در شب "علی حاتمی" هنرمندانی چون علی‌ نصیریان، امین تارخ ، محمدرضا اصلانی ،منوچهر اسماعیلی و.... درباره‌ی او سخن گفتند و در پایان از لیلا و زهرا حاتمی (دختر و همسر این کارگردان) تقدیر شد.

به گزارش خبرنگار بخش سینمایی خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، علی نصیریان بازیگر سینما و تئاتر ایران در سخنانی گفت: در این زمانه جای خوشبختی است که پاره‌ای از کارهای هنری و ادبی ما جلوه‌ای دارد و در خارج از مملکت هم مورد عنایت و توجه قرار می‌گیرد و با کمال تاسف انعکاس آن در داخل مملکت بسیار کمرنگ است، در حالیکه کسانی که جایزه ادبی یا فیلم می‌گیرند باید بیش از هرچیز دیگری به آنها توجه شود تا مردم با آن آشنا شوند که چه دارند!

یکی از کسانی که بر جریان هنری دهه‌ی 40 تاثیرگذار بود علی حاتمی بود

او که شامگاه 14 آذر ماه در خانه هنرمندان ایران سخن می‌گفت، ادامه داد: اما خوب، جای خوشبختی است که‌نهادهایی، مراسمی برای زنده‌ها و آنهایی که در بین ما نیستند برگزار می‌کنند که بسیار ارزشمند است. برگزاری کردن شبی در خانه هنرمندان برای حاتمی بسیار شایسته و سزاوار است. در اواخر دهه‌ی 30 و 40 جریان هنری نو در تمام زمینه‌ها حاکم شد. نمایشنامه‌های ایرانی نداشتیم و آنچه که بود به صورت ترجمه بود. این جریان هنری با فارغ‌التحصیلان هنرستان و هنرپیشگی آن زمان ، شروع شد که تئاتری ایرانی با قصه‌های "جمالزاده" و "صادق هدایت" که زبان مردم هم در آن مطرح بود، اجرا می‌شد.

نصیریان یادآور شد: آن زمان تئاتر ما به گونه‌ی دیگری بود. قرن 19 تئاتر رمانتیکی و ترجمه بود، البته در برخی از موارد هم جدی بود اما نه با کیفیتی که مورد نظر ما باشد، در آن زمان کارگردانی اصلاً نبود و شیوه‌ی کارگردانی و بازیگری ابداع شد. در سال 1330 یک کتاب تئاتر داشتیم که آن هم «هنر تئاتر نوشین» بود، دانشگاه نداشتیم و تنها هنرستان‌ داشتیم استادانی هم که وجود داشتند دایره معلومات‌شان مشخص بود که با تئاتر جدید ارتباطی نداشت.

این هنرمند گفت: تئاتر از دهه‌ی 40 شروع شد و فرنگ رفتگان هم اضافه شدند و این جریان و نهضت تئاتر بیشتر غنی شد اما یکسری از آدمها خودجوش و خود آموز تنها به درس بازیگری اکتفا نکردند و سعی کردند چیزهای جدید یاد بگیرند؛ یکی از این استعدادهای خودجوش علی حاتمی بود که با نمایشنامه‌نویسی و تعلق‌خاطر به فرهنگ و تئاتر ایرانی شروع کرد و سعی کرد کارهای ارزنده‌ای انجام بدهد.

علی نصیریان ادامه داد: من از زندگی خصوصی او چندان اطلاعی ندارم اما از نظر خلق‌وخو بسیار مهربان، شریف و خوش صحبت بود و در حین کار آزاری به بازیگر نمی‌رساند و هیچ توصیه و نشانه‌ای به بازیگر نمی‌داد و در کار او دخالت نمی‌کرد و تنها توضیحات اولیه را به بازیگر می‌داد اما یک مشکل با حاتمی داشتیم که متن کامل فیلمنامه را در دست نداشت و دیالوگهایی را که شب قبل از اجرا نوشته بود، سر صحنه در اختیار ما می گذاشت و ما همیشه به این موضوع معترض بودیم اما او اعتقاد داشت در اختیار قرار دادن دیالوگ‌ها در صبح اجرا حس خوب، طراوات و تازگی دارد.

بازیگر فیلم «هزاردستان» ضمن بیان خاطراتی از علی حاتمی بیان کرد: او در فیلم «هزاردستان» به من گفت، دلم می‌خواهد این فیلم آلبومی از هنرمندان دوران ما باشد. یک کار زیبای حاتمی بعد از انقلاب، جمع کردن مطرب‌های تخت حوضی بود که بیکار شده بودند،او از آنها به عنوان هنرور در لاله‌زار و بازارچه استفاده می‌کرد که حس بسیار خوبی داشت.

