«دبورا یانگ» در دنیای سینما و بویژه نقد فیلم نام شناخته شده‌ای‌ست تا اندازه‌ای که در گوشه و کنار جشنواره‌ی فیلم فجر بسیاری از سفر او به تهران صحبت می‌کردند؛ نویسنده معروف «هالیوود ریپورتر» که سالهاست در وصف سینمای ایران نقد می‌نویسد و کاملا با شرایط سینمای کشورمان آشنا است.

این منتقد سرشناس دنیای فیلم درخواست مصاحبه ازسوی خبرنگاران ایسنا را بدون تامل و با وجود خستگی تماشای متوالی چند فیلم با رویی گشاده پذیرفت.

به گزارش خبرنگار بخش سینمایی خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، «دبورا یانگ» ابتدا درباره سفر به ایران و حضور در سی‌ودومین جشنواره فیلم فجر گفت: از آنجایی که تاکنون به دفعات به ایران سفر کرده‌ام، دیدگاهم نسبت به ایرانان تغییر کرده است. من ارتباط زیادی با مردم ایران داشته‌ام و مطمئنا تنها از طریق تماشای فیلم نمی‌توانستم این شناخت را بدست آورم.

وی افزود: تاکنون پنج یا شش‌بار به جشنواره فجر آمده‌ام، اما چند سال پیش تصمیم گرفتم که دیگر در جشنواره شرکت نکنم، چرا که احساس کردم بسیاری از فیلمهای خوب در جشنواره به نمایش گذاشته نمی‌شوند و برخی فیلمسازان مطرح ترجیح می‌دادند فیلم‌شان در جشنواره دیده نشود. اما امسال با توجه به شرایط جدید سیاسی در ایران بسیاری از افراد دوباره من را تشویق به حضور دوباره در جشنواره فجر و تماشای فیلم‌های جدید کردند.

دبورا یانگ تصریح کرد: در واقع بخاطر تغییر شرایط سیاسی تصمیم گرفتم دوباره به جشنواره فجر بیایم. احساس مثبتی دارم و فکر می‌کنم سینمای ایران دوباره در حال جان گرفتن است، منظورم فیلمسازان بزرگی چون فرهادی نیست. در واقع در دوره‌های گذشته جای خالی نسل نوی سینمای ایران در جشنواره حس می‌شد، اما در جشنواره امسال فیلمهای جالبی از فیلمسازان جدید ایرانی دیده‌ام و واقعا از آمدن به ایران خوشحالم. یکی از فیلمهایی که طی این دو روز من را تحت تاثیر قرار داد فیلم پیچیده «13» بود، یک فیلم اول از یک کارگردان جوان که استعداد و علاقه فراوانی به استفاده از تکنیک‌های سینمایی برای سوق دادن داستان فیلم به سطوح جدید از خود نشان می‌داد.

وی تصریح کرد: فکر می‌کنم این نشانه خوبی است. البته شما نمی‌توانید یک مدل داشته باشید و هر فیلم باید صدایی منحصر به فرد داشته باشد. فیلم «13» نمونه‌ای از فیلمهایی است که در آن کارگردان توانسته با بودجه بسیار کم، اثری جذاب بسازد که حتی می‌تواند مورد توجه جشنواره‌های بین‌المللی نیز قرار بگیرد.

«دبورا یانگ» در ادامه مصاحبه با ایسنا با تاکید بر جایگاه بالای سینمای ایران نسبت به کشورهای خاورمیانه گفت: هر کشوری دارای تاریخ و همچنین پیشینه سینمایی خودش است. اگر به مصر نگاه کنید که یک تولیدکننده بزرگ فیلم است، می‌بینید سینمای این کشور با توجه به وقوع جنبش‌های مردمی آشفته بوده و این امر مسلما فیلمسازان را برای ساخت فیلم با مشکل مواجه می‌کند. اما فیلمهای ساخته کارگردانان جوان و حتی کارگردان باسابقه مصری تحت تاثیر شرایط سیاسی کنونی مصر است که نوعی شور و اشتیاق را به مخاطب القا می‌کند. هر زمان در کشورهای عربی جشنواره‌ای برگزار شود به آنجا می‌روم، اما ایران دارای سینمایی با سابقه بسیار طولانی است، درحالیکه کشورهای دیگر خاورمیانه در حال بازسازی سینمای خود هستند.

