آتشزنندگان کاه و کلش بازندگان اصلی فرصت برد- برد هستند.
به گزارش خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا) - منطقه گیلان، امسال وضعیت برنج در گیلان از نظر کمی و کیفی بسیار خوب بود و این شیرینی زمانی به کام مردم و مسافرین گیلان تلخ شد که در برخی از روزها به دلیل دود ناشی از آتش زدن کاه و کلش نفش کشیدن برای همه به خصوص کودکان و افراد کهنسال سخت شد.
از نیمه دوم مرداد امسال، گیلان میزبان توده هوای خنک و بارانزایی بود که همزمان با آغاز موج دوم سفرهای تابستانی، ترنم و لطافت هوای این استان شمالی را دوچندان کرد.
اما روزهای پایانی این ماه، هوای بسیاری از مناطق گیلان از جمله رشت، شهر ترنم و باران، زیر چتر آلودگیای رفت که دودش از شالیزارها بلند میشد.
اگرچه هر سال با فرهنگسازی و آموزش شالیکارن همچنین برخوردهای قانونی، با بانیان آتش زدن کاه و کلش، تا حدودی از افزایش این روند جلوگیری میشود، اما تا مدت‌ها پس از درو هر از چند گاهی در مناطق مختلف استان سرمایههای کوه شده در شالیزارها، دود شده و به جان هوای تازه با لطافت گیلان میافتد.
با وجود ایدههای نو برای کاربردی شدن کاه و کلش در گیلان به نظر می‌رسد به علت وجود مشکلاتی چون همکاری ضعیف بانکها در پرداخت تسهیلات به دلیل نا آشنا بودن به فناوریهای نو، بروکراسیهای اداری، نبود سامانهی تامین مواد اولیه و کمبود برخی تجهیزات فنی برای تولید انبوه، آن‌گونه که باید از سرمایهگذاری و عملیاتی شدن این فناوریها در استان استقبال نشده است.
بیشک مسئولان استانی، میتوانند با فراهم کردن امکانات و زمینههای بیشتر سرمایهگذاری برای تولید محصولات نوین از این پسماند کشاورزی، علاوه بر حل معضل فصل دروی گیلان، سبب رونق اقتصادی استان نیز شوند.
براساس اعلام ایستگاه سنجش آلودگی هوای ادارهکل حفاظت محیط زیست گیلان، 28 مرداد میزان آلودگی هوا در رشت به حد اضطرار رسید.
شاخصهای ایستگاه سنجش آلودگی هوای رشت، غلظت ذرات معلق در هوا را در آن روز 470 میکروگرم بر مترمکعب نشان داد که حدود 2 برابر استاندارد سلامت بود. این رقم در یک تا دو کیلومتری مزارعی که کاه و کلش در آن سوزانده میشد، به مراتب به 3 تا 4 برابر استاندارد سلامت هم رسیده بود.
دکتر بهاری یکی از پزشکان عمومی شهرستان رشت در گفتوگو با خبرنگار ایسنا گفت: ذرات معلق و دود ناشی از سوزاندن کاه و کلش، موجب کاهش اکسیژن محیط، به هم خوردن تنظیم ضربان قلب، اختلال در فشارخون، تخریب گلبول‌های قرمز، تشدید تنگی راه‌های هوایی در بیماران مبتلا به آسم و برونشیت مزمن میشود.
اگرچه با پیگیریهای ادارهکل حفاظت محیط زیست و رسانهها، وضعیت هوا به حالت عادی بازگشت و از شدت آلودگیها کم شد، اما دودی که از سوزاندن کاههای کوه شده در شالیزارها به آسمان بلند میشود، هر از چندگاهی از حاشیه شهرها هم سر در میآورد.
