جلسه کارگروه غارشناسی کشور پس از حدود یک سال تأخیر به بهانه خطر تخریب دوغار «جهنم» و «یخ‌مراد» برگزار شد.
به گزارش خبرنگار بخش گردشگری ایسنا، به دنبال موافقت اداره صنعت، معدن و تجارت استان خراسان جنوبی با اکتشاف و بهره‌برداری معدن از محدوده غار «جهنم» و همچنین اجرای طرح تبدیل غار «یخ‌مراد» به سایت گردشگری از سوی اداره میراث فرهنگی و گردشگری استان البرز و خطر از بین رفتن قندیل‌های این غار با اجرای چنین طرحی، کارگروه غارشناسی که در یک سال گذشته هیچ فعالیت و اعلام موضع رسمی نداشت، سرانجام تشکیل جسله داد تا به وضعیت این دو غار که در معرض تخریب قرار گرفته‌اند، رسیدگی کند.
در این نشست که به ریاست دبیری - معاون محیط طبیعی و رییس جدید کارگروه غارشناسی - برگزار شد، اصغر مبارکی - مدیرکل موزه تاریخ طبیعی و ذخایر ژنتیکی سازمان حفاظت محیط زیست -، محمد مدادی - دبیر کارگروه غارشناسی -، فاضلی - نماینده سازمان میراث فرهنگی و گردشگری -، قریب - نماینده سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی - و رفیعی - نمایند سازمان جنگل‌ها و مراتع - همراه مهمانان ویژه‌ای مانند درویش - مدیر اداره آموزش و مشارکت‌های مردمی -، آرامنش - مدیرکل اداره حفاظت محیط زیست استان خراسان جنوبی - و رییس اداره حفاظت محیط زیست شهرستان کرج و نمایندگانی از تشکل‌های مردمی زیست‌محیطی استان البرز حضور داشتند.
غایبان این کارگروه نیز نمایندگان وزارت نیرو، وزارت کشور، وزارت ورزش و جوانان و وزارت علوم بودند.
فرهاد دبیری - رییس کارگروه غارشناسی - در این نشست با اشاره به اهمیت غارها و ضرورت توجه بیشتربه این آثار و همچنین با تأکید بر این‌که کارگروه برابر تصمیم‌های گرفته‌شده هر سه‌ماه یک‌بار حتما جلسه تشکیل می‌دهد، گفت: درباره دو غاری که به آن‌ها تعرض شده، باید قبل از هر کاری از کارگروه استعلام می‌شد و پس از آن اقدام می‌کردند.
در ادامه، نماینده انجمن غار و غارشناسی گزارشی از وضعیت غارهای «یخ‌مراد» در استان البرز و غار «جهنم» در استان خراسان جنوبی ارائه کرد و این پرسش‌ها مطرح شد که چرا برای غار «یخ‌مراد» که هیچ مشخصه‌ای از یک غار گردشگری را ندارد، بدون مطالعه، طرح گردشگری اجرا می‌شود و برای تخریب آن اقدام شده و بر چه اساسی مجوز برداشت معدن در حریم غار «جهنم» صادر شده است؟
نماینده استان البرز پس از طرح این پرسش‌ها گفت: در جلسات کارگروه غارشناسی استان البرز، از نماینده میراث فرهنگی دعوت شد که در جلسه حضور نیافت و در استانداری، کارگروه گردشگری تشکیل شد که بدون حضور نماینده محیط زیست به ترمیم راه دسترسی به غار تصمیم گرفتند.
او تأکید کرد: غار «یخ‌مراد» به هیچ‌وجه برای بازدید عمومی، ایمنی ندارد و با توجه به وضعیت غار، امکان ایمن‌سازی داخل آن وجود ندارد.
درباره غار «جهنم» نیز آرامنش - مدیرکل حفاظت محیط زیست استان خراسان جنوبی - از کارشناسان حاضر خواست تا تعریفی از غار ارائه دهند و سپس گفت: به ما گفته‌اند «جهنم» چاله‌ای بیش نیست و ما در جلسه رسمی کارگروه غارشناسی استان با حضور همه نمایندگان اداره‌های ذی‌ربط به صدور مجوز برای متقاضی اکتشاف معدن تصمیم گرفتیم.
وی ادامه داد: موضوعی که حاضران جلسه باید بدانند این است که خراسان جنوبی یک استان محروم است و مشکل کار دارد و وقتی طرحی در استان اعلام می‌شود و مدیران استان آن را می‌بینند، قرار است با برداشت یک معدن، تعدادی از اهالی مشغول به کار شود، به همین دلیل، از آن موضوع استقبال می‌کنند.
او که درباره غار بودن «جهنم» تردید داشت، اظهار کرد: اگر این موضوع اهمیت داشت، تا کنون تعدادی از غارشناسان می‌آمدند و از «جهنم» دیدن می‌کردند. در هر حال فعلا با دستور کارگروه کشوری بهره‌برداری معدن را تعطیل کردیم و منتظریم یک سازمان، هزینه‌ها و شرایط گروه کارشناسی را قبول کند تا نتیجه وضعیت آن مشخص شود.