منتقد هالیوود ریپورتر در پاسخ به نقش سیاست در ایران در شکل دهی جریان سینما گفت: وقتی برای اولین‌بار پس از انقلاب اسلامی به ایران آمدم، بسیاری از فیلم‌ها حول ساختارهای جدید سیاسی و اجتماعی ساخته می‌شدند. برای مثال، اگر فیلم‌های محسن مخملباف را از ابتدا دنبال کنید، متوجه می شوید که آنها تمرکز زیادی بر شرایط وقت جامعه دارند. در واقع فیلمسازان انسانهای بی‌تفاوتی نیستند که تنها فیلمهای کمدی و رمانتیک بسازند، همانطور که در غرب یعنی اروپا و آمریکا اینگونه است. سینما تنها جنبه سرگرمی ندارد و درواقع بیشتر واکنشی است به شرایط زندگی و احساس مردم.

وی در ادامه به ساخت برخی پروژه های سینمایی توسط فیلمسازان ایرانی در خارج از کشور اشاره کرد و گفت: فکر می‌کنم این مورد درباره فیلمسازی چون کیارستمی کاملا خاص است، چون فکر می‌کنم او در صورتی که بخواهد در ایران فیلم بسازد با مشکلی مواجه نمی‌شود. اما وی یک هنرمند جهانی است که در تلاش است خود را از قید و بند مرزها برهاند. او واقعا در آنچه انجام می‌دهد یک هنرمند است.

«دبورا یانگ» که نقدهایش درباره فیلمهای فرهادی حاکی از آشنایی کامل او با سبک سینمای این کارگردان برنده اسکار است، در این باره گفت: من تماشای فیلمهای فرهادی را با «چهارشنبه سوری» آغاز کردم و اتمسفر فیلم، پرداختن به زندگی طبقه متوسط جامعه، حساسیت بدون اغراق نسبت به زنان و توانایی در مواجهه با یک سینمای دراماتیک و فیلمنامه فوق العاده من را بسیار تحت تاثیر قرار داد. «درباره الی» نیز یکی دیگر از فیلم‌های واقعا قدرتمند فرهادی است که علی رغم تفاوت بسیار زیاد با «چهارشنبه سوری»، با دیالوگ‌هایش و همچنین با تعامل تئاترگونه که در قالب تصویر با مخاطب برقرار می‌کند، من را هیجان زده کرد.

وی به ایسنا گفت: فرهادی قادر است تکنیکهای مختلف روایی که مورد استفاده در هالیوود است را در شرایط گوناگون در فیلم‌هایش بکار گیرد و به نظرم این امر یکی از دلایلی است که مخاطبان جهانی با فیلم‌های فرهادی ارتباط برقرار می‌کنند. «جدایی» فیلمی است که نمی‌دانم درباره آن دیگر با چه کسی صحبت نکردم!! حتی کسانی که خیلی ارتباطی با سینما ندارند نیز این فیلم را به دلیل کسب جایزه اسکار دیده‌اند و در انتها از این درام احساسی و فوق العاده ابراز شگفتی کردند. این به دلیل وجود یک دیدگاه سینمایی جهانی است که از مرز شرایط داخلی سیاسی و اجتماعی یک کشور فراتر می‌رود. فکر میکنم «گذشته» فیلمی است که از لحاظ محبوبیت همسطح «جدایی» نیست، اما با بازیگران خارجی و ایرانی خود توانسته به عنوان یک فیلم خارجی عملکرد خوب و قانع کننده‌ای داشته باشد.

منتقد هالیوود ریپورتر در پاسخ به خبرنگار ایسنا درباره اینکه آیا فرهادی پس از «جدایی» توانست پاسخگوی سطح توقع بالای مخاطبانش باشد گفت: فکر میکنم «جدایی» از آن دسته فیلمهای بسیار عالی بود که هر کار خواست انجام داد! با فیلمنامه‌ای هوشمندانه و با ریتمی عالی شما را تا آخرین لحظه به تماشا وامی‌دارد و برخلاف بسیاری از فیلمهای هنری که بسیار پیچیده و مبهم هستند، این فیلم گیج کننده نیست و مخاطب به راحتی می‌تواند جریان فیلم را دنبال کند.

فرهادی فیلم ساز بسیار صادقی است که در این فیلم نیز به مسائل و مشکلات طبقه متوسط جامعه پرداخته است. فیلم آخر فرهادی (گذشته) به عقیده من هیچگاه به سطح «جدایی» نرسید، اما فیلمی متفاوت بود که فرهادی آن را در ادامه راهش ساخت و هیچ دلیلی نداشت یک شاهکار سینمایی از آب درآید.

وی درباره اینکه آیا رقبای «گذشته» در راه کسب نامزدی اسکار بزرگتر از فیلم فرهادی هستند اظهار کرد: باید به این نکته توجه داشت که نامزد شدن برای اسکار گاهی به شانس بازمی‌گردد و به رای دهندگانی بستگی دارد که فیلم را در هالیوود دیده‌اند که تنها بخشی از آکادمی اسکار را تشکیل می‌دهند. البته باید گفت کمی غیرمعمول است که فردی که یک‌بار جایزه اسکار را از کشوری کسب کرده با فاصله کوتاهی مجددا موفق به کسب این جایزه شود.

