دبیر شورای فرهنگی عمومی، از بودجه‌ی زیاد برخی سازمان‌های خُرد فرهنگی با وجود بودجه‌های اندک برخی دستگاه‌های فرهنگی در ایران، عزم شورای فرهنگی برای بهره‌گیری از دانش‌پژوهان خبره برای حل مسائل فرهنگی، تلاش شورای فرهنگ عمومی برای اصلاح اشتباهات گذشته سخن گفت و اظهار کرد: نباید بر دعواهای سیاسی روکش فرهنگ پوشاند و از کانال فرهنگ به جدال‌های سیاسی پرداخت.

حجت‌الاسلام والمسلمین حسین شاه‌مرادی - دبیر شورای فرهنگی عمومی - با حضور در خبرگزاری دانشجویان ایران، در پاسخ به پرسش خبرنگار بخش فرهنگ ایسنا، مبنی بر اینکه وجود شورای فرهنگ عمومی چه تأثیراتی در جامعه‌ی ما داشته است؟ گفت:‌ شورای فرهنگ عمومی حاصل نیاز واقعی فرهنگ و جامعه‌ی ما در سال 1364 بود. زمانی که رهبر انقلاب، رییس جمهور بودند، این نیاز را به‌درستی درک کردند که ارتباط بدنه‌ی جامعه با مقوله‌ی فرهنگ، نیازمند محلی برای رصد، پیگیری و آمایش فرهنگی است؛ تا این‌که بتواند نسبت به همه‌ی دستگاه‌های فرهنگی هم برای آینده‌پژوهی بازخورد داشته باشد. اگر مأموریت دهگانه‌ی شورای فرهنگ عمومی بازخوانی شود، معلوم می‌شود که برنامه‌ی این شورا جامع و کامل است و قرار بود همه‌ی مسوولانی که می‌توانند به‌نوعی به فرهنگ جامعه کمک کنند، در این شورا حضور داشته باشند.

او افزود: ولی با این حال مسوولان اجرایی نمی‌توانند کمک زیادی به این شورا کنند، بلکه نخبگانی که دانش فرهنگی، جامعه‌شناسی، انسان‌شناسی، دین‌شناسی و غیره دارند، باید پشتوانه شورای فرهنگ عمومی باشند. حالا اینکه این موضوع در عمل اجرا می‌شود یا خیر، بحثی دیگر است ولی این شورا با این اهداف که ذکر کردم، تشکیل شد.

شاهمرادی بیان کرد: از زمان تشکیل آن شورا تا کنون بیش از 630 جلسه برگزار شده است و مصوبه‌های خوبی هم مانند عفاف و حجاب در آن سال‌ها داشته است. گرچه بی‌نقص نیست ولی روی آن کار شده است. حالا این‌که دستگاه‌ها در بسیاری از موارد به مصوبات عمل نمی‌کنند، بازخورد دستگاه‌های فرهنگی است و به شورای فرهنگ عمومی ربطی ندارد.

دبیر شورای فرهنگ عمومی همچنین گفت: رصد کردن احوالات فرهنگی جامعه در ابعاد مختلف، به عهده‌ی شورای عالی انقلاب فرهنگی است. شورای فرهنگی عمومی باید بتواند معضلات، مشکلات و ناهنجاری‌ها را خوب بشناسد و از متخصصان امر راهکارهای معقول را اتخاذ کند و بعد این راهکارهای به‌صورت مصوبه ابلاغ شود. طبق قانون، مصوبه‌هایی شورای فرهنگ عمومی که توسط شورای عالی انقلاب فرهنگی ابلاغ می‌شود، لازم‌الاجراست. همان‌طور که می‌دانیم، رهبر معظم انقلاب فرموده‌اند، شورای عالی انقلاب فرهنگی قرارگاه فرهنگی ماست.

او در پاسخ به این پرسش که چقدر با وجود قید لازم‌الاجرا بودن مصوبات ابلاغ شده، توسط شورای عالی انقلاب فرهنگی توسط دستگاه‌ها اجرا می‌شوند، گفت: البته نقص‌هایی هم وجود دارد. این نواقص فقط به این موضوع محدود نیست که قانون اجازه نمی‌دهد یا دستگاه‌ها عمل نمی‌کنند. نواقص در موضوع دیگری ریشه دارند. در بسیاری از مواقع می‌بینیم که دستگاه‌های فرهنگی خودشان کار می‌کنند ومی‌خواهند خودشان را نشان دهند. ما یاد نگرفته‌ایم که با هم کار کنیم.

او افزود: در این شورا دستگاه‌های مختلفی وجود دارد. مثلا شهرداری که فقط معاونت اجتماعی فرهنگی آن 1800 میلیارد بودجه دارد و این غیر از بودجه‌ی بخش سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران است. صداوسیما، وزارتخانه‌های موثر، بسیج، نیروی انتظامی و غیره در شورای فرهنگ عمومی حضور دارند و چیزی از نظر ساختاری مشکل ندارد، اگر چیزی انجام نمی‌شود به شورا ربطی ندارد. چراکه کلا دستگاه‌های فرهنگی هر کدام ساز جداگانه‌ی خود را می‌زنند.

