نایب رییس صنف جلوه‌های ویژه سینمای ایران از دغدغه‌های این صنف سخن گفت و خواستار آن شد که مانند بچه یتیم با آن برخورد نشود.
به گزارش خبرنگار بخش سینمایی خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، چند ماه پیش نشستی با حضور مدیران جلوه‌های ویژه در خبرگزاری ایسنا برگزار شد که محسن روزبهانی به دلیل مسائل کاری نتوانست در آن جلسه حضور داشته باشد اما بعد از مدتی پیشنهاد کرد که به ایسنا بیاید تا حرف‌هایش را مطرح کند.
صنف ما مانند بچه یتیمی است که.....
نایب رییس صنف جلوه‌های ویژه با اشاره به وضعیت این صنف در ابتدای سخنانش به ایسنا یادآور شد: در حال حاضر مشکل اساسی در صنف نداریم و اختلافاتی که یک سری از بچه‌ها داشتند بر طرف شده است، چون در گذشته برخی از نظرات شخصی در صنف اعمال می‌شد که خوشبختانه در حال حاضر این نظرات اعمال نمی‌شود.
وی در عین حال گفت: اما متاسفانه در حال حاضر صنف ما مانند بچه یتیمی شده است که هرکسی از راه می‌رسد بر سرش می‌زند! بعد از جریانی که برای مرحوم شریفی‌راد (حادثه معراجی‌ها) به وجود آمد یا همه می‌خواهند پایشان را از این قضیه بیرون بکشند یا به نحوی سعی می‌کنند وارد قضیه نشوند؟!
روزبهانی در تشریح این روند ادامه داد: وزارت ارشاد پایش را کامل کنار کشیده است و هیچ کاری هم با ما ندارد. در حالیکه صنف ما به طور مستقیم زیر نظر وزارت ارشاد است. دو ماه است که اعضای هیات مدیره صنف جلوه‌های ویژه درخواست ملاقات با آقای ایوبی کرده‌اند اما اصلا به ما جواب نمی‌دهند! می‌خواهم بپرسم در رابطه با این اتفاقی که پیش آمده است، تکلیف ما چیست؟ در حال حاضر سپاه، ارتش و همه جا از ارائه مواد منفجره به ما خودداری می‌کنند، امکانات نمی‌دهند و نمی‌گذارند ما کار کنیم!
مسوولان بدون حل مساله، صورت مساله را پاک کرده‌اند!
این فعال عرصه جلوه‌های ویژه با اشاره به حادثه انفجار در پشت صحنه «معراجی‌ها» یادآور شد:در حادثه‌ای که برای مرحوم جواد شریفی‌راد اتفاق افتاد به هیچ عنوان از مواد منفجره دست‌ساز استفاده نشده و مواد به کار رفته نظامی بوده است اما متاسفانه نمی‌دانم چه کسی شایعه کرد که این اتفاق با مواد دست‌ساز پیش آمده است! موادی که ما با پودر شیمیایی ترکیب می‌کنیم را مواد دست‌ساز می‌گویند در حالیکه مرحوم شریفی‌راد از این مواد استفاده نمی‌کرد.
وی ادامه داد:بدون اینکه مسولان در این‌باره اطلاعی داشته باشند، استفاده از این مواد را ممنوع کردند! مسئولان بدون حل مساله، صورت مسئله را پاک کردند! و استفاده از این مواد را ممنوع کرده‌اند. بیشتر حادثه‌هایی که سر صحنه اتفاق افتاده است زمانی بوده که از ابزار نظامی استفاده کرده‌ایم. مواد دست‌ساز را نزدیک پای بازیگر هم می‌توان گذاشت و منفجر کرد چون خطر کمتری دارد.
