مدیرکل دفتر ثبت آثار سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری گفت: پرونده‌ی ثبت جهانی جنگل‌های هیرکانی به‌عنوان نخستین میراث طبیعی جمهوری اسلامی ایران به یونسکو ارسال می‌شود.

به گزارش خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، فرهاد نظری با اشاره به این‌که منابع و مواریث طبیعی جمهوری اسلامی ایران، شاخص‌های جهانی شدن را دارند، اظهار کرد: پرونده‌ی ثبت جهانی جنگل‌های هیرکانی با توجه به شاخص‌ها و مقررات یونسکو تنظیم شده است.

او وجود مدیریت مستقل و منسجم برای مواریث طبیعی را یکی از موضوع‌های مورد توجه یونسکو دانست و ادامه داد: با توجه به گستردگی میراث طبیعی در پرونده‌ی این آثار باید مدیر، ناظر و دستگاه پاسخگو مشخص باشد.

وی از آماده‌سازی پرونده‌ی ثبت جهانی جنگل‌های هیرکانی خبر داد و بیان کرد: سازمان میراث فرهنگی به‌عنوان ناظر عالی، فرآیند ثبت جهانی مواریث طبیعی را برعهده دارد و دستگاه‌هایی مانند سازمان محیط زیست، سازمان جنگل‌ها و مراتع و جهاد کشاورزی به‌عنوان حافظان عرصه‌های طبیعی شناخته می‌شوند.

نظری نبودن مدیریت مستقل در پرونده‌ی ثبت جهانی جنگل‌های حرا را دلیل عدم موفقیت ایران در ثبت جهانی این پرونده دانست و افزود: مدیریت یکپارچه و هماهنگی، یکی از مهم‌ترین شاخص‌های یونسکو در ثبت جهانی مواریث طبیعی است.

مدیرکل دفتر ثبت آثار سازمان میراث فرهنگی با اشاره به این‌که بخش کوچکی از جنگل‌های هیرکانی در کشور جمهوری آذربایجان قرار دارد، گفت: مدیریت پرونده‌ی ثبت جهانی جنگل‌های هیرکانی برعهده‌ی جمهوری اسلامی ایران است و کشور جمهوری آذربایجان به‌عنوان دارنده‌ی بخشی از این میراث طبیعی در این پرونده سهیم خواهد بود.

او اضافه کرد: با توجه به هماهنگی‌های بین بخشی و توافق‌هایی که درباره‌ی مدیریت مواریث طبیعی صورت گرفته است، ثبت جهانی این منابع ارزشمند از این پس روند صعودی خواهد داشت.

به گزارش خبرنگار ایسنا، پرونده‌ی جنگل‌های هیرکانی نخستین‌بار در سال 1385 توسط جمهوری آذربایجان برای ثبت جهانی به یونسکو ارائه شد، ولی مرکز میراث جهانی یونسکو و اتحادیه‌ی جهانی حفاظت آثار طبیعی با تأیید اهمیت این جنگل و با اشاره به فرامرزی بودن آن، درخواست کردند تا این جنگل به‌عنوان یک اثر طبیعی مشترک میان ایران و جمهوری آذربایجان از سوی دو کشور برای ثبت به یونسکو داده شود.

پس از آن، به‌مدت پنج سال خبر چندانی از پرونده‌ی جنگل‌های هیرکانی نبود تا سال 1390 که زمزمه‌هایی درباره‌ی ارائه‌ی این پرونده به یونسکو مطرح شد؛ اما در نهایت، پرونده‌ی «جنگل حرا» به‌عنوان اثر طبیعی ایران برای ثبت جهانی پیشنهاد شد.

معاون وقت میراث فرهنگی که آن سال در اجلاس یونسکو شرکت کرده بود، به خبرنگار ایسنا اعلام کرد که پیش از مطرح شدن پرونده‌ی «جنگل حرا» در کمیته‌ی میراث جهانی، تصمیم گرفتیم این پرونده را برای تکمیل بیشتر، از دستور کار کمیته خارج و بررسی آن را به سال آینده موکول کنیم.

این در حالی است که با واقع‌بینی و آگاهی نسبت به این موضوع که پرونده‌ی «جنگل حرا» هنوز برای ثبت جهانی آماده نیست، می‌شد به جای اثری طبیعی، پرونده‌ی یک اثر تاریخی را در کنار پرونده‌ی «باغ‌های ایرانی» برای ثبت جهانی ارائه کرد. به این ترتیب بود که بار دیگر تیر ایران برای ثبت جهانی نخستین اثر طبیعی خود، در حالی که کشورهای دیگر تا کنون چندین اثر را از این طریق به دنیا معرفی کرده‌اند، به سنگ خورد.

در سال 1392 نیز یونسکو به کشورهایی که سالانه اثری را برای ثبت در فهرست میراث جهانی ارائه می‌کنند، اعلام کرد که سی‌وهفتمین اجلاس جهانی یونسکو فقط به بررسی آثار طبیعی می‌پردازد. این در حالی بود که بسیاری از کشورها مانند ایران، قبل از این اعلام رسمی، پرونده‌ی آثار تاریخی خود را زودتر به یونسکو فرستاده بودند، ولی یونسکو در نامه‌ی خود قید «باید» را آورده بود.

به همین دلیل، ایران مجبور شد تا پرونده‌های «کاخ گلستان» و «منظر فرهنگی - تاریخی میمند» را به‌عنوان آثار تاریخی و طبیعی خود معرفی کند که میمند به‌دلیل وجود نقص در پرونده‌اش، ثبت جهانی نشد.

دانستن این پیشینه درباره‌ی پرونده‌ی جنگل‌های هیرکانی سبب می‌شود تا نتوان خیلی به ثبت جهانی زودهنگام آن خوش‌بین‌ بود، در شرایطی که می‌دانیم ایران برای سال‌های آینده نیز چند پرونده‌ی تاریخی را در نوبت ثبت جهانی دارد. ضمن آن‌که تهیه‌ی پرونده‌ی آثار طبیعی کاری پیچیده است که به هماهنگی دستگاه‌های متعدد نیاز دارد و شاید به همین دلیل، مدیرکل دفتر ثبت آثار سازمان میراث فرهنگی امروز (اول بهمن‌ماه) در خبر خود، تاریخ دقیقی را برای عملی شدن این وعده اعلام نکرده است.

به گزارش ایسنا، جنگل هیرکانی که از منطقه‌ی هیرکن آغاز می‌شود و تا استان گلستان ادامه دارد، با قدمت 40میلیون سال یکی از ارزشمندترین جنگل‌های جهان است، در حالی که جنگل‌های اروپا به گفته‌ی کارشناسان، 11هزار سال قدمت دارند. از جمله‌ی ویژگی‌های منحصربه‌فرد این جنگل خزری به تنوع شرایط اقلیمی و زیستی، درختان دیرزیست، درصد بالای اراضی حاشیه‌ی رود، گونه‌ی فسیل زنده، گونه‌های نادری مانند سوسن چلچراغ می‌توان اشاره کرد. مساحت این جنگل بیش از دومیلیون هکتار گزارش شده و بیش از 90 درصد آن در خاک ایران واقع است و 18هزار هکتار از جنگل نیز در خاک جمهوری آذربایجان قرار دارد.

انتهای پیام