در حالی که 45 درصد بازار کار جهان در دست زنان است، نرخ مشارکت زنان در بازار کار کشورمان تنها 12 درصد است و هر سال 100 هزار زن شاغل از بازار کار خارج می‌شوند.

به گزارش خبرنگار ایسنا، یکی از شاخص‌های توسعه یافتگی در تمام کشورها نرخ مشارکت زنان است که با بالا رفتن آن میزان توسعه یافتگی کشورها نیز افزایش می‌یابد.

در حال حاضر زنان نیمی از جمعیت کشور را تشکیل داده‌اند و حضور و مشارکت آنها در جامعه زمینه‌ساز توسعه پایدار اقتصادی و اجتماعی است.

حسن طایی - معاون توسعه کارآفرینی و اشتغال وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی معتقد است: نرخ اشتغال زنان و مردان در بازار کار در حالت تعادل نیست در حالی که اگر نرخ مشارکت زنان در جامعه افزایش پیدا کند به کاهش نرخ بیکاری زنان و کاهش آسیب‌های اجتماعی در جامعه منجر می‌شود.

وی با اشاره به پایین بودن نرخ مشارکت زنان در بازار کار ایران، می‌گوید: متاسفانه نرخ مشارکت زنان در فعالیتهای اقتصادی مطلوب نیست و در سطح جهان نیز نرخ مشارکت زنان کمتر از مردان است به نحوی که در عرصه جهانی مردان 60 تا 70 درصد و زنان 40 تا 45 درصد در بازار کار حضور دارند و این امر نیازمند ایجاد تعادل میان نرخ اشتغال زنان و مردان است.

در همین حال قائم مقام وزیر کار از آمارهای نگران کننده اشتغال زنان در بازار کار خبر می‌دهد.

ابوالحسن فیروز آبادی می‌گوید: میزان مشارکت زنان در بازار کار 12.4 درصد است که نسبت به سال‌های گذشته یک درصد کاهش داشته است.

به گفته وی تعادل شغلی در بخش خصوصی و در حوزه زنان وجود ندارد به نحوی که در بخش دولتی 22 درصد کارمندان زن و در بخش خصوصی تعداد شاغلان زن 14 درصد است این در شرایطی است که حدود 2.5 میلیون زن سرپرست خانوار در جامعه وجود دارد در حالی که تعداد کل شاغلان زن به سه میلیون و صد هزار نفر می ‌رسد.

به گزارش ایسنا، در میان بازار‌های چهارگانه سرمایه، پول، کار و کالا، تنظیم بازار کار برعهده وزارت کار است و این امر به دغدغه اصلی وزارت کار تبدیل شده است.

وزارت کار در تلاش است تا در زمینه اشتغال و افزایش سهم زنان در بازار کار، ‌بهبود معیشت زنان آسیب‌پذیر، حضور و مشارکت زنان در عرصه کارآفرینی و دستمزد زنان در محیط‌های کار، سیاستهای معطوف به جنسیت را مدنظر قرار بدهد.

مشاور وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی در امور بانوان با اشاره به پایین بودن نرخ مشارکت اقتصادی زنان می‌گوید: در حال حاضر حدود 87 درصد زنان، غیرفعال اقتصادی هستند و نیمی از فعالان اقتصادی زن نیز در بخش خدمات فعالیت دارند.

وحیده نگین می‌افزاید: در تمام گروه‌های شغلی نسبت زنان به مردان کمتر است اما در گروه متخصصان نسبت زنان به مردان به طور قابل ملاحظه‌ای بالاتر است که نشان می‌دهد زنان با افزایش تحصیلات، در بازار کار فعالیت بهتری داشته‌اند.

به اعتقاد مشاور امور زنان وزیر کار، گسترش نگاه جنسیتی و فرهنگ مردسالارانه مانع از ورود زنان به عرصه‌های اجتماعی و اقتصادی می‌شود.

بی تردید افزایش اشتغال زنان تاثیر مستقیمی در تولید ناخالص داخلی کشور دارد و اگر زنان وارد بازار کار شوند در GDP کشور موثر است.

برابر آمارها، در آرژانتین میزان افزایش تولید ناخالص داخلی حاصل از اشتغال زنان 19 درصد و در ایالات متحده هشت درصد است. در سال 2009 میلادی ارزش کار خانگی زنان در ایران 26 میلیارد دلار معادل 8.69 درصد تولید ناخالص داخلی غیرنفتی بوده که با محاسبه کار زنان روستایی، 15 درصد تولید ناخالص داخلی می‌تواند توسط زنان صورت بگیرد.

مرکز آمار ایران در گزارش بهار سال 1394، نرخ بیکاری مردان را 9 درصد و نرخ بیکاری زنان را 19.2 درصد اعلام کرد.

