اعلام خبر جاسوسی از محل مذاکرات هستهای از سوی رژیم صهیونیستی و تاکید ایران برای لغو تحریمهای همه جانبه در جاهایی که این تحریمها اعمال شده است، دو موضوعی است که احتمالها درباره تغییر محل مذاکرات نهایی را قوت بخشیده است.
به گزارش خبرنگار انرژی هستهای خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا) هفته گذشته خبری از سوی روزنامه آمریکایی والاستریت ژورنال مبنی بر اینکه "شرکت امنیت سایبری کسپرسکی مستقر در مسکو دریافته است که سه هتل میزبان مذاکرات هستهای ایران و 1+5 در اروپا توسط ویروسی که گفته میشود از سوی جاسوسان اسرائیل استفاده شده، هدف قرار گرفتهاند."
انتشار این خبر واکنش مقامات و مذاکرهکنندگان ایرانی که همزمان در وین مشغول مذاکره بر سر متن پیشنویس توافق بودند را در بر داشت اما دیگر اعضای 1+5 واکنش جدی به این موضوع نشان ندادند.
یک عضو تیم مذاکرهکننده کشورمان یک روز پس از انتشار این گزارش ضمن تاکید بر اینکه ایران همواره احتمال جاسوسی را در نظر داشته و محتاط عمل کرده است، گفت: مذاکرهکنندگان ایران در بحث هستهای همواره احتمال بالا و ریسک استراق سمع و جاسوسی را در نظر داشته و محتاط بودهاند.
همچنین سفارتخانههای ایران در وین و برن، در یادداشتهای رسمی جداگانهای به وزارتخانههای امور خارجه اتریش و سوئیس با اشاره به اخبار منتشر شده اخیر، مراتب نگرانی جدی دولت ایران از امنیت اماکن محل برگزاری مذاکرات هستهای را به دولتهای مزبور اعلام کردند و خواستار اطلاع از نتایج تحقیقاتی که در این زمینه صورت میگیرد، شدند. در همین چارچوب از وزارت خارجه اتریش خواسته شده است در اسرع وقت هرگونه تدابیر لازم برای تأمین امنیت محل مذاکرات، از جمله تدابیر بیشتر حفاظت سایبری را اتخاذ کند.
رسانههای غربی به نقل از یک مقام آمریکایی گزارش دادند که "ما تلاش میکنیم تا حدی که میتوانیم موارد امنیتی را رعایت کنیم، اما هیچ چیز در دنیای امروز نمیتواند برای همیشه مخفی و سری باقی بماند." مقامات آمریکایی گفتهاند که از شنیدن این خبر متعجب نشدهاند اما این موضوع را جدی گرفتهاند.
بنا بر گزارش روزنامه والاستریت ژورنال، یکی از سخنگویان هتل بوغیواژ در لوزان سوییس اعلام کرده که این هتل از هک شدن سیستمهایش اطلاعی نداشته است. همچنین تیم مدیریتی رویال پلازا اعلام کرده است که "سیاست داخلی ما به گونهای است که اجازه نمیدهد هیچگونه اطلاعاتی را در این زمینه ارائه کنیم." بقیه هتلها هم واکنشی به این موضوع نشان ندادهاند.
این روزنامه آمریکایی به نقل از استین رایو، مدیر تیم تحلیل و پژوهش کسپرسکی میگوید که ویروس کامپیوتری پیشرفته Duqu 2.0 در بستهای با بیش از ۱۰۰ ماژول مجزا توسعه داده شده بود که به مهاجم این امکان را میداد تا کامپیوترهای آلوده را تحت کنترل خود بگیرد. یک ماژول برای فشردهسازی فیدهای ویدیویی که احتمالا برای دوربینهای مداربسته هتل کاربرد داشته طراحی شده بود. ماژولهای دیگر، ارتباطات قربانی را مورد هدف قرار میدادند؛ ارتباطاتی چون تلفنها یا ارتباطات و شبکههای وایفای. مهاجم متوجه میشد که چه کسی به سیستم قربانی متصل شده و میتوانست مکالمات را شنود کرده و فایلهای الکتریکی را سرقت کند. ویروس همچنین آنها را قادر میکرد تا میکروفونهای آسانسورها و کامپیوترها و سیستمهای هشدار هتل را تحت کنترل بگیرند. به علاوه، هکرها کامپیوترهای پیشخوان را نیز آلوده کرده بودند، بنابراین میتوانستند به راحتی بفهمند که کدام افراد در کدام اتاقها اقامت دارند.
این ویروس چندین فایل را در کامپیوتر قربانی کپی میکند تا مهاجمان بتوانند آن را با خیالی آسوده تحت نظر بگیرند و هر موقع که خواستند، محتوای موجود در آن را تغییر داده یا از بین ببرند. دیوان تحقیق و تفحص فدرال ایالات متحده در حال بررسی تحلیل کسپرسکی است و مستقلا نتایج این کمپانی را تایید نکرده است. مقامات آمریکایی گفتهاند که از شنیدن این خبر متعجب نشدهاند و این موضوع را جدی گرفتهاند.
برخی کارشناسان واکنش سرد کشورهای عضو گروه 1+5 به انتشار اخبار جاسوسی رژیم صهیونیستی از محل مذاکرات هستهای را حاکی از همدستی آنها با این رژیم میدانند. وقتی غربیها در روند مذاکرات دست صهیونیستها را برای جاسوسی باز میگذارند چه ضمانتی دارد این اتفاق در بازرسیهای آژانس از تاسیسات هستهای و غیرهستهای یا اخلال در اجرای توافق جامع احتمالی صورت نگیرد.
