تراکم جمعیت و استقرار 44 درصد واحدهای صنعتی و تولیدی کشور باعث شده تا کرج پس از تهران و مشهد سومین کلانشهری باشد که با آلودگی هوا دست و پنجه نرم می‌کند؛ البته آلودگی هوا تنها مشکل زیست محیطی استان البرز نیست؛ برای درک بهتر مسایل به استان البرز و منطقه البرز جنوبی سفری کردیم.

به گزارش خبرنگار «محیط زیست» خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا)، استان البرز با مساحتی حدود 520 هزار هکتار معادل 4/4 درصد مساحت کشور، جمعیتی بالغ بر 4/7 میلیون نفر را در خود جا داده است که این جمعیت سالانه با 3.5 درصد رشد، افزایش می‌یابد، جمعیتی که عمدتا با مهاجرت همراه است و نه رشد طبیعی، این به آن معناست که افراد با حضور در استان نیازهایی را هم با خود به همراه می‌آورند.

در ابتدای این سفر به پاسگاه محیط‌بانی پورکان، رفتیم تا از تاسیسات پایش آب رودخانه بازدید کنیم. فردین حکیمی - رئیس سازمان حفاظت از محیط زیست شهرستان کرج از پایش مداوم آب رودخانه کرج توسط سه ایستگاه سنجش سلامت به خبرنگاران می‌گوید.

به گفته او، از سال 1346 رودخانه کرج به دلیل تامین آب شرب تهران و کرج اهمیت زیادی پیدا کرده و پایش آن مرتبا انجام می‌شود.

حکیمی با بیان این که رودخانه کرج یکی از مناطق چهارگانه تحت حفاظت محیط زیست و تاثیر گذار در حفظ حیات وحش این منطقه است، افزود: تا کنون اقداماتی جهت پیشگیری از آلودگی و اطلاع از وضعیت کیفی آب رودخانه کرج انجام شده است و در حال حاضر سه ایستگاه سنجش در مسیر رودخانه قرار دارد و تصمیم داریم یک ایستگاه دیگر نیز جهت سنجش سلامت آب در منطقه "سیرا" راه اندازی شود.

وی تاکید کرد: دما، غلظت اکسیژن، میزان اسیدی بودن، غلظت آلاینده‌ها و ... به صورت آنلاین از این سه ایستگاه در دسترس اداره کل محیط زیست استان البرز قرار می‌گیرد.

به گزارش ایسنا، در ادامه عبدالهی - بخشدار آسارا با بیان این که 22 هزار متر مربع ساخت و ساز غیرمجاز در مسیر جاده چالوس تخریب شده است، می‌گوید: متاسفانه مسیر زیبای جاده چالوس به علت ساخت و سازهای غیر مجاز دیگر آن زیبایی سابق را ندارد و به زحمت می‌توان آنرا پنجاهمین جاده زیبای جهان نامید.

وی در ادامه می‌افزاید: بخشداری آسارا کارگروهی برای مبارزه با ساخت و سازهای غیرمجاز اطراف رودخانه کرج تشکیل داده است و اداره حفاظت از محیط زیست البرز را به عنوان دبیر این کارگروه تعیین کرده است. پس از تشکیل کارگروه، با ادارات مختلف جلساتی را برگزار و پس از اتخاذ تصمیم‌های لازم به تخریب 22 هزار متر مربع از ساخت و سازهای غیر مجاز اقدام کردیم.

بخشدار آسارا دامه می‌دهد: متاسفانه بسیاری از قوانین در خصوص مبارزه با ساخت و سازهای غیر مجاز از ضمانت اجرایی مناسبی برخوردار نیستند و امیدواریم به جایی برسیم تا قوانین مناسبی در این خصوص وضع شود.

عبداللهی خطاب به خبرنگاران می‌گوید: باید به کمک رسانه‌ها و دست در دست هم با درست نشان دادن واقعیت‌ها جاده چالوس را به جایگاه خود یعنی چهارمین جاده زیبای جهان برسانیم.

