یک کارشناس آموزش گفت: والدین باید به این تفکر برسند که آیا مدرسه با روحیه فرزندشان همخوانی و هماهنگی دارد یا خیر؛ یک کودک با روحیه هنری با حجم زیاد مطالب درسی مدرسه دچار تناقض میشود.
بنفشه رسولیان در گفتوگو با خبرنگار خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، منطقه اصفهان، در خصوص سیاستگذاری آموزش و پرورش برای مدارس و روشهای آموزشی و تربیتی اظهار کرد: سیاست کنونی آموزش و پرورش بر مبنای خلاقیت محوری و دانشآموزمحوری است که در آن سعی شده مقوله آموزش با محوریت خلاقیت محوری ارایه شود به طوریکه از نقش همه جانبه معلم کاسته شود و تنها نقش یک راهنمای آموزشی را در کلاس ایفا کند.
وی افزود: با توجه به آنچه امروز در مدارس اتفاق میافتد و همچنین تعداد قابل توجه دانشآموزان مدارس دولتی از روشهای توصیفی برای تدریس استفاده میشود که با سیاستهای مصوب یعنی پرورش خلاقیت فاصله زیادی دارد.
این کارشناس مقطع ابتدایی همچنین درباره سیاست آموزشی مدارس غیردولتی گفت: تلاش بیشتر این مدارس افزایش مهارتهای دانشآموزان در راستای موفقیت در آزمونهای چهارگزینهای یا آزمون ورودی مدارس تیزهوشان است، بنابراین حجم بسیار زیاد اطلاعاتی و تکالیف باعث پایین آمدن کیفیت پرورش خلاقیت دانشآموزان میشود.
کم رنگ شدن شاخصه پرورش خلاقیت در مدارس
رسولیان با اشاره به کم رنگ شدن شاخصه مهم پرورش خلاقیت در دو دسته از مدارس دولتی و غیردولتی اظهار کرد: مقوله مهم پرورش خلاقیت در مدارس دولتی به دلیل شرایط و جمعیت زیاد دانشآموزان و مدارس غیر دولتی به دلیل سیاستگذاریهایی که انتخاب کردهاند، بسیار کمرنگ است.
وی اضافه کرد: برای مثال جشنواره جابربن حیان یا پژوهشهای علمی مقطع ابتدایی که فرصت و بستری برای کسب مهارتهای پژوهشی و فعالیتهای گروهی است در سالهای اخیر راه به ناکجا آباد برده و بیشتر از دانشآموز، خانواده او درگیر این جشنواره میشود.
این آموزگار با بیان اینکه دانشآموزان اصول پژوهش را فرا نمیگیرند، تصریح کرد: من سه دوره داور جشنواره جابر ابن حیان بودهام و در میان شرکت کنندگان نهایتا 10 نفر با اصول اساسی پژوهش آشنا هستند و بیشتر طرحها تکراری و تمام فعالیتها توسط والدین انجام شده است و کمتر خود دانشآموزان دخیل بودهاند که این نشان میدهد در مدارس روشهای انجام پژوهش و تحقیق، آموزش داده نمیشود.
رسولیان افزود: این تنها مشکل نیست، بلکه از طرفی شاهد حجم قابل توجه کتابهای درسی هستیم که هیچ جایی برای پرورش خلاقیت و فعالیت پژوهشی باقی نمیگذارد. با حجم فعلی کتابهای درسی معلم فرصتی برای یک پژوهش علمی ندارد و دانشآموزان نیز آموزش لازم برای انجام پژوهش را ندیدهاند؛ متاسفانه سیستم کپی کردن در تمامی مقاطع تحصیلی کشور رواج دارد.
تفاوت تیزهوشی با تیزکوشی
وی با بیان اینکه اغلب والدین تلاش میکنند فرزندشان در مدارسی تحصیل کنند که بتوانند تست بیشتری بزند تا در آزمون ورودی دانشگاه یا مدارس تیزهوشان موفق شود، گفت: این ناشی از نبود اطلاع رسانی و فرهنگ سازی درست در جامعه است و علاوه بر این در سیاست گذاریهای کلان آموزش و پرورش هنوز برای رفع این مشکلات راهکاری دیده نشده است.
این کارشناس آموزش ادامه داد: در مدارس غیردولتی حجم عظیمی از مطالب را به صورت کتابهای کمک درسی یا آزمونهای ادواری برای راضی نگه داشتن اولیا به صورت تکلیف به دانشآموزان ارائه میشود اما تربیتهای اخلاقی و یا توجه به خلاقیت و استعدادهای کودک نادیده گرفته میشود؛ اگر این موارد در دستورکارشان باشد به آن عمل نمیکنند و والدین نیز پیگیری چندانی در این زمینه ندارند.
رسولیان هم چنین با انتقاد از مدارس تیزهوشان و سیاستگذاری این مدارس تصریح کرد: تیزهوش از نظر این مدارس و البته خانوادهها دانشآموزی است که در یک مقطع زمانی کوتاه، به تعداد تست بیشتری پاسخ بدهد در حالی که این تیزکوشی است و دانشآموز جایی خسته و متوقف میشود.
