در کرسی آزاداندیشی با عنوان "صنعت، فرصت یا تهدید"، دانشجویان دانشگاه اراک خواستار تسریع در اجرای پروژه‌های طرح جامع کاهش آلودگی هوای شهر اراک، سلامت محیط زیست و آینده‌ای پاک برای کودکان شدند.
به گزارش خبرنگار «دانشگاهی» خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا) منطقه مرکزی، در این برنامه با همکاری مدیریت اجتماعی و انجمن علمی محیط زیست دانشگاه اراک در این دانشگاه برگزار شد، دانشجویان حامی محیط زیست با در دست داشتن بنرهایی با عبارات " نبود صنعت بهتر از صنعت آلوده، نفس کشیدن در این هوا سخت است، برای توسعه صنعت محیط زیست را تخریب نکنیم، و..." خواستار تسریع در اجرای پروژه‌های طرح جامع کاهش آلودگی هوای شهر اراک شدند.
علیرضا فضلعلی، معاون پژوهشی دانشگاه اراک؛ سیاوش آقاخانی، رئیس هیئت مدیره شبکه زیست‌محیطی استان مرکزی، سیدمهدی حسینی رئیس اداره آمار، اطلاعات و برنامه‌ریزی سازمان صنعت، معدن و تجارت استان مرکزی و مرتضی صدیقی، رئیس شبکه سلامت استان مرکزی و دانشجویان حامی محیط زیست میهمانان این مناظره بودند البته، مسئولین صنایع در این گفتمان حضور پیدا نکردند.
صنایع استان از تکنولوژی‌های قدیمی استفاده می‌کنند
به گزارش ایسنا، علیرضا فضلعلی در پاسخ به این سوال که صنایع مستقر در اراک تا چه حد مطابق با تکنولوژی‌های روز دنیا عمل می‌کنند، گفت: آنچه که مسلم است، صنعتی شدن نیاز گذار از مراحل مختلف در جامعه بشری است ولی آنچه که امروز شاهد آن هستیم بی‌برنامه‌گی‌ها و سهل‌انگاری‌ها در این زمینه است که منجر به این وضعیت شده است.
معاون پژوهشی دانشگاه اراک با بیان اینکه صنعت مونتاژ یا وارداتی عمده مشکل صنایع ماست افزود: برخی صنایع استان هنوز از تکنولوژی‌های قدیمی استفاده می‌کنند و در بروزآوری تأسیسات، اقدامات موثری انجام نداده‌ا‌ند.
وی عنوان کرد: با گذشت 40 سال، صنعت آلومینیوم، پتروشیمی و صنایع مادر هنوز به اندازه کافی به تکنولوژی‌های روز مجهز نشده‌اند.
فضلعلی اظهار کرد: پس از انقلاب و جنگ، تحریم‌ها سبب شد نتوانیم در جهت نوسازی صنایع اقدام کنیم ولی تعطیل کردن آنها به دلیل آلاینده بودن، و انتقال آنها، نیاز به برنامه‌ریزی جامع دارد.
وی با تأکید بر اینکه صنعت استان باید به تکنولوژی‌های روز مجهز شود، گفت: باید تکنولوژی را بومی کنیم تا به نوآوری و اصلاح برسیم، همچنین نیاز است از منظر اقتصاد دانش‌بنیان به این موضوع نگریسته شود و تکنولوژی بدون شناخت را وارد کشور نکنیم.
فضلعلی در پاسخ به سوال دوم مبنی بر علت به حاشیه رانده شدن محیط زیست و عدم الزام صنعت به رعایت موازین زیست‌محیطی، بیان کرد: همه ما در همه‌ی زمینه‌ها و سیاست‌های کلان ملی و جهانی نقش منتقد را ایفا می‌کنیم و شنونده فراوانی داریم اما، هیچ کدام از ما در جهت توسعه و حفظ محیط زیست پیشنهاد موثری ارائه نمی‌دهیم.