برنده 9 سیمرغ بلورین جشنواره فیلم فجر افزود: در حال حاضر بسیاری از کارهای ما خوابیده است و عملا نمی‌توانیم آن را انجام دهیم یا در بسیاری از موارد به زور و ضرب تلفنی تاییدیه می‌گیریم تا بتوانیم مواد مربوط به این کار را تهیه کنیم. بعد از فوت مرحوم شریفی‌راد حتی در ادامه فیلم «معراجی‌ها» اجازه نمی‌دادند که ما از چاشنی بدنی استفاده کنیم! من چندین سال است که از این مواد استفاده می‌کنم. متاسفانه دو سال پیش در شهرک دفاع مقدس، بدون کارشناسی کردن این موضوع، استفاده از مواد دست‌ساز را ممنوع اعلام کردند! اصلا نمی‌دانند ما از چه موادی استفاده می‌کنیم! فقط آن را ممنوع کرده‌اند.
مسئول صنف جلوه‌های ویژه چه کسی هست؟
روزبهانی تاکید کرد: ما افکتور هستیم، جلوه‌های ویژه کار می‌کنیم، گاهی اوقات صحنه‌های خاصی پیش می‌آید، برای نمونه انفجار خمپاره در جاهایی متفاوت و به شکل‌های متفاوت انجام می‌گیرد اما بدون کارشناسی، آن را ممنوع اعلام کرده و هر چه ما اعتراض می‌کنیم، هیچ کس پاسخ درستی به ما نمی‌دهد. ما در صدد هستیم تا از راههای متفاوتی مشکل تهیه این مواد را حل کنیم. اصلا نمی‌دانیم در حال حاضر ما مستقیم زیر نظر چه کسی هستیم؟! یعنی مسئول صنف جلوه‌های ویژه چه کسی هست؟ پیش چه کسی باید دردها و مشکلاتمان را بگوییم؟ ارشاد پایش را کنار کشیده، آقای الیکایی(مسئول حراست سازمان صدا و سیما) زحمت کشیده‌اند و تلاش کرده‌اند تا با وزارت دفاع رابطه برقرار کنند اما ایشان هم درباره فیلم‌های سازمان کار می‌کنند و در حیطه اختیاراتشان نیست که درباره فیلم‌های سینمایی هم اقدام یا مذاکره کنند. سپاه و ارتش و نیروی انتظامی هم که نمی‌توانند مسئول مستقیم ما باشند چون کار ما سینما است بنابراین جواب ما را بدهند که تکلیفمان چیست؟ آقای ایوبی دو ماه است که به ما وقت ملاقات نمی‌دهد. فکر کنند که ما هزار مشکل داریم، نباید وقتی برای ما در نظر بگیرند؟ ما جزو صنف خانه سینما که خودشان در آن را باز کردند،هستیم.
این مدیر جلوه ویژه ادامه داد: اگر زیر نظر وزارت ارشاد هستیم، پس چرا پایش را کنار کشیده است و هیچ کمکی به ما نمی‌کند؟ اگر زیر نظر وزارت ارشاد نیستیم پس چه کسی مسئول صنف ماست؟ خواه ناخواه استفاده از مواد منفجره خطرآفرین است. خطر موادی که ما استفاده می‌کنیم از موادی که در شب چهارشنبه سوری استفاده می‌شود کمتر است. مواد آتش‌زا را نمی‌توان مستقیم خرید و باید از طریق صنایع دفاع و با نامه نگاری آن را تامین کنیم، در حال حاضر ما باید برای نامه‌نگاری و دریافت مواد نزد چه کسی برویم؟
روزبهانی در بخش دیگری از سخنانش مطرح کرد: ما در جلوه‌های ویژه اصطلاحات متفاوتی از جمله مواد نظامی، تجاری، پلی تکنیک و... داریم. به ما می‌گویند از مواد تجاری استفاده کنیم درحالی که این مواد به درد ما نمی‌خورد و معدنچی‌ها از این مواد استفاده می‌کنند. معدنچی‌ها مواد را کار می‌گذارند و بعد همه پناه می‌گیرند تا انفجار صورت بگیرد اما ما باید درکنار بازیگر انفجار را بوجود بیاوریم و از مواد بی‌خطر استفاده کنیم. متاسفانه در این زمینه با تنها کسانی که مشورت نشد فعالان در این صنف بود. در حرفه ما مواد بی‌خطر وجود ندارد منتها باید خطر را به حداقل برسانیم که متاسفانه هنوز این اتفاق نیفتاده است.
