‌گلستان با دارا بودن 650 هزار هکتار اراضی زراعی و باغی سالانه 70 نوع محصول باغی و کشاورزی تولید کرده و 25 درصد اشتغال و 18 درصد درآمد استان مربوط به این بخش است.

به گزارش خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا)، این درحالیست که در زمین‌های کشاورزی گلستان سالانه یکهزار و 600 تا یکهزار و 800 تن انواع سموم و 120 هزار تن کودهای شیمیایی مصرف می‌شود که به اعتقاد کارشناسان باید نسبت به کاهش مصرف و کم کردن تاثیر این مواد شیمیایی در تولیدات زراعی و باغی اقدام شود.

تهدید سلامت افراد، آلودگی‌های زیست محیطی و منابع آبی از مهمترین پیامدهای استفاده بیش از اندازه انواع سموم و کودهای شیمیایی در مزارع و باغات است که می‌توان برای کاستن از این تهدیدات با تغییر شیوه‌های ساده و یا تصویب قوانین بازدارنده و نیز حذف برخی حمایت‌های یارانه‌ای از کشاورزان، چاره جویی کرد.

کارشناسان بخش سلامت و نیز حوزه کشاورزی معتقدند استفاده از کودهای آلی و زیستی به جای کودهای شیمیایی، رعایت تناوب و الگوی کشت، اجرای یکپارچه سازی اراضی زراعی و باغی، استفاده از سیستم‌های آبیاری نوین، رعایت آیش اراضی، توجه ویژه به مباحث آموزشی و ترویجی و اصلاح قانون ارث از مهمترین راهکارها برای کاهش مصرف انواع سموم و کودهای شیمیایی در مزارع باغی و زراعی گلستان است.

‌کارشناس حفظ نباتات سازمان جهادکشاورزی گلستان در این خصوص از کاهش میزان مصرف سم در مزارع خبر داد و به خبرنگارایسنا گفت: هم اینک سالانه یکهزار و 600 تا یکهزار و 800 تن انواع سموم شیمیایی مصرف می‌شود، در حالی که این رقم درسال 83 معادل 2 هزارو 800 تن بود.

هادی دبیدی با بیان اینکه بیشترین میزان انواع سموم شیمیایی در گلستان به کشت شالی و سم گرانول اختصاص دارد، افزود: هم اکنون سالانه 350 تا 400 هزار تن از این سم توسط شالیکاران استان مصرف می‌شود.

وی با اشاره به سیاست‌های پیش بینی شده برای حذف کشت شالی در گلستان بویژه با توجه به شرایط خشکسالی و بحران منابع آب، اظهار کرد: با اجرای این سیاست بخش قابل توجهی از میزان سموم مصرفی در بخش کشاورزی گلستان کاهش می‌یابد.

دبیدی همچنین با اشاره به حذف 103 قلم از سموم شیمیایی پرخطر مورد استفاده در بخش کشاورزی کشور و استان گلستان طی یک دهه گذشته، اضافه کرد: زمانی میزان مصرف این گونه سموم 60 درصد بود که اکنون به 9 درصد کاهش یافته است.

این کارشناس حفظ نباتات همچنین مصرف سموم شیمیایی دربخش کشاورزی کشور و استان را امری اجتناب‌ناپذیر دانست و تصریح کرد: برخی آفات و بیماری‌های گیاهی مثل شته، کرم ساقه خوار برنج و غوزه پنبه و ملخ وجود دارد که برای مبارزه با آن چاره‌ای جز استفاده از سموم شیمیایی نیست، ضمن اینکه در مواردی بدلیل شدت و طغیان یک آفت و برای جلوگیری از خسارت بیشتر به کشاورزان الزاما باید از سموم شیمیایی استفاده کرد.

وی حرکت به سمت کاهش مصرف سموم شیمیایی در بخش کشاورزی را یک ضرورت دانست و گفت: رعایت تناوب و الگوی کشت، آیش اراضی، اجرای طرح شبکه‌های مراقبتی که درقانون برنامه پنجم توسعه کشور نیز به آن اشاره شده، توجه ویژه به مباحث آموزشی و ترویجی کشاورزان و اعمال سیاست‌های حمایتی از آنان می‌تواند به کاهش مصرف سموم شیمیایی کمک کند.

