با وجود اینکه یکی از نمایندگان سیستان در مجلس شورای اسلامی ادعا کرده که تعداد روزهای بحرانی هوای ناشی از پدیده ریزگردها در زابل 148 روز است، مدیر کل محیط زیست سیستان و بلوچستان این آمار را غیر واقعی عنوان می‌کند و می‌گوید که تعداد روزهای بحرانی هوای سیستان در طول سال 75 روز است!
به گزارش خبرنگار خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا) - منطقه سیستان و بلوچستان، تداوم خشکسالی 15 سال در سیستان و بلوچستان و نقاط مختلف پهنه وسیع آن آثار و پیامدهای مختلفی بر زندگی انسانی و محیطی از خود بر جای گذاشته است، یکی از این آثار که با برهنه شدن 25 درصد از وسعت شمال استان به دلیل خشک شدن تالاب 5700 کیلومتری هامون روشن‌تر به نظر می‌رسد همان توسعه جریان اقلیم محلی این منطقه با عنوان بادهای موسیمی یا بادهای 120 روزه از ابتدای خشکسالی تا سال‌های اخیر است.
این عامل علاوه بر افزایش دامنه روزهای وزش باد، موجب حذف تدریجی پوشش گیاهی و فرسایش خاک و ظهور پدیده جدیدی با عنوان ریزگرد برای نخستین بار در کشور شده است. به عبارتی دیگر سیستان امروز چند پیراهنی بیشتر از استان‌های غربی در مورد آلودگی هوای ناشی از این پدیده پاره کرده و لایه‌های دشت خود را سالیانی است که به دست باد سپرده و در این عرصه پیشکسوت میدان است.
هرچند نمی‌توان از تأثیر خشکسالی و پدیده ریزگردها بر شمال سیستان و بلوچستان صرف نظر کرد، ولی در گزارش حاضر سعی شده است تا از آمارهایی که مدام مثل مار پوست می‌اندازند و از فراز و نشیب هم باز نمی‌ایستند صداقتی را پیدا کنیم.
مصاحبه یکی از نمایندگان مردم سیستان و در مجلس شورای با خانه ملت که در آن به روزهای بحرانی هوای ناشی از پدیده ریزگرد زابل هم اشاره‌ای شده است، تعجب همگان را به خود جلب کرد، در این گفت و گو سید باقر حسینی عنوان کرده که دوره بادهای موسیمی از توالی 120 روزه در سال به 200 روز افزایش پیدا کرده و مدت روزهای بحرانی هوا را در طول سال به 148 روز رسانده است.
او همچنین از روند رو به رشد این آلودگی نیز هشدارهای جدی داده است و گفته که 148 روز بحرانی شرایط سخت تنفسی را برای مردم ایجاد کرده است و با تداوم خشکی دریاچه اوضاع بدتر هم خواهد شود. اما برای تأیید این آمار سری به اداره کل محیط زیست سیستان و بلوچستان زدیم که با تلاش سه هفته‌ای توانستیم گفت‌و گویی مکتوب با مدیر کل این مجموعه ترتیب دهیم.
"خسرو افسری"، در پاسخ به سؤال نخست خبرنگار ما در مورد میزان روزهای بحرانی هوا در شش ماهه نخست امسال اشاره می‌کند که در این مدت روزهای توفانی دشت سیستان 20 روز بوده و خشک شدن تالاب هامون از جنبه‌های مختلف بر میزان ذرات معلق هوا تأثیر گذاشته است.
وی در توضیح بیشتر ادامه می‌دهد که خشک شدن تالاب هامون موجب نمایان شدن بستر تالاب شده و پوشش گیاهی منطقه را نیز از بین برده است و با این تغییرات، وزش باد شن و ماسه بستر تالاب را به هوا پراکنده کرده و باعث افزایش گرد و غبار در منطقه می‌شود.
افسری در ادامه از بین رفتن پوشش گیاهی تالاب را حذف سپری طبیعی توصیف می‌کند که حافظ حرکت شن‌های روان بوده است و نبود آن بر افزایش غلظت ذرات معلق در هوای محیط نیز تأثیرگذار است.
وی آفت بعدی را فرسایش خاک ناشی از حذف پوشش گیاهی و ورود انسان به حریم‌های بیمار تالاب می‌داند و می‌افزاید: "خشک بودن تالاب زمینه را برای حرکت وسایل نقلیه موتوری و حرکت احشام در کف بستر تالاب فراهم می‌کند، این عوامل موجب تخریب خاک سطح و پراکنده شدن خاک و ذرات بر اثر اندک وزش بادی در هوا می‌شود»
سؤال اصلی که قرار است مدیرکل در مورد آن پاسخ دهد این است که آیا آمار ارائه شده توسط نمایندگان مردم سیستان در مجلس شورای اسلامی در مورد اینکه 140 روز بحرانی هوای ناشی از ریزگردها در سیستان واقعی است یا خیر که پاسخ این عضو ستاد مدیریت بحران سیستان و بلوچستان خیر است.
او اشاره می‌کند که این آمار واقعیت ندارد و تعداد روزهای بحرانی هوای طول سال در سیستان 75 روز است. اما دوره آماری اداره کل هواشناسی استان از سال‌های 41 تا 89 آمار جالب 167 روز از تعداد روزهای توفانی سال را گزارش می‌دهد، تقریباً اینکه بادهای 120 روزه به 200 روز افزایش یافته است را در این گزارش گروه اقلیم شناسی اداره کل هواشناسی سیستان و بلوچستان تأیید می‌کند ولی تناقض میان تعداد روزهای بحرانی 140 تا 75 روز در طول سال نامعلوم است.
سازمان هواشناسی به عنوان متولی پایش و دیده‌بانی وضعیت جوی مقصد بعدی پیگیری ما برای شناسایی روزهای بحرانی هوا در منطقه سیستان است،"بهرام صناعی" رییس پیشین سازمان هواشناسی کشور در آخرین مصاحبه‌های خود به ایسنا گفته است که شهرستان زابل به همراه سه استان دیگر طی 10 سال گذشته بین 120 تا 140 روز با پدیده گرد و خاک روبه رو بوده است.
این بازه زمانی که وی در این گزارش به آن اشاره کرده است در امتداد خشکسالی اخیر سیستان و خشکی تالاب هامون بوده است و می‌توان گفت با حذف تدریجی پوشش گیاهی و فرسایش خاکی که مدیر کل محیط زیست سیستان و بلوچستان نیز به معلول بودن آن برای تشدید پدیده ریزگردها اذعان دارد، آمار 148 روز نمایندگان مردم سیستان را نزدیک به واقعیت دانست.
سید"باقر حسینی"، همچنین در نامه‌ای که اخیرا در مورد خشکی هامون و مشکلات ناشی از آن به ریاست جمهوری داده است، خواستار ایجاد کارگروه ملی نجات تالاب هامون شده است که در بخشی از این نامه آمده است:«با خشک شدن دریاچه هامون این منطقه به یکی از عمده‌ترین کانونهای طوفان شن و ماسه تبدیل شده و مشکلات عدیده‌ای را برای روستاییان و حتی مردم شهرستانهای اطراف ایجاد کرده است»
انتهای پیام