رئیس شورای اسلامی شهر تهران در ادامه تهرانگردی‌های هفتگی، صبح جمعه از ابنیه و مشاغل تاریخی بازار تهران در منطقه 12 دیدن کرد.

به گزارش خبرنگار سرویس«شهری» ایسنا، رئیس شورای اسلامی شهر تهران، به مناسبت هفته میراث فرهنگی با حضور در منطقه 12 از بناهای تاریخی و قدیمی این منطقه بازدید بعمل آورد. در این دیدار دکتر طالبیان، معاون میراث فرهنگی سازمان میراث فرهنگی؛ دکتر خسروآبادی، مدیرکل میراث فرهنگی استان تهران، و علیرضا تابش، مدیرکل حوزه ریاست سازمان میراث فرهنگی نیز رئیس شورای شهر را همراهی می‌کردند.

سرای فیل‌خانه ناصری، دروازه نو، حصار شاه‌طهماسبی، باغ ایلچی و چند عمارت تاریخی دیگر از مکان هایی بودند که اعضای شورای شهر و گروه کشف تهران در این مکان ها حاضر شدند.

مسجد جامعی درباره سرای فیل‌خانه به خبرنگاران گفت: در دوران سلطنت ناصرالدین شاه، اینجا محلی برای نگهداری فیل‌های شاه قاجار بود و تا به امروز بخش‌های زیادی از این بنا حفظ شده است.

رئیس شوای شهر تهران، افزود: با توجه به اینکه این بنا به ثبت میراث فرهنگی نرسیده است، باید هر چه سریعتر این ثبت و سپس مرمت آن برای نگهداری هر چه بهتر آغاز شود.

مسجد جامعی سپس به دروازه نو رفت و از بقایای ستون های آخرین دروازه قاجاری تهران دیدن کرد و گفت: باید با همکاری شهرداری و میراث فرهنگی حریم این ستون های زیبا، آزاد و سپس برای مرمت آنها اقدام شود زیرا آخرین دروازه ای است که روی حصار صفوی ساخته شده و بقایایی از آن به جای مانده است.

رئیس شورای شهر تهران همچنین از باقی مانده بخشی از دیوار خشتی حصار شاه طهماسبی در سرای ماشاالله، دیدن و پس از آن خاطر نشان کرد: تهران در زمان‌های دور 114 برج و بارو به نیت تعداد سوره های قرآن داشت که اکنون از بین رفته‌اند؛ اولین قدم برای احیای این بناها، جلوگیری از تخریب آنهاست و بعد باید به فکر بازسازی هر چه سریعتر این آثار بود.

مسجدجامعی سپس در باغ ایلچی حاضر شد و درباره تاریخچه این باغ اظهار داشت: اینجا محل سابق سفارت روسیه در زمان جنگ میان ایران و روسیه بود که پس از آن قسمت هایی از ایران طی قراردادهای ننگین گلستان و ترکمنچای جدا شد.

وی در ادامه اظهار داشت: در آن زمان برخی از ایرانیان، همسران گرجی و روس‌تبار داشتند که سفیر وقت روسیه، دستور داد تا ایرانیان همسران خود را تحویل سفارت روسیه دهند و این دستور مردم را خشمگین کرد و موجب شد تا پس از تجمع در مسجد جامع، به داخل سفارت بیایند و پس از اشغال سفارت، همه کارکنان و سفیر روسیه، گریبایدوف، را بکشند و تنها یک نفر از آنان توانست فرار کند.

رئیس شورای شهر تهران با تاکید بر اینکه از لحاظ تاریخچه دیپلماسی، این محل حائز اهمیت است، تصریح کرد: بهتر است وزارت امور خارجه این بنا را خریداری کند و میراث فرهنگی نیز کار مرمت و بازسازی این عمارت را بر عهده گیرد و در ضمن درختان کهن‌سال محوطه نیز حفظ شود.

مسجد جامعی در ادامه تهران‌گردی از امامزاده سیدناصرالدین، امامزاده زید، کاروانسرای روغنی، بازارچه حاج قاسم، گذر لوطی‌صالح، حمام حاج قاسم، عمارت ظل‌السطان، بازارچه مسگرها، چهارسوق و چهاربازار، آب انبار سید ولی و چند بنای تاریخی دیگر نیز بازدید کرد.