نصیریان با اشاره به گلدان‌های شعمدانی که روی صحنه‌ی مراسم گذاشته شده بود، گفت: کسی این طراحی را انجام داده است بسیار خوش ذوق بوده و با سلیقه‌ی حاتمی آشناست، چون او بسیار به شعمدانی علاقمند بود. در فیلمی که در کاخ نیاوران ساخت از اشیایی که متعلق به ایران بود، مثل جانش نگه‌داری می‌کرد و علاقه داشت. به نظرم یکی از کسانی که بر جریان هنری دهه‌ی 40 تاثیرگذار بود، علی حاتمی بود.

او یادآور شد: من در دو تا سه کار با علی حاتمی همکاری داشتم و از او بهره بردم. امیدوارم روحش شاد و آمرزیده باشد که هست، چون او به این مملکت خدمت کرد. نسل ما منقرض شد، کاری نمی‌توانیم بکنیم جز اینکه حرف بزنیم.

این بازیگر با تاکید بر نشان دادن هنر ایرانی بیان کرد: ما ایرانی هستیم. کارهایی که از ایران جایزه گرفته است یک حرف ایرانی داشته است، فیلم یا رمانی که در آن طرف دنیا برایش سرمایه‌گذاری می‌شود به دلیل عطر و بوی ایرانی است پس پرداختن، ساخت و نگاه وابسته به این جامعه و اقلیم مهم است.

نصیریان اذعان داشت: ما باید در تئاتر، خودمان را پیدا کنیم ، ما در آن زمان که چیزی نداشتیم با زبان جمالزاده و هدایت شروع کردیم و حالا جوانان این مرز و بوم باید آن را عوض کنند. در سینمای ایران ناصر تقوایی از همینگوی، «ناخدا خورشید» را ساخت و این یعنی خلاقیت که چهارچوبی را از جایی می‌گیرد و به قدری زیبا آن را برمی‌گرداند. ما نیاز به همچین چیزهایی داریم، علی حاتمی هم از آن دسته‌هایی بود که خلق کرد و ساخت.

در ادامه مراسم سالروز درگذشت علی حاتمی، گروه «آوای رود»، قطعه‌ی «شور عشق» از درآمد «بیات اصفهانی» اثر مرتضی نی‌داوود را که تیتراژ ابتدایی و پایانی فیلم «هزار دستان» علی حاتمی بود، اجرا کردند.

من به خودم می‌بالم که در دو فیلم آخر حاتمی حضور داشتم

سپس امین تارخ به روی صحنه رفت و ضمن قدردانی از مدیرعامل خانه هنرمندان و تمام کسانی که این چنین برنامه‌ها را برگزار می‌کنند، گفت: در طول 17 سالی که از حاتمی بی‌نصیب بودیم به یاد ندارم درهر سالگرد، بیش از پنج سازمان یا نهاد بزرگداشت برگزار کرده باشند، به خصوص بزرگداشت امشب که به بزرگی علی حاتمی و قدر و شخصیت اوست و فکر می‌کنم تا کنون حرفهای بسیاری در ارتباط با دانش هنری و فرهنگ ایرانی، عشق و ارغ ملی او نکات فراوانی مطرح شده است.

بازیگر فیلم «مادر» ادامه داد:در وهله‌ی اول پیشنهاد بازی در یک فیلم از جانب علی حاتمی مطرح می‌شد و بازیگر به وحشت می‌افتاد چون او فیلم‌نامه‌ی به بازیگر نمی‌داد در حالیکه بازیگر صاحب فیلمنامه است و باید گفت‌و شنود با کارگردان داشته باشد اما به محض اینکه سر صحنه فیلم‌های علی حاتمی می‌رفتیم و تولید شروع می‌شد با فضای آرامی مواجه می‌شدیم. شاید بعدها که دقیق‌تر به این موضوع نگاه کردیم متوجه می‌شدیم که شاید این هم نوعی شرکت در ساخت فیلم است، تمام بازیگرانی که با او کار کرده‌اند از این تجربه شیرین زیاد یاد کرده‌اند.

تارخ افزود: علی حاتمی به قدری متین، مهربان، حرفه‌ای و سخت‌گیر بود شاید زمانی که فیلمبرداری تمام می‌شد انگار بازیگران گم کرده‌ای دارند. او ترفند خاصی داشت که مواد را در اختیار بازیگر نمی‌گذاشت اما همه چیز را ریز ریز در اختیار او می‌گذاشت. او فضای خلاقیت را بوجود می‌آورد بنابراین بازیگری که این توان را داشت می‌توانست با او همکاری کند. من به خودم می‌بالم که در دو فیلم آخر او حضور داشتم.