وی افزود: انتقاد بدون راهکار فاقد هرگونه ارزش است و برای ارائه راهکار نیاز به دانستن مشکل اصلی در جامعه داریم.
کسی قادر به تعطیل کردن کارخانه نیست!
معاون پژوهشی دانشگاه اراک اظهار کرد: 44 سال پیش کارخانه آلومینیوم‌سازی در اراک ساخته شد ولی حتی نتوانستیم یک گام در راستای بومی سازی آن برداریم.
وی با بیان اینکه تکنولوژی آلومینیوم‌سازی موضوع حاد و پیچیده‌ای نیست، تصریح کرد: باید در همان زمان احداث این کارخانه به فکر اصلاح بودیم و در جهت بومی‌سازی آن اقدام می‌کردیم.
فضلعلی علت عمل نکردن به مصوبات زیست‌محیطی را این مهم عنوان کرد که مسئولان کارخانه می‌دانند کسی قادر به تعطیل کردن کارخانه نیست.
وی اظهار کرد: جهت کاهش آلاینده‌ها نیاز به عزم ملی است و هنوز قاطعانه و با ایستادگی اعلام نکرده‌ایم که این کارخانه عامل آلایندگی است.
معاون پژوهشی دانشگاه اراک با طرح این سوال که آیا آمارهای موجود درباره سرطان فقط به دلیل وجود آلاینده‌ها است، بیان کرد: آنچه که مسلم است این است که نیاز به اقدامات عملی واقعی برای کاهش آلودگی داریم.
وی شرایط اقتصادی و اجتماعی موجود در جامعه را سدی در برابر اجرای مصوبات محیط زیست عنوان کرد.
فضلعلی در ادامه سخنانش به مشکلات موجود در حوزه پژوهش و تحقیقات اشاره و عنوان کرد: باید تحقیقات علمی را بومی کرده و از محصولات صنایع خود بهره ببریم، همچنین باید امکان تحقیقات در صنایع فراهم شود تا به طور واضح مشخص شود صنایع با چه مشکلاتی مواجه هستند.
وی افزود: سطح استانداردهای سلامت در صنایع پایین است و باید با تکیه بر دانش و داشته‌های بومی، صنایع را با وجود مشکلات بسیار، اداره و اصلاح کنیم.
بیماری‌های غیرواگیر ارتباط مستقیمی با الگوی زندگی دارد
به گزارش ایسنا، مرتضی صدیقی نیز به عوارض ایجاد شده توسط آلودگی صنایع در حوزه بهداشت و سلامت اشاره کرد و افزود: کشور در حوزه بهداشت در دو زمینه بیماری‌های واگیر و بیماری‌های غیرواگیر فعالیت می‌کند. در پیشگیری از بیماری‌های واگیر جزو پیشرفته‌ترین‌ها در دنیا به شمار می‌رویم.
وی تصریح کرد: در خصوص بیماری‌های غیرواگیر چندان موفق عمل نکرده‌ایم و الگوی سیستماتیک و درستی در این زمینه نداریم.
رئیس شبکه سلامت استان مرکزی حوزه بیماری‌های غیرواگیر را وسیع دانست و گفت: بیماری‌هایی از قبیل سرطان، بیماری‌های تنفسی و دیابت در این حوزه قرار می‌گیرند و مستقیماً مرتبط با الگوی زندگی هستند.
صدیقی با اشاره به اینکه با پیشگیری از بیماری‌های عفونی، میانگین طول عمر در کشور بالاتر می‌رود، یادآور شد: درصد بسیاری از بیماری‌ها در سنین بالاتر مربوط به بیماری‌های قلبی عروقی، سکته‌ها و بیماری ریوی است.
وی افزود: در شرایط فعلی، کشور ما در بسیاری از بیماری‌ها رشد نامتعارفی دارد و افزایش نرخ ابتلا به سرطان بیشتر و زودتر از موعدِ پیش‌بینی شده توسط سازمان بهداشت جهانی به وقوع پیوسته است. در استان، این نرخ از سطح کشوری هم بالاتر است.
