عضو انجمن دفاع از کودکان کار و خیابان و نماینده NGOها در اتاق فکر وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی وجود کودکان فاقد شناسنامه و هویت را از مشکلات جامعه عنوان کرد و گفت: موانع موجود در تحصیل و آموزش از مهمترین مشکلات این دسته از کودکان است که آینده آنان را به مخاطره می‌اندازد.
محمد لطفی در گفت وگو با خرنگار «اجتماعی» ایسنا افزود: در حال حاضر در ارتباط با کودکان فاقد شناسنامه آمار دقیقی وجود ندارد و آمارهایی که NGOها در این رابطه منتشر می‌کنند در برگیرنده سراسر کشور نیست بلکه فقط مواردی است که آنها با آن کودکان ارتباط داشته‌اند.
لطفی ادامه داد: در بحث کودکان فاقد شناسنامه با دو گروه مواجه هستیم، یک گروه اتباع خارجی و گروه دیگر ایرانیهای که فاقد شناسنامه و کارت هویت هستند.
وی در ارتباط با اتباع خارجی گفت: به طور کلی دو گونه تابعیت داریم یکی بر مبنای خون و دیگری بر مبنای خاک. تابعیت خون به این معناست که پدر هر ملیت و تابعیتی داشته باشد تابعیت فرزند نیز همان می‌شود و در ایران نیز بیشتر این مورد مبنا قرار دارد، ولی در کشورهای اسکاندیناوی یا آمریکا و برخی کشورهای اروپایی تابعیت خاک مبناست و فرد به محض تولد تابعیت خاک همان کشور را دریافت می‌کند.
لطفی هم چنین گفت: عمدتا اتباع خارجی به علت اقامت‌های غیرقانونی فاقد شناسنامه و کارت هویتی هستند و در مواردی خانواده به صورت غیرقانونی وارد کشور شده ولی فرزند آنان در ایران به دنیا آمده ولی چون خانواده اقامت قانونی ندارد کودک هم به تبع آنان فاقد هویت است.
وی ادامه داد: ایرانیهای فاقد هویت عمدتا حاصل روابط نامشروع و یا ازدواجهای موقت هستند و گروه دیگر کسانی هستند که دارای مادر ایرانی و پدر مهاجر هستند. این دسته طبق قوانین ایران که هویت بر مبنای خون است، اگر اقامت پدر غیر قانونی باشد فرزند وی نیز فاقد شناسنامه و کارت هویتی می‌شود.
لطفی افزود: این افراد می‌توانند بعد از 18 سالگی چنانچه حدود پنج سال در این مدت در ایران اقامت داشته باشند، به مدت یک سال تا سن 19 سالگی اقدام به دریافت تبعیت ایران و کارت هویت و شناسنامه کنند، اما بعد از این سن هیچ پیش بینی قانونی در این باره برای آنها وجود ندارد.
وی هم چنین گفت: قانون ما دراین باره نارساست و بسیاری مواقع حمایت دقیق و اصولی از کودکان صورت نمی‌گیرد و کودک را مبنا قرار نمی‌دهد و منافع کودک در اولویت نیست.
وی ادامه داد: داشتن هویت از حقوق بنیادین کودکان است و این حق در پیمان نامه جهانی حقوق کودک نیز به ثبت رسیده و ایران آن پیمان را پذیرفته اما پروسه دریافت شناسنامه گاهی آنقدر سخت و بعضا هزینه‌آور است که خانواده‌ها توانایی انجام آن را ندارند حال آنکه تسهیل در اخذ برگه هویتی برای کودکانی که در ایران متولد می‌شوند از مهمترین اهداف است.
این عضو انجمن دفاع از کودکان کار و خیابان هم چنین گفت: هفته گذشته آموزش و پرورش برای اولین بار در سال تحصیلی جدید در مورد ثبت نام کودکان مهاجر که دارای برگه هویتی هستند، خبر داد.
وی افزود: البته حدودا دو سال پیش بخش نامه‌ای در ارتباط با ثبت نام این کودکان در مدارس صادر شد و این کودکان را در مدارس ثبت نام کردند ولی بعد از سه ماه تمامی آنها به علت نداشتن شناسنامه و کارت هویتی اخراج شدند و واقعا فاجعه‌ای در ادامه روند کودکی آنان رخ داد.
لطفی هم چنین گفت: در حال حاضر بخش نامه صادر شده در ارتباط با تحصیل رایگان کودکان مهاجر است که دارای کارت هویتی و یا شناسنامه هستند ولی هم چنان کودکان ایرانی و غیرایرانی که فاقد کارت هویتی هستند از حق تحصیل محرومند و تمام آموزش‌هایی که NGOها به این کودکان ارائه می‌دهند در واقع به علت اینکه مدارس اجازه امتحان به آنان نمی‌دهد به نوعی بی‌ثمر می‌ماند.
وی ادامه داد: NGOها تا به حال چند مورد را به مدارس برای ثبت نام معرفی و اعزام کرده‌اند، اما مدارس مذکور همکاری‌های لازم را نداشتند، هرچند مواردی بوده که کودک ثبت نام شده ولی موارد بیشتری ثبت نام نشده‌اند که اگر این همکاریها صورت نگیرد حتما نام مدرسه و مدیر و منطقه را اعلام خواهیم کرد.
وی در این رابطه گفت: از حدود یک ماه پیش گفت‌وگوهایی با آموزش و پرورش و کارگروهی با NGOهای مرتبط تشکیل شده تا از حق تحصیل کودکان فارغ از ملیت، مذهب، تابعیت و نژاد حمایت کرده و شاهد آن باشیم که داشتن یا نداشتن برگه هویت و یا هر مانع دیگری باعث عدم تحصیل کودکان نشود.
به عقیده وی، نداشتن کارت هویت مشکل کودک نیست، مشکل نظامی است که نمی‌تواند به آن کودک هویت بخشد.
این عضو انجمن دفاع از کودکان کار و خیابان هم چنین گفت: اگر بخواهیم معیار انسانیت هر جامعه را بسنجیم باید به حقوق کودکان در آن جامعه توجه کنیم زیرا بی‌دفاع ترین افراد جامعه کودکان هستند.
انتهای پیام