بر پایه این گزارش نرخ مشارکت اقتصادی مردان در این مدت با 0.9 درصد افزایش به 62.9 درصد و نرخ مشارکت زنان با 1.1 درصد افزایش به 13.3 درصد رسیده است.

اگرچه نرخ مشارکت زنان در بهار سال 1394 نسبت به سال گذشته یک درصد افزایش داشته اما نرخ بیکاری 19 درصدی زنان در مقایسه با مردان همچنان قابل تامل است.

در واقع نرخ بیکاری زنان دو برابر مردان است و این امر ضرورت توجه به اشتغال زنان و فراهم کردن بازار کار مناسب برای آنان را نشان می‌دهد.

سال گذشته زنان همچنان بیش از مردان جویای کار بودند اما امسال با هجوم کارجویان و فارغ التحصیلان دانشگاه رغبت کمتری برای حضور در بازار کار از خود نشان داده‌اند.

کارشناسان حوزه کار وجود تبعیض میان زنان و مردان در محیط کار، کم بودن حقوق و دستمزد،ساعات کار طولانی، عدم امنیت شغلی و نامناسب بودن شرایط شغل را از جمله علل بی میلی زنان برای حضور در بازار کار عنوان می‌کنند.

بسیاری از زنان سرپرست خانوار و حتی زنان تحصیلکرده‌ در قبال دریافت حقوق ناچیز و دستمزد اندک به کار در شرایط سخت با ساعات کار طولانی تن می‌دهند که طبعا این عده یا تحت عنوان نان آور خانه ناگزیز از پذیرش شرایط نامناسب کار هستند و یا تنها انگیزه آنها از رفتن به سرکار این است که درآمدی برای خود داشته باشند.

حمید حاج اسماعیلی - کارشناس بازار کار، در ارزیابی بی میلی زنان برای ورود به بازار کار می‌گوید: مقوله اشتغال زنان همواره با این نگاه مواجه بوده که زنان خانه‌دار هستند و تنها سرپرست خانواده است که وظیفه تامین معاش را برعهده دارد و همین مساله موجب بروز شکاف و اختلاف در بحث اشتغال جنسیتی شده است.

وی با بیان اینکه زنان در بحث اشتغال همواره مورد ظلم واقع شده‌اند، می‌افزاید: متاسفانه به دلیل برخی نگرش‌های سنتی و غلط نظیر اینکه چون زنان نان آور اصلی خانه نیستند با هر دستمزدی حاضر به کارند،‌ کارفرمایان نیز حقوق و دستمزد کمتری به زنان می‌دهند و چون نظارتها در این بخش ضعیف است این روند ادامه می‌یابد تا جایی که به یک معضل بزرگ فرهنگی تبدیل شده و انگیزه زنان برای ورود به بازار کار را از بین می‌برد.

حاج اسماعیلی تصریح کرد: امروز زنان در بسیاری از فروشگاهها و کارگاهها با نصف حقوق و ساعات کار طولانی و غیر قانونی کار می‌کنند و وقتی می‌بینند به آنها ظلم می‌شود احساس می‌کنند که به بیگاری گرفته شده‌اند از این رو کمتر برای رفتن به سرکار تمایل نشان می‌دهند و همین امر در نرخ مشارکت و اشتغال زنان تاثیر می‌گذارد.

وی می‌افزاید: امروز شرایط جامعه ایران به سمت و سویی رفته که زنان احساس می‌کنند باید استقلال مالی داشته باشند لذا فرصت سوزی‌ها باید جای خود را به ظرفیت سازی برای حضور زنان در بازار کار بدهد و حق مساوی برای استخدام زنان همپای مردان در نظر گرفته شود.

به اعتقاد این فعال کارگری دولت باید در کنار ظرفیت‌سازی برای حضور زنان، یک تغییر نگرش جدی در جامعه برای اشتغال زنان ایجاد کند و زنان را همپای مردان به عنوان کارجو معرفی کند چرا که زنان هم مانند مردان حق کار دارند.

در همین حال نایب رییس کانون عالی انجمن‌های صنفی کارگران کشور با انتقاد از نحوه به‌کارگیری نیروهای کار زن در کارگاه‌ها می‌گوید: متاسفانه برخی کارفرمایان با نازلترین دستمزد زنان را به کار می‌گیرند در حالی که این خلاف تمام مقاوله‌نامه‌های سازمان جهانی کار است که کشورمان تحت عنوان منع تبعیض به آنها پیوسته است.

ابوالفضل فتح اللهی با اشاره به وجود تبعیض میان نیروی کار مرد و زن در کشور می‌افزاید: امروز می‌بینیم شغل‌هایی که باید به دست مردان سپرده شود با حقوق ناچیز در اختیار زنان قرار می‌گیرد در حالی که شرایط این کارها برای زنان مناسب نیست و در نتیجه به مشاغل خدماتی روی می‌آورند تا گذران زندگی کنند.

به اعتقاد وی، نیروی کار زن باید جایگاه خود را در شغل‌های همتراز با مردان پیدا کند.

