عضو کمیته بازنگری در قراردادهای نفتی با تشریح موانع قراردادهای کنونی صنعت نفت، تغییرات و جذابیت‌هایی را که باید در قراردادهای جدید اعمال شود را اعلام کرد.
نصرت‌الله اسپیاری در گفت‌وگو با خبرنگار انرژی خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا)، با تاکید بر این که تامین مالی پروژه‌های نفت مهمترین مساله توسعه این صنعت است گفت: ایران 105 سال سابقه در صنعت نفت جهان دارد و بعد از آمریکا دومین کشوری است که از منظر تاریخی به این صنعت دست یافته است. در تمام این سالها از 1908 که در مسجد سلیمان نفت کشف شد تا وقتی که شرکت نفت انگلیس و بعدها کنسرسیوم نفتی ایران و انگلیس در دهه 50 شمسی مدیریت منابع نفت را در دست گرفتند، ایران همیشه پیمانکار خارجی داشته است.
مدیرعامل اسبق مناطق نفت‌خیز جنوب ادامه داد: در واقع بعد از انقلاب اسلامی ایران، کارشناسان ایرانی چرخه صنعت نفت کشور را در دست گرفتند و تلاش زیادی صورت گرفت تا متخصصان خوبی به ویژه در حوزه بالا دستی و پایین دست تربیت شوند.
اسپیاری افزود: اکنون مساله اصلی تامین مالی و سرمایه گذاری در صنعت نفت است وهمه تلاش کمیته بازنگری در قراردادهای نفتی معطوف به جذب سرمایه گذار خارجی در صنعت نفت ایران است و این امر محقق نمی شود مگر آنکه جذابیتهای لازم برای سرمایه گذاران ایجاد شود.
وی در پاسخ به این سوال که چه نوع جذابیت‌هایی باید در قراردادهای جدید اعمال شود توضیح داد: در حال حاضر حدود 60 درصد قراردادهای نفتی جهان امتیازی، حدود 35 درصد به شیوه مشارکت در تولید و کمتر از 5 درصد به صورت بیع متقابل یا T.S.A منعقد
می‌شود. به طور مثال هم اکنون در عراق دو تجربه متفاوت با اجرای دو نوع قرارداد مختلف با کشورهای خارجی در بخش های شمال و جنوب در حال اجراست.
او ادامه داد: در جنوب عراق قراردادهایی از نوع سرویس خدمات فنی برای اجرای اکتشاف میادین، توسعه و تولید برای مدت 20 سال و تمدید آن تا 5 سال، سبب شده است تا سرمایه‌گذاری خارجی بیش از 100 میلیارد دلاری جذب شود. این در حالی است که در شمال و در شهر سلیمانیه با اجرای قراردادهایی با جذابیت بیشتر، زمینه‌ای ایجاد شده است تا شرکت‌های خارجی از بعضی قراردادها در جنوب عراق دست کشیده و به سوی انعقاد قرارداد جدید به سلیمانیه عراق روی آورند.
اسپیاری با اشاره به این که مسوول ریسک در قراردادهای بیع متقابل ایران بر عهده پیمانکار و سرمایه گذار است، گفت: با توجه به این موارد و ایجاد رقابت‌های بین‌المللی جذب سرمایه، نمی توان با ریسک‌های سرمایه‌گذاری که در کشف و توسعه میادین وجود دارد، زمینه جذب سرمایه‌گذار را در کشف و توسعه میادین نفت و گاز کشور فراهم کرد. به همین دلیل باید با حفظ منافع کشور، راهکارهای مناسبی در متون قرارداد ایجاد کرد تا ضمن توسعه میادین نفتی و گازی کشور، سرمایه گذار منافع معقول خود را بدست آورد.
عضو کمیته بازنگری در قراردادهای نفتی از طولانی‌تر کردن زمان قرارداد، جذاب‌تر و سریع تر کردن نرخ بازگشت سرمایه (ROR)، برداشتن سقف هزینه‌های سرمایه‌ای، در نظر گرفتن پرداخت پاداش‌های مناسب جهت اجرای کیفی کار، توجه به جنبه‌های صیانتی مدیریت میدان و در نظر گرفتن حفظ منافع دو طرف به طوری که نتیجه برد- برد حاصل شود، به عنوان جذابیتهای نام برد که باید در قراردادهای جدید اعمال شود.
وی در مورد محدودیت‌های فعلی قراردادهای صنعت نفت ایران هم گفت: زمان قراردادهای نفتی ایران با شرکای خارجی کوتاه است. برای سهم مشارکت شرکت‌ها در قراردادها، سقف وجود دارد. پیمانکار خارجی دوست دارد که این سقف وجود نداشته و یا شناور باشد.
اسپیاری افزود: وقتی قراردادی برای شرکتی جذابیت داشته باشد می‌تواند پشتوانه ورود شرکت‌های پیمانکار به بازارهای پولی و سرمایه شده و اسباب اعتبار و تامین منابع برای آن باشد.
وی با بیان این که قراردادهای بیع متقابل خیلی خشک و انعطاف ناپذیر است گفت: باید در قراردادهای جدید شرایط مختلفی ایجاد کرد تا در هر زمان منافع کشور و سرمایه‌گذار در آن لحاظ شود. به دلیل رقابتی بودن بازار و بالا بودن حجم سرمایه‌گذاری هر تغییر کوچکی می‌تواند در میزان سود شرکت‌ها که هدف غایی همه آن‌هاست تاثیر بسزایی داشته باشد. طبیعی است که در این فضا باید اسباب چانه‌زنی مهیا باشد و بتوان روند امتیاز دادن و امتیاز گرفتن را به موقع مدیریت کرد.
عضو کمیته بازنگری در قراردادهای نفتی با تاکید بر این که پیمانکار علاوه بر سود، امنیت سرمایه‌گذاری هم می‌خواهد گفت: با توجه به این که باید از مخازن هم محفاظت شود پس تنها قراردادهای بلندمدت است که مانع آسیب رسانی به مخازن توسط پیمانکار می‌شود.
او با اشاره به این‌که در حال حاضر منابع مالی به طرز تاسف‌باری در میادین مشترک سرمایه‌گذاری می‌شود یادآور شد: بدون سرمایه‌گذاری خارجی امکان بهره‌برداری از میادین باقی مانده وجود ندارد و ما باید در این مناطق به سرعت و به شدت وارد عمل شویم.
انتهای پیام