موزه‌ی دوران اسلامی به‌عنوان یکی از غنی‌ترین موزه‌های اسلامی از نظر تعداد آثار تاریخی حدود پنج سال پیش بسته شد تا پس از سروسامان گرفتن، بار دیگر روی علاقه‌مندان آغوش باز کند.

به گزارش خبرنگار سرویس میراث‌ فرهنگی خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، موزه‌ی دوران اسلامی بخشی از موزه‌ی ملی ایران است که هرچند از زمان تعطیلی‌اش قدم‌های اولیه برای سامان‌دهی آن برداشته شد و اعتبارهای کلانی به آن اختصاص یافت، اما نبودن برنامه‌ای منظم و ادامه‌دار و همچنین دست به دست شدن پروژه‌ی سامان‌دهی در زمان مدیران مختلف، روند آن به بی‌راهه منحرف کرد.

پروژه‌ی سامان‌دهی موزه‌ی دوران اسلامی که قرار بود با گرفتن اعتبارهای کلان، مدیران پروژه را رو سفید کند از سال 1386 آغاز شد، زمانی که محمدرضا کارگر که اکنون مدیر اداره کل موزه‌هاست مدیریت موزه‌ی ملی ایران را برعهده داشت. در آن زمان قرار بود فقط سیستم تأسیسات این موزه سامان‌دهی شود؛ اما پس از مدتی، مدیران پروژه تصمیم گرفتند وضعیت کل موزه را سروسامان دهند و این شد که با تغییر گاه و بی‌گاه مدیران، هنوز کارها در این موزه پیشرفت محسوسی نکرده است و همچنان گردشگران داخلی و خارجی که برای دیدن غنی‌ترین موزه‌ی دوران اسلامی ایران به تهران سفر می‌کنند نمی‌توانند از آثار موزه دیدن کنند.

مجدالدین رحیمی - کارشناس ارشد رشته‌ی مرمت آثار تاریخی - که از یکم دی‌ماه 1391 سرپرستی کارگاه بازسازی موزه‌ی دوران اسلامی به او سپرده شد درباره‌ی روند مرمت این موزه از روزهای ابتدایی‌اش به خبرنگار ایسنا گفت: سرپرستی پروژه در ابتدا و در سال 1386 نخست به یکی از پرسنل معمار سازمان (آرش میلانی) سپرده شد. او را می‌توان نخستین کسی دانست که پس از تعطیلی موزه‌ی دوران اسلامی، کار سامان‌دهی تأسیسات این موزه را آغاز کرد. پس از مدتی مسوولان سازمان میراث فرهنگی تصمیم گرفتند یک گام جلوتر از وضعیت آن زمان موزه قدم بردارند. به همین دلیل، دست به کار شدند و تصمیم گرفتند تا دیگر بخش‌های موزه را نیز سامان‌دهی کنند.

وی اظهار کرد: با توجه به این‌که در آن دوران و در طول مدت کمی، چند مدیر و حتی رییس موزه‌ی ملی ایران تغییر کردند و هر کدام تصمیم‌های سلیقه‌ای و ذوقی درباره‌ی سامان‌دهی موزه‌ی دوران اسلامی گرفتند هیچ‌یک از کارها آن‌طور که باید انجام نشد. این اتفاق، وضعیت موزه را نسبت به گذشته بدتر کرد.

او ادامه داد: به همین دلیل در سال 1388 و با هدف تقویت پروژه‌ی احیای موزه‌ی دوران اسلامی، کار به صندوق حفظ و احیا سپرده شد. اقدامات مسوولان صندوق حفظ و احیا به‌دلیل انتخاب نکردن مشاور، با رعایت اصول کاری نبود و به جای این‌که نخست صورت مسأله نوشته و سپس برای حل آن فکری شود فقط برای حل مسأله تلاش شد. به همین دلیل، اعتباری حدود هفت‌میلیارد تومان فقط برای طبقه‌ی نخست موزه‌ی دوران اسلامی شامل سالن آمفی‌تئاتر و گالری‌های جانبی‌اش هزینه شد.

وی بیان کرد: از آنجا که صندوق احیا نتوانست از پس پروژه برآید، دیوان محاسبات به عملکرد آن و اعتباری که خرج این پروژه‌ی بدون نتیجه کرده بود، اشکال وارد کرد و در سال 1390 - 1389 کار از صندوق احیا گرفته و دوباره به معاونت میراث فرهنگی تحویل داده شد. معاون وقت میراث فرهنگی سازمان میراث فرهنگی و گردشگری نیز با تغییر مدیر پروژه، بار دیگر کار را آغاز کرد؛ اما این‌بار آن را به بخش خصوصی سپرد و مهندس اغنایی کار را در دست گرفت. او حدود یک سال عهده‌دار کار بود. در آن زمان، مدیر پروژه توانست برخی اقدامات اجرایی را پیش ببرد، اما او نیز پس از مدتی تغییر کرد و کار به مدیر بعدی از بخش خصوصی، یعنی خراسانی سپرده شد که او هم هفت‌ماه مدیریت این پروژه را برعهده داشت.

