قرار است فردا، چهارشنبه، ۲۲ ژانویه، یک کنفرانس بین‌المللی در ژنو برای یافتن یک راه حل سیاسی جهت بحران سوریه، آغاز به کار کند. چندین ماه است که سازمان ملل متحد و دیپلمات‌های روسی و آمریکایی تلاش می‌کنند تا دو طرف درگیر در جنگ سوریه را ترغیب کنند تا در کنفرانس صلح بین‌المللی موسوم به "کنفرانس ژنو ۲ " شرکت کنند ولی هنوز معلوم نیست چه کسانی نماینده مخالفان دولت سوریه خواهند بود.

به گزارش خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا) بان کی‌مون، دبیرکل سازمان ملل متحد گفته است استفاده نکردن از این فرصت برای پایان دادن به مناقشه‌ای که موجب کشته شدن بیش از ۱۰۰ هزار نفر و بی خانمان شدن 5 / 9 میلیون نفر شده، غیرقابل بخشش است.

چرا کنفرانس صلح حالا برگزار می‌شود؟

در تاریخ ۲۳ مه گذشته جان کری، وزیر خارجه آمریکا و سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه توافق کردند به منظور پایان خونریزی‌ها، برای نشاندن دو طرف بر سر میز مذاکره تلاش کنند.

کری، گفت در غیر این صورت، سوریه اگر هم در گرداب نیفتاده و دستخوش هرج و مرج نشود، در آستانه سقوط در این ورطه قرار خواهد گرفت. ولی تلاش‌های اولیه برای شروع کنفرانس بی نتیجه ماند.

به گزارش بی.بی.سی این تلاش‌ها پس از حمله با سلاح‌های شیمیایی به حومه دمشق در ۲۱ اوت سال گذشته، که موجب کشته شدن صدها نفر شد، تحرک تازه‌ای یافت. در ۲۷ سپتامبر، شورای امنیت سازمان ملل متحد به اتفاق آراء قطعنامه ۲۱۱۸ را تصویب کرد که در آن درخواست شده تا نیمه سال ۲۰۱۴، زرادخانه تسلیحات شیمیایی سوریه تخریب یا برچیده شود.

در این قطعنامه همچنین خواسته شده که هر چه زودتر یک کنفرانس بین‌المللی در باره سوریه تشکیل شود تا مفاد "اعلامیه ژنو" را به اجرا گذارد. از تمام جناح‌های سوری نیز خواسته شده که به طور جدی و سازنده در این راه گام بردارند و "متعهد به دست یابی به صلح و ثبات" شوند.

مفاد اعلامیه ژنو چیست؟

این اعلامیه در ۲۰ ژوئن ۲۰۱۲ و پس از جلسه گروه اقدام برای سوریه، که با پشتیبانی سازمان ملل متحد در ژنو تشکیل شده بود، صادر شد.

در این اعلامیه آمده است که در هر گونه راه حل سیاسی نکات ذیل باید منظور شود:

- تعیین چشم اندازی که تمام مردم سوریه در آن سهیم باشند

- تعیین گام‌های مشخص بر اساس یک جدول زمانی قاطع برای تحقق چشم انداز مورد بحث

- قابل اجرا بودن طرح در یک جو امن همگانی همراه با آرامش و ثبات

- حصول نتیجه سریع و با اعتبار بدون خونریزی و خشونت بیشتر

- برداشتن گام‌های اساسی در دوره انتقالی برای رسیدن به این اهداف:

* ایجاد یک نهاد حکومت انتقالی با قدرت کامل اجرایی که اعضای دولت و نمایندگان مخالفان در آن شرکت داشته باشند و بر اساس رضایت دو طرف تشکیل شده باشد

* شرکت تمام گروه‌ها و اقشار جامعه سوریه در روند گفتمان سازنده ملی

* بررسی قانون اساسی و نظام حقوقی

* برگزاری انتخابات آزاد و منصفانه چند حزبی برای قانون اساسی جدید

* شرکت کامل زنان در تمام مراحل دوره انتقالی

آیا دولت سوریه با شرکت در کنفرانس ژنو ۲ موافقت کرده؟

در ۲۷ نوامبر، دولت سوریه اعلام کرد که در مذاکرات شرکت خواهد کرد ولی اضافه کرد که هیات نمایندگی رسمی سوریه، قدرت را به هیچ کسی واگذار نخواهد کرد.

در بیانیه مصالحه ناپذیر وزارت خارجه سوریه آمده بود که دولت بشار اسد نمایندگان خود را در راستای درخواست مردم سوریه که از بین بردن تروریسم است به کنفرانس می فرستد. مقامات سوریه همواره مخالفان بشار اسد را "تروریست" می‌خوانند.

