ناسا در گزارشی 10 دستاورد مهم کاوشگر کنجکاوی را در نخستین سال ماموریت این آزمایشگاه سیار منتشر کرد.

به گزارش سرویس علمی خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، از لحاظ تکنیکی، مدتی پیش پایان نخستین سال ماموریت کنجکاوی بر روی مریخ اعلام شد و این کاوشگر با خواندن سرود «تولدت مبارک» این روز را جشن گرفت.

این میزان نیمی از سال مریخی است زیرا سال این سیاره سرخ 668 روز به طول می‌انجامد.

کنجکاوی که با انرژی هسته‌ای نیرودهی می‌شود، 190 گیگابیت داده را به زمین ارسال کرده، 75 هزار بار لیزر خود را شلیک کرده و نمونه‌هایی را از دو صخره جمع‌آوری و تحلیل کرده است.

این گزارش به معرفی 10 دستاورد برجسته کنجکاوی تا کنون می‌پردازد:

فرود

در ششم آگوست کنجکاوی بر روی مریخ فرود آمد. فاصله بین زمین و مریخ در زمانی که کنجکاوی بر سطح سیاره سرخ فرود آمد، به اندازه‌ای طولانی بود که این سفینه فضایی باید فرود خودکاری را انجام می‌داد و تیم کنترل تماشاگر یک تاخیر 13 دقیقه‌ای بودند.

کنجکاوی برای فرود توسط یک سپر حرارتی انقلابی حفاظت می‌شد که نه تنها از آن حفاظت می‌کرد، بلکه به عنوان یک بدنه بالابر عمل می‌کرد و ابن امر به سفینه فضایی امکان هدایت خود به هنگام کندشدن به دلیل کشش جوی را می‌داد.

پس از این که سپر هوایی و سپر حرارتی حذف شدند، کاوشگر مزبور توسط یک جرثقیل آسمانی پایین آورده شد. این جرثقیل فریمی است که توسط موشک پیشرانه می‌شود و دارای دستگیره‌ای است که کنجکاوی را بر روی سطح گذاشت.

این جرثقیل سپس اوج گرفت و در فاصله‌ای دورتر با تمام شدن سوختش، نابود شد.

فرود کاوشگر در ساعت 5:31 دقیقه به وقت گرینویچ و در تاریخ ششم اگوست رخ داد.

محل فرود نزدیک قاعده Mount Sharp واقع در درون دهانه گیل بود و در 4.6 عرض‌جغرافیایی جنوبی و 137.4 درجه طول جغرافیایی شرقی صورت گرفت.

نخستین شات لیزری

سه هفته نخست پس از فرود، به آزمایش‌کردن سیستم‌های کنجکاوی برای تعیین این موضوع که آیا این سفینه از این فرود جان سالم به در برده بود، سپری شد و این که آیا این سیستم‌ها تحت شرایط واقعی مریخ قادر به عملکرد هستند یا خیر. در این میان برجسته‌ترین آزمایش، شلیک لیزر آن بود.

لیزر کنجکاوی لیزری یک میلیون واتی بود که برای تبخیرکردن صخره طراحی شده و نخستین لیزر از این دست بود که در سیاره دیگری به کار می‌رفت.

هدف از طراحی آن تبدیل صخره‌ها به دودهایی از پلاسما بود که می‌توانند توسط طیف‌نگار برای تعیین ترکیب آن‌ها بررسی شوند.

این لیزر فقط برای پالس‌هایی شلیک می‌کند که پنج میلیاردم یک ثانیه طول می‌کشد تا به علامت میلیون وات برسد.

لیزر بخشی از سیستم ChemCam کنجکاوی است که بر روی دیرکی واقع بر روی کاوشگر قرار دارد و می‌تواند در فاصله بالغ بر هفت متری عمل کند.

نخستین حرکت

نخستین حرکت کنجکاوی بیشتر یک مانور پارک‌کردن بود. این کاوشگر 4.57 متر حرکت کرد، 120 درجه چرخید و سپس حدود 2.4 متر برگشت.

این امر آن را حدود شش متر از محل فرودش حرکت داد و این محل Bradbury Landing نام گرفت.

کاوشگر مریخی از نسخه مدرج‌شده سیستم به کار رفته بر روی کاوشگرهای Sojourner، اسپریت و فرصت استفاده می‌کند.

این سفینه مجهز به شش چرخ آلومینیومی تیتانیومی 0.5 متری است که هر یک دارای موتور الکتریکی خود و گوه‌های کششی برای برخورد با زمین زبر هستند.

تمامی چهار گوش چرخ‌ها می‌توانند هدایت شوند و تمامی چرخ‌ها بر روی سیستم rocker-bogie قرار گرفته‌اند تا صرف‌نظر از میزان ناهمواری زمین، از تماس آن‌ها با زمین ممانعت شود.

گرچه کنجکاوی دارای سرعت بیشینه 0.137 کیلومتر در ساعت است، چرخ‌ها گشتاور بالایی را ایجاد می‌کنند تا از گیرکردن سفینه بر روی سطح شنی مریخ ممانعت شود.

جاری‌شدن صدای انسان

تماس انسانی در تاریخ هشتم آگوست 2012 ممکن شد و طی آن کنجکاوی برای نخستین بار در تاریخ، صدای انسان را از سیاره مریخ به زمین و در عرض فاصله 267 میلیون کیلومتری جاری کرد.

این صدا یک فایل شنیداری 500 کیلوبایتی بود که حاوی پیغام‌های از پیش‌ضبط‌شده تبریک برای مهندسان حاضر در پروژه کنجکاوی از سوی چارلز بولدن، مدیر ناسا، بود.