این عضو انجمن سرطان استان مرکزی، افزایش آمار ابتلا به سرطان در استان مرکزی را نزدیک به 100درصد عنوان کرد و گفت: این افزایش مربوط به یک پروسه طولانی و جهش‌های ژنتیکی است که منجر به سرطان می‌شوند.
وی با بیان اینکه کاهش سن بروز سرطان به طور ناگهانی نشان‌دهنده‌ی وقوع یک اتفاق ناهنجار است، تصریح کرد: میانگین بروز سرطان پستان 52 سال است ولی این رقم در ایران زیر 40 سال گزارش شده است. این کاهش سن در ابتلا نشان می‌دهد که باید جدی‌تر به دنبال علل و رفع مشکل برآییم.
استانداردهای جهانی را رعایت کنیم
این پزشک متخصص پاتولوژی در ادامه در پاسخ به سوال دوم اظهار کرد: در حوزه بهداشت و درمان معضلات بسیاری وجود دارد، با اینحال در کشور ما الگوی حمایت از بیمار همانند خدمات بیمه‌گران، انحصاری است.
صدیقی نتیجه عدم حمایت صحیح از بیمار را به فقر کشانده شدن خانواده‌های بیماران صعب‌العلاج به دلیل صرف هزینه‌های گزاف برای درمان بیمار عنوان کرد.
وی تصریح کرد: نهادهای برنامه‌ریزی در سطح کشور به طور جدی نگران پرداخت این هزینه‌ها نیستند.
رئیس شبکه سلامت استان مرکزی بیان کرد: اگر مشخص شود حمایت‌های مالی چگونه و در کجا هزینه می‌شوند، مسئولین می‌توانند با برنامه‌ریزی‌های درازمدت در جهت پیشگیری از بیماری‌ها گام‌های موثرتری بردارند که مصداق آن همان پیشگیری از آلودگی هواست ولی در این حوزه نیز ازهم‌گسیخته عمل می‌کنیم و تلاش‌ها فردی است.
صدیقی ادامه داد: دلیل اینکه پاسخگویی به مشکلات محقق نی‌شود این است که دسترسی به اطلاعات در صنایع بزرگ استان محدود است و مسائل سیاسی در صنعت همانند بسیاری حوزه‌های دیگر به بهانه‌ای برای عدم دسترسی به اطلاعات تبدیل شده است.
وی، نقش خانه‌های مردم‌نهاد و رسانه‌ها در این حوزه را کمرنگ دانست و گفت: وظیفه NGOها جمع‌آوری کمک‌های مالی نیست بلکه وظیفه آنها جمع‌آوری مطالبات مردم است تا قدرت مردم در این حوزه نشان داده شود.
صدیقی در بخش دیگری از سخنانش با بیان اینکه ابتلا به سرطان زمینه ژنتیکی و محیطی دارد، اظهار کرد: آمارهای ابتلا به سرطان در استان مرکزی بالا و واقعی است.
این متخصص پاتولوژی با تأکید بر اینکه باید محصولات را با رعایت استانداردهای جهانی تولید کنیم، تصریح کرد: راه‌اندازی هر حوزه‌ای در صنعت، استانداردهای خاص خود را می‌طلبد و نمی‌توان صنعت را راه‌اندازی کرد و پس از آن به دنبال استانداردها و راهکارها بود.
صدیقی با اشاره به اینکه تحقیقات در حوزه استانداردسازی در همه جای دنیا همراه با ارائه راهکار فراهم شده است، گفت: عامل خطر هرچه که باشد، باید بدون هیچگونه بحثی در جهت رفع آن تلاش کرد.
صنعت تنها عامل آلاینده محیط‌زیست نیست
به گزارش ایسنا، رئیس اداره آمار و برنامه‌ریزی سازمان صنعت، معدن و تجارت استان مرکزی، صنعت را تنها عامل آلاینده محیط زیست و ابتلا به بیماری ندانست و گفت: بخش قابل توجهی از آلودگی مربوط به خودروها و گردوغبار ناشی از باد غالب شمال شرقی و کویر میقان است.