امین تارخ سپس یادداشتی درباره‌ی علی حاتمی خواند که در بخش‌هایی از آن آمده بود: «آنچه که در باب زنده‌یاد علی حاتمی باید گفت طی سالیان اخیر گفته شد. گفته‌اند شاعر سینماست،سینمای او سینمای ملی است. گفته‌ شده عرق او به ایران و ایرانی ستودنی است. احساس می‌کنم آنچه در باب این بزرگ هنرمند در عرصه‌ی سینما گفتنی است آن که هیچ‌گاه در حوزه تولید به خود تکراری نرسید که این خود جای ستایش بسیار دارد.»

در ادامه این برنامه تصاویری از علی حاتمی و فیلم هایش پخش شد.

پیام محمد علی کشاورز که نتوانسته بود در این مراسم شرکت کند خوانده شد، کشاورز در پیام خود گفت، سلام مرا به دختر عزیز، همسرگرمی و داماد شایسته این خانواده برسانید.برایشان آرزوی سلامتی دارم.

حاتمی یک حرکت ملی از دستاوردهای تاریخی را پدید آورد

محمدرضا اصلانی در ادامه این برنامه با شعری از بیدل دهلوی گفت: ای فراموشان به ذوق یاد باید زیستن، این یاد تنها یادآوری نیست بلکه اصل تاریخ است. چگونه انسان تاریخی بودن مطرح است که مساله‌ی جهان مدرن است و فرای ملی یا جهانی بودن است. ملی بودن تنها به معنی هویت داشتن نیست، هر ملیتی چه بخواهد و چه نخواهد هویت خودش را دارد اما تاریخی بودن ضرورت جهان مدرن است.

این فیلم‌ساز تصریح کرد: علت آنکه در 400 سال اخیر کمتر در تاریخ هستیم آن است که جزئیات تاریخی بودن را از دست داده‌ایم. انسان مدرن بودن و در تاریخ نقش تعین داشتن در تمامی گروهای فرهنگی ما چه ناخودآگاه و چه آگاه، نقش داشت. بحث انسان سرزمینی و جهانی بحث کامل محفل‌ها بود، این بحث هم چنان ضروری در جامعه ماست اما آنچه در جهان کنونی دیده می‌شود تعریف جدید از ملی بودن است که این خطر را نسل جدید به خوبی حس کرد و این حاصل تلاش افرادی مثل علی حاتمی است.

اصلانی افزود: آنچه در حاتمی می‌توان به عنوان شاخصه گفت، تنها در ساخت و خلاقیت فیلم نیست، او یک حرکت ملی از دستاوردهای تاریخی را پدید آورد و حتی برای ساخت لاله‌زار یک دکور واقعی بوجود آورد و در حال حاضر شهرک غزالی یکی از بازمانده‌های حرکت تاریخی اوست. این یک تفکر ساختارمند است که آثار فرهنگی ایجاد کنیم بلکه حرکت فرهنگی، تولید این فرهنگ یک اراده ملی است به آنچه که تاریخ می‌گوییم.

او گفت: تاریخ به معنای آن چیزی است که آینده را به امروز انتقال دهیم و پیشنهاد برای آینده داشته باشیم، ملتی که برای جهان، آینده نداشته باشد ملت نیست. علی حاتمی برای ایجاد نوستالژیک قدم‌های اولیه را برداشت که البته فرخ غفاری و فریدون رهنما هریک نقش بنیادی در این مسیر داشتند و حاتمی از تشویق‌های آنها بود که برخواست و نظام تصویر ایجاد کرد و اینکه که ما چگونه از خود تصویر بسازیم و این شاید یک قدم تاریخی بود برای شروع شدن که کور نشده و حتی خاموش نشد که در دهه‌ی 60 توانست ادامه دهد.

اصلانی در بخش پایانی سخنانش گفت: ما از علی حاتمی می‌توانیم بیاموزیم.

حرف زدن از ته دل را حاتمی به گوینده‌ها یاد داد

به گزارش ایسنا، در ادامه مراسم بزرگداشت علی حاتمی که همزمان با سالروز درگذشت این هنرمند پنجشنبه شب (14 آذرماه) در تالار استاد شهناز خانه هنرمندان برگزار شد، منوچهر اسماعیلی گفت: هیجان زده هستم. هرگز نتوانستم با پیکر شادروان حاتمی وداع کنم. او چیزهایی از «حسن کچل» تا «مادر »به من یاد داد، زندگی را به من آموخت. سرمشق داد تا یادداشت کنم تا یادم نرود مردمی بودن خرجی ندارد، دل می خواهد. دلم را باید صاف کنم.

این پیشکسوت دوبله افزود: کارهای حاتمی برای من آموزش بود که چگونه با مردم صحبت کنیم، چگونه دروغ نگوییم و اگر هم می گوییم چگونه در رفع آن بکوشیم. حرف زدن از ته دل را علی حاتمی یاد ما گوینده‌ها داد.