به گزارش ایسنا، در طول دهه‌های اخیر مساله اشتغال به ویژه اشتغال زنان به یکی از موضوعات مهم و تأثیرگذار در حوزه تصمیم‌گیری‌ و برنامه‌ریزی‌های کشور مبدل شده است.

آمارهای رسمی بیانگر آن است که در پنج سال گذشته (1392-1388) تعداد شاغلان زن در ایران با کاهش 14.2 درصدی مواجه بوده است به نحوی که نرخ بیکاری زنان از 16.8 درصد در سال 1388 به 19.8 درصد در سال 1392 رسیده است که افزایش 3 درصدی شاخص نرخ بیکاری زنان در پنج سال گذشته را نشان می‌دهد این در حالی است که در این مدت، نرخ بیکاری مردان از 10.8 درصد به 8.6 درصد کاهش یافته است.

همچنین نرخ مشارکت مردان در بازار کار ایران طی سال 1392، 63 درصد اعلام شده در حالی که این نرخ برای زنان حدود 12.4 درصد بوده است که می‌توان این طور استنباط کرد که شکاف جنسیتی اشتغال طی این دوره پنج ساله روندی صعودی داشته و جذب مردان در بازار کار نسبت به زنان بیشتر بوده است.

بر اساس نتایج طرح آمارگیری نیروی کار کشور در سال 1388، حدود 3 میلیون و 700 هزار نفر از شاغلان کشور را زنان تشکیل داده‌اند این در حالی است که در سال 1392 این تعداد به 3 میلیون و 145 هزار نفر رسیده که نشان از کاهش 521 هزار نفری تعداد شاغلان زن دارد؛ به عبارتی هر سال به طور متوسط، حدود 100 هزار نفر از زنان شاغل در کشور از بازار کار خارج شده‌اند.

تحلیلگران بازار کار نرخ بیکاری زنان را دو برابر و بعضا سه برابر مردان اعلام کرده و بر استفاده از ظرفیتها و توانمندی‌های زنان به ویژه در برخی مشاغل از جمله آموزش و پرورش تاکید دارند.آنها همچنین به افزایش 60 درصدی ورود زنان به دانشگاهها اشاره کرده و این امر را ناشی از اهمیت افزایش سطح دانش در میان زنان عنوان می‌کنند.

امروزه نرخ مشارکت زنان در فعالیتهای مختلف اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی یکی از معیارهای توسعه یافتگی جوامع به شمار می رود، بر این اساس حضور هر چه بیشتر زنان در بازار کار نرخ بیکاری جامعه را کاهش و بهره‌وری در محیط کسب و کار را افزایش می‌دهد.

با توجه به آنکه بیش از 57 درصد قبول شدگان دانشگاهها را زنان تشکیل می‌دهند باید از پتانسیل زنان و توانمندی‌ها و مشارکت آنها در عرصه‌های فرهنگی و اجتماعی به ویژه اقتصادی استفاده شایسته صورت گیرد.هرچند که در به کارگیری زنان در توسعه کشور جای کار زیادی داریم اما باید تلاش کرد تا همچنان که زنان در حوزه‌های کلان تصمیم‌گیری و مشارکت سیاسی حضور پررنگ و فعالی دارند در عرصه اقتصاد نیز این مشارکت را افزایش دهند و هیچ منع قانونی برای اشتغال زنان وجود نداشته باشد.

پیشتر علی ربیعی - وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی با تاکید بر ضرورت توجه به اشتغال زنان در برنامه ششم توسعه گفته بود: بازار کار در بحث اشتغال زنان نیازمند تغییر و تحولاتی است چرا که هم اکنون ساختارهای اجتماعی، آمادگی مناسب برای اشتغال زنان را ندارد.

وی از پایین آمدن سن زنان سرپرست خانوار، فصلی بودن کار زنان، عدم استقبال کارفرمایان از زنان و گرایش بیشتر آنها به استخدام زنان مجرد،‌ پایین بودن دستمزد زنان و تغییر جهت مشاغل زنانه به سمت کارهای خدماتی به عنوان چالش‌های پیش روی وزارتخانه متبوعش نام برده است.

به گزارش ایسنا، امروز زنان به عاملی تاثیرگذار در جریان اشتغال و کارآفرینی، توسعه صادرات غیرنفتی و بالا بردن درآمد خانوارها مبدل شده‌اند و به تناسب پیشرفت علم و تکنولوژی، بالا رفتن سطح انتظارات، نیازهای روزافزون اقتصادی و معیشتی،ازدیاد تقاضا در حوزه‌های علمی، آموزشی، درمانی و افزایش تعداد زنان تحصیلکرده، ضرورت فراهم کردن زمینه مشارکت بانوان و توجه به افزایش سهم زنان در بازار کار بیش از پیش احساس می‌شود.

انتهای پیام