مروری بر وضعیت آموزش عالی کشور طی سه دهه اخیر نشان می دهد آموزش عالی در این مقطع سی و چندساله رشد چشمگیری را تجربه کرده است.

به گزارش سرویس دانشگاهی ایسنا، تعداد کل دانشجویان کشور تا سال ۵۷، ۱۷۵ هزار و ۶۷۵ نفر بوده که این تعداد در سال ۹۲-۹۳ به ۴ میلیون و ۶۸۵ هزار و ۳۸۶ نفر رسیده است. بر اساس آمار تکفیکی بر حسب مقاطع تحصیلی تعداد دانشجویان در مقطع کاردانی تا سال تحصیلی ۵۷- ۵۸ تعداد ۵۸ هزار و ۸۷۱ نفر بوده که این تعداد در سال ۹۳ به یک میلیون و ۴۳ هزار و ۷۶۵ نفر رسیده است.

همچنین تا سال ۵۷ تعداد دانشجویان در مقطع کارشناسی ۹۸ هزار و ۹۱۷ نفر و این تعداد در سال تحصیلی ۹۲-۹۳ به دو میلیون و ۹۲۰ هزار و ۹۶۳ نفر رسیده است و تا سال تحصیلی ۵۷- ۵۸ تعداد دانشجویان در مقطع کارشناسی ارشد ۶ هزار و ۳۴۰ نفر بوده که این تعداد در سال تحصیلی۹۲-۹۳ به ۵۸۰ هزار نفر رسیده است.

بر اساس آخرین آمار در نظام آموزش عالی تا سال تحصیلی ۵۷-۵۸ تعداد دانشجویان در مقطع دکتری حرفه ای ۱۰ هزار و ۲۹۲ نفر بوده که این تعداد در سال ۹۲-۹۳ به ۶۷ هزار و ۲۲۱ نفر رسیده است. همچنین تا سال تحصیلی ۵۷-۵۸ تعداد دانشجویان در مقطع دکتری تخصصی 1255 نفر بوده که این تعداد در سال تحصیلی ۹۲-۹۳ به ۷۳ هزار و ۴۳۷ نفر رسیده است.

8 برابر شدن تعداد رشته های دانشگاهی

بنابر گزارش آمار اعلام شده در آموزش عالی تا سال تحصیلی ۵۷- ۵۸ تعداد ۳۹۶ رشته تحصیلی در دانشگاه های کشور دایر بود که این تعداد در سال تحصیلی ۹۲-۹۳ به 3022 رشته رسید. همچنین در سال 57 تعداد کل اعضای هیات علمی تمام وقت که در دانشگاه ها مشغول فعالیت بودند 7231 نفر بود که این تعداد به ۷۰ هزار و ۸۴۰ نفر در سال تحصیلی ۹۲-۹۳ رسیده است.

در سال 93 تعداد کل رشته های دوره های تحصیلی در کشور3020 رشته است که از این تعداد ۸۹۲ رشته در مقطع کاردانی، 1149 رشته در مقطع کارشناسی، 1353 شته در مقطع کارشناسی ارشد و ۵ رشته در مقطع دکتری حرفه ای، 1087 رشته در مقطع دکتری تخصصی قرار دارند. البته آماری از میزان تفاوت این رشته ها به تفکیک در سال های پیش از انقلاب اسلامی وجود ندارد. تعداد کل دانشگاه ها و مراکز آموزش عالی در حال حاضر به 2639 مرکز رسیده است.

فعالیت ۱۵۴ قطب علمی در سطح کشور

در حوزه پژوهش و تحقیقات نیز تغییرات بسیار زیادی بوجود آمده است که از آن جمله می توان به افزایش انجمن های علمی کشور و ایجاد قطب های علمی، موسسات پژوهشی و تعداد مقالات علمی و میزان تولید علم در کشور اشاره کرد.

تعداد انجمن های علمی کشور در سال ۵۷ تعداد ۷۸ انجمن بود که این تعداد در سال ۹۳ به ۳۴۱ انجمن رسید و در حالی که در سال ۵۷ قطب های علمی کشور وجود نداشتند اما در سال ۹۳ شاهد فعالیت تعداد ۱۵۴ قطب علمی در سطح کشور هستیم.

