قلب و سیستم گردش خون در بدن موجودات و حیوانات گوناگون ساختار متفاوتی دارد.
به گزارش سرویس محیط زیست خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، ضربان قلب انسان در هر دقیقه 72 مرتبه است اما ضربان قلب موش خرمای آمریکایی در زمان خواب زمستانی پنج برابر است. همچنین ضربان قلب مرغ مگس هنگام پرواز در هر دقیقه به 126 بار می‌رسد. وزن قلب انسان حدود 0.3 کیلوگرم است و این در حالی است که وزن قلب زرافه به 12 کیلوگرم می‌رسد چراکه باید برای پمپاژ خون و عبور آن از گردن این حیوان به اندازه کافی قوی باشد.
به گزارش ایسنا، سایت لایوساینس در مطلبی به معرفی برخی از حیواناتی پرداخته که ساختار قلب آنها، متفاوت‌ترین و عجیب‌ترین شکل را در بین گونه‌های جانوری دارد:
- قلب سه حفره‌ایِ قورباغه: قلب پرندگان و پستانداران چهار حفره دارد اما ساختار قلب قورباغه متشکل از سه حفره است که شامل دو دهلیز و یک بطن می‌شود. به طور کلی قلب قورباغه خون بدون اکسیژن را از بدن می‌گیرد و آن را برای دریافت اکسیژن به ریه‌ها منتقل و سپس برای رساندن اکسیژن به سایر اعضای بدن آن را پمپاژ می‌کند. اما قلب انسان با دارا بودن چهار حفره، خون حاوی اکسیژن را جدا از هم نگهداری می‌کند.
قورباغه نه تنها اکسیژن مورد نیاز بدن خود را از طریق ریه‌ها بلکه از راه پوست نیز جذب می‌کند. قلب این حیوان از این قابلیت، فایده می‌برد. زمانی که خون فاقد اکسیژن وارد دهلیز راست می‌شود به بطن می‌رسد و برای دریافت اکسیژن به ریه‌ها و پوست منتقل می‌شود. خون حاوی اکسیژن از طریق دهلیز چپ به قلب برمی‌گردد سپس به بطن رفته و در مابقی اعضای بدن پخش می‌شود.
- وال‌های دل‌گُنده: سایز قلب وال با یک خودروی کوچک برابری کرده و وزنی معادل 430 کیلوگرم دارد. قلب وال آبی‌رنگ در بین حیواناتی که امروزه حیات دارند در نوع خود بزرگترین به حساب می‌آید. قلب این پستاندار همچون دیگر پستانداران چهار حفره دارد. این عضو از بدن وال وظیفه تامین خون بدن این حیوان عظیم‌الجثه را برعهده دارد. دیواره رگ آئورت قلب وال به ضخامت آیفون پلاس 6 است.
- سرپایانِ سه‌قلبی: این گونه از موجودات دریایی که شامل اختاپوس و ماهی مرکب می‌شود قلب سه تایی دارند. دو قلب بازویی که در دو سمت بدن این جانور وجود دارد، خون را با پمپاژ آن از طریق رگ‌های خونیِ آبشش‌ها، حاوی اکسیژن کرده و قلب درون بدنی که در مرکز بدن این جانور قرار دارد خون حاوی اکسیژن را از آبشش‌ها پمپاژ کرده و به سایر ارگان‌های بدن می‌فرستند. همچنین از آنجایی که در خون این جانور مس وجود دارد، رنگ آن آبی دیده می‌شود.
- تجهیزات عجیب قلبی در سوسک: سوسک نیز همچون دیگر حشرات دارای سیستم گردش خون باز است به این مفهوم که خون موجود در بدن آن رگ‌های خونی را پر نمی‌کند. در عوض این خون از طریق یک ساختار مجزا با 12 تا 13 حفره جریان می‌یابد. حفره پشتی کمک می‌کند خون حاوی اکسیژن به هر یک از حفره‌های قلب فرستاده شود. این نوع از جانوران از طریق منفذهای سطحی بدن تنفس می‌کند، به همین دلیل لازم نیست خون اکسیژن را بین ارگان‌های بدن جابه‌جا کند. خون این موجود که به رنگ سفید یا زرد است وظیفه جابه‌جا کردن مواد مغذی را دارد. قلب این جانور در گونه بدون بال آن کوچکتر است و ضربان قلب آن با ضربان قلب انسان برابر است.
- قلب کاذبِ کرم خاکی: کرم خاکی از جمله جانورانی هست که قلب ندارند و به جای آن دارای پنج شبه قلب است که اطراف مری را پوشانده است. این شبه قلب‌ها خون را پمپاژ نمی‌کنند بلکه به رگ‌ها فشار آورده تا به گردش خون در سراسر بدن کرم خاکی کمک کند. همچنین در بدن این جانور ریه وجود ندارد و اکسیژن مورد نیاز را از طریق پوست مرطوب جذب می‌کند. هوای محبوس در خاک در مخاط پوست این جانور حل شده و اکسیژن داخل سلول‌ها جذب شده و سیستم گردش خون آن را در بدن پمپاژ می‌کند. در خون کرم‌های خاکی نیز هموگلوبین وجود دارد اما برخلاف انسان‌ها دارای سیستم گردش خون باز است.
- قلب‌های زیرآبی: در صورتی که ساختار قلب زبراماهی آسیب ببیند می‌تواند به راحتی آن را ترمیم کند. مطالعه انجام شده در سال 2002 حاکی از آن است که زبراماهی می‌تواند دو ماه پس از آنکه 20 درصد از ماهیچه قلبش آسیب ببیند آن را از نو تولید کند. بدن انسان می‌تواند کبد را از نو تولید کند و همچنین برخی از دوزیستان و مارمولک‌ها این توانایی را دارند تا مجدد دم خود را رشد دهند. همچنین ساختار قلب ماهی ها منحصربه‌فرد و دارای یک دهلیز و یک بطن است اما آنها همچنین دارای دو ساختار متفاوت قلبی هستند که در انسان‌ها وجود ندارد.
انتهای پیام