او تصریح کرد: در چهارشنبه سوری، مواد خطرناک‌تر از کار ما در اختیار بچه‌ها قرار می‌گیرد اما ما که مسئولان جلوه‌های ویژه هستیم نمی‌توانیم آن را تهیه کنیم و اگر هم بخواهیم در بازار آزاد این مواد را تهیه کنیم به اصطلاح گاو پیشانی سفید می‌شویم، به سراغمان می‌آیند که این مواد را از کجا تهیه کرده‌اید؟ اما هیچکس یقه آن شخصی که این مواد خطرناک را در خیابان به بچه‌های مردم می‌فروشد را نمی‌گیرد! درصد خطر موادی که ما استفاده می‌کنیم تا مواد اکلیل سرنج که بچه‌ها در شب چهارشنبه سوری می‌خرند به مراتب کمتر است. بسیاری از کارهای سینما عملا لنگ تهیه مواد است،هر مواد منفجره‌ای به درد هر کار انفجاری نمی‌خورد.
تو رو خدا یکی بیایید مسئولیت قبول کند!
مدیر جلوه های ویژه فیلم «روز سوم» گفت: سپاه در حیطه خودش نظارت می‌کند و می‌گوید من تنها چاشنی فتیله می‌دهم، صدا و سیما تنها در ساخت سریال و حیطه خودش عمل می‌کند، اگر بخواهیم در سریال کار کنیم باید قوانین آنها را رعایت کنیم، اگر بخواهیم سینمایی کار کنیم باید قوانین آنها را کار کنیم اگر بخواهیم در شهرک دفاع مقدس کار کنیم باید قوانین مربوط به آنها را کار کنیم. ما تنها در بیابان می‌توانیم از قوانین خودمان استفاده کنیم. همه دارند ما را از سر خودشان باز می‌کنند. بچه‌های جلوه‌های ویژه هیچکدام از پَن تولیت استفاده نمی‌کنند اما به زور می‌گویند چه بخواهید، چه نخواهید همین است که می‌بینید. تو رو خدا یکی بیایید مسئولیت قبول کند، گرچه ما خودمان حاضریم مسئولیت قبول کنیم اما می‌گویند شما صلاحیت ندارید!
آقایان تهیه کننده این برآورد را روی چه حسابی می‌دهند!
نائب رییس جلوه‌های ویژه افزود: مشکل دیگر این است، قبل از این که با عوامل صحبت کنند، برآورد هزینه را اعلام می‌کنند! با بازیگر، گریمور، نویسنده و.... صحبت نمی‌کنند و برآورد قیمت می‌دهند. آقایان تهیه کننده این برآورد را روی چه حسابی می‌دهند؟! فیلمبرداری «ترمیناتور2» تنها دو ماه طول کشید چون همه چیز برای ساخت فیلم آماده بود اما هنگامی که ما سر صحنه می‌رویم، کارگردان یادش می‌افتد که فلان ابزار کار را ندارند. هیچگاه نشده که من سر صحنه بروم و فیلمی زودتر از ساعت 11 کلید بخورد.
روزبهانی تصریح کرد: ساعت هشت صبح سر صحنه فیلم حاضر می شویم اما عوامل تولید هنوز درگیر پیش تولید هستند ! هیچ چیزمان روی حساب و کتاب نیست. من دیده‌ام افراد بسیاری که فیلمبردار عروسی بوده‌اند و حالا فیلمبردار سینما شده‌اند یا آریشگر بوده‌اند، یک دوره آموزش گریم دیده‌اند و حالا گریمور سینما شده‌اند! و این چنین به بیکاران سینما اضافه می‌شوند! باید تعاملی بین وزارت ارشاد و تلویزیون برقرار می‌شد که نشد.