این عمل نه تنها کنجکاوی را به یک ماشین کمتر عینی تبدیل کرد، بلکه چالش‌های ارسال سیگنال مستقیم به زمین را در یک پرتو رادیویی 15 واتی نشان داد.

نوشتن پیغام بر روی مریخ

کنجکاوی فقط با رادیو پیغام ارسال نمی‌کرد، زیرا هنگامی که بر روی مریخ حرکت می‌کرد، عاج‌های موجود بر روی شش چرخ آن حروف“JPL” (لابراتوار پیشرانه جت) را بارها و بارها در کد Morse هجی کردند.

با آموزش دوربین‌های کنجکاوی بر روی مسیرش، تیم کنترل از این کد برای اندازه‌گیری این موضوع استفاده می‌کند که چند بار چرخ‌ها می‌چرخند و بدین ترتیب می‌تواند مسافتی را که پیموده، اندازه بگیرد.

منعطف‌کردن بازو

نخستین آزمایش‌های بازوی رباتیک کنجکاوی در تاریخ 30 آگوست انجام شد.

بازوی 1.88 متری کنجکاوی دارای پنج درجه حرکت بود و یک دست به وزن 33.11 کیلوگرمی را حرکت می‌دهد.

از این دست با عنوان «برج‌گردان» (turret) نام برده می‌شود و مجهز به یک کیت ابزار است.

این ابزار شامل دریلی برای نفوذ به درون صخره‌ها و جمع‌آوری نمونه‌های پودرشده است.

این سیستم همچنین شامل «طیف‌سنج پرتو ایکس ذره آلفا» (APXS)، یک زیرسیستم پردازنده نمونه‌موردی به نام CHIMRA که نوعی ملاقه بزرگ است، «تصویربردارنده لنز دستی مریخ» (MAHLI) که یک شیشه بزرگنمایی‌کننده دیجیتالی است و ابزار برطرف‌کردن غبار که نوعی برس‌ های‌تک برای غبارروبی کنجکاوی از صخره‌هاست.

کشف یک بستر جویبار باستانی

ماموریت اصلی کنجکاوی کنکاش نواحی است که ممکن است حاوی حیات بوده باشند یا این که هنوز هم زندگی در آن‌ها جریان دارد.

بنابراین، کشف بقایای یک بستر جویبار باستانی دستاوردی بزرگ در نوع خود به شمار می‌آمد.

این بدین معنی است زمانی مریخ آبکی‌تر بوده و این موضوع شانس داشتن حیات در بطن خود را افزایش داده است.

از سوی دیگر، کنجکاوی همچنین در حال بوکشیدن هوای مریخ برای ردپاهای متان (شاخص کلیدی حیات) بوده اما هیچ سرنخی از این عنصر به جز مقادیر ریز آن پیدا نکرده است.

نخستین حفاری

در ماه فوریه، کنجکاوی نخستین حفاری رباتیک را بر روی سیاره دیگر عملی کرد.

"مینی‌دریل" کنجکاوی قادر به چرخش و حفاری بوده و بخش حیاتی ماموریت این کاوشگر است که توسط نیروی هسته‌ای نیرودهی می‌شود.

تشعشع شدید و مواد شیمیایی بی‌نهایت بسیار واکنش‌دهنده بر روی سطح سیاره سرخ به این معنی است که یافتن علائم حیات نیازمند حفاری در بخش زیرین سطح تا بخش درونی حفاظت‌شده شکل‌گیری صخره‌ای است.

حفاری بخشی از سیستم جمع‌آوری و آزمایش نمونه‌موردی کنجکاوی است.

گرفتن تصاویر پانورامیک از خود

یکی از مهارت‌های کنجکاوی گرفتن عکس است و این کاوشگر دارای 17 دوربین بر روی برد، از دوربین‌های راهبری سیاه و سفید گرفته تا تصویربرداری‌کننده‌های رنگی با تفکیک‌پذیری بالا در دکل است.

در نخستین هفته فوریه، کنجکاوی از تصویربردار لنز دستی برای گرفتن 130 تصویر با تفکیک‌پذیری بالا استفاده کرد که این تصاویر به شکل پانورامای 360 درجه مونتاژ شدند.

کنجکاوی مواد لازم برای چندین پانوراما را به زمین ارسال کرده است، که این این پانوراما‌ها نه تنها بسیار زیبا بوده‌اند، بلکه به دانشمندان درجه‌ای از وضوح و بافت ارائه می‌دهد.

افزون بر این، این پرتره‌های کنجکاوی از خود به مهندسان امکان نظارت بر شرایط فیزیکی کنجکاوی را می‌دهد.

تاکنون کنجکاوی 36 هزار و 700 تصویر تمام سایز و 35 هزار تصویر کوچک را ارسال کرده است.

آغاز سفر طولانی

در چهارم جولای، کنجکاوی رخ‌نمونه‌های رسوبی به نام "Shaler" را در Glenelg بر جای گذاشت و سفری را آغاز کرد که از 9 ماه تا یک سال طول می‌کشد.

کنجکاوی حرکت خود به سمت ارتفاعات پایین‌تر Mount Sharp را که در هشت کیلومتری آن قرار گرفته، آغاز کرده است.

این مکان جایی است که به گفته دانشمندان، دارای لایه‌های صخره‌ هستند و می‌تواند مدرکی در خصوص نواحی باستانی مریخ و چگونگی تغییر محیط آن در بر داشته باشد.

در 17 جولای، کنجکاوی علامتی یک کیلومتری را از محل فرودش بر جای گذاشت و تاکنون بیش از یک مایل را پیموده است.

ماموریت کنجکاوی سال ‌آینده به اتمام می‌رسد.

انتهای پیام