دانشمندان برای نخستین بار موفق به مشاهده زنده چگونگی ریشه دوانیدن سلول‌های بنیادی خون در بدن به منظور تولید خون در یک گورخرماهی شده‌اند.

به گزارش سرویس علمی ایسنا، محققان «برنامه تحقیقاتی سلول بنیادی» بیمارستان کودکان بوستون بر این باورند این موفقیت می‌تواند سرنخ‌های متعددی برای ارتقای پیوند مغز استخوان در بیماران مبتلا به سرطان، نقص ایمنی شدید و اختلالات خون ارائه دهد. این دستاورد همچنین امکان ارائه داروهایی را فراهم می‌کند که می‌توانند بر هر یک از مراحل این فرآیند اثر بگذارند.

دانشمندان پیش‌تر می‌دانستند سلول‌های بنیادی خون از سلول‌های آئورت ریشه می‌دوانند، سپس در سراسر بدن می‌چرخند تا آشیانه‌ای را بیابند که در آنجا برای حرفه آتی‌شان یعنی تولید خون بدن جایگیری کنند.

محققان حاضر در این پروژه برای نخستین بار چگونگی شکل‌گیری این آشیانه را دریافته‌اند و برای انجام این کار از تصویربرداری ویژه از جنین‌های گورخرماهی شفاف و همچنین شیوه‌ای ژنتیکی استفاده کردند که سلول‌های بنیادی را به رنگ سبز درآورد.

سلول‌های بنیادی خون نوزاد هنگام رسیدن به آشیانه (در این حالت دم گورخرماهی) خود را به دیواره رگ خونی متصل کردند و در آنجا سیگنال‌های شیمیایی آن‌ها را وادار کرد در میان این دیواره فشرده شده و به فضای بیرون از رگ خونی وارد شوند. در این فضا، سلول‌های زیادی شروع به تعامل‌داشتن با سلول‌های بنیادی کردند و سلول‌های رگ خون (اندوتلیال) مجاور، خود را حول سلول‌های بنیادی پیچاندند.

با احاطه‌شدن سلول‌های بنیادی، این مولفه‌ها در تماس با سلول‌های استرومای مجاور یا سلول "پرستار" قرار می‌گیرند و سلول‌های بنیادی محکم به سلول پرستار قلاب شدند؛ چنین فرایندی به اتصال نوزاد به مادرش شباهت دارد. در نهایت، سلول بنیادی احاطه‌شده شروع به تقسیم کرد و یک سلول، آشیانه را ترک کرد، در حالی که دیگران ماندند. در نهایت تمامی سلول‌های بنیادی آشیانه را ترک و مکان آتی خونسازی (که در گورخرماهی نخست در کلیه روی می‌دهد) را تصاحب کردند.

تصاویر بیشتر در موش‌ها نیز نشان دادند سلول‌های بنیادی خون همین فرآیند را در پستانداران طی می‌کنند و این امر در انسان‌ها نیز احتمالا روی می‌دهد. در انسان‌ها، سلول‌های بنیادی خون سکونت دائم را در مغز استخوان اختیار می‌کنند.

تاکنون هیچ تیم علمی چگونگی تعامل سلول بنیادی با آشیانه‌اش را به صورت زنده تجسم‌بخشی نکرده بود و این نخستین بار است که دانشمندان به چنین نمایی با تفکیک‌پذیری بسیار بالا از این فرایند دست می‌یابند.

گفته می‌شود مشاهدات دقیق تیم تحقیقاتی از چگونگی ریشه‌دوانیدن سلول‌های بنیادی در بدن، فرآیند پیوند مغز استخوان را ارتقا می‌دهد.

جزئیات این موفقیت علمی در نشریه Cell قابل‌مشاهده است.

انتهای پیام