موسسات پژوهشی دارای مجوز اصولی، قطعی و آزمایشی در حوزه علوم غیر پزشکی از تعداد ۸۳ موسسه در سال ۵۷ به تعداد ۷۶۳ موسسه در سال ۹۳ رسید و این در حالی است که تاکنون تنها در حوزه پزشکی ۵۰۰ مرکز تحقیقاتی ایجاد شده است.

تعداد مقالات نمایه شده ایرانی در مجلات معتبر بین المللی (ISI) از تعداد ۶۶۹ مقاله در سال ۵۷ به تعداد ۲۷ هزار و ۳۳۶ مقاله در سال ۹۳ رسیده و توانسته درصد سهم ایران در تولید علم دنیا (ISI) از میزان 0.1 درصد در سال ۵۷ را به ۱.۵ درصد در سال ۹۳ برساند.

تعداد نشریات علمی - پژوهشی در حوزه علوم از ۲۰ نشریه در سال ۵۷ به ۹۳۴ نشریه در سال ۹۳ رسید که با احتساب ۲۶۰ مجله تحقیقاتی در علوم پزشکی این تعداد به بیش از 1194 نشریه رسیده است. تعداد نشریات علمی - ترویجی نیز از ۵۵ نشریه در سال ۵۷ به ۱۲۸ نشریه در سال ۹۳ افزایش یافته است. البته در این میان ۲۰ شبکه تحقیقاتی در علوم پزشکی نیز به این مجموعه علمی پیوسته است.

در حوزه فناوری نیز با توجه به نوظهور بودن این حوزه که در سال ۵۷ وجود نداشته است اکنون کشور در بخش های فناوری توانسته از پتانسیل خوبی برخوردار باشد. در حال حاضر تعداد ۳۶ پارک علم و فناوری و تعداد ۱۵۴ مرکز رشد در کشور وجود دارند که در این بخش تعداد3500 واحدهای فناور و تعداد ۲۵ هزار نفر فناوران شاغل در واحدهای فناور در مراکز رشد و پارک های علم و فناوری مستقر هستند.

در بخش استنادات به مقالات محققان ایرانی نیز آماری از سال ۵۷ وجود ندارد. اما ایران در ارجاعات و استنادات در سال ۹۳ رتبه ۲۲ را کسب کرده است . در سال ۹۳ مقاله های منتشر شده در مجلات ISC و علمی پژوهشی به تعداد ۱۸ هزار و ۹۵۰ مقاله رسید.

در سال ۹۳ آماری از پایان نامه های دفاع شده در کارشناسی ارشد و دکتری ارائه شده است که بر اساس این آمار تعداد ۲۹ هزار و ۴۰۹ پایان نامه در کارشناسی ارشد و تعداد 2403 پایان نامه در دکتری دفاع شده اند. ۸۵۰ تقاضای ارزیابی اظهارنامه های ثبت اختراع و تقاضای ارزیابی اختراعات ثبت شده در سال ۹۳ ثبت شده است.

بهره مندی ۳۱۶ هزار و ۴۸۰ متقاضی از وام های دانشجویی

در حوزه حمایت از دانشجویان با وام های دانشجویی، در سال ۵۷ در مجموع میزان اعتبارات وام های دانشجویی ۵ هزار و ۷۴۸ میلیون ریال بوده است که این میزان در سال ۹۳ به یک میلیون و ۶۲۸ هزار و ۳۹۴ میلیون ریال افزایش یافت. آماری از میزان دانشجویان دکتری بورس داخل و خارج در سال ۵۷ وجود ندارد اما بر اساس آمار موجود سال جاری تعداد 3500 نفر دانشجوی دوره دکتری بورس داخل هستند و ۴۱۳ نفر دانشجوی دوره دکتری بورس خارج. تا سال ۹۳ تعداد ۳۱۶ هزار و ۴۸۰ نفر از وام های دانشجویی بهره مند شده اند.

رشد بیش از ۵ برابری فضاهای آموزشی در کشور

در بخش فضاهای آموزشی، رفاهی و کمک آموزشی نیز وضعیت نشان دهنده رشد قابل توجه در این بخش است. فضاهای آموزشی از میزان یک میلیون مترمربع در سال ۵۷ به ۵ میلیون و ۲۰۰ هزار مترمربع در سال ۹۳ رسید. همین طور فضاهای زیربنایی، رفاهی و کمک آموزشی از میزان ۵۰۰ هزار مترمربع در سال ۵۷ به ۶ میلیون و ۴۰۰ هزار مترمربع در سال ۹۳ رسیده است.