همسر علی حاتمی نیز بروی صحنه رفت و بیان کرد: به این فکر می‌کردم که خوشا به حال انسانهایی که با نوع نگاه به زندگی،فکر،عقیده و عشق به کار و مردم و آثارشان می ‌توانند چنین جایی در دل مردم داشته باشند و مفتخرم که همسرم جز این دسته از آدمهاست.

زهرا حاتمی با این جمله صحبت‌هایش را تمام کرد: برای شما آرزوی همه چیزهای خوب را دارم.

قلب حاتمی برای کشور و مردم خودش می‌تپد

مدیر عامل خانه‌هنرمندان نیز ضمن قدردانی از همه‌ی پیشکسوتان و هنرمندان در این برنامه گفت: چند ماهی است که خانه هنرمندان سلسله برنامه‌های را با نام «شب‌های ایرانشهر» برگزار می‌کند و به یکی از هنرمندان ادب، فلسفه، حکمت و... می‌پردازد و از سالها خدمات ارزنده آنها در حوزه هنر قدردانی می‌کند.

مجید سرسنگی اضافه کرد: خوشحالیم که امشب به علی حاتمی اختصاص دارد، سینماگری که همه‌ی اهل ادب و هنر روی این نکته که قلب حاتمی برای کشور و مردم خودش می‌تپید اتفاق قول دارند. آثار او از سینمای ملی به عنوان الگوی بارز و ملی پابرجا باشد و نسل‌های آینده نام او را به نیکی می‌برند، چرا که او نام کشور و مملکت خود را به نیکی برد. امیدوارم این جلسه جدا از بزرگداشت او تذکر برای ما باشد تا آن چیزی که فرهنگ و هنر ما از آن رنج می‌برد نداشتن یک هویت ملی را گوشزد کنیم.

او بیان کرد: حاتمی در دورانی از تاریخ فرهنگ کوشید تا این هویت را از طریق هنر و ابزارهای هنری به مردم خود و دنیا نشان دهند و امیدواریم نسل جوان هم راه این بزرگان را در پیش بگیرند. امشب کسانی اینجا هستند که از نزدیک با علی حاتمی کار و زندگی کردند. علی نصیریان پیشکسوت بزرگی است که سالها سینما و تئاتر کشور بخش عمده‌ای از بار آن بر شانه‌های این مرد بزرگ قرار گرفته است. امین تارخ که از همکاران حاتمی بوده است و سالهای سال در حوزه سینما و تئاتر آثار ارزشمندی را خلق کرده‌اند که نقش های او در سینمای حاتمی ماندگاری بوده است و باید به نیکی از او نام برد و همچنین اصلانی که سینمای حاتمی را خوب می‌شناسد و تحلیل می‌کند و شاید شایسته‌ترین فرد درباره سخن گفتن در سینمای ملی و حاتمی باشد.

مدیر عامل خانه هنرمندان گفت: امیدوارم خداوند به خانواده علی حاتمی صحت، سلامت و بردباری اعطا کند و بتوانیم قدردان اهالی فرهنگ باشیم و در این خانه از آنها تجلیل کنیم.

سهیل محمودی نیز که اجرای این مراسم را برعهده داشت گفت: علی حاتمی بازیگر آن روزهای ماست که ای کاش بیشتر می‌ماند تا از توجه او به فرهنگ ایران برخوردار می‌شدیم. فیلم «هزاردستان»، خدمت او به هنر خوشنویسی ما در یک بستر تحولات تاریخی - سیاسی در ایران معاصر بود.

او گفت: علی حاتمی در سینمای ما شخصیتی بود که با همه‌ی هنرهای ایرانی از جمله شعر، ادبیات عامه، قصه‌گویی کلاسیک، خوشنویسی، موسیقی و تئاتر که پایه‌های جدی سینمای ما شد، سرو کار داشت.

در انتهای مراسم بزرگداشت علی حاتمی؛ مجید سرسنگی، علی مصفا،لیلا حاتمی، ناصر چشم آذر، منوچهر اسماعیلی، سعید امیرسلیمانی، محمدرضا اصلانی، علی نصیریان و زهرا حاتمی به روی صحنه رفتند و علی نصیریان هدیه‌ای از طرف خانه هنرمندان و بانک تجارت به خانواده علی حاتمی تقدیم کرد.

شهلا ریاحی بازیگر قدیمی هم دقایقی در این مراسم حاضر بود.

این مراسم با امضاء عکس یادبود علی حاتمی از سوی لیلا حاتمی، علی مصفا و دیگر حاضران تمام شد.

انتهای پیام