بخشدار آسارا در خصوص انتقال آب رودخانه کرج به تهران و مشکلات زیست محیطی ناشی از آن اظهار می‌کند: مسولان عالی استانی و به خصوص مدیران محیط زیست با در نظر گرفتن عوامل زیست محیطی باید تصمیمی زیست محیطی و مناسب اتخاذ کنند که به علت شرکت نکردن در جلساتی که در این باره برگزار شده است، قادر به اظهار نظر نیستم.

به گزارش ایسنا، در ادامه حسن محمدی، مدیراداره حفاظت محیط زیست استان البرز در پاسگاه محیط بانی وارنگه رود به خبرنگاران می‌پیوندد.

وی در خصوص تنوع زیستی استان البرز می‌گوید: در استان البرز منطقه حفاظت شده البرز مرکزی (ببش جنوبی) با مساحت حدود65 هزار هکتار و معادل 12 درصد مساحت استان و منطقه شکار ممنوع طالقان با مساحت 75 هزار هکتار تحت مدیریت است. ارتقاء سطح حفاظت منطقه شکارممنوع طالقان به منطقه حفاظت شده در اولویت کاری محیط زیست استان است.

به گفته محمدی، سه آثار مهم موجود در استان البرز شامل غار یخ مراد، آبشار هفت چشمه و درخت سرو کهنسال شهرستانک برای ثبت بعنوان آثار طبیعی ملی به علاوه تالاب قارپوزآباد واقع در جنوب غربی حوزه استحفاظی شهرستان نظرآباد بیش از 10 هزار هکتار برای ارتقاء سطح حفاظت، پیشنهاد شده است.

وی با بیان این که استان البرز از نظر برخورداری از تنوع زیستگاهی از غنای گونه‌ای جانوری نیز برخوردار است، اظهار می‌کند: در حال حاضر در استان البرز 447 گونه جانوری شناسایی شده است که گونه‌های شاخص شامل، قوچ و میش البرز مرکزی، کل و بز، پلنگ، سیاه گوش، خرس قهوه‌ای از پستانداران، عقاب طلایی وکبک دری، بحری، بالابان از پرندگان، افعی البرزی و آگامای قفقازی از خزندگان و قزل آلای خال قرمز و قزل آلای رنگین کمان از آبزیان به شمار می‌رود.

به گزارش ایسنا، پس از آن، خبرنگاران به همراه محیط بانان و مدیر حفاظت محیط زیست استان البرز به دره وارنگه برای دیدن حیات وحش رفتند و دوربین‌های شکاری به تماشا نشستند. با وجود سرو صداها و جمعیت زیاد طبیعی بود که هیچ گونه‌ای در آن نزدیکی نیاید. وقتی از یافتن گونه‌های جانوری در دره وارنگه نا امید شدیم به سوی سدکرج به راه افتادیم و مدیر حفاظت استان البرز در بین راه از شرایط این سد و سایر منابع آبی صحبت کرد.

محمدی با بیان این که خروجی سد کرج سه برابر ورودیهاست، گفت: ذخیره آب سد کرج نسبت به سایر منابعی که آب شرب پایتخت را فراهم می‌کند وضعیت بهتری دارد اما با کاهش بارندگی دچار مشکل خواهیم شد.

وی در خصوص خانه شناور روی دریاچه سد کرج گفت: همانطور که رئیس جمهور در بازدید از سازمان حفاظت محیط زیست بیان کرد همه آنها تخریب شده و تنها چهار واحد باقی مانده است؛ البته توپوگرافی ایستگاه سد کرج به شکلی است که قدرت خودپالایندگی دارد.