در مجموع کل فضاهای آموزشی و کمک آموزشی از میزان یک میلیون و ۵۰۰ هزار مترمربع در سال ۵۷ به ۱۱ میلیون و ۶۰۰ هزار مترمربع در سال ۹۳ رسیده است که رشد ۷.۷ را در این حوزه نشان می دهد.

تفاهم نامه های آموزشی، پژوهشی و فناوری منعقد شده بین وزارت علوم با همتایان خارجی ۷۵ تفاهم نامه بین وزارتی و ۷۰۰ تفاهم نامه بین دانشگاهی بوده است. ایران در ۷۸ سازمان تخصصی بین المللی عضویت دارد و تعداد ۳۹ پروژه مشترک با دانشگاه های معتبر کشورها منعقد شده است.

در ۳۸ کشور نماینده، زبان فارسی وزارت علوم وجود دارد و در ۴۴ کرسی زبان فارسی در دانشگاه های خارجی با همکاری وزارت علوم تدریس می شود. تعداد 2570 دانشجو در رشته زبان فارسی ایرانشناسی در مقاطع کارشناسی ارشد و دکتری در کشورهای خارجی تحصیل می کنند. تعداد ۷ پروژه تحقیقاتی در سال ۹۳ با اساتید ایرانی شاغل در دانشگاه های خارج (ایرانیان مقیم خارج) تعریف شده است.

رشد دانشگاه های علوم پزشکی پس از انقلاب

تعداد پزشکان از ۱۵ هزار نفر در سال های ۵۷ ، به ۱۰۰ هزار پزشک افزایش یافته است. پیش از انقلاب اسلامی تعداد دانشگاه هایی که رشته پزشکی را آموزش می دادند حدود ۱۰ دانشگاه بود اما اکنون ۵۲ دانشگاه با احتساب دانشگاه شاهد و بقیة الله در کشور فعالیت می کنند. به طوری که پیش از پیروزی انقلاب اسلامی، فقط ۷ دانشکده علوم پزشکی با ۷۰۰ دانشجوی پزشکی در کشور فعال بودند. اما هم اکنون ۳۰ هزار دانشجوی پزشکی با بیش از ۱۱ هزار عضو هیات علمی در ۴۷ دانشگاه علوم پزشکی وابسته به وزارت بهداشت و ۴ واحد غیر وابسته در کشور مشغول فعالیت هستند.

بر اساس آمار ۴۸ دانشکده پزشکی، ۳۶ دانشکده دندانپزشکی، ۱۷ دانشکده داروسازی و در مجموع ۱۷۰ دانشکده در کل رشته های علوم پزشکی در کشور در بخش دولتی قرار دارند. در بخش دانشگاه آزاد نیز حدود ۲۰ دانشکده پزشکی، داروسازی و دندانپزشکی به تربیت دانشجو در این بخش می پردازند. در حالی که تا سال ۵۷ تنها ۳۵ دانشکده در این بخش فعال بودند.

تعداد 5100 دانشجوی شاغل به تحصیل در گروه پزشکی درسال ۵۷ بوده اند که این تعداد در سال 93 به بیش از ۱۵۰ هزار نفر افزایش یافته است. همچنین آمار اعضای هیات علمی در حوزه علوم پزشکی از تعداد ۲۵۰۰ نفر در سال ۵۷ به بیش از ۱۳ هزار نفر در سال ۹۳ رسیده است.

به گزارش روابط عمومی وزارت علوم، در کنار توسعه کمی در حوزه آموزش پزشکی، پیشرفت های بسیار در بخش سلول های بنیادی، تولید ۹۵ درصد داروهای موردنیاز کشور در داخل کشور که تا سال ۵۷ تنها ۲۵ درصد آن محقق شده بود، گسترش کارخانه های داروسازی، گسترش رشته های تخصصی و فوق تخصصی علوم پزشکی و پیوند اعضا نیز قابل توجه است.

انتهای پیام