توافق هستهای 1+5 با ایران به رغم برخورداری از حمایت دولت اوباما و برخی نمایندگان دموکرات در کنگره آمریکا و همچنین گروهها و فعالان ضدجنگ با مخالفت تعدادی از نمایندگان سرشناس جمهوری خواه در کنگره این کشور مواجه شد.
به گزارش خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، به نقل از روزنامه نیویورک تایمز در این راستا جان بوئنر رییس جمهوری خواه مجلس نمایندگان آمریکا توافق هستهای با ایران را محکوم کرد.
وی در بیانیهای در وب سایت خود در واکنش به این توافق گفت: مردم آمریکا و همپیمانان ما روی باراک اوباما برای آنکه به قولش پایبند باشد حساب باز کرده بودند، اما به جای آن رییس جمهور کشور ما اهداف خودش را رها کرده است. توافق او در قالب برداشته شدن تحریمها، میلیاردها دلار به ایران پول میدهد و همچنین زمان و مکان لازم را نیز برای ایران فراهم میکند تا به آستانه گریز هستهای برای تولید بمب اتمی دست پیدا کند و همه این کارها بدون هیچ گونه تقلبی انجام دهد.
وی خاطرنشان کرد: توافق هستهای با ایران به جای آنکه جهان را به مکانی کمخطرتر تبدیل کند ایران را که بزرگترین حامی تروریسم است از طریق با ثبات کردن و مشروع ساختن حکومتش جسورتر خواهد ساخت.
همچنین اد رویس رییس جمهوری خواه کمیته امور خارجی مجلس نمایندگان آمریکا نیز عنوان کرد که توافق هستهای با ایران با اقناعی دشوار در کنگره روبرو خواهد شد.
وی در بیانیهای خاطرنشان کرد: در حالی که دولت آمریکا اطمینان فراوان خود را به خبر توافق امروز ابراز کرده، توافقهای موقت سابق را پس از بررسیهای کنگره حفظ نشدهاند.
این نماینده جمهوری خواه وعده داد تا با دموکراتها در کمیته تحت امرش برای توافق هستهای با ایران که وی آن را یکی از قابل ملاحظهترین توافقها در دهههای اخیر خواند همکاری کنند.
همچنین باب کورکر سناتور جمهوری خواه رییس کمیته روابط خارجی سنا نیز که یکی از مهم ترین نمایندههای کنگره به حساب میآید با وجود اظهار تردید درباره توافق هسته ای با ایران آن را رد نکرد.
وی نیز در بیانیهای گفت: من میخواهم توافق را به طور دقیق بخوانم و آن را به طور کامل درک کنم اما از موضع تردید عمیق درخصوص اینکه این توافق عملا هدف جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح هستهای را عملی میسازد کار خود را آغاز میکنم.
وی خاطرنشان کرد: کنگره در روزهای آینده باید این توافق را مورد موشکافی قرار دهد و به این پاسخ برسد که آیا اجرای این توافق ارزش برچیدن نظام تحریمهایی که ما با زحمت فراوان آن را ساختیم و ایجاد آن بیش از یک دهه طول کشید را دارد یا خیر؟
همزمان با این مواضع لیندزی گراهام یکی دیگر از سناتورهای مهم جمهوری خواه نیز در واکنش به توافق هستهای با ایران گفت که به شدت از این توافق سرخورده شده است.
وی که نخستین کاندیدای ریاست جمهوری جمهوری خواهان است که درباره توافق هستهای با ایران اظهارنظر می کند در مصاحبه با شبکه اماس ان بی سی اظهار کرد: همه آن چیزی که می توانم بگویم این است که هدف ما این بود که برنامه هستهای آنها را برچینیم. به جای آن ما تضمین کردیم که آنها تبدیل به یک کشور هستهای خواهند شد.
گراهام مدعی شد که توافق هستهای با ایران به مثابه حکم اعدام احتمالی برای اسراییل و اعلام جنگ علیه کشورهای عرب خلیج فارس است و هشدار داد که این توافق میتواند رقابت تسلیحاتی هستهای در خاورمیانه به راه بیاندازد.
این سناتور جمهوری ایران را بزرگترین کشور حامی تروریسم در جهان خواند و گفت: توافق هستهای با ایران خطرناکترین و غیرمسئولانهترین اقدام است.
گراهام که یکی از شناختهشدهترین جنگ طلبان کنگره آمریکا است از این کنگره خواست تا این توافق را رد کند و گفت: تا زمانی که ایرانیها رفتارشان را تغییر ندهند وی حتی یک پنی به ایرانیها پول نخواهد داد.
وی تصریح کرد: این توافق یک توافق وحشتناک است، چنین توافقی همه چیز را بدتر خواهد کرد و من این نگرانی را دارم که یک دهه پر از آشوب را به راه انداختهایم.
این واکنش گراهام در حالی مطرح شد که در مقابل وی نانسی پلوسی رهبر اقلیت دموکرات مجلس نمایندگان آمریکا در مواجهه با این واکنشها مجبور شده حد وسط را پیش بگیرد.
