودگی هوا اختلاف سلیقه های مدیریتی را حل و فصل کنیم
حسینی در تشریح وجود برخی اختلاف سلیقهها به ویژه در اجرای طرح LEZ گفت: در این طرح نهادها و دستگاههای زیادی از جمله شهرداری تهران به دلیل نصب دوربینها و تجهیزات دخیل هستند. همچنین مراکز معاینه فنی، وزارت کشور و پلیس در طرح نقش دارند که امروز در سطوح مختلف این نهادها، اختلاف سلیقههای مدیریتی وجود دارد که تلاش میکنیم این اختلاف سلیقههای مدیریتی هرچه زودتر حل و فصل شد. قطعا سوالاتی که پلیس، وزارت کشور و حتی شورای اسلامی شهر تهران مطرح میکند، از جنس نگرانیهایی هست که باید با آنها پاسخ داده شود. در این راستا سعی میکنیم این پاسخگویی را داشته باشیم. قطعا این طرح پیچیده است و برای مردم زحماتی به همراه خواهد داشت و مدیران در سطوح مختلف نیز میخواهند ضمن سنجش زحمت وارده به شهروندان، از لزوم اثربخشی این طرح مطمئن شوند.
مستندات قانونی اجرای طرح LEZ تکمیل شده است
وی ادامه داد: در مورد طرح کاهش آلودگی هوا تمام اقدامات قانونی را انجام دادهایم و مستندات قانونی درخصوص اجرای این طرح تکمیل شده است.
حسینی با اشاره به توقف تولید پیکان از سال 82 افزود: باید از همه کسانی که در سال 82 جرأت کردند و جلوی تولید پیکان ایستادند تشکر کنیم؛ چرا که اگر روند قبلی تا به امروز ادامه پیدا میکرد، قطعا در سال 94 هیچ روز سالمی نداشتیم. در حال حاضر برابر مصوبه هیات وزیران خودروهایی با عمر بالای 20 سال حق تردد در کلانشهرها را ندارند و باید از تردد آنها جلوگیری شود؛ اما این اتفاق نیفتاده و قانون اجرا نشده است. در طرح کاهش آلودگی هوا ضمن جلوگیری از تردد این خودروها و خودروهایی که فاقد معاینه فنی هستند، سایر خودروها بدون در نظر گرفتن استاندارد یورو برای آنها، میتوانند وارد محدوده طرح کاهش شوند. در حقیقت از منظر این طرح، یک خودروی انژکتوری کاتالیستدار تولید سال 82 به بعد همانند خودروی وارداتی با استاندارد یورو 5 در گروه خودروهای سبز قرار میگیرد.
تغییر سلیقهای کلاس بندی خودروها اثربخشی طرح را از بین میبرد
حسینی تاکید کرد: چنانچه کلاس بندی خودروها به صورت سلیقهای دستخوش تغییر شود، اثربخشی طرح از بین خواهد رفت. هدف این طرح ناوگان کاربراتوری و ناوگان فرسوده است و اگر به هردلیلی شاهد تغییراتی در این دسته بندی باشیم، طرح موثر نخواهد شد و درخواست جدی از مسئولین داریم که به کلاس بندی مطالعه شده و پیشنهاد شده که خودروهای کاربراتوری را در کلاس زرد قرار می دهد، پایبند باشند. قراردادن خودروهای کاربراتوری در کلاس سبز منجر به افزایش ترافیک در این ناحیه و عدم کاهش آلودگی تولیدی خواهد شد.
وی ادامه داد: کلاسبندیهای انجام شده در این طرح باید به صورت مداوم به روزرسانی شود؛ چراکه خودرویی که در گروه سبز قرار گرفته، روزی از این طبقهبندی خارج میشود و جزو خودروهای فرسوده قرار میگیرد. طرح کاهش آلودگی هوا، طرح هوشمندانه برای پالایش ناوگان حمل و نقل شهری قلمداد میشود. باید به این باور برسیم که در کلانشهری مانند تهران نمیتوانیم با پیکان سال 49 فرسوده تردد کنیم.
مدیرعامل شرکت کنترل کیفیت هوای شهر تهران با اشاره به وجود قوانین اجرا نشده درخصوص خودروهای شخصی در شهر تهران گفت: در حال حاضر انبوهی از قوانین وجود دارد؛ اما طی سنوات گذشته این قوانین اجرا نشدهاند. باید از قوانین مصوب ساده شروع کنیم تا بتوانیم درخصوص کاهش آلودگی هوا گامهای موثری را برداریم.
حسینی درباره افزایش حجم ترافیک با اجرای طرح کاهش آلودگی هوا به ویژه در محدوده اجرای طرح گفت: گزارشهای مطالعاتی نشان میدهد که منطقه زوج و فرد در کاهش حجم ترافیک به ویژه در داخل محدوده تنها 20 درصد اثربخش بوده است. این میزان کم اثربخشی در حجم ترافیک به دلیل استثناهای زیادی است که در طرح زوج و فرد در نظر گرفته شده است. البته ممکن است در این طرح چنددرصدی در حجم ترافیک به ویژه در محدوده افزایش داشته باشیم. ولی بیتردید اجرای این طرح در کاهش آلودگی هوا سهم بسزایی خواهد داشت.