فکر می‌کنند ما معجزه می‌کنیم!
او اظهار کرد: برای ساخت یک فیلم با بازیگران، عوامل گریم، طراح صحنه هماهنگ می شوندو نظر آنها را می پرسند اما متاسفانه به مسئولان جلوه‌های ویژه خبر نمی‌دهند، برای نمونه سر صحنه‌ای که برای انفجار رفته بودم، در سناریو آمده بوده که تمام ساختمان باید منفجرشود، من یک سطل میخ از صحنه جمع کردم و طراح صحنه هیچ مسئولیتی را در این زمینه قبول نمی‌کند که قرار است این صحنه منفجر شود، فکر می‌کنند ما معجزه می‌کنیم! کارگردان، طراح صحنه، نویسنده و.... با ما هماهنگ نیستند! نویسنده که می‌خواهد آثاری خلق کند اگر با ما مشورت کند می‌تواند صحنه‌های بهتری را بنویسد یا زمانی که کارگردان و طراح صحنه در حال گفت‌وگو درباره برخی از صحنه‌ها هستند باید از ما هم نظر بخواهند اما متاسفانه برای آنکه نخواهند هزینه بیشتری را تقبل کنند، ما را آخرین لحظه خبر می‌کنند.
مدیر جلوه های ویژه فیلم «دوئل» ادامه داد: در یکی از صحنه‌های دیگر که می‌دانستند قرار است 20 ساختمان با هم منفجر شود، ساختمان‌ها را با بتون وآرمه و میله گرد ساخته بودند اما اگر یکی از مسئولان جلوه‌های ویژه سر آن صحنه بود، می‌توانست به آنها کمک کند که با چه موادی آن را بسازند تا هنگام تخریب آن، مواد منفجره کمتری صرف شود و خطر آن به حداقل برسد. باید این چنین جلوی خطرها گرفته شود. حرف من به فیلمسازان این است که اگر می‌خواهند این رشته پیشرفت کند و کارشان در جلوه‌های ویژه زیباتر نشان داده شود و خطر کمتری هم داشته باشد در زمان پیش تولید با ما همفکری و همکاری کنند. در99 درصد فیلم‌ها، صحنه‌ها فیلمبرداری می‌شود، هزینه‌ها صرف می‌شود و بعد از اینکه همه کارشان را انجام دادند به سراغ ما می‌آیند! اگر در ابتدای کار به سراغ ما نمی‌آیند حداقل در وسط کار بیایند نه اینکه در انتهای کارشان یاد ما بیفتند.
در ایران جلوه‌های ویژه را تنها جنگ می‌بینند
روزبهانی اضافه کرد: معضل دیگری که در حرفه ما وجود دارد این است که متاسفانه در ایران جلوه‌های ویژه را تنها جنگ می‌بینند در حالی که جلوه‌های ویژه از یک برگی که از روی درخت می‌افتد تا زیر و رو کردن یک کشور را شامل می‌شود، یعنی هر چیزی که خارج از حالت طبیعی‌اش اتفاق بیفتد. من برای فیلم‌هایی چون «قاعده بازی »، « شهر آشوب» و «تقاطع» جایزه گرفته‌ام که اصلا جنگی نبوده‌اند. تا در ایران اسم جلوه‌های ویژه را می‌آوری، یک کوه آتش را تصور می‌کنند! در حالی که این طور نیست و تنها یکی از موارد آن جنگی است. در فیلم « به رنگ خدا» برای تخریب یک پل به اندازه یک فیلم جنگی زمان صرف کردیم که واقعا استرس آور بود.