«دبورا یانگ» این باور را که آکادمی تحت تاثیر سیاست‌های دولت آمریکا است را نپذیرفت و گفت: اگرچه سال گذشته «آرگو» در حضور فیلمهای مطرحی از کارگردانان بزرگ اسکار را گرفت، اما باور کنید هالیوود تحت چنین تاثیری نیست. صنعت سرگرمی مبتنی بر پول است. اگر چنین تاثیری وجود داشته باشد ازسوی هالیوود به سمت دولت آمریکاست، نه عکس آن. هالیوود همواره حمایت کننده بزرگ اوباما و کلینتون بوده است. اعضای آکادمی که در بخش‌های اصلی حق رای دارند بالغ بر هزار نفر هستند و زمانی که شما از این تعداد رای‌گیری می‌کنید به سلیقه آنها پی می‌برید.

وی در ادامه این بحث به خبرنگار ایسنا گفت: نمی‌دانم هالیوود دارای چنین قدرت بزرگی است یا خیر، اما به هر حال یک رسانه عمومی محسوب می‌شود و زمانیکه مردم آمریکا فیلمی چون «آرگو» را می‌بینند آن را به تصورات خود از ایران اضافه می‌کنند. اما حقیقتا فکر نمی‌کنم دولت بتواند هالیوود را تحت تاثیر قرار دهد. دولت آمریکا نمی‌تواند برای ساخت فیلم سرمایه‌گذاری کند و ما حتی بودجه ساخت فیلم و بودجه فرهنگی نداریم و فیلمها بصورت خصوصی ساخته می‌شود. اما در اروپا و کشورهایی مانند ایتالیا و آلمان دولت تاثیر فراوانی در سرمایه گذاری در بخش فیلم دارد. استودیوهای بزرگ فیلمسازی در هالیوود معمولا توسط خودشان و سرمایه‌داران چینی اداره می‌شوند و همه چیز مبتنی بر پول است، نه ایدئولوژی.

«دبورا یانگ» با اشاره به اینکه از نقطه نظر فرهنگی بیشتر و بهتر میتوان کشورها را به هم نزدیک کرد گفت: همیشه فکر میکنم فرهنگ برای کنارهم آوردن افراد است و از این حیث جشنواره نقش مهمی ایفا می‌کند. چراکه افراد از کشورهای گوناگون دور یک میز می‌نشینند و باهم صحبت می‌کنند. به نظر من مهمترین هدف فرهنگ اطلاع از وضع و شرایط دیگر افراد است. سینما باید برای نزدیکتر کردن افراد به یکدیگر به کار گرفته شود و استفاده ابزاری دیگر از آن تحریف ماهیت اصلی سینماست.

منتقد هالیوود ریپورتر همچنین پیشنهادی هم برای پیشرفت سینمای ایران داشت: مسلمأ معتقد به صداهای منحصر به فرد هستم. یعنی هر کسی فیلم خودش را بسازد و نه فیلمهای دیگر را تکرار کند و فکر می‌کنم نسل نوی سینمای ایران با این دیدگاه در حال شکل‌گیری است که می‌خواهد حرف خودش را بزند. هرچند فیلمسازان قدیمی ایران چون جعفر پناهی و ناصر تقوایی نیز مطمئنا دارای استعداد و مهارت بالایی هستند که حتی در خارج از ایران نیز شناخته شده‌اند و مطمئنا هنوز حرفهای زیادی برای گفتن دارند. به نظرم هر نسلی میتواند ما را شگفت‌زده کند.

دبورا یانگ که به اذعان خودش علاقه چندانی به اسکار ندارد، در پایان گفتگو با خبرنگاران ایسنا پیش‌بینی خود از برندگان اسکار امسال را اینگونه بیان کرد: به نظرم فیلم «دوازده سال بردگی» به سبب مضمون اجتماعی‌اش شایستگی دریافت جایزه را دارد، اگرچه فیلمهای خوب دیگری چون «اخاذی آمریکایی» نیز شانس زیادی خواهند داشت. در بخش فیلم خارجی نیز فیلم «زیبایی بزرگ» شانس اول اسکار است، چون فهم آن بسیار ساده است و این ملاکی است که بسیار مورد توجه رای دهنگان آکادمی است و بسیاری از رسانه‌های آمریکایی استقبال بسیار خوبی از آن داشته‌اند. فیلم «وجده» از عربستان نیز فیلم بسیار خوب و منحصر به‌فردی است که با مضمونی فمینیستی بر خلاف انتظار در عربستان ساخته شده است.

مصاحبه از : علیرضا تلیانی – حسین شایسته

انتهای پیام