حمام‌های تاریخی دل بازار به سبک سنتی بازسازی می‌شوند

کشف تونل تاریخی از دربار به حمام

احمد مسجدجامعی - رئیس شورای اسلامی شهر تهران که به مناسبت هفته میراث فرهنگی برنامه کشف تهران این هفته را به ابنیه تاریخی بازار تهران اختصاص داده بود پس از بازدید از دو حمام تاریخی فعال در دل بازار گفت: این دو حمام با همان سبک و سیاق معماری سنتی و با نظارت سازمان میراث فرهنگی مرمت خواهند شد.

رئیس شورای شهر، همچنین به حمام تاریخی بازار حاج قاسم رفت و از این بنای قاجاری، دیدن کرد. در این دیدار دکتر طالبیان، معاون میراث فرهنگی سازمان میراث فرهنگی؛ دکتر خسروآبادی، مدیرکل میراث فرهنگی استان تهران، و علیرضا تابش، مدیرکل حوزه ریاست سازمان میراث فرهنگی نیز رئیس شورای شهر را همراهی می‌کردند.

مسجدجامعی پس از بازدید از این حمام گفت: این حمام مربوط به دوره قاجار است و از این حیث که تاکنون دست نخورده، تغییر کاربری نداده و تخریب نشده، قابل تقدیر است.

رئیس شورای شهر تهران در ادامه اظهار داشت: در قدیم و هنگام نماز صبح، بر پشت بام برخی از حمام ها با وسایلی بوق می‌زدند تا مردم را مطلع کنند، این حمام یکی از آن معدود حمام‌هاست. صاحب حمام نیز ضمن توضیحاتی درباره سابقه تاریخی این حمام گفت: در قدیم هرگاه کسی برای غسل کردن می‌آمد حمامی‌ها نرخی اعلام نمی‌کردند تا یک وقت واجبی به دلیل اعلام نرخ به تاخیر نیفتد و این از اخلاق پسندیده حمامی‌های قدیم بود.

وی در ادامه گفت: در قدیم تونل مخفی از دربار به این حمام وجود داشته که زنان دربار از آن برای آمدن به حمام استفاده می‌کرده اند.

مسجد جامعی نیز ضمن تاکید بر حفظ و مرمت این حمام به همان سبک سنتی گفت: با توجه به گفته کارشناسان، احتمال می رود که تونلی در زیر بازار از زمان قاجار باقی مانده باشد.

وی درباره کاربری این تونل خاطرنشان کرد: زنان دربار قاجار برای استحمام از داخل این تونل به حمام حاج قاسم می‌آمدند تا از چشم نامحرم دور بمانند و به گفته اهالی این تونل هنوز هم وجود دارد که ما در زمان دیگری از آن بازدید خواهیم کرد.

رئیس شورای شهر تهران و همراهان سپس در حمام مهدی‌خان، یکی دیگر از حمام‌های تاریخی و فعال بازار حضور یافتند. مسجد جامعی پس از بازدید از این حمام، گفت: من و برخی از نزدیکانم در سالهای نوجوانی برای استحمام به این حمام می‌آمدیم.

به گفته مسجد جامعی، این حمام محلی بود که بزرگانی چون آیت الله خوانساری، سید علی نقی تهرانی، آیت‌الله حق‌شناس، آقا مصطفی مسجد جامعی و شخصیت‌های روحانی و اجتماعی دیگری به آنجا می‌آمدند.

وی در این بازدید تصریح کرد: این حمام مربوط به دوره قاجاریه است و قرار شد بنا به درخواست صاحب آن با نظارت کارشناسان میراث فرهنگی مرمت و بازسازی شود و ضمن حفظ بافت تاریخی، قسمت‌های جدیدی نیز به آن اضافه شود.

رئیس شورای شهر تهران، سپس به آب انبار سید ولی از موقوفات امامزاده زید (ع) رفت و از این مکان تاریخی که اکنون به چایخانه تبدیل شده است نیز دیدن کرد.

