«بزرگ‌ترین خانه‌ی تهران» را فاقد ارزش تاریخی دانستند، در حالی که نکات مبهم زیادی در این زمینه وجود دارد؛ چه کسی این خانه را کارشناسی کرده است؟
به گزارش خبرنگار میراث فرهنگی ایسنا، آذرماه سال گذشته بود که نخستین خبرها از تهدید به تخریب «بزرگ‌ترین خانه‌ی تهران»، معروف به «کاخ ورسای ایران» یا همان عمارت «ثابت پاسال» رسید. بنایی که هرچند اتفاقات تاریخی زیادی را قبل و بعد از انقلاب اسلامی در خود داشت، اما به دلیل شرایط ویژه‌اش بیشتر کارشناسان یا مسئولان میراث فرهنگی تا آن زمان نامش را هم نشنیده بودند.
پس از بررسی‌ها و صحبت‌های انجام شده مشخص شد طرح تفصیلی تهران به عنوان یک طرح جامع، تیزی تیغ را برگردن بزرگ‌ترین خانه‌ی تهران گذاشته است و هر روز بیشتر از روز قبل آن را تهدید می‌کند.
وسوسه‌ها برای با خاک یکسان کردن و قد علم کردن مجتمعی با پهنه کلان (M) و پهنه (M11) یعنی مختلط تجاری، اداری و خدمات مسکونی براساس آن‌چه در طرح تفصیلی جدید شهر تهران اعلام شده بود تا برجی 9 طبقه بالای زمین و با تراکم ساختمانی 440 درصد و حداقل ضریب سکونت 50 درصد برای خانه‌ای که حالا چیزی معادل 800 میلیارد تومان قیمت دارد، زیاد بود.
هر چند از ابتدا مسئولان و کارشناسان میراث فرهنگی که از ابتدا چیزی درباره‌ی این خانه نمی‌دانستند نظر دادن برای ثبت شدن این بنا را منوط به اجازه‌ی مالک خانه و بررسی کارشناس و اعلام نظر قطعی او می‌دانستند اما از سوی دیگر شخصی که خود را یکی از نزدیکان مالک بنا می‌نامید قدم بعدی را برداشت تا رسانه‌ها را هم از اطلاع‌رسانی در این زمینه منع کند.
این بار لبه‌ی تیغ به سمت خبرنگاران حوزه‌ی میراث فرهنگی نشانه رفت تا با مهربانی وعده‌های مختلف آن‌ها را از ادامه‌ی کار منع کنند اما آن هم جواب نداد.
اواخر سال گذشته رجبعلی خسروآبادی، مدیر کل میراث فرهنگی تهران، اعلام کرد در حال باز کردن راه‌ها برای ورود به این خانه با حکم قضایی است و اوایل امسال شنیده شد کارشناسی از استان تهران وارد با حکم قضایی و پلیس به این خانه وارد شده است، تا پس از بررسی‌های تکمیلی نظر خود را اعلام کند.
سرانجام روز گذشته خسروآبادی نظری را اعلام کرد مبنی بر این‌که این بنای تاریخی واجد ارزش نیست و در فهرست میراث ملی به ثبت نمی‌رسد.
اعلام نظر خسروآبادی که احتمالا پس از شنیدن نظرات کارشناسی کارمند خود مطرح شده است، سوالات متعددی را در ذهن ایجاد می‌کند. نخست این‌که اگر این خانه ارزشمند نبود آن همه تلاش از سوی شخصی که خود را منسوب به مالک اصلی خانه می‌نامید، برای منصرف کردن خبرنگاران حوزه میراث فرهنگی از پیگیری موضوع ارزش تاریخی خانه، به چه دلیل بود؟
از سوی دیگر رییس میراث تهران در مصاحبه‌ای که وی روز گذشته (23 فروردین) با خبرگزاری مهر داشت، اعلام کرده است « این حکم را گرفتیم و به همراه تعدادی از کارشناسان میراث فرهنگی در تهران وارد کاخ پاسال شدیم. بررسی‌ها حاکی از آن بود که این خانه ارزشی به لحاظ تاریخی و میراثی ندارد بنابراین قابل ثبت در فهرست میراث ملی هم نیست.»
این در حالی است که براساس آن‌چه تا کنون کارشناسان میراث فرهنگی در روند بررسی یک بنا و اعلام نظر نهایی خود گفته بودند؛ حتی در کوچک‌ترین موارد نخست باید نظر کارشناس به شورای فنی استان فرستاده شود، پس از اعلام نظر آن‌ها در شورای فنی سازمان میراث فرهنگی و گردشگری بررسی و در نهایت با اعمال نظر کارشناس میراث فرهنگی نظر نهایی اعلام شود، در حالی که در صحبت‌های اخیر، اعلام شده بررسی‌های انجام شده از این خانه حاکی از آن بود که « که این خانه ارزشی به لحاظ تاریخی و میراثی ندارد، بنابراین قابل ثبت در فهرست میراث ملی هم نیست.»
حال این پرسش مطرح است که چه کسی این خانه را کارشناسی کرده است و چرا فقط پس از اعلام نظر او پرونده‌ی این بحث که توجه همه را از ابتدای اعلام خبرش به خود جلب کرده بود، به این سرعت باید بسته شود؟
پیگیری‌ها و تماس‌های متعدد خبرنگار ایسنا برای گفت‌وگو با مدیر کل میراث فرهنگی تهران و دریافت پاسخ او، تا زمان مخابره‌ی این گزارش بی‌نتیجه ماند.
انتهای پیام