حسینی افزود: آمارها مقدار و منشأ آلودگی را به طور تفکیکی مشخص نمی‌کنند.
وی خاطرنشان کرد: در سال 1348 که ایرالکو تأسیس شد حجمی از مهاجرت به شهر صورت گرفت و اگر از همان ابتدا تدبیر شده بود و صنایع به خارج از شهرها منتقل شده بودند، در حال حاضر با مشکلات آلودگی مواجه نمی‌شدیم.
حسینی با بیان اینکه استراتژی توسعه صنعتی براساس حفظ محیط زیست تدوین می‌شود است، گفت: صنعت آلاینده را نمی‌پذیریم اما، این را نیز نمی‌پذیریم که از مزایای وجود صنایع بازبمانیم.
رئیس اداره آمار و برنامه‌ریزی سازمان صنعت، معدن و تجارت استان مرکزی، بیان کرد: استان مرکزی از لحاظ جغرافیایی در مسیر شاهراه‌های اصلی حمل و نقل کالاست که این خود نقاط مثبتی برای استان ایجاد می‌کند. همچنین استان در مسیر شریان‌های اصلی انرژی قرار دارد و باید از این فرصت به سمت توسعه محیط زیست استفاده کنیم.
وی با اشاره به اینکه از این حیث استان مرکزی دارای شایستگی‌هایی است، افزود: این استان بیش از دو درصد از مساحت کل کشور را به خود اختصاص داده است ولی پنج هزار و 280 تقاضای سرمایه‌گذاری در بخش صنعت وجود دارد و این در حالی است که این حجم از سرمایه‌گذاری در هیچ نقطه‌ای از کشور دیده نمی‌شود.
حسینی عنوان کرد: این استان در حوزه توریسم در جایگاه خوبی قرار ندارد و با بحران کمبود آب روبروست، با اینحال استعداد فوق‌العاده‌ای در حوزه صنعت در استان وجود دارد.
مزایای صنایع بیشتر از مضرات آنهاست
رئیس اداره آمار و برنامه‌ریزی سازمان صنعت، معدن و تجارت استان مرکزی، در پاسخ به سوال دوم گفت: اقدامات گسترده‌ای در این اداره جهت انتقال واحدهای صنعتی به خارج از شهر صورت گرفته و انتقال واحدهای آجرپزی به فاصله‌ی 30 کیلومتری شهر از موضوعات در دستور کار دولت بوده و انجام شده است.
وی با اشاره به اینکه سه هزار واحد صنعتی در استان وجود دارد، اضافه کرد: طبق آمار محیط زیست از 155 واحد آلاینده در استان 86 واحد غیرفعال هستند و از 70 واحد باقیمانده، 26 واحد در شهرستان اراک قرار دارد.
حسینی افزود: هزار واحد صنعتی در شهرستان اراک وجود دارد که 26 واحد آن مورد بحث است. مزیت‌های این صنایع بیشتر از مضرات آنهاست اما، ما به مزیت‌هایمان تعلق خاطر نداریم.
وی با بیان اینکه حفظ محیط زیست و هوای پاک از اهمیت خاصی برخوردار است، تصریح کرد: صنایع پیشگام توسعه ما هستند و نباید به سمتی پیش برویم که مزیت‌های توسعه را نادیده بگیریم.
رئیس اداره آمار و برنامه‌ریزی سازمان صنعت و معدن استان، عامل دیگر برای ابتلا به سرطان، براساس گزارش فدراسیون جهانی غذای ارگانیک، را مصرف غذاهای غیرارگانیک و مصرف بی‌رویه‌ی کودهای شیمیایی در پرورش محصولات کشاورزی در استان عنوان کرد.
وی افزود: عوامل متعددی در ابتلا به سرطان نقش دارد که از آن جمله عبارتند از مصرف سیگار، کم‌تحرکی و استفاده از مواد شیمیایی در محصولات غذایی و ... .