احمد مسجدجامعی در ادامه تهران گردی خود در منطقه 12، از گذر لوطی صالح، موقوفه ظل‌السلطان، سرای ماشا الله، سرای روغنی، باغ ایلچی، تیمچه حاجب الدوله، حصار صفوی، چند حجره و حرفه تاریخی دیگر نیز دیدن کرد.

مسجدجامعی به دیدار مشاغل قدیمی بازار رفت

از قدیمی‌ترین کبابی تا کوچکترین قهوه‌خانه

احمد مسجدجامعی - رئیس شورای اسلامی شهر تهران صبح جمعه با حضور در بازار تهران به دیدار تعدادی از صاحبان مشاغل قدیمی رفت و با آنان دیدار و گفت و گو کرد.

کبابی و چلوکبابی، نانوایی، کفاشی، مسگری، قهوه‌چی، حمامی و چند حجره‌دار باسابقه دیگر از کسانی بودند که رئیس شورای شهر با حضور در حجره‌ یا محل کارشان با آنان دیدار و گفت و گو کرد.

رئیس شورای شهر ابتدا در یکی از قدیمی‌ترین کبابی‌های تهران حضور یافت. کبابی مهدی ایروانی معروف به مهدی کبابی که پیش از این متعلق به جواد کبابی و قبل از آن هم متعلق به مش نقی کبابی بوده و از 120 سال پیش تا کنون کبابی است و عکس‌های صاحبان قبلی آن نیز بر دیوار کبابی نصب شده است.

مسجدجامعی همچنین در قدیمی‌ترین چلوکبابی تهران حاضر شد و با مدیران و کارکنان این اغذیه‌فروشی قدیمی گفتگو کرد. چلوکبابی نایب، شعبه بازار که از سال 1230 خورشیدی تا کنون در این محل دایر است و در بین اهالی تهران شهرت خاصی دارد.

رئیس شورای شهر سپس به دیدار یکی از قدیمی‌ترین کفاشان بازار رفت. «کفاشی بیمه» که متعلق به آقای امیر هوشنگ فتوحی است و سابقه 105 ساله دارد.

آقای فتوحی در این دیدار گفت: من 50 سال است که در اینجا به کفاشی اشتغال دارم و قبل از من هم دایی‌ام به مدت 60 سال در همین مکان به شغل کفاشی اشتغال داشته است.

آقای فتوحی لیسانس معماری دارد و از دوستان شیخ رجبعلی خیاط و حاج اسماعیل دولابی است، در ادامه گفت: کفش مشهور به ارسی در انحصار ما بوده و به همین دلیل به ما لقب کفش‌فرنگی داده بودند. او گفت: بسیاری از آیات اعظام و شخصیت‌ها از گذشته‌های دور تا کنون کفش خود را از این کفاشی تهیه می‌کرده‌اند.

در این دیدار کتاب تاریخ صنف کفاش‌ها به رئیس شورای شهر اهدا شد. مسجد جامعی نیز گفت: من امروز خیلی خوشحالم که به مغازه شما آمدم و با شما که سابقه طولانی در صنف کفاش‌ها دارید و فرد خوشنامی هستید آشنا شدم.

اعتماد به قول یک مالک و نجات کاخ گلستان

به گزارش ایسنا، تیم تهران‌گردی روز گذشته به محل ساخت مجتمع تجاری که در سرای دلگشای سابق در حال ساخت است رفت و با بررسی ابعاد مختلف تخلفات صورت گرفته در مراحل تهیه نقشه و صدور پروانه و ... این مجتمع و تخلفات مالک و مسئولان مربوطه در شهرداری و سازمان میراث فرهنگی و نیز دستگاه قضایی گفت: فارغ از اینکه تاکنون چه تخلفاتی صورت گرفته و این مجتمع با چه شرایطی تا اینجا پیش آمده است باید تاکید کنیم که در حال حاضر شهرداری و سازمان میراث فرهنگی و دستگاه قضایی به دنبال رفع این مسئله به نحوی هستند که کمترین مشکل برای کاخ گلستان به وجود آید.

وی تاکید کرد که مالک تعهد داده تا در ارتفاع ساختمان و نمای آن بیش از میزان تعیین شده اقدام نکند و در غیر اینصورت با این پروژه برخورد می‌شود.

