محققان پژوهشگاه علوم غدد و متابولیسم دانشگاه علوم پزشکی تهران، در راستای دستیابی به انسولین خوراکی، اقدام به ساخت و بررسی آزمایشگاهی نانوسامانهای دارویی با استفاده از نانوذرات زیست سازگار و غیرسمی کردند که سبب افزایش نفوذپذیری انسولین از دیواره روده و کاهش تخریب در برابر آنزیمها میشود.
به گزارش سرویس علمی ایسنا، دکتر کبری امیدفر، عضو هیأت علمی پژوهشگاه علوم غدد و متابولیسم دانشگاه علوم پزشکی تهران و محقق طرح اظهار کرد: بیماری دیابت یکی از شایعترین بیماریها در جوامع امروزی است که شامل نوع یک (ارثی) و دو (اکتسابی) است. به طور کلی، نشانهی بارز هردو نوع، بالا بودن قند خون است. روش رایج کنترل این بیماری به ویژه نوع یک آن، تزریق روزانهی انسولین به فرد دیابتی است که مشکلاتی همچون روشهای نگهداری انسولین و تزریق پوستی مکرر همراه با درد را به دنبال دارد. هدف اصلی این پژوهش گشایش مسیر خوراکی برای داروهای پپتیدی مانند انسولین، سهولت استفاده از انسولین برای بیماران دیابتی و همچنین گامی در مسیر درمان دیابت بوده است.
امیدفر در خصوص اهمیت پژوهش صورت گرفته عنوان کرد: مهمترین مشکلات استفادهی انسولین از مسیر خوراکی، تخریب انسولین توسط آنزیمهای متعدد سیستم گوارشی، عدم نفوذپذیری درشت مولکول انسولین از دیوارهی روده، موانع زیاد تا رسیدن انسولین به خون و رهایش ناگهانی در مکان نامناسب است. برای رفع این مشکلات، نانوذرهی نیوزوم پوشیده شده با تری متیل کیتوزان سنتز شده و توانایی آن جهت انتقال انسولین بصورت خوراکی در محیط آزمایشگاهی بررسی شد.
وی افزود: بر اساس نتایج حاصل شده نانوسامانهی دارویی ساخته شده، از تخریب انسولین توسط تریپسین جلوگیری کرده و نفوذ درشت مولکول انسولین را از دیوارهی تک لایهی سلولهای روده به طور قابل توجهی بهبود میدهد. علاوه براین، با انجام آزمایش در محلول شبیهسازی شدهی روده، مشاهده شد که این نانوحامل سبب رهایش تأخیری انسولین میشود.
به گفتهی این محقق، این نتایج سبب افزایش نفوذپذیری انسولین از دیوارهی روده، کاهش تخریب آنزیمی انسولین و افزایش مدت زمان رهایش انسولین است. دستیابی به این امر سبب کاهش استفاده از انسولین به طور متناوب و از میان برداشتن درد تحمیل شده به بیماران دیابتی به خاطر تزریق انسولین میشود.
امیدفر درمورد روند انجام آزمایشات گفت: در ابتدا میزان بارگذاری انسولین در سامانه با متغیرهای گوناگون بهینه سازی شد. در این مسیر از نرم افزارهای تخصصی و آماری استفاده شد. پس از ساخت نیوزومها با اندازه ذرات 160-150 نانومتر، پوشش تری متیل کیتوزان بر روی آن قرار گرفت. در ادامهی مراحل فوق، آزمایشهای رهایش در بافر شبیهسازی شدهی روده (SIF)، نفوذپذیری سامانه از سلولهای تک لایهی روده، بررسی مقاومت الکتریکی دیواره اپی تلیال (TEER)، تصویربرداری TEM و بررسی پایداری آن صورت گرفت.
امیدفر با اشاره به صنعتی شدن نانوداروی لیپوزومی جهت رهاسازی داروی ضد سرطان با نام لیپوزومال دوکسوروبیسین و فروش آن در بازار داخلی خاطرنشان کرد: نیوزومها نسبت به لیپوزومها مقرون به صرفهتر و زیست سازگارترند و به راحتی توانایی تولید انبوه را دارند. لذا در صورت کسب موفقیت در آزمایشات درون تنی و تکمیلی، قابلیت تجاری شدن این محصول دور از ذهن نیست.
نتایج این تحقیقات که حاصل همکاری دکتر کبری امیدفر، عضو هیأت علمی پژوهشگاه علوم غدد و متابولیسم دانشگاه علوم پزشکی تهران، سعید مقسمی و احسان پرنیان، دانشجویان کارشناسی ارشد، امیر حسین حکمی والا، فارغ التحصیل کارشناسی ارشد مهندسی پزشکی دانشگاه صنعتی امیرکبیر و همکارانشان است، در مجلهی Materials Science and Engineering: C منتشر شده است.
انتهای پیام