نائب رییس صنف جلوه‌های ویژه افزود: بزرگترین خطری که مسئولان جلوه‌های ویژه را تهدید می‌کند از سوی برنامه‌ریزان، کارگردانان و دستیاران است. سر صحنه فیلم‌های جنگی به ندرت پیش می‌آید که کارگردانی به من بگوید کارت را با آرامش انجام بده!؟ همیشه می‌روند صحنه‌های دیگر را فیلمبرداری می‌کنند، زمان صرف می‌کنند، پول خرج می‌کنند و در انتهای کار با عجله می‌خواهند که صحنه‌های مربوط به جلوه‌های ویژه را فیلمبرداری کنند. همین عجله‌ها و استرس‌ها خودش کلی تولید خطر می‌کند. من نمی‌دانم چرا صحنه‌های مربوط به جنگ را در ابتدای کار نمی‌گیرند! صحنه‌های مربوط به جنگ فیلم‌های «دوئل» و «سرزمین خورشید» و «سجاده آتش» را در ابتدای کار فیلمبرداری کردیم. تجربه به من ثابت کرده است فیلم‌هایی که در ابتدا صحنه‌های جنگ آن را فیلمبرداری کردیم جذاب‌تر و بی خطرتر شده است.
حداقل اگر می‌خواهید مقایسه کنید، درست این کار را انجام دهید!
او بیان کرد: چرا جلوه‌های ویژه فیلم‌های خارجی را با فیلم‌های ایرانی مقایسه می‌کنیم؟ چند کارگردان، فیلمبردار و.... را با یکدیگر در رسانه ملی مقایسه کرده‌اند که جلوه‌های ویژه را با هم مقایسه می‌کنند؟ که همیشه هم به اشتباه مقایسه می‌کنند حداقل اگر هم می‌خواهید مقایسه کنید، درست این کار را انجام دهید.
این فعال عرصه جلوه‌های ویژه همچنین درباره دستمزد این کار گفت: متاسفانه مبلغی که برای این کار دریافت می‌کنیم بسیار پایین است. در همه جای دنیا، سینما بالاترین دستمزد را دارد. اما در کشور ما این طور نیست و یک سری از تهیه‌کنندگان و مدیران تولید از بیکاری بچه‌ها در این حوزه سوء استفاده می‌کنند که به امید خدا در این زمینه نیز در حال انجام اقدامات و تصویب تعرفه‌ای هستیم تا دوستان کمتر از آن مبلغ تعیین شده کار نکنند.
روزبهانی به پرسشی مبنی بر اینکه چه تضمینی وجود دارد که قیمتی تصویب شود و تهیه کنندگان برای انجام این کار از جلوه‌های ویژه فعال در کشورهای خارجی استفاده نکنند؟ پاسخ داد: ما لیستی را به سازمان و آقای ایوبی داده‌ایم و تایید شده است تا تهیه کنندگان و کارگردانان بتوانند بنا بر آن لیست از مسئولان جلوه‌های ویژه استفاده کنند . حراست سازمان آقای الیکایی و بنیاد روایت فتح هم در حال پیگیری است تا تنها از طریق وزارت ارشاد و همان لیست بتوانند فعالیت کنند و اگر قرار است فردی به آن لیست اضافه شود از طریق صنف باشد. بسیاری از بچه‌های صنف پیش از این اختلاف فکری با یکدیگر داشتند که در حال حاضر این اختلافات برطرف شده است و صنف یک دست‌تر شده است.
او همچنین در پاسخ به پرسش دیگری مبنی بر اینکه، هنگامی که بسیاری از مسئولان جلوه‌های ویژه در طول سال بیکار هستند، مجبورند با هر قیمتی و برای آن که زندگی شان را بچرخانند حتی با قیمت پایین هم کار انجام دهند، چه تضمینی وجود دارد که همه‌ی مسئولان ویژه از این مصوبه تبعیت کنند؟ گفت: در جمع ما 25 مدیر وجود دارد که یک سری از آنها هم دیگر کار نمی‌کنند، اگر نتوانند بین خودشان قانونی را تصویب و آن را اجرا کنند که نمی‌شود. اگر بخواهند با قیمت پایین چند کار انجام دهند، می‌توانند با قیمت عادلانه‌ای که ما تصویب می‌کنیم یک کار انجام دهند. خدا رو خوش نمی‌آید که مدیران تولید و تهیه کنندگان از بیکاری بچه‌ها سو استفاده کنند و با قیمت پایین بخواهند تا کاری را انجام دهند. برخی پول نمی‌دهند و می‌گویند حالا کار کنید، اگر طلبکار شوید بهتر از این است که بیکار باشید.