محمدی با بیان این که حدود 350 هکتار از باغ سیب به دانشگاه علامه طباطبایی واگذار شده است، می‌گوید: وجود باغ سیب مدیون همت دکتر ابتکار بوده است اما در حال حاضر باید اعلام کنم که این باغ به دلیل نگه داری نامناسب، قطع درختان به بهانه بی‌آبی و احیای باغ، از بین می‌رود. امسال 2000 حلقه درخت با بهانه احیای درختان سیب از این باغ قطع شد در حالی که احیای باغ باید با قطع تدریجی انجام شود. اگر خیزش عمومی مردم با آگاهی بالا و حضور مدیران حفاطت محیط زیست و جهاد کشاورزی در کنار مردم نبود مشخص نبود سرنوشت این باغ چه می‌شد.

وی افزود: ما در خصوص باغ سیب نامه‌ای به دکترابتکار- معاون رئیس جمهوری ارسال و خواستیم تا مانند گذشته از آن محافظت شود. در این رابطه تقاضا داریم این باغ با حفظ کاربری در اختیار شهرداری یا موسسه تحقیقاتی جهاد کشاورزی قرار بگیرد.

به گفته مدیر حفاظت استان البرز، درحال حاضر 30 درصد از باغ سیب خشک شده و کارکرد لازم را ندارد حتی 350 هکتاری که در اختیار دانشگاه علامه طباطبایی است نیز، وضعیت مطلوبی ندارد.

وی می‌افزاید: سرانه فضای سبز در استان البرز 13.5 مترمربع است درحالی که در طرح تفصیلی سرانه فضای سبز 18 متر عنوان شده است.

مدیرحفاظت محیط زیست استان البرز تراکم جمعیت، استقرار حدود 13 درصد واحدهای صنعتی و تولیدی کشور، سهم 20 درصدی استان از ترافیک برون شهری کشور و توزیع سوخت غیر استاندارد و کاهش سطح باغات و فضای سبز را از جمله دلایل بروزچالش جدی آلودگی هوا دانسته و عنوان می‌کند: نتایج سنجش ایستگاه‌ها نشان می‌دهد سالهای 91 و 92 به ترتیب دارای 130 و 127 روز هوای ناسالم برای گروه‌های حساس و 20 و17 روز ناسالم برای همه گروه‌ها در کرج وجود داشته است.

محمدی اظهار می‌کند: خوشبختانه با اهتمام و تدبیر دولت یازدهم و توزیع بنزین یورو 4 نتایج ایستگاه‌های سنجش نشان می‌دهد، در سه ماهه اول سال 93 در مقایسه با سال 92 روزهای پاک به میزان شش برابر افزایش یافته است و هوای ناسالم برای همه گروه‌ها به

صفر رسیده است.

وی دامه می‌دهد: توسعه پدیده بیابان زایی و در معرض فرسایش باد قرار داشتن حدود 50 هکتار از مساحت استان در غرب و

جنوب غرب به علاوه دشتهای جنوب قزوین و دشتهایی از غرب استان تهران و شمال شرقی استان مرکزی و وقوع خشکسالی در سال گذشته در حال حاضر استان را با پدیده ریزگرد از استان مرکزی و قزوین مواجه کرده است.

محمدی در رابطه با ساماندهی مسئله فاضلاب نیز، اظهار می‌کند: در استان از 13 شهر فقط شهر کرج دارای سیستم جمع آوری شبکه فاضلاب بوده و تصفیه خانه احداث شده نیز با ظرفیت 35 درصد فعال است. تصفیه خانه شهر جدید هشتگرد نیز در حال احداث و درشهر نظرآباد نیز در حال مکان یابی است.

وی افزود: در استان البرز از 12 شهرک و نواحی صنعتی فعال، فقط سه شهرک دارای تصفیه خانه فاضلاب بوده در حالی که میزان تولید فاضلاب صنعتی در استان حدود 5000 مترمکعب در روز است که از این میزان حدود 4500 مترمکعب روزانه تصفیه می‌شود و مابقی بطور غیراصولی وارد محیط می‌شود.