کارگروه غارشناسی پس از بررسی وضعیت این دو غار، اعلام کرد: غار «یخ‌مراد» از لحاظ تکنوتیکی و ساختاری، مناسب گردشگری عمومی نیست. سوژه گردشگری عمومی، یعنی غار فقط سه‌ماه از سال قابل مشاهده است و این برای اجرای طرح گردشگری کافی نیست. هزینه ایمن‌سازی این غار با توجه به ساختار ناپایدار سنگ‌ها بسیار زیاد و در صورت سرمایه‌گذاری، غیرقابل بازگشت و معقول نیست.
همچنین کارگروه درخواست کرد که سرمایه‌گذار «یخ‌مراد» طرح مدیریت و بهره‌برداری ارائه کند، چون تا کنون چنین طرحی ارائه نشده است. کارگروه پس از انجام این اقدامات درباره غار «یخ‌مراد» اعلام نظر قطعی خواهد کرد.
طبق اظهارات اعضای کارگروه، تردید درباره چاله بودن «جهنم» منتفی شد و بر غار بودن آن صحه گذاشته شد؛ اما اعلام نظر درباره این غار منوط به ارائه نظر و مطالعات غارشناسی شد.
عباسی - نماینده سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح - نیز که در جلسه حضور داشت، از رییس کارگروه غارشناسی کشور درباره دلیل لحاظ نشدن «غار»ها در برنامه ششم توسعه سوالی پرسید و گفت: چطور در برنامه ششم توسعه که ارائه شده، همه‌چیز لحاظ شده از کوه‌ها و دره‌ها تا آبشارها و هر آنچه موجود در طبیعت است، اما هیچ مطلب و نکته‌ای از غارها (به‌عنوان یک پدیده منحصربه‌فرد و غیرقابل بازگشت که به حمایت و حفاظت نیاز دارند) نیامده است.
او در این بین، از چاپ جلد اول اطلس غارهای ایران در سازمان جغرافیایی خبر داد و افزود: جلد دوم این اطلس در دست چاپ است.
جواد نظامدوست - نماینده انجمن غار وغارشناسی ایران - نیز در ادامه این نشست گفت: مشکل کارگروه غارشناسی، اعضا و جلسات نیست، بلکه تغییر پی‌درپی مدیریت و جابه‌جایی سازمانی این کارگروه و نبود ثبات خاص و پیگیری طرح‌ها و آیین‌نامه‌ها، بودجه و ... است.
توکلی - نماینده سازمان نقشه‌برداری و نماینده راهبردی رییس‌جمهور در کارگروه - نیز یادآوری کرد: جلسات کارگروه نباید موردی باشد و باید با توجه به تعداد کم جلسات به مسائل زیربنایی‌ترو ساختاری‌تر مانند شناسایی غارها، تصویب آیین‌نامه‌ها و تقسیم‌بندی غارها بپردازیم و درکارگروهای تخصصی، موردی درباره غارها تصمیم بگیریم با ورود دستگاه‌های جدید نقشه‌برداری که تمام غار را می‌توانند اسکن کنند، سراغ نقشه‌برداری از غارها برویم، هرچند مطلع هستم انجمن غار و غارشناس کار نقشه‌برداری را شروع کرده، اما این روش بسیار دقیق و سریع است.
درویش - مدیر اداره آموزش و مشارکت‌های مردمی - نیز در ادامه این نشست به اهمیت ویژه غارها اشاره کرد و کوهستان‌ها را به نگین انگشتری و غارها را به مرواریدهای کمیاب تشبیه و اظهار کرد: وظیفه همه ما، حفظ و حراست از غارها است. غارها اکوسیستم دست‌نخورده‌ای هستند که تغییرات در آن‌ها حتی باعث انقراض گونه‌های گیاهی و جانوری می‌شود.
به گفته او، با جابه‌جایی و از بین رفتن خفاش‌های یک منطقه، حتی ممکن است گونه‌های گیاهی که توسط خفاش‌ها گرده‌افشانی می‌کنند نیز منقرض شوند یا گونه‌های جانوری منطقه دچار تغییر شوند.
فاضلی - کارشناس طبیعت‌گردی و نماینده سازمان میراث فرهنگی - نیز غارها را یکی از ظرفیت‌های گردشگری دانست و تأکید کرد: با توجه به توسعه طبیعت‌گردی و حضور گردشگران، لازم است با تبیین آیین‌نامه‌های دقیق و کارا، غارها طبقه‌بندی شوند و غارهایی که از لحاظ گردشگری عمومی اشکالی ندارند، برای گردشگری پایدار آماده شوند. سازمان میراث فرهنگی به نظرات کارگروه در طبقه‌بندی غارها و درجه اهمیت آن‌ها احترام می‌گذارد.
محمد مدادی - دبیرکارگروه غارشناسی - نیز در این نشست، اظهار کرد: تصمیم‌گیری درباره آیین‌نامه‌ها به کارگروهای تخصصی سپرده شده و درباره برنامه ششم هم سازمان، غارها را به‌عنوان لند اسکیپ‌های منحصربه‌فرد معرفی کرده و درخواست توجه بیشتر شده است.
او همچنین گفت: گزارش گردش کار دو غار «جهنم» و «یخ‌مراد» نیز آماده می‌شود و دستور کار برای اعزام گروه کارشناسی قرار خواهد گرفت.
مدادی افزود: در حال حاضر در هر دو غار هیچ عملیاتی انجام نمی‌شود و ادامه کار منوط به تأیید کارگروه است.
انتهای پیام