حسینی اضافه کرد: علیرغم وجود همه این علل و عوامل، سهم صنعت را در ابتلا به سرطان گوارش و پوست برجسته کرده‌ایم.
برای رفع مشکل باید از مقیاس‌های کوچک شروع کرد
حسینی در پاسخ به سوال یکی از دانشجویان درباره استفاده از سوخت پاک گفت: در 97 درصد از مواقع از گاز به عنوان سوخت استفاده شده است که البته این مهم به سیاست‌های وزارت نفت مرتبط است.
وی با بیان اینکه برای رفع مشکل باید از مقیاس‌های کوچک شروع کرد، گفت: اگر طرح‌های کاهش آلودگی در کارخانه ایزوگام دلیجان اجرا و موثر واقع شود، آلومینیوم‌سازی آمادگی خواهد داشت که این فناوری‌ها را اجرایی کند.
رئیس اداره آمار و برنامه‌ریزی سازمان صنعت و معدن استان، انتقال کارخانه آندسازی به محل خیرآباد را جدی عنوان کرد.
پسماندهای پالایشگاه شازند به سمت روستا جریان نمی‌یابد
حسینی، پس از پخش کلیپی با محتوای اثرات آلایندگی پالایشگاه شازند، بر خشکسالی روستای کزاز از توابع این شهرستان گفت: پسماندهای پالایشگاه شازند به سمت روستا جریان نمی‌یابد چراکه پالایشگاه دارای خطوط لوله انتقال آب است و پساب‌ها از این طریق خارج می‌شوند.
وی با بیان اینکه دانشجویانی که از طریق دانشگاه به صنایع معرفی شده باشند جهت انجام تحقیقات مورد پذیرش قرار می‌گیرند، تصریح کرد: باید بر توسعه که ایجاد اشتغال از مزایای آن است تأکید کرد، همچنین فناوری، راه برون‌رفت از مشکلات موجود است.
به گزارش ایسنا، رئیس هیئت مدیره شبکه زیست‌محیطی استان مرکزی نیز، سخنان خود را با این پرسش آغاز کرد که به راستی هدف از توسعه صنعتی در جوامع چیست؟.
سیاوش آقاخانی، با بیان اینکه هدف نظام ارزشی حاکم بر جامعه ما، تربیت انسان کامل است، تصریح کرد: این نظام به دنبال تولید و سرمایه‌داری نیست، در این نظام ارزشی، انسان کامل از بستر انسان سالم بیرون می‌آید.
وی با طرح این سوال که صنایع تا چه حد توانسته‌اند هدف ارزشی نظام را دنبال کنند، اظهار کرد: کارخانه آلومینیوم‌سازی نزدیک به سه دهه است که با سلامت مردم بازی می‌کند، و سال گذشته در قبال امتیازاتی، پذیرفته که کارخانه آندسازی را به خارج از شهر انتقال دهد.
آقاخانی تصریح کرد: هیچ کس مخالف صنعت نیست بلکه همگی مخالف آلودگی هستیم چراکه چیزی به نام سهم آلودگی وجود ندارد.
این مدرس دانشگاه گفت: واحدهای صنعتی آلوده وظیفه دارند آلودگی را برطرف کنند و مسئولان ذیربط باید در احداث واحدهای صنعتی از پیش مشاوره بگیرند.
وی افزود: در شبکه پایش روزهای ناسالم، علاوه بر ذرات و گردوغبار، آلاینده ی HF نیز مشاهده شده است که نشان می‌دهد وضعیت آلودگی بسیار وخیم‌تر از آنچیزی است که تاکنون گزارش شده است.
آقاخانی گفت: نوع آلودگی صنعت با ریزگرد تفاوت دارد و ذراتی مثل HF خاصیت خورندگی بسیاری دارد و سرطانزاست.
فاز آلاینده قدیمی به کار خود پایان نداده است
این فعال محیط زیست در پاسخ به سوال دوم گفت: سال‌هاست در جهت حل مشکلات آلودگی راهکار ارائه می‌شود ولی برخی از صنایع همچنان از قبول آلاینده بودن خود سرباز می‌زنند.