شاهمرادی در پاسخ به این پرسش که آیا این تنوع نهادهای فرهنگی مرتبط باعث ایجاد مانع در کار شورای فرهنگ عمومی نشده است، گفت: تنوع، هم می‌تواند هم‌افزایی داشته باشد و هم می‌تواند مانع ایجاد کند. ما متاسفانه از هنجار تنوع استفاده نکردیم، از ناهنجاری تنوع استفاده می‌کنیم. دانشگاه داشتیم چرا جهاد دانشگاهی تاسیس شد؟ چون نیاز داشتیم. انقلاب ما به انجام حرکت‌هایی در زمان‌های کوتاه نیاز داشته است. در زمان‌های طولانی این نیازها با هم ادغام شدند. موضوع اینجا که دستگاه‌های فرهنگی ما از تنوع برای هم افزایی استفاده نمی‌کنند و در بعضی مواقع هم به فکر تشکیل نهادهای تازه با تعیین بودجه‌ در بعضی مواقع هم بودجه‌های بالا هستند.

او افزود: اکنون طوری شده است که مهم‌ترین نهادهای فرهنگی کمترین بودجه را دارد و اقمار و قسمت‌های نوظهور فرهنگی بیشترین بودجه و کمترین خروجی را دارند. مثلا کمیسیون فرهنگی مجلس بودجه‌ای را برای وزارت ارشاد، صدا و سیما و... تصویب می‌کند و برخی مواقع هم بودجه‌هایی را برای سازمان‌های مردمی و سایر نهادهای مختلف تصویب می‌کند. یک دفعه می‌بینیم که در بعضی مواقع چندین برابر بودجه‌ی نهادهای رسمی صرف نهادهای غیر رسمی می‌شود. در این صورت در حالی که آن بخش‌ها باید به کمک به وزارت ارشاد بیایند به تقابل با آن منجر می‌شوند.

او اضافه کرد: متاسفانه جذابیت‌ها و طمع‌های مالی در بودجه‌های فرهنگی، مسائلی را خلق کرده‌اند که برای توجیه مصرف مالی آن در برخی سازمان‌ها نیاز به تحقیقات است که آیا این سازمان‌ها دانش و توان مصرف این بودجه را دارند؟ و آن‌ها هم برای توجیه بودجه‌ی خود با یکدیگر درگیر می‌شوند و فضای جامعه را غبارآلود می‌کنند، زد و خورد فرهنگی ایجاد می‌کنند و اصل فرهنگ را قربانی می‌کنند.

او در پاسخ به این پرسش که مدیران فرهنگی ما چقدر برنامه‌محور هستند، گفت: یکی از معضلات ما این است که دستگاه‌های فرهنگی ما با یک هدف صدا و آهنگ پیش نمی‌روند، بلکه برخی دستگاه‌ها به خاطر منویات کارهای سیاسی و جبهه‌گیری برای اثبات کار خود و زدن رقیب انجام می‌شود. در نتیجه فرهنگ به جای اینکه دستمایه همدلی و همراهی شود، باعث بروز بسیاری از تنش‌ها می‌شود. گاهی مباحث سیاسی با روکش فرهنگی وارد جامعه می‌شوند و تنش ایجاد می‌کنند. زمانی می‌بینیم عده‌ای از یک موضوع استقبال می‌کنند، چون برایشان خوب است ولی وقتی این موضوع به نفعشان نباشد، با آن مقابله می‌کنند.

دبیر شورای فرهنگ عمومی گفت: بحث فرهنگ مانند موجود زنده می‌ماند. چنین نیست که اگر به آن نپردازید از بین برود، بلکه از راهی دوباره خود را بروز می‌دهد. بسیاری از معضلات فرهنگی در بدو ایجاد آن قابل حل است، به شرط آنکه صداقت و دانش‌اش موجود باشد. ولی وقتی این موضوعات فرهنگی در بازی‌های سیاسی می‌افتند، راهشان عوض می‌شود، بدون آنکه حل شوند دوباره خودشان را نشان می‌دهند. بعد که واکاوی می‌کنیم می‌بینیم اشتباهات گذشته این موضوعات را به ناهنجاری تبدیل کرده است.