از کشفیات گروه کشف تهران و مسجدجامعی، کوچکترین قهوه خانه ایران، مشهور به قهوه‌خانه حاج علی درویش بود.

به گفته صاحب قهوه‌خانه، قهوه‌خانه حاج علی درویش نه تنها در بازار تهران بلکه در بین گردشگرانی که از تهران دیدن کرده‌اند شهرت دارد. سابقه تاسیس این قهوه خانه به سال 1297 بر می‌گردد. البته در طول تاریخ چند بار دست به دست شده اما از سال 1340 تا کنون مالک آن حاج علی مبهوتیان معروف به حاج علی درویش است که اینک در بستر بیماری است و من، کاظم مبهوتیان، فرزند حاج علی درویش این قهوه خانه 2 متر مربعی را اداره می کنم. قهوه خانه‌ ما کوچک است اما برای هر کدام از مشتریان خاص و کسبه بازار استکان اختصاصی با شماره داریم.

وی گفت: در قهوه‌خانه کوچک حاج علی درویش جای نشستن نیست و فقط چند صندلی بیرون مغازه داریم. منوی قهوه خانه ما نیز کمی عجیب است. در این منو قیمت چای 2000 تومان اعلام شده اما بسته به فردی که چای می‌خورد و سابقه آشنایی با پدرم و وضعیت مالی فرد، چای هزار تومانی، 500تومانی، 200 تومانی، 100 تومانی، 50 تومانی و رایگان هم داریم. چای رایگان معمولا برای باربرانی است که وضعیت مالی‌شان مطلوب نیست.

صاحب قهوه خانه گفت که دستی در امور خیریه هم داشت، گفت: من به شدت به مسائل بهداشتی و سلامتی حساس هستم و برای درست کردن و سرو چای دستکش بر دست می کنم. برای افراد دیابتی، توت خشک و مویز کنار چای قرار می‌دهم و از افرادی که سرما خورده‌اند یا تمایل به نوشیدن چای کمرنگ دارند می‌خواهم مرا مطلع سازند.

وی ادامه داد: این قهوه‌خانه بسیار مورد توجه گردشگران خارجی است. شاگرد قهوه‌خانه هم به چند زبان صحبت می‌کند و به گردشگران خوش‌آمد می‌گوید.

صاحب قهوه خانه افزود: ما یادمان زیبایی به شکل سکه به گردشگران اهدا می‌کنیم و دفتر یادبودی برای نوشتن خاطرات گردشگران داریم. بر سکه یادمان هم این بیت نوشته شده است: « نقش کردم رخ زیبای تو بر خانه دل/ خانه ویران شد و آن نقش به دیوار بماند». شاید باورش مشکل باشد اما ما در قهوه خانه حاج علی درویش کتابخانه هم داریم.

مسجدجامعی پس از دقایقی توقف در این قهوه خانه و نوشیدن چای گفت: باید به شما نشان بهداشت و سلامت داد چرا که نسبت به مسائل سلامتی و بهداشتی مشتریان حساس هستید و این روحیه شما قابل تقدیر است.

رئیس شورای شهر همچنین با حضور در حجره یکی از قدیمی‌ترین مسگری‌های بازار تهران با مالکان آن گفت و‌گو کرد. مسگری اشتیاق بیش از 150 سال سابقه دارد و پنج نسل پدر و فرزند را به خود دیده است. در این دیدار کتاب فرهنگ و اصطلاحات مسگری به رئیس شورای شهر اهدا شد.

وی همچنین با حضور در دو حمام تاریخی بازار تهران(حمام بازارچه حاج قاسم و حمام مهدی‌خان) با برخی شاغلان در صنف حمامی دیدار و گفت و گو کرد و پای خاطرات و درد دلهای آنها نشست.

رئیس شورای شهر همچنین در مسیر با تعدادی از باربران شاغل در بازار برخورد کرد و جویای احوال و وضعیت کار، درآمد، زندگی و خانواده آنها شد. مسجد جامعی وقتی فهمید باربران بازار بیمه نیستند، گفت: ما بلافاصله مسئله بیمه باربران بازار تهران را در دستور کار شورا قرار خواهیم داد و تا بیمه شدن همه باربران موضوع را پیگیری خواهیم کرد.

انتهای پیام