امیر عبدوس مدیرکل حفاظت محیط زیست گیلان با بیان اینکه ادارهکل حفاظت محیط زیست به عنوان دستگاه ناظر، بر عملکرد دستگاههای اجرایی مدیریت پسماند، نظارت میکند، گفت: عملکرد دستگاههای اجرایی در این رابطه چندان مطلوب نیست و به نظر می‌رسد وزارت جهاد کشاورزی که متولی اصلی در این باره است برنامه جدی برای مدیریت بقایای کشت برنج به عنوان یک محصول جانبی ندارد و از طرفی کشاورز هم فقط میخواهد حجم انبوهی از کاه و کلش را در کوتاهترین زمان ممکن از بین ببرد.
وی با اشاره به اینکه ادارهکل حفاظت محیط زیست، مجوز برخورد با آلودهکنندگان هوا را دارد گفت: از نیمه دوم مرداد، 18 گروه برای شناسایی عاملان آتش زدن کاه برنج در سراسر گیلان فعال شدهاند که تاکنون با اطلاعرسانی به موقع مردم، بیش از 80 متخلف را شناسایی و به مراجع قضایی معرفی کردهاند.
مدیرکل حفاظت محیط زیست گیلان با اظهار تاسف گفت: در بین متخلفان 4 دهیار هم دیده میشود. کسانی که باید خودشان، باید و نباید سوزاندن کاه و کلش را به کشاورزان تذکر دهند.
عبدوس با اشاره به اینکه شناسایی این دست متخلفان کار راحتی نیست، افزود: بیشتر مواقع کشاورزان پس از آتش زدن کاه و کلش، محل را ترک میکنند و ماموران حفاظت محیط زیست هم قادر به شناسایی آنان و معرفی شان به مراجع قضایی نیستند.
وی گفت: اگرچه طبق تبصره ماده 6 قانون مدیریت پسماندها، سازمان جهاد کشاورزی موظف است با اطلاعرسانی و آموزش روستاییان و تولیدکنندگان، برای ساماندهی این دست پسماندها اقدام کند، اما به نظر می‌رسد سریال تکراری سوزاندن کاه و کلش در گیلان، با نقشآفرینی تاثیرگذار جهاد کشاورزی، فرمانداریها، دهیاریها، نیروی انتظامی، شورای تامین، دستگاه قضایی و مردم پایان یابد.
در ادامه علیرضا شعباننژاد رییس سازمان جهاد کشاورزی گیلان در گفتوگو با خبرنگار ایسنا درخصوص راه‌های جلوگیری از آتش زدن کاه و کلش در شالیزارها گفت: طبق قانون، جهادکشاورزی اهرمی ندارد که با این افراد مقابله کند و تاکنون با همکاری محیط زیست استان توانستهایم این آتش زدنها را به حداقل برسانیم.
وی ادامه داد: شهرستانهای رشت و صومعهسرا بیشترین تخلف را در این بخش داشتند و شهرستان‌هایی مانند فومن و ماسال این موارد کمتر دیده شد و حتی به صفر هم رسید.
دوریشپور مدیر جهاد کشاورزی ماسال که در شهرستانش اصلا آتش زدن کاه و کلش اتفاق نیفتاده بود، در گفتوگو با ایسنا خاطرنشان کرد: ماسال از شهرستانهای دام خیز مهم گیلان است و ما کاه و کلشها را جمعآوری و به مصرف دام‌ها میرسانیم.
وی اضافه کرد: ما آمادگی داشتیم که از شهرستانهای همجوار نیز کاه و کلش را بخریم و در موارد اندکی این امر را اجرایی کردیم.
مهندس مهدوی مدیر جهاد کشاورزی رشت که بیشترین متخلفان سوزاندن کاه و کلش را دارد، گفت: علیرغم اطلاعرسانیها به کشاورزان همچنان شاهد آتش زدنهای کاه و کلش بودیم و از سازمان حفاظت محیط زیست برای مقابله با این افراد کمک گرفتیم.