وی در پی توافق هستهای با ایران آنچه را که رهبری جسورانه و تیزبینانه اوباما خواند تحسین کرد اما گفت که درباره ایران خیالپردازی نمیکند.
گراهام اظهار داشت: یک ایران مسلح به سلاح هستهای برای آمریکا، برای اسراییل و برای جهان غیرقابل پذیرش است.
وی افزود: محدودیتها و بازرسیهای تهاجمی بهترین طرح بلندمدت برای جلوگیری از ساخت سلاح هستهای توسط ایران است. کنگره آمریکا به طور دقیق جزئیات توافق هستهای را بررسی خواهد کرد.
این موضع گیریها در حالی مطرح شدهاند که کنگره آمریکا قرار است بررسی توافق هستهای با ایران را که موجب اختلاف نظر عمیق میان رهبران جمهوری خواه و دموکرات کنگره شده است آغاز کند.
رهبران جمهوری خواه کنگره اعلام آمادگی کردهاند که پیش از به نتیجه رسیدن جزئیات این توافق آن را رد کنند. براساس قانونی که ماه مه سال جاری تصویب شد کنگره آمریکا 60 روز وقت دارد تا به بررسی جزئیات توافق میان ایران و کشورهای 1+5 پرداخته و سپس برای تصویب یا رد آن رای گیری انجام دهد و یا اینکه هیچ کاری در قبال توافق انجام ندهد.
باراک اوباما رییس جمهور آمریکا میتواند هرگونه قطعنامه در رد این توافق را وتو کند و کنگره نیز برای لغو وتوی وی نیازمند رای اکثریت دوسومی است. با این حال بسیاری از حامیان بالقوه این توافق میگویند دورنمای اینکه اکثریت کنگره یک چنین توافق بینالمللی حساسی را رد کنند میتواند آسیبی واقعی در پی داشته باشد.
در این میان دنیس راس یک مذاکره کننده پرسابقه خاورمیانه که در دوره نخست دولت اوباما ناظر سیاست گذاری ایران در کاخ سفید بود در یک پست الکترونیکی اعلام کرد که توافق هستهای با ایران دارای نقاط قوت و نقاط ضعف آشکاری است. وی که اخیرا نامهای به منظور ابراز نگرانی درباره توافق هستهای با ایران نوشت در پست الکترونیکی خود گفت از جمله نقاط قوت توافق با ایران این است که ما قطعا 10 تا 15 سال زمان برای دور نگه داشتن سلاح هستهای از ایران خریدهایم. با این حال نقاط ضعف اصلی این توافق شامل این هستند که ایران در سال پانزدهم یک کشور در آستانه هستهای خواهد بود و شکاف میان ایران و سلاح هستهای کوچک است.
همچنین در مقابل همه مخالفتهای ابراز شده در آمریکا از توافق هستهای با ایران گروههای چپگرا شامل بسیاری از فعالان ضد جنگ در این کشور که به باراک اوباما کمک کردند به ریاست جمهوری برسد امروز اعلام کردند که از این توافق هستهای دفاع خواهند کرد.
آنا گالاند مدیر اجرایی جنبش چپگرای MoveOn.org گفت: مذاکرات دیپلماتیک میان ایران کشورهای 1+5 منجر به یک قطعنامه قدرتمند و قابل راستیآزمایی با ایران شد.
وی خاطرنشان کرد که اعضای این جنبش برای دفاع از این توافق و جلوگیری از اقدام مخالفانش در کشاندن آمریکا به یک جنگ مرگبار و پرهزینه دیگر خواهد جنگید. این گروه توافق هسته ای با ایران را یک موفقیت تاریخی در سیاست خارجی برای دولت اوباما خواند و گفت: از همه نمایندگان کنگره میخواهد از آن پشتیانی کنند.
گالاند گفت: قانع کردن سناتورها و نمایندهها برای حمایت از توافق هستهای با ایران اولویت نخست اعضای جنبش MoveOn.org در 60 روز آینده خواهد بود. همچنین یک ائتلاف گروههای ملی گرای آمریکا موسوم به ائتلاف Win Without War نیز اعلام کرد که یک کمپین ملی را در حمایت از این توافق به اجرا درخواهد آورد.
استفان مایلز یکی از مدیران این ائتلاف در بیانیهای گفت توافق هستهای با ایران یک توافق خوب و یک فرصت تاریخی برای پیروزی بدون جنگ است.
وی ادامه داد: متاسفانه مخالفان هرگونه توافق با ایران در کنگره برای برهم زدن این توافق و قراردادن کشور ما در مسیر یک جنگ دیگر در خاورمیانه از هیچ تلاشی دریغ نخواهند کرد. ما پیش از این نیز چنین نمایشی را شاهد بودهایم و میدانیم که پایان آن چطور است. ما در حالی که آنهایی که ما وارد جنگ با عراق کردند تلاش میکنند به جنگ با ایران بکشانند بیکار نخواهیم نشست.
انتهای پیام