نائب رییس جلوه‌های ادامه داد: فعالان این حوزه نباید اجازه بدهند تا از آنها سوء استفاده شود و کسی نتواند جای شخص دیگری سرکار برود چون بسیاری از تهیه کنندگان دستمزد برخی از دوستان را نمی‌دهند و هنگامی که بچه ها سرکار نمی‌روند یکی دیگر را به جای آن برای ادامه کار دعوت می‌کنند! امیدواریم بتوانیم جلوی این کار را بگیریم و قیمت عادلانه‌ای تعیین کنیم که پاسخگوی تلاش دوستان باشد.
روزبهانی همچنین درباره قیمت تعیین شده برای این کار گفت: قیمت کارها متفاوت است اما یک قیمت سقف و کف مشخص کرده‌ایم که اگر اجازه بدهید در آینده این مبالغ اعلام می‌شود. بسیاری از فیلم‌ها را به صورت ماهیانه قرارداد می‌بندیم که معمولا 25 الی 30 میلیون هزینه آن می‌شود. هزینه تجهیزات پای خود فیلم است اما هزینه‌ای که باید به دستیاران پرداخت شود برعهده ماست.
این مدیر جلوه‌های ویژه بیان کرد: البته من از تعرفه این کار در کشورهای دیگر باخبر نیستم اما به مدت 13 روز و برای انجام کاری به کشور ترکیه سفرکردم، یک مترجم به همراه ماشین در اختیارم گذاشتند، از من پذیرایی کردند و حتی پول تلفن همراهم را پرداخت کردند و برای انفجاری که انجام دادم پنج میلیون تومان دریافت کردم اما متاسفانه اگر در کشور ما بگویند هزینه این کار 500 هزار تومان می‌شود، حالشان بد می‌شود.
نائب رییس صنف جلوه های ویژه درباره چگونگی ورود خودش به این حرفه گفت: پیش از این در سپاه پاسداران کار می‌کردم. در سال 1361 به عنوان بازیگردر فیلم «پیشتازان فتح» وارد سینما شدم و چون در سپاه کار می کردم برای تهیه یک سری از عدوات نظامی و استفاده آن در فیلم و همچنین در ایجاد برخی از انفجارها به عوامل کمک کردم. بعد از آن کم کم وارد این حرفه شدم و احساس کردم این حرفه بیشتر از بازیگری برایم جذابیت دارد. در حال حاضر هم از این شغل راضی‌ام و برایم دلگرمی است. خوشحالم از این که توانستم حداقل 8 جوان را آموزش دهم و وارد این کار کنم. خوشحالم از این که بتوانم به عنوان یک مهره کوچک کمک کنم تا این رشته را به اینجا برسانم.
او درباره اینکه تا حالا سر صحنه دچار حادثه شده است یا نه؟ بیان کرد:در فیلم « روبان قرمز» دست و صورتم دچار سوختگی شد و مجبور شدم یک ماه در منزل بستری شوم. گرچه همیشه همسر و خانواده‌ام دلهره دارند اما با شغل‌ام کنار آمده‌اند. 32 سال است که در این حرفه فعالیت می‌کنم و بالای 100 فیلم جنگی کار کرده‌ام اما حتی یکبار هم همسرم حاضر نشده پشت صحنه فیلم‌هایی که کار کرده‌ام را ببیند. البته پسرم هم 13 سال است که با خودم کار می‌کند و به تازگی مدیر شده است.
انتهای پیام