دبیدی یادآور شد: برخی از آفات و بیماری‌های گیاهی با رعایت تناوب و الگوی کشت و نیز با آیش گذاشتن زمین از بین می‌روند و با این شیوه‌ها بخش قابل توجهی از مصرف سموم شیمیایی کاهش می‌یابد.

وی با یادآوری اعمال مکانیزم‌های نظارتی شدید در تولید و نیز مصرف سموم شیمیایی به منظور کمترین آسیب بر سلامت افراد، گفت: طرح شبکه مراقب یا کلینیک‌های گیاه پزشکی نیز با هدف نظارت بر میزان مصرف سموم شیمیایی در مزارع اجرایی شده است.

کارشناس حفظ نباتات سازمان جهادکشاورزی گلستان یادآور شد: در سال زراعی جاری 58 هزار هکتار از اراضی زراعی و باغی این استان تحت نظارت 54 کلینیک گیاه پزشکی و شبکه مراقب قرار دارد.

به گفته دبیدی، کارشناسان این کلینیک‌ها با حضور در مزارع و برحسب نوع آفات و بیماری‌ها میزان مصرف سموم شیمیایی را مشخص کرده و آگاهی و مشاوره‌های لازم را به کشاورزان می‌دهند.

وی به میزان اعتبار اجرای این طرح اشاره نکرد و گفت: هزینه اجرای طرح که به ازای هر کارشناس مبلغ 40 میلیون ریال است از محل حذف یارانه سموم شیمیایی تامین و پرداخت می‌شود.

دبیدی، حذف یارانه سموم شیمیایی را از اقدامات مطلوب وزارت جهاد کشاورزی در کاهش مصرف سم دانست و تصریح کرد: با توجه به اینکه بیشتر کشاورزان گلستانی دارای اراضی کم وسعت هستند، در صورتی که اقدام به آیش زمین نمایند و دولت نیز از آنان حمایت کند، میزان مصرف سموم شیمیایی باز هم کاهش می‌یابد.

مدیر شرکت خدمات حمایتی کشاورزان گلستان نیز در خصوص میزان مصرف انواع کودهای شیمیایی در استان گفت: براساس آمار موجود درسال گذشته 119 هزار و 500 تن مصرف انواع کود داشته‌ایم.

سیدصمد ضیایی در گفت وگو با ایسنا، افزود: مصرف این مقدار کود شیمیایی در مقایسه با سال 92 حدود 30 هزار تن بیشتر بوده که علت آن مشکلات خشکسالی و پیامدهای آن بود، ضمن اینکه از ابتدای امسال تاکنون مقدار 10 هزار تن انواع کود شیمیایی در گلستان مصرف شده است.

وی با بیان اینکه طی یکصد سال اخیر بخش کشاورزی برای تولید مواد غذایی مورد نیاز جامعه بشری رشد فزاینده‌ای داشته است، گفت: تولید بذرهای مناسب و تولید انواع آفت کش‌ها و کودهای شیمیایی و نیز توسعه مکانیزاسیون از عوامل اصلی این رشد بوده است.

ضیایی با بیان اینکه برای تامین مواد غذایی مورد نیاز چاره‌ای جز تقویت خاک و یا فراوری مواد غذایی با اضافه کردن برخی عناصر و مکمل‌های شیمیایی نداریم، اضافه کرد: نکته مهم، مصرف بهینه از این عناصر شیمیایی و تلاش برای جایگزین کردن کودهای آلی‌(حیوانی، سبز و کمپوست) و زیستی بجای کودهای شیمیایی است.

به گفته وی، هم اکنون میانگین مصرف کودهای آلی درجهان و تا حدودی در ایران و گلستان 25 درصد و مصرف انواع کودهای شیمیایی 75 درصد است که باید سهم مصرف کودهای آلی را در مزارع و باغات افزایش دهیم.