وی اضافه کرد: تیزهوشی شرایط و نمودهای خاص خود را دارد و به فردی گفته میشود که پاسخهای جدیدی برای سوالاتی که قبلا حل شده، داشته باشد، ما به این دانشآموزان خلاق و تیز هوش میگوییم. متاسفانه ما با این شیوه آموزشی راه را به بیراهه میبریم.
لزوم همخوانی مدرسه با روحیه کودک
این آموزگار با بیان اینکه تا سال گذشته راهوران آموزشی مسئول بررسی برنامهها و فوق برنامهها مدارس غیردولتی بودند، اظهار کرد: راهوران مشکلات معلمان را در نشستهای خصوصی و دوستانه برطرف میکردند اما امسال این سمت حذف شد و چون نظارت مستقیمی بر فعالیت مدارس وجود ندارد، این مدارس بدون دغدغه به فعالیت خود ادامه میدهند؛ به عبارت دیگر بیشتر مدارس غیردولتی کشورهای خودمختاری هستند که برنامهریزیهای خودشان را دارند و به برنامههای مصوب توجه ندارند.
رسولیان با اشاره به اینکه متاسفانه خانوادهها بدون تحقیق مناسب و بدون تفکر فرزندانشان را در یک مدرسه خاص ثبت نام میکنند، خاطرنشان کرد: والدین باید به این تفکر برسند که آیا این مدرسه با روحیه فرزندشان همخوانی و هماهنگی دارد یا خیر.
وی افزود: کودکان دارای روحیههای مختلفی هستند، کودکی که دارای روحیه هنری است را نمیتوان در مدرسهای ثبتنام کرد که حجم مطالب درسی زیادی را ارائه میکند. این دانشآموز دچار تناقض میشود و در نهایت نه تنها موفق نخواهند شد بلکه توان انجام فعالیتهای ساده خود را نیز از دست خواهند داد.
پزشکان و مهندسان بدون تعهد اخلاقی
همچنین فرنوش مسلمی، مدیر یکی از مدارس غیردولتی اصفهان در خصوص سیاست کاری و هدف مدارس گفت: مشارکت تمام دانشآموزان در کلاس و فعالیت گروهی یکی از بهترین شیوههای آموزشی است، من 30 سال در مدارس با سمتهای مختلف خدمت کردهام، در این سالها تنها هدف مدارس صرفا آموزشی بوده است؛ اگرچه آموزش یک ملاک مهم به شمار میآید و دانشآموزان باید از نظر تحصیلی قوی باشند اما باید مهارتهای زندگی را نیز کسب کنند.
وی افزود: تمامی این مسائل و مواردی که مدارس در تربیت دانشآموزان به طور جد باید به آن همت گذارند در سند تحول بنیادین آموزش و پرورش به صورت بندهای متعددی آمده است، اما متاسفانه این سند تنها به صورت یک کتابچه درآمده و آن طور که باید و شاید به آن توجه نمیشود.
مسلمی اضافه کرد: اگر مدارس هرساله تنها یک بند از سند تحول را سرلوحه سیاست کاری خود قرار دهند، قطعاً به لحاظ کیفی با محتویات این سند هماهنگ میشوند؛ تنها هدف مدارس آموزش درسی نیست بلکه تربیت دانشآموزانی معتقد و متعهد به وظایف در برابر خود، خداوند، اخلاق و انسانیت به مراتب مهمتر است. والدین نیز هنگام ثبت نام کودکان باید به مواردی بیش از حواشی مدارس دولتی یا غیردولتی توجه کنند.
مدرسه دولتی خوب، بهتر از مدرسه غیردولتی است
این مدیر با اشاره به سیاستهای نادرست برخی مدارس که تنها بر تحصیل و رقابت تحصیلی تاکید دارند، افزود: تصور کنید، امسال تعدادی از دانشآموزان یکی از مدارس سمپاد، برگههای امتحانی را پیش از برگزاری امتحان از دفتر مدرسه برداشته بودند. با این اوضاع تربیت، جامعه به کجا خواهد رفت؟ درآینده پزشکان، مهندسان و هنرمندانی خواهیم داشت که متاسفانه به تعهدات اخلاقی پایبند نیستند.
مسلمی با بیان اینکه تقویت اعتقادات دانشآموز باعث میشود همه جا حضور خداوند را مد نظر داشته باشد، تصریح کرد: حتی اگر دانشآموز اعتقادی فکر نکند باید انسانی فکر کند. رویکرد مدارس تنها تربیت فرد تیزهوش نیست، اگرچه این هدف قابل توجهی است اما زمانی ارزشمند است که این ظرفیت در دانشآموز وجود داشته باشد و بدون حمایت مدرسه و والدین همچنان تیزهوش بماند و سیر صعودی را طی کند. اینها موارد مهمی است که متاسفانه در مدارس کم رنگ شده است.
وی به والدینی که حساسیت زیادی برای ثبتنام فرزندان خود در مدارس غیردولتی دارند، توصیه کرد: من مدیر یک مدرسه غیردولتی هستم اما تاکید میکنم، مدارس دولتی در سطح شهر بسیارند که بر اساس همین اصول آموزشی فعالیت دارند و از مدارس غیردولتی تاثیرگذارتر هستند. با شناسایی این مدارس میتوان با کاهش هزینه تحصیل فشارهای اقتصادی بر خانواده را نیز کم کرد.
انتهای پیام