معاون میراث فرهنگی سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری گفت: شهر سوخته از دید ما برای ثبت جهانی، مشکلی ندارد؛ ایرادهایی که از طرف ایکوموس وارد شده، نشان می‌دهد که امسال بیشتر به‌دنبال کیفیت رفته‌اند، پس کار کشورها سخت شده است. هرچند در برخی موارد برای شهر سوخته دچار اشتباه نیز شده‌اند.

به گزارش خبرنگار سرویس میراث فرهنگی خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، محمدحسن طالبیان با اشاره به ایرادهایی که ایکوموس از پرونده‌ی ثبت جهانی شهر سوخته که در سی‌وهشتمین اجلاس میراث ملموس یونسکو برای ثبت در فهرست میراث جهانی بررسی می‌شود،‌ گرفته است، اعلام کرد: در ایرادهای گرفته‌شده چند مورد اشتباه بود؛ موضوعی را درباره‌ی کاهگل مطرح کردند که به‌نظر می‌رسد، کارشناس بررسی‌کننده، آگاهی چندانی نسبت به حفاظت از مجموعه‌های خشتی نداشته است. ما از آن‌ها خواستیم این موضوع اصلاح شود، چون قضاوت‌شان درست نبود.

وی بحث اصالت و یکپارچگی در موضوع پرونده‌ی شهر سوخته را از دیگر مشکلاتی دانست که کارشناسان به آن ایراد وارد کرده‌اند و گفت: نسبت به جاده‌ی اصلی که از کنار شهر سوخته عبور می‌کند‌، ایراد وارد شده است. در حال حاضر تنها جاده‌ی اصلی که از کنار شهر سوخته می‌گذرد، اتوبانی است که به زابل می‌رسد. قرار است این اتوبان به بیرون از حریم شهر سوخته منتقل شود. به همین دلیل، با مسوولان استان و وزارت راه صحبت‌هایی شده است تا آن جاده دورتر برود و از جاده‌ی کنونی فقط به‌عنوان جاده‌ی اختصاصی شهر سوخته استفاده شود ،مانند اتفاقی که برای تخت جمشید افتاد و اکنون این محوطه‌ی جهانی یک جاده‌ی مخصوص برای بازدیدکنندگان دارد.

او نصب دکل‌های برق در حریم شهر سوخته را از دیگر موضوعاتی دانست که ایکوموس آن را مشکل دانسته است و ادامه داد: با اداره‌ی برق مکاتبه‌هایی داشتیم تا بتوانیم کابل برق را به‌صورت زیرزمینی عبور دهیم. هرچند نباید این قضیه را از نظر دور داشت که دکل‌های برق را در هر جایی که نصب کنیم، باز هم دیده می‌شوند. البته هنوز هیچ‌کدام از این موارد، در موضع قضاوت قرار نگرفته‌اند.

وی با تأکید بر پذیرفته شدن بحث‌های مدیریت،‌ حفاظت و مرمت در محوطه‌ی شهر سوخته توسط ایکوموس، اظهار کرد: بحث مالکیت در این محوطه‌ی تاریخی مشخص است؛ اما در بحث حریم و عرصه، ایکوموس بازهم اشتباه‌هایی داشته است؛ آن‌ها ساختمان ورودی محوطه‌ را که جزو عرصه نیست‌، محاسبه کرده‌اند و ما با اعلام موارد دقیق و گزارش از آن‌ها خواسته‌ایم این اشتباه سهوی اصلاح شود.

طالبیان همچنین با اشاره به بحث معیارها که هرچند مورد قبول ایکوموس نبوده، اما رد هم نشده است، گفت: اعلام کرده‌اند باید ارتباط بین‌النهرین و دره‌ی سن با شهر سوخته مشخص شود، چون اعلام کرده‌ایم آنجا یک مرکزیت برای تجارت داشته است. در حال حاضر این بحث را نپذیرفته‌اند و ما باید با اطلاعاتی که به آن‌ها اعلام می‌کنیم، آن‌ها را اقناع کنیم.

مسوول تدوین پرونده‌های ثبت جهانی ایران تأکید کرد: گزارش‌های مورد نیاز برای ارائه به ایکوموس و یونسکو آماده شده است و فردا (25 خردادماه) که سی‌وهشتمین اجلاس کمیته‌ی میراث ملموس در شهر دوحه (قطر) آغاز می‌شود، آن‌ها را ارائه می‌کنیم. مطمئن هستیم ایکوموس هفته‌ی آینده این موارد را اصلاح می‌کند.

طالبیان توجه به روح یونسکو را یکی از مهم‌ترین مسائلی دانست که باعث شد تا شهر سوخته برای ثبت در فهرست میراث جهانی در سال 2014 انتخاب شود و افزود: برای ثبت‌های جهانی باید سراغ استان‌های محروم برویم تا برای آن‌ها، انگیزه و تعادل ایجاد شود. هرچند سیستان و بلوچستان از نظر تاریخی، بسیار غنی است، اما در بحث‌های دیگر محروم مانده است. شهر سوخته به صلح کمک زیادی می‌کند، هرچند در چنین نقطه‌ای ممکن است اتفاق‌های زیادی رخ دهد، ولی باید خطراتش را می‌پذیرفتیم. با جهانی شدن شهر سوخته به‌مرور می‌توانیم کوه خواجه و دهانه‌ی غلامان را به آن پرونده اضافه کنیم.

او همچنین درباره‌ی سیاست‌های مورد نظر در پرونده‌های ملموس و ناملموس در سطح جهانی، گفت: نخست باید برای پرونده‌ها یک فهرست متعادل با توجه به ظرفیت سایت‌های تاریخی ایجاد کرد. همچنین آمادگی هر استان، برای در اولویت قرار گرفتن پرونده‌ی آن‌ها مد نظر است. از سوی دیگر، با توجه به این‌که حدود 50 اثر در فهرست موقت یونسکو از سوی ایران قرار دارند، آن‌ها نیز باید مد نظر باشند.

وی در ادامه از بازنگری در فهرست موقت آثار تاریخی ایران در یونسکو خبر داد و گفت: براساس تصمیم‌گیری‌های شورای سیاست‌گذاری سازمان میراث فرهنگی و گردشگری، با بازنگری در این فهرست قرار است، تعدادی سایت دیگر اضافه شوند.

طالبیان با تأکید بر این‌که با ثبت جهانی آثار تاریخی در استان‌های مختلف به‌دنبال ایجاد یک رقابت مناسب میان استان‌ها هستیم، افزود: برخی استان‌ها هر سال آمادگی خود را برای ارائه‌ی پرونده‌ی آثار تاریخی‌شان اعلام می‌کنند. به همین دلیل، به این قضیه معتقدیم که برای ثبت، رفتار و نوع نگاه‌مان نسبت به یک محوطه باید روشن باشد. این‌که کدام پرونده به نتیجه می‌رسد، به سیر مطالعات کمک می‌کند.

انتهای پیام