مدیر شرکت خدمات حمایتی کشاورزان گلستان همچنین افزود: با توجه به اینکه حداقل 37 درصد عوامل خسارت‌زای بخش کشاورزی را آفات زنده همچون قارچ‌ها، حشرات و علف‌های هرز تشکیل می‌دهند، برای مقابله با این عوامل چاره‌ای جز استفاده از سموم شیمیایی نیست.

ضیایی معتقد است: برای افزایش سهم مصرف کودهای آلی و زیستی در مزارع و باغات و با توجه به گران بودن این نوع کودها، برخی حمایت‌های یارانه‌ای مثل کاهش یارانه کودهای شیمیایی و اختصاص آن به کودهای آلی از سوی دولت اتخاذ شود.

وی همچنین افزود: با رعایت تناوب و الگوی کشت، آیش زمین، اصلاح قانون ارث و اجرای سیستم یکپارچه‌سازی اراضی و با اجرای شیوه های آبیاری نوین می‌توان تا حدود زیادی مصرف انواع کودها و سموم شیمیایی را کاهش داد.

مدیرکل حفاظت محیط زیست گلستان نیز عقیده دارد، میزان استفاده از سموم و کودهای شیمیایی در بخش کشاورزی استان به نسبت دیگر مناطق کشور بالاتر است و همین امر سبب آلودگی منابع آبی و مرگ آبزیان می‌شود.

به گفته اسماعیل مهاجر، بدلیل استفاده بی رویه از کودها و سموم شیمیایی امروز خطر آلودگی تالاب‌ها، رودخانه‌ها و دریا توسط این مواد به شدت احساس می‌شود.

وی افزود: آلودگی نیتراتی بر اثر استفاده از سموم شیمیایی در مزارع ایجاد می شود و با توجه به استفاده بالای مصرف کود در مزارع گلستان، خطر آلودگی نیتراتی برای منابع آبی استان نیز وجود دارد.

مهاجراضافه کرد: امروز تعداد آبزیان موجود در رودخانه‌ها و تالاب‌ها بدلیل وجود نیترات ناشی از مصرف سموم و کودهای شیمیایی به طرز نگران کننده‌ای کم شده است.

با همه این گفته‌ها و توصیه‌ها، آنچه مسلم است این بوده مصرف بی رویه و بعضا خارج از عرف کودها و سموم شیمیایی درمزارع و باغات کشور و استان گلستان تهدیدی جدی سلامت انسان است و لازم بوده که برای کاهش و یا جایگزینی کودهای آلی و زیستی بجای این کودها بویژه در بخش اوره و فسفاته اقدامات لازم صورت گیرد.

به گفته کارشناسان تغذیه‌ای، کود اوره که متاسفانه میزان مصرف آن در کشور و گلستان بالاست، بعد از استفاده در محصولاتی مانند پیاز و سیب زمینی به نیترات تبدیل شده و در آن تجمع می‌یابد.

نیترات یک ماده سرطان زاست و باعث سرطان دستگاه گوارش، ناهنجاری‌های عصبی و اختلال در سیستم غدد درون ریز و سیستم ایمنی بدن می‌شود.

کودهای فسفاته نیز پس از مصرف در گیاهانی مانند سیب زمینی سم "کادمیوم" تولید می‌کند که کادمیوم نیز علاوه بر خاصیت سرطان‌زایی، باعث کوتاهی قد در کودکان و اختلال در کارکرد کلیه‌ها می‌شود.

از سوی دیگر با مصرف کودهای زیستی فسفاته علاوه بر صرفه جویی و کاهش مصرف کود شیمیایی فسفاته، باعث جذب بیشتر فسفر توسط گیاهان و در نتیجه افزایش رشد آن شده و مقاومت گیاه به بیماری را افزایش می‌دهد، ضمن اینکه باعث کاهش آلودگی‌های زیست محیطی نیز می‌شود.

کشاورزی افزون بر 25 درصد اشتغال در گلستان را شامل می‌شود و علاوه بر آن حدود 4.5 میلیون تن تولیدات دامی، طیور، کشاورزی و باغی استان به عنوان قطب کشوری است که این موارد توجه به رعایت سلامت تولیدات را بیشتر نشان می‌دهد.

انتهای پیام