در کوچه‌پس‌کوچه‌های بازار قدیم تهران، جایی نزدیک باقی‌مانده‌های حصار طهماسبی، وسط کوچه - باغ «ایلچی»، سفارت سابق روسیه قرار دارد. این بنا یادآور مبارزه‌ی مردم با خواسته‌های نابجای بیگانگان است؛ اما حالا به‌شدت آسیب دیده است.
به گزارش خبرنگار سرویس میراث فرهنگی خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، سفارت سابق روسیه امروزه خانه - باغی پر از نخاله‌های ساختمانی و کفش‌های سفیدی است که ادعای انبار کفش بودن این سفارتخانه را در طول سال‌های گذشته ثابت می‌کند. این خانه شامل ستون‌ها، دیوارها، شومینه‌ها و گچ‌بری‌های از بین رفته است که در مجموع، ارزشمند بودن بنا را ثابت می‌کنند.
برای رفتن به این خانه - باغ که حالا بیشتر یک نام از آن باقی مانده، نخست باید از در بزرگ قرمزرنگ کارگاهی که بیشتر شبیه انبار پارچه است، عبور کرد، سپس با پشت سر گذاشتن راهرویی کوچک که پر از پارچه‌های انبارشده است، از دری کوچک که جواز باز شدن آن دست مالک خصوصی خانه است، گذشت تا به سفارت سابق روسیه رسید.
در زمان جنگ میان ایران و روسیه (جنگی که پس از آن، قسمت‌هایی از ایران در قراردادهای ننگین گلستان و ترکمنچای جدا شدند) برخی ایرانیان، همسران گرجی و روس‌تبار داشتند و آن زمان، سفیر وقت روسیه دستور داد تا ایرانیان، همسران خود را به سفارت روسیه تحویل دهند. این دستور، مردم را خشمگین کرد و موجب شد تا پس از تجمع در مسجدجامع تهران، به داخل سفارت روسیه (خانه - باغ ایلچی) بروند و پس از اشغال سفارت، همه‌ی کارکنان و سفیر روسیه (گریبایدوف) را بکشند.
حالا این خانه - باغ توان ایستادن ندارد، همسایه‌ها و مالکش نیز به‌نظر نمی‌رسد، تمایلی برای حفاظت از آن داشته باشند. از سوی دیگر، هنوز اقدامی برای ثبت این خانه - باغ ارزشمند از نظر تاریخی و همچنین نقشی که در مبارزات مردم تهران داشته، انجام نشده است.
رییس شورای شهر تهران در قالب برنامه‌ی تهران‌گردی‌اش به این خانه‌ی تاریخی رفت و اطلاعاتی را درباره‌ی تاریخچه‌ای این بنا و وقایع رخ‌داده در آن برای کارشناسان سازمان میراث فرهنگی بیان کرد. احمد مسجدجامعی سپس از معاون میراث فرهنگی کشور - محمدحسن طالبیان - خواست تا اقدامی مناسب برای حفاظت از این بنای تاریخی انجام شود.
مسجدجامعی با تأکید بر این‌که این بنا از نظر تاریخچه‌ی دیپلماسی، اهمیت فوق‌العاده‌ای دارد، گفت: بهتر است وزارت امور خارجه این بنا را بخرد و سازمان میراث فرهنگی نیز مرمت و بازسازی این عمارت را برعهده گیرد. ضمن آن‌که درختان کهن‌سال محوطه باید حفظ شوند.
او این بنای تاریخی را یکی از نقاطی دانست که مبارزات اجتماعی مردم تهران و نقش روحانیت را یادآوری می‌کند و ادامه داد: متأسفانه به‌دلیل بی‌توجهی‌ها، تنها نشانه‌های باقی‌مانده از آن مبارزه‌ها به‌شدت در معرض نابودی است.
وی با تأکید بر این‌که باید تدبیری اندیشید تا از دادن مجوز تخریب توسط شهرداری به مالک این بنای تاریخی و دیگر بناهای تاریخی تهران که در چنین وضعیتی هستند، جلوگیری شود، افزود: سفارت سابق روسیه ظرفیت تبدیل شدن به موزه‌ی سیاسی را دارد.
انتهای پیام