مذاکرات ایران و 1+5 در دولت یازدهم از نیویورک آغاز، در ژنو به توافق اولیه (برنامه اقدام مشترک) رسید و از وین مذاکرات برای رسیدن به برنامه جامع اقدام مشترک دنبال شد که تاکنون هم ادامه دارد.
ایران و 1+5 از ابتدای شروع مذاکرات از آنجایی که نمیخواستند بخشی از وقت و انرژیشان صرف تعیین زمان و مکان مذاکرات شود توافق کردند گفتوگوهای هستهای در شهرهایی که مقرهای سازمان ملل در آن قرار دارند یعنی نیویورک، ژنو و وین، انجام گیرد. البته در این مدت مذاکرات دو جانبه و عمومی در سطح وزیران خارجه، معاونان و کارشناسان در حاشیه کنفرانسها و مجامع بینالمللی در شهرهای دیگر اروپایی از جمله پاریس، مونیخ، داووس، زوریخ، لوزان، مونترو و استانبول برگزار شده است. در بین میزبانان مذاکرات هستهای یک استثنا هم وجود داشت و آن پادشاهی عمان بود که با توجه به تلاشها و میانجیگری این کشور میان ایران و آمریکا بر سر مساله هستهای میزبانی یک دور از مذاکرات را برعهده گرفت. در هر حال با توجه به طولانی شدن مذاکرات جامع هستهای و تمدید آن برای دو بار، وین بیشترین میزبانی مذاکرات را تاکنون بر عهده داشته است.
هتلهای اینترکنتیننتال (ژنو)، پله کوبورگ (وین)، پرزیدنت ویلسون (ژنو)، بوغیواژ (لوزان) رویال پلازا (مونترو) بایریشرهوف (مونیخ) هتلهایی هستند که مذاکرات هستهای در دو سال گذشته به دفعات یا حداقل برای دو بار در آنها انجام شده است.
به گزارش ایسنا، با وجود برخی نگرانیها از استراق سمع و شنود در محل مذاکرات، به نظر میآید اتریش بر میزبانی مذاکرات نهایی و اعلان احتمالی توافق جامع هستهای میان ایران و 1+5 در وین با همه نگرانیها درباره موضوع جاسوسی از محل مذاکرات اصرار دارد. علاوه بر نگرانیها درباره جاسوسی از محل مذاکرات، برخی دیدگاهها و صلاحدیدها از سوی کشورهای مذاکرهکننده به ویژه ایران نسبت به برگزاری دور نهایی مذاکرات در نیویورک هماکنون مطرح است. در عین حال جدای از رعایت شرایط میزبان مذاکرات جامع یعنی وین اما با نزدیک شدن به 10 تیر و قوت گرفتن توافق جامع هستهای به نظر میآید نقطه نظراتی جدید درباره محل مذاکرات مطرح شده است.
خبرنگار ایسنا در گفتوگو با برخی از مقامات و دیپلماتهای کشورمان مطلع شد که تغییر محل مذاکرات نهایی احتمالا از وین به نیویورک موضوعی مورد بحث است.
این مقامات با اشاره به اهمیت توافق سیاسی و بینالمللی میان ایران و 1+5 و حضور پنج عضو دائم شورای امنیت سازمان ملل در این مذاکرات تصریح دارند که برگزاری دور نهایی مذاکرات و احتمالا امضای توافق در مقر اصلی سازمان ملل محکمکننده تعهداتی است که دو طرف آنها را می پذیرند.
در همین چارچوب حسن روحانی رییسجمهوری کشورمان روز یکشنبه در جمع مردم بجنورد گفت: ما با کمک مردم به سازمان ملل و شورای امنیت یعنی همان جاها که تحریمهای ظالمانه علیه ما وضع شد رفته و همان جا تحریمها را لغو میکنیم.
تحریمهای همهجانبه علیه ایران از سوی آمریکا، اتحادیه اروپا و شورای امنیت سازمان ملل صورت گرفته است بنابراین سخنان رییسجمهور با توجه به اهمیت لغو تحریمهای بین المللی علیه ایران و اقدام شورای امنیت پس از توافق که باید در قالب یک قطعنامه جدید کلیه تحریمها را لغو کند، میتواند موید این مساله باشد که امضای توافق و اعلام آن با توجه به این که این توافق احتمالا باید سریعا در جلسه فوقالعاده شورای امنیت به تایید برسد در نیویورک انجام میشود. همچنین میتوان این استنباط را از سخنان رییسجمهور داشت که با حمایت و پشتوانه مردم تحریمها علیه ایران در همان مجامع و مکانهایی که تصویب و اجرایی شده است برداشته میشود.
در عین حال مشخص نیست با توجه به فاصله زمانی که بین امضای توافق تا اجرای آن وجود دارد، تصویب قطعنامه لغو تحریمها علیه ایران در چه مرحلهای انجام خواهد شد؟ پیش از این مقامات کشورمان اعلام کرده بودند که همزمان با امضای توافق باید قطعنامه مذکور که محتوای آن هم از جمله اختلافنظرهای ایران و 1+5 بوده است، تصویب و ضمن تایید توافق، تمامی قطعنامههای شورای امنیت علیه ایران را لغو کند.
انتهای پیام