مدیرحفاظت محیط زیست استان البرز با اشاره به تولید روزانه حدود 500 هزار متر مکعب روزانه فاضلاب شهری می‌گوید: از این میزان در حال حاضر حدود 16 درصد تحت پوشش شبکه جمع آوری و شش درصد از آن تحت پوشش سیستم تصفیه است. این در حالیست که در کشور بطور متوسط 50 درصد انشعابها تحت پوشش جمع آوری فاضلاب و16 درصد تحت پوشش سیستم تصفیه فاضلاب هستند و این آمار بیانگر یک عقب ماندگی در زمینه مدیریت فاضلاب در استان البرز است.

محمدی - مدیر حفاظت استان البرز، از تولید روزانه حدود 1400تن پسماند عادی در مناطق روستائی و شهری استان البرز خبر می‌دهد و می‌افزاید: 71.7 درصد از زباله‌ها از نوع تر و مابقی 28.3 درصد خشک است و شهر کرج با تولید روزانه حدود 11 هزار تن پسماند عادی رتبه اول را در تولید پسماند استان داراست.

محمدی با بیان این که روزانه بیش از 1200 سرویس نخاله‌های ساختمانی در حدود 10 هزار تن در گود حصار تخلیه می‌شود، عنوان می‌کند: در سال 92 سازمان مدیریت پسماند استان با شرکت سرمایه گذار چینی جهت تبدیل حدود 1000 تن روزانه نخاله به مصالح ساختمانی در زمینی به وسعت 10 هکتار قراردادی را منعقد کرد که از اقدامات مدیریتی در خصوص نخاله‌های ساختمانی استان محسوب می‌شود.

وی ادامه می‌دهد: همچنین مقرر شد تا دو سو م دیگر در گود حصار و اراضی شمال بیمارستان البرز تا ورودی جاده آتشگاه تخلیه شود و این کار از 40 سال گذشته در گود حصار انجام می‌شده است.

به گزارش ایسنا، محمدی - مدیرحفاظت استان البرز به همراه یگان حفاظت به دو رستوران در حاشیه رودخانه کرج سرکشی کردند تا از پلمپ چاه‌های فاضلاب آن دو اطمینان حاصل کنند.

در بازدید از منطقه پلخواب، شهروندانی را دیدیم که برای استراحت و تفریح به محلی آمده بودند که آب شرب تهرانی‌ها از آنجا می‌گذرد. آلودگی‌هایی زیادی را می‌توان مشاهده کرد وقتی به جنس زباله‌ها نگاه می‌کنیم. بسته بندی خوراکی‌ها و بقایای غذا و میوه‌هایی را می‌بینیم که از سفره گردشگران باقی مانده و نکته جالب آن که سطل زباله‌ای نیز در این نقطه تعبیه نشده بود.

مرکز تخلیه نخاله‌های ساختمانی حصار نیز منطقه دیگری بود که در پایان از آن بازدید کردیم. گودی که امروز پس از 40 سال دره‌ها و کوه‌هایی را ایجادکرده که با پوشش طبیعی اول منطقه بسیار تفاوت دارد.

شهر کرج، مرکز استان البرز در گذشته‌ای نه چندان دور، با توجه به آب و هوای مناسب و وجود منابع آبی چون رودخانه کرج، باغ شهری سبز با درختان کهن و بی‌شمار بود اما طی ۴۰ سال اخیر و با هجوم جمعیت از سراسر ایران به این شهر، رفته رفته باغ‌های آن تخریب و با مناطق مسکونی و راه‌ها جایگزین شد.

امروز کرج، با جمعیتی بالغ بر 1.6 میلیون نفر پس از تهران بزرگ‌ترین شهر مهاجرپذیر ایران است و اگر این روند ادامه داشته باشد هر روز مشکلات بیش تری دامن گیر این استان خواهد بود، اما امیدواریم با توسعه منطقی و توجه مسئولان محیط زیست به استان همسایه پایتخت از بروز مشکلات زیست محیطی بیشتر جلوگیری شود.

انتهای پیام