در این بیانیه همچنین از فرانسه و انگلیس که گفته بودند بشار اسد هیچ نقشی در آینده سوریه نخواهد داشت و نیز موضع ائتلاف اصلی مخالفان موسوم به "ائتلاف ملی سوریه" انتقاد شده بود.

وزارت خارجه سوریه هشدار داده که مردم سوریه به هیچکس اجازه نخواهند داد که حق انحصاری تصمیم در باره آینده و نیز رهبری شان را از آنان بگیرد.

شخص بشار اسد نیز اصرار دارد که هر گونه توافقی باید به همه پرسی گذاشته شود اگر چه معلوم نیست چگونه این همه پرسی را می‌توان برگزار کرد.

آیا مخالفان به کنفرانس ژنو خواهند رفت؟

احمد جربا، رئیس ائتلاف ملی سوریه در جلسه ای که ماه نوامبر در استانبول تشکیل شده بود گفته بود درگیری ها، فشارهای بین المللی و اختلاف بر سر مذاکرات، کار ائتلاف ملی را مشکل می‌کند.

ولی در تاریخ ۱۸ ژانویه، این ائتلاف که بزرگترین گروه مخالف دولت بشار اسد است، اعلام کرد در کنفرانس صلح ژنو شرکت خواهد کرد.

ائتلاف مخالفان، مدت‌ها در برابر درخواست‌ها برای شرکت در کنفرانس ایستادگی کرده بود ولی پس از فشارهای زیاد از جانب متحدان غربی و نیز عرب این ائتلاف، در تاریخ ۱۱ نوامبر رأی داد در صورت تحقق شروطی که تعیین می‌کند، در این کنفرانس شرکت خواهد کرد.

اختلافات داخلی و عدم توافق بر سر مذاکره با دولت، سبب شده بود که ائتلاف ملی در آستانه پاشیده شدن قرار بگیرد. شورای ملی سوریه که یک جناح مهم ائتلاف بود، تهدید کرده بود چنانچه احمد جبرا، رئیس کل ائتلاف در کنفرانس ژنو شرکت کند، از ائتلاف خارج خواهد شد. در اوایل ماه ژانویه ده ها نفر برای نشان دادن مخالفتشان با شرکت در کنفرانس ژنو در صورت عدم تحقق شرایط تعیین شده، از جلسه خارج شدند.

سایر گروه‌های سیاسی مخالف نیز مذاکرات را رد کرده‌اند. کمیته هماهنگی ملی، اختیارات ائتلاف ملی را قبول نکرده و در تاریخ ۱۶ ژانویه اعلام کرد در گفت‌وگوها شرکت نخواهد کرد.

در تاریخ ۲۶ نوامبر، رئیس شورای عالی نظامی ارتش آزاد سوریه، که از حمایت غرب برخوردار است گفت چون این موضوع که مذاکرات به کناره گیری بشار اسد منتهی خواهد شد روشن نشده، در کنفرانس شرکت نخواهد کرد.

همچنین جبهه اسلامی که یک ائتلاف قدرتمند گروه‌های شورشی اسلامگراست، هشدار داده که شرکت در مذاکرات ژنو را "خیانت" می‌داند.

رهبری کردهای سوریه که ۱۰ درصد جمعیت این کشور را تشکیل می‌دهند در نظر دارند نمایندگان خود را به ژنو اعزام دارند و نمی‌خواهند بخشی از هیات اعزامی ائتلاف ملی باشند.

آیا مذاکرات موفقیت آمیز خواهد بود؟

آمریکا کنفرانس ژنو را "بهترین فرصت برای مخالفان جهت نیل به اهداف مردم سوریه و انقلاب" خوانده است. با این وجود خیلی مشکل است بتوان دید چگونه این روند پیچیده پیش خواهد رفت.

دو گروه اصلی مذاکره کننده هدف‌های متفاوتی دارند. سوریه به کرات گفته است که کنار رفتن بشار اسد به هیچ وجه مطرح نخواهد بود در حالی که ائتلاف مخالفان این نکته را روشن کرده که بشار اسد نقشی در دولت انتقالی که در اعلامیه ژنو پیش بینی شده نخواهد داشت.

علی حیدر، وزیر آشتی ملی سوریه چند روز قبل گفت: "از کنفرانس ژنو ۲ هیچ انتظاری نداشته باشید. کنفرانس ژنو ۲ و ژنو ۳ و یا ژنو ۱۰ مشکل بحران سوریه را حل نخواهند کرد. راه حل شروع شده و از طریق پیروزی نظامی دولت، ادامه خواهد یافت."

با توجه به این که این مذاکرات برای بیشتر نیروهای عمده درگیر معنایی ندارد، حتی اگر نوعی موافقت سیاسی از کنفرانس ژنو۲ حاصل شود، اجرای آن عملا غیرممکن خواهد بود.

انتهای پیام