رحیمی با بیان این‌که مدیر بعدی پروژه در آن زمان اختیار تام داشت تا کارهای مربوط به سامان‌دهی موزه را به هر کسی که دوست داشت بسپارد گفت: به همین دلیل، اتفاق‌های ناگواری مانند خرید تجهیزات بدون داشتن طرحی مصوب رخ داد. مدیر قبلی پروژه یکسری اقدامات را مانند برق و کابل‌کشی در فضای موزه انجام داده بود، اما مدیر دوم از بخش خصوصی این اقدامات را رد کرد و تصمیم گرفت سیستم نورپردازی موزه را تغییر دهد و پس از خریدن تجهیزات، آن‌ها را با فضای موزه مقایسه کرد و متوجه شد که تجهیزات خریده‌شده با فضای موزه همخوانی ندارند. او حتی سیستم اطفای حریق خرید بدون این‌که عملکرد و پیامد تجهیزات اطفای حریق را بررسی کند. اکنون نیز تاریخ مصرف برخی از این تجهیزات که برای آن‌ها 800 میلیون تومان از اعتبار این پروژه هزینه شد گذشته است و آن‌ها دیگر قابل استفاده نیستند.

او ادامه داد: در اواخر شهریور1391 «یحیی رحمتی» مدیریت پروژه‌ی سامان‌دهی موزه‌ی دوران اسلامی را بر عهده گرفت. او در آن زمان، با حفظ سمت در اداره کل امور موزه‌ها، این کار را عهده‌دار شد و پس از مدتی نیز به او وظیفه‌ی معاونت صنایع دستی داده شد که به‌دلیل حجم زیاد کارها، او نتوانست بیشتر از پنج‌ماه این وظیفه را برعهده بگیرد و با برگرداندن آن به معاونت میراث فرهنگی در بهمن‌ماه 1391، این پروژه به مدیرکل وقت حوزه‌ی ریاست (بهروز ندایی) سپرده شد. پس از مدتی نیز با توجه به این‌که وظیفه‌ی معاونت توسعه و مدیریت نیز به او داده شد، ندایی نیز نتوانست کارها را آن‌گونه که باید انجام دهد. با این وجود، ندایی تا تیرماه امسال این وظیفه را برعهده داشت تا این‌که با تغییر معاون میراث فرهنگی سازمان و موافقت او برای تعطیلی این پروژه در 15 تیرماه امسال، کل پروژه‌ی سامان‌دهی موزه‌ی دوران اسلامی تعطیل شد تا نخست، برنامه‌ریزی مناسبی برای آن صورت گیرد، سپس کارها در این زمینه از سر گرفته شود.

رحیمی با بیان این‌که قبل از تعطیلی و پلمپ موزه‌ی دوران اسلامی و تحویل دادن آن به یگان حفاظت سازمان میراث فرهنگی و گردشگری، یکسری اقدامات اضطراری در موزه توسط تیم پروژه انجام شد گفت: در آن زمان، نخست داربست بزرگی که در بخش مرکزی موزه نصب شده بود و ماهانه حدود چهارمیلیون تومان برای اجاره‌ی آن پرداخت می‌شد، باز شد و یکسری از کارهای نقاشی به‌صورت اضطراری روی سقف موزه انجام شد. از آن به بعد تا کنون نیز هیچ اتفاقی در این بخش از موزه‌ی ملی ایران اتفاق نیفتاده است.

او در ادامه، با تأکید بر لزوم انجام یکسری اقدامات اضطراری در این موزه، افزود: اگر این اقدامات تا قبل از آغاز بارش باران و برف انجام نشوند تعدادی از آثار تاریخی موجود در موزه که در سال‌های 1389 و 1390 در طبقه‌های یک و دو موزه به‌صورت غیراصولی و با دستور معاون وقت میراث فرهنگی (مسعود علویان‌صدر) نصب شدند آسیب زیادی می‌بینند. هنوز سقف موزه‌ی دوران اسلامی به‌صورت کامل ایزوگام نشده است به همین دلیل، بخش‌هایی از آن نشتی آب دارد که باید جلوی آن گرفته شود.

رحیمی تأکید کرد: برداشتن برخی معماری‌های زننده در داخل موزه از جمله اقداماتی است که باید انجام شود، حتی باید سیستم اطفای حریق تغییر یابد و علمی و هدفمند شود.

او با اشاره به این‌که ویترین‌های تهیه‌شده‌ برای این موزه، 20 ایراد عمده دارند اظهار کرد: این ویترین‌ها با طراحی یک معمار داخلی آماده شده‌اند کسی که هیچ تجربه‌ای در طراحی موزه نداشت و موزه‌ی ملی نخستین تجربه‌ی کاری او بود. بنابراین ویترین‌های موزه جای نقد زیادی دارند.

وی با بیان این‌که در ماه‌های گذشته به رییس سازمان میراث فرهنگی و گردشگری - محمدعلی نجفی - اعلام کرده‌ایم که این موزه به توجه و اعتبار کلانی نیاز دارد اظهار کرد: نجفی پس از تحویل گرفتن پست خود، در نخستین اقدامش به موزه‌ی ملی ایران رفت. در آن زمان به او درباره‌ی موزه اطلاعات کاملی داده شد که امیدواریم به‌دنبال آن، توجه کافی و کامل به موزه شود. همچنین باید مشاوری توانمند و با صلاحیت برای سامان‌دهی موزه‌ی دوران اسلامی معرفی شود تا امور معماری و اصلاح طرح به‌خوبی انجام شود، چون اقدامات تأسیساتی موزه، معماری داخلی و ویترین‌ها به واکاوی نیاز دارد.

انتهای پیام