وی در مورد توسعه سامانههای حمل و نقل عمومی نیز گفت: یکی از اساسیترین مشکلات پایتخت توسعه حمل و نقل عمومی است. در حقیقت کلید حل مشکلات آلودگی هوا در تهران توسعه سریع حمل و نقل عمومی و سرآمد آن مترو است. باید بپذیریم ساخت و تحویل سالی 20 کیلومتر مترو کار بزرگی است که شهرداری تهران از منابع شهری انجام داده است. پروژههای مترو در سایر کشورها با این سرعت پیش نمیرود؛ ضمن اینکه گسترش خطوط بیآرتی (BRT) نیز نقش ویژه ای در ارتقاء حمل و نقل عمومی در پایتخت داشته است.
مدیرعامل شرکت کنترل کیفیت هوای شهر تهران تاکید کرد: شهرداری آنچه که میتوانسته درخصوص ارتقای حمل و نقل عمومی از منابع خود انجام داده اما باید بپذیریم که در ساعتهای پیک اوج تردد مشکلات بسیاری داریم و بعضا حمل و نقل عمومی به دلیل شلوغی غیرقابل استفاده میشود.
حسینی تاکید کرد: باید دولت برای نوسازی ناوگان اتوبوسرانی و ارتقاء حمل و نقل عمومی شهر تهران کمک کند. بیتردید شهرداری تهران نمیتواند تا ابد از محل درآمدهای خود به نوسازی ناوگان حمل و نقل عمومی بپردازد؛ چراکه تامین این بودجه توسط شهرداری یعنی اعمال فشار به بخشهای دیگر شهر.
وی درخصوص برخی انتقادها در زمینه عدم اجرای طرح به صورت پایلوت گفت: گزارشهای مطالعاتی نشان میدهد که منطقه زوج و فرد در کاهش حجم ترافیک به ویژه در داخل محدوده تنها 20 درصد اثربخش بوده است. البته در این زمینه اطلاعرسانی عمومی نشد اما این طرح در حقیقت به صورت پایلوت از فروردین به اجرا گذاشته شده است.
سهم 25 درصدی موتورسیکلتها در آلودگی هوای شهر تهران
مدیرعامل شرکت کنترل کیفیت هوای شهر تهران در مورد ورود موتورسیکلتها به طرح LEZ و میزان تاثیر آنها بر آلودگی شهر تهران تاکید کرد: در یک بررسی، موتورسیکلتهای کاربراتوری را که دارای موتور CG125 هستند مورد آزمایش قرار دادیم که در نتیجه آزمایشها متوجه شدیم به طور متوسط هر موتورسیکلت به ازای هر کیلومتر 15 گرم آلایندگی تولید میکند که این میزان آلایندگی تقریبا حدود 5 برابر یک خودروی استاندارد است. این در حالی است که یک موتورسیکلت استاندارد به ازای هر کیلومتر تردد تنها نیم گرم آلایندگی ایجاد میکند. این رقمها نشان میدهد موتورسیکلتها سهم 25 درصدی در آلودگی هوای شهر تهران دارند و باید درخصوص تردد آنها در شهر نیز اقدامات جدی انجام شود.
حسینی ادامه داد: در طرح LEZ به دنبال کاهش آلودگی هوا هستیم. برهمین اساس باید محدودیت را برای مقصران ایجاد کنیم. برای این کار نیز باید به سراغ موتورسیکلتهای کاربراتوری و خودروهای کاربراتوری تولید قبل از سال 82 برویم.
وی تاکید کرد: تنها معضلی که برای آن در شهر تهران برنامه مشخصی نداریم ریزگردها هستند چراکه از خارج شهرها وارد شهر میشوند و متاسفانه در مورد ریزگردها تنها باید بنشینیم و میزان آلودگی آنها را اندازهگیری کنیم.
مدیرعامل شرکت کنترل کیفیت هوای شهر تهران درباره دلیل اجرای طرح کاهش در پاییز نیز گفت: اجرای این طرح از ابتدای پاییز میتواند اثربخشی بیشتری داشته باشد؛ چراکه از ابتدای آبانماه شاهد پایداری جوی و انباشت آلایندهها در فضای شهری خواهیم بود و این امر باعث میشود تعداد روزهای ناسالم افزایش یابد. براساس بررسیهای انجام شده وضعیت آلودگی هوا در شش ماهه نخست هر سال بهتر است اما در 6 ماهه دوم هر سال آلودگی تشدید میشود. برهمین اساس اجرای این طرح در شش ماهه دوم میتواند کمک قابل توجهی به کاهش شاخصهای الودگی هوا داشته باشد.
ایسنا- میثاق اختر
انتهای پیام