اصغر داداشپور مدیر هماهنگی ترویج جهاد کشاورزی گیلان در ادامه به خبرنگار ایسنا گفت: خوشبختانه امروز اغلب کشاورزان با برنامههای ترویجی و اطلاعرسانی رسانهها، با مضرات سوزاندن کاه و کلش آشنا هستند، اما چون در برداشت ماشینی برنج، حجم زیادی از کاه و کلش در مدت کوتاهی در شالیزارها جمع میشود و جمعآوری و انتقال آن به انبار هزینهبر است، شالیکار رغبتی برای این کار ندارد.
وی با بیان اینکه برخی کشاورزان هم صاحب زمین نیستند و مناسب کاری میکنند، گفت: این گروه از کشاورزان فقط به فکر برداشت شلتوک بوده و از منظر آنان کاه و کلش محصول زاید و اضافه است که باید هرچه سریعتر آن را از صحنه شالیزار پاک کنند.
وی با تاکید بر تبصره مادهی 6 قانون مدیریت پسماندها، گفت: مدیریت اجرایی پسماند کشاورزی از جمله برنامهریزی، جمعآوری، ذخیرهسازی، حمل و بازیافت و ساماندهی پسماندهایی چون کاه و کلش برعهده شهرداریها، دهیاریها و بخشداریهاست و جهاد کشاورزی فقط موظف است به کشاورزان اطلاعرسانی کند و آموزش دهد.
داداشپور که از آمادگی اتحادیه شرکتهای تعاونی دامداران استان برای خرید کاه و کلش شالیکاران خبر داد و افزود: با استفاده از کاه و کلش برای غذای دام و توسعه دامداریهای سنتی میتوان این تهدید زیست محیطی را به فرصت تبدیل کرد.
ایرج بنیادی معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی گیلان هم در گفتوگو با ایسنا بیان اینکه سالانه از 237 هزار هکتار از شالیزارهای گیلان پس از برداشت برنج، بیش از یک میلیون و 100 هزار تن کاه، به جای میماند گفت: شالیزارهای شهرستانهای صومعهسرا و رشت بیشتر از دیگر مناطق استان در تب آتش زدن کاه و کلش می‌سوزند.
وی درخصوص بیاستفاده ماندن کاه و کلش گفت: در گذشته کشاورزان، در کنار کار کشاورزی دست کم یک یا دو دام نگه میداشتند، اما با توسعه شهرنشینی و پرورش دام صنعتی به جای سنتی نیاز روستاییان به ضایعات برنج از جمله کاه و کلش هم مرتفع میشود.
وی افزود: امروزه کشاورزان تمام تلاش‌شان بر این است که برنج را در زمان کوتاهتری برداشت کرده و هرچه سریعتر از کار کردن در مزرعه فارغ شوند و براین اساس رغبت چندانی برای جمعآوری و بسته‌بندی کاه و کلش ندارند. این درحالیست که اگر کشاورزان همت کرده و با استفاده از 600 دستگاه بیلری که در استان موجود است، کاه و کلش را بسته‌بندی کنند، میتوانند به طور میانگین کاه و کلش بسته‌بندی شده را بستهای 2 تا 3 هزار تومان بفروشند.
به گفته معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی گیلان، بسته‌بندی هر بسته کاه و کلش 700 تومان هزینه در بردارد که این کار علاوه بر جلوگیری از آسیب زدن به محیط زیست، منبع درآمدی هم برای کشاورزان است.
به گزارش ایسنا، اما، دستیابی به فنآوریهای متعدد فرآوری و استفاده بهینه از کاه و کلش راهکاری نوین برای خلاص شدن از انباشت این محصول جانبی برنج است.
اگرچه تعدادی از شالیکاران از مزایای بسته‌بندی کاه و کلش به خبرنگار ما گفتند اما گروهی هم به دلیل هزینهبر بودن این کار، تن ندادن به کار و راحت‌طلبی و خلاص شدن هرچه سریعتر از کار کشاورزی از بسته‌بندی کاه و کلش سرباز میزنند.
انتهای پیام