بنابر اعلام سازمان ملل متحد، روز ششم نوامبر با عنوان روز جهانی «مقابله با بهره‌کشی از محیط زیست در جنگ‌ها و درگیری‌های مسلحانه» نامگذاری شده است.

به گزارش سرویس محیط زیست خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، در جنگ‌ها همیشه تلفات انسانی، مجروحان جنگی و ویرانی‌های شهری به عنوان تبعات جنگ از سوی مردم دنیا شناخته می‌شوند اما محیط زیست به عنوان یکی از قربانیان اصلی درگیری‌ و نزاع‌ بین انسان‌ها همواره گمنام باقی می‌ماند. در تمام جنگ‌های بشری، چاه‌های آب آلوده، محصولات کشاورزی سوزانده، جنگل‌ها قطع، خاک‌ها آلوده و حیوانات کشته می‌شوند.

علاوه بر اینها، برنامه حفاظت از محیط زیست سازمان ملل (UNEP) دریافته است که طی 60 سال اخیر، 40 درصد از تمام درگیری‌های داخلی سبب بهره‌کشی از منابع طبیعی نظیر طلا، چوب، الماس و نفت و همچنین زمین‌های حاصلخیز و آب شده است. این مسائل سبب شده تا سازمان ملل اهمیت ویژه‌ای را برای حفاظت از محیط زیست و اطمینان از حفظ و صیانت از آن در طول درگیری‌ها و جنگ‌ها قائل شود.

به گزارش ایسنا به نقل از پایگاه اینترنتی «گرین لیوینگ»، محیط زیست از دیرباز برای بشریت نقش حیاتی داشته و حفاظت از آن به عنوان یک اصل استراتژیک شناخته می‌شود. امروزه جنگ‌ها بسیار متفاوت تر از گذشته شده‌اند و طبیعتا اثرات و تبعات زیست محیطی بیشتری نسبت به گذشته دارند. با ظهور تکنولوژی‌های نوین، اثرات احتمالی فن‌آوری‌های بکار رفته در درگیری‌ها تغییر کرده و چه بسا که گسترده‌تر نیز شده است. سلاح‌های مدرن شیمیایی، هسته‌ای و زیستی ظرفیت ویران کردن محیط زیست را دارند. از تبعات جنگ‌ها بر محیط زیست می‌توان به موارد ذیل اشاره کرد:

نابودی زیستگاه‌ها: از معروف‌ترین مثال‌های نابودی زیستگاه‌ها در جنگ می‌توان به جنگ ویتنام اشاره کرد که در آن ارتش آمریکا با استفاده از مواد شبه علف کش و پاشیدن آن روی جنگل‌ها و سایر پوشش‌های گیاهی با سربازان مبارزه کرد و در این جنگ حدود دو میلیون گالن از این علف کش‌ها استفاده شد که هنوز مناطق بسیاری از آن زمان تاکنون احیا نشده‌اند.

آوارگان و پناهجویان جنگی: به دنبال وقوع جنگ‌ها، خیل عظیمی از مردم از نقطه‌ای به نقطه دیگر نقل مکان می‌کنند و تاثیرات فاجعه آمیزی روی محیط زیست می‌گذارند. از این تبعات می‌توان به جنگل زدایی گسترده، شکار غیرمجاز، فرسایش خاک و آلودگی‌ زمین و آب اشاره کرد.

ورود گونه‌های مهاجم به اکوسیستم‌ها: کشتی‌ها، هواپیماها و خودروهای جنگی تنها با خود سرباز به مناطق جنگی نمی‌آورند بلکه گیاهان و جانوران غیربومی را نیز با خود به مناطق جدید می‌آورند که این گونه‌های مهاجم سبب نابودی گونه‌های بومی می‌شوند.

نابودی زیرساخت‌ها: پل‌ها، جاده‌ها، ساختمان‌ها و سایر زیرساخت‌های یک منطقه نخستین هدف نیروهای نظامی در جنگ‌ها محسوب می‌شوند. اگرچه این زیرساخت‌ها به عنوان بخشی از محیط طبیعی محسوب نمی‌شوند اما نابودی گیاهان تصفیه کننده آب‌های هرز ضربات جبران ناپذیری به کیفیت آب مناطق جنگ زده وارد می‌کند.

تولید کنترل‌نشده محصولات: حتی در مناطقی که به صورت مستقیم از جنگ آسیب نمی‌بینند، تولید محصولات افزایش می‌یابد. توسعه و رشد صنایع و مزارع حامی جنگ می‌تواند اثرات جبران ناپذیری بر محیط زیست وارد آورد. واژه سوزاندن زمین در اصل به معنای سوزاندن زمین‌های زراعی و ساختمان‌ها است اما این واژه به تازگی به هر گونه فعالیت نابودکننده محیط زیست اطلاق می‌شود.

شکار و صید غیرقانونی: تامین غذای سربازان، نیازمند شکار حیوانات محلی به ویژه پستانداران بزرگ جثه است. این حیوانات که اغلب نرخ زاد و ولد کندی دارند با خطر جدی انقراض مواجه می‌شوند.

سلاح‌های هسته‌ای، زیستی و شیمیایی: یکی دیگر از نگرانی‌ها در مورد تبعات جنگ‌ها بر محیط زیست تولید، آزمایش و حمل این سلاح‌های پیشرفته است.

انتهای پیام