او در پاسخ به پرسش دیگر ایسنا توضیح داد: همین چند مورد اخیر که در جامعه‌ی ما اتفاق افتاد و در شبکه‌های اجتماعی بازتاب داشت را بررسی کنید، بی‌اخلاقی موجود در فضاهای مجازی به آموزه‌های دینی ما نمی‌خواند و 180 درجه با آموزه‌های دینی ما مخالف است. سابقه‌ی ملی مردم ایران نیز یک سابقه‌ی گوهربار است. مردم ما با بزرگمردی زندگی کردند. چرا کار ما به جایی رسیده که در بطن جامعه اینقدر بی‌اخلاقی می‌بینیم؟ باید بررسی کنیم که در ماه‌های گذشته چرا آمار نیروی انتظامی از دعواهای خیابانی آنقدر وحشتناک است؟ چرا مردم ما اینقدر عصبانی هستند؟ چرا مقوله‌های عفت و پاکدامنی که یک زمانی اصل بوده، اکنون زیر پا گذاشته می‌شود؟

شاهمرادی بیان کرد: باید بررسی کنیم که آیا خانواده یا نظام اجتماعی به هم ریخته است؟ این‌ها موضوعاتی است که به بررسی و پژوهش نیاز دارند و باید پژوهش‌ها صادقانه و فارغ از جریانات سیاسی انجام شوند.

او بیان کرد: من بارها گفته‌ام که چه صدا و سیما و چه سایر دستگا‌ه‌های فرهنگی، نباید از امام خمینی(ره)، استفاده‌ی ابزاری بکنند. امام را آن‌گونه که بود بشناسانیم نه آنطور که می‌خواهیم و این ممکن است در زمان‌ای مختلف تغییر کند. مقوله‌های فرهنگی را هم باید آگنونه که هستند، بشناسیم. از ترس فهمیدن جامعه آمارها را دستکاری نکنیم. نه برای مطرح کردن شعارهای خود جامعه را بدتر از آنچه هست، نشان دهیم. در بعضی مواقع جامعه آنقدر نابسامان نیست که مطرح می‌شود.

دبیر شورای فرهنگ در پاسخ به این پرسش که شورای فرهنگ عمومی چقدر تصمیم دارد که در برنامه‌ی خود از نگاه‌های متکثر و علمی بهره بگیرد، اظهار کرد: شورا صد در صد تصمیم دارد از نیروهای متخصص بهره بگیرد ولی اینکه چقدر در این کار موفق باشد، به همت ما بستگی دارد. تصمیم شورای فرهنگ عمومی این است که فقط از وجود کسانی بهره بگیرد که دانش و آگاهی دارند. البته محققان فرهنگی فقط کسانی نیستند که اسم و رسم داشته باشند و این ماییم که باید دست نیاز به سوی آن‌ها دراز کنیم و البته تاکنون نیز سعی کردیم همین کار را بکنیم. نمی‌گویم که در این کار موفق هستیم ولی می‌خواهیم در این کار موفق باشیم. دین نیز چنین چیزی از ما می‌خواهد. در مبحث تقلید نیز آمده که باید از کسی تقلید کنیم که بهتر از همه می‌داند. در مباحث اجتماعی هم باید از کسی که بیشتر می‌داند بپرسیم. این دانش در درون متدین‌ و تحصیلکرده‌های دانشگاهی موجود است و تاکنون میان ما و تحصیلکرده‌ها فاصله بوده ولی اکنون راه باید باز شود. دین به ما می‌گوید که به غیر از متخصص مراجعه نکنیم.

او افزود: بنای ما این است که به دانش‌پژوهشان دانشگاه‌ها مراجعه کنیم. دلیل نمی‌شود که چون من دبیر شورای عمومی هستم پس در همه زمینه‌ها می‌توانم خودم اظهار نظر کنم. من در کنار دانش پژوهشان می‌توانم در شورای فرهنگ عمومی کاری انجام دهم.

شاهمردای همچنین بیان کرد: امیدوارم درگیر پیچ و خم مقوله‌های سیاسی نشویم، چون مقوله‌های سیاسی در مباحث علمی و آکادمیک خدشه وارد می‌کند. مباحث علمی و دانشگاه‌ی باید فارغ از دعواهای سیاسی وارد شوند.

او در پاسخ به این مساله که گاهی شورای فرهنگ عمومی در سال‌های گذشته تصمیماتی گرفته که ظاهرا خوشایند اهالی و فرهنگ و هنر نشده است مثل تصمیماتی درباره‌ی برخی نماگذاری‌ها یا حذف‌ها در تقویم رسمی کشور، بیان کرد: متاسفانه در سال‌های گذشته خلط موضوع شده است و دعواهای سیاسی با چماق فرهنگ مطرح شده است. امیدوارم ما اشتباهات گذشته را تکرار نکنیم. ما آمادگی این را داریم که اگر اشتباهاتی در گذشته صورت گرفته است از کارشناسان نظر بگیریم و بعد در صحن شورا موضوع را مطرح و مسائل پیش آمده را اصلاح کنیم. انسان عاقل باید اشتباهاتش را بپذیرد و جبران کند. امیدوارم در دور اخیر بتوانیم مشکلات را اصلاح کرده و صادق باشیم.

انتهای پیام