وی با بیان اینکه ما موافق صنعتی هستیم که پاک باشد و چرخ اقتصاد را بگرداند، اظهار کرد: راهکارهای حل مشکلات را متخصصان دنیا ارائه داده‌اند ولی برخی صنایع چندین سال است که مراعات نکرده و نمی‌خواهند آلاینده بودن خود را بپذیرند.
آقاخانی تصریح کرد: برخی از این صنایع شأن مردم استان را با عدم رعایت مصوبات زیست‌محیطی زیر سوال برده‌اند در حالیکه همه ما خواستار صنعت پاک هستیم.
این فعال محیط زیست در ادامه سخنانش بر مدیریت صحیح صنایع تأکید کرد و گفت: باید به فریادهای مردم و دانشگاهیان جهت کاهش آلودگی هوا و اصلاح صنایع آلاینده در شهر بیشتر توجه شود.
آقاخانی افزود: چندی پیش برخی از صنایع برای تعطیلی کارخانه‌های قدیمی و احداث فاز جدید و بروزتر، کمک‌های مالی دریافت کرده بودند، فاز جدید با ظرفیت بیشتر کلنگ‌زنی شد اما، فاز آلاینده قدیمی هنوز به کار خود پایان نداده است.
وی با بیان اینکه هنوز هم کارخانه‌ی جدید، استانداردهای مدنظر را دریافت نکرده، اظهار کرد: با طرز تفکر کنونی مدیران، پاکسازی هوای شهر اراک اجرایی نخواهد شد.
آقاخانی در ادامه، هدف از برگزاری این گفتمان را قضاوت درباره وضعیت کنونی عنوان و تأکید کرد: باید بپذیریم که صنایع ما آلاینده هستند، مادامی که این واقعیت را نپذیریم نمی‌توانیم آلودگی هوا را از بین ببریم.
این مدرس دانشگاه به توان اکولوژیک شهر به عنوان ظرفیت پذیرش صنایع اشاره کرد و گفت: توان اکولوژیک شهر اراک با این میزان بارندگی، قابل مقایسه با توان اکولوژیک شهرهای دیگر نیست.
وی اضافه کرد: مشکل در این است که فاقد طرح آمایش استانی برای مشخص شدن ظرفیت اکولوژیکی اراک هستیم.
آقاخانی تصریح کرد: طرح آمایش استان بر این متمرکز است که جهت سرمایه‌گذاری از پتانسیل‌های استانی و بکارگیری نیروی بومی استفاده کرد.
وی در پایان، بر نهادینه کردن فرهنگ حفظ محیط زیست بین مردم و مسئولین تأکید کرد.
به گزارش ایسنا، در بخش تریبون آزاد، دانشجویان دوستدار محیط زیست و هوای پاک در پشت تریبون حاضر شده و با طرح نظرات و سوالات و انتقادات خود درباره سیاست‌های کاهش آلودگی هوا، مسئولین بخش صنعتی را آماج انتقادات خود قرار دادند.
دبیر انجمن محیط زیست دانشگاه اراک، خواستار دسترسی به اطلاعات صنایع برای تحقیقات در استان شد و بر استفاده از سوخت گاز به جای سوخت‌های آلاینده از قبیل مازوت تأکید کرد.
وی همچنین ادعاهای مطرح شده درباره استفاده از سوخت پاک توسط صنایع را غیرقابل قبول عنوان کرد.
استفاده از پایان‌نامه‌های دانشجویی برای حل مسائل تکنولوژیکی، اعطای مجوز برای احداث کارخانه‌های جدید، عملی نشدن احداث تصفیه‌خانه پساب، انتقال واحدهای صنعتی، به تأخیر افتادن عملیات عمرانی و عمل نکردن به مصوبات زیست‌محیطی از مسائلی بودند که دانشجویان در پرسش از مسئول بخش